NIEUWSBLAD
VOOB ZEELAND.
No. 157.1901.
Vrijdag 26 Juli
15e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT
Wed.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Keim IsgrerLOt.
Bekendmaking.
Kerknieuws.
Schoolnieuws.
Gemengde Berichten.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
25 Juli 1901.
Er gaan velerlei geruchten omtrent de
samenstelling van het nieuwe ministerie
dat Zaterdag in de Staatscourant zal staan.
Resumé van de verschillende on-dits is
dat 't er als volgt uit zal zien:
Binnenlandsche Zaken Mackay (a. r.) I'i-
nanciën Harte v. Tecklenburg (k,); Marine
en Oorlog vereenigd Bergansius (k.)Justitie
Loeff fk.)Waterstaat Kuyper (a. r.); Bui-
tenlandsche Zaken Melvil v. Lijnden (a. r.)
waarschijnlijk. Koloniën onbekend.
Nog worden er namen genoemd van «waar
schijnlijke" titulairissen, maar wanneer wij
die altemaal publiceeren moesten, kregen
wij er nog wel vier ministeries bij. Onder
de namen die het meest naar boven komen,
hooren wij: Heemskerk, v. Asch v. Wijck
en De Marez Oyens.
Dat Godin do Beaufort niet genoemd
wordt, zal onder meer ook wel hieraan
liggen, dat deze oud-minister in den laat-
sten tijd lijdende is. En dat Ruijs de
Beerenbroek (eveneens oud-minister in 't
kabinet-Mackay) niet in aanmerking komt
zal wel zijn dewijl hij zij 't misschien
met andere woorden) gedacht heeft: zoude
Limburgsche wijnstok zijne vettigheden ver
laten om te heerschen over de boomen
(des lands)?
Eindelijk schijnt de Savornin Lohman
(eveneens uit 't kabinet-Mackay overge
bleven) geen portefeuille te begeeren, en
wenscht men hem den Kamerpresidentszetel,
ter vervanging van mr. Gleichman te willen
aanbieden, altijd zoo hij wil.
Doch wij herhalen, het kunnen altemaal
■»on-ditsoftewel kletspraatjes zijn. Laten
wij derhalve liever onze beurt afwachten.
Het socialisme in Groningen.
Men schrijft uit Groningen aan het Cen
trum
Na den uitslag der verkiezing voor de
Tweede Kamer werd de uitspraak verno
men, dat de hoofdmacht van het socialis
me verlegd scheen in Groningerland.
De uitspaak lijkt ons juist. Groningen
wreekte Troelstra's nederlaag in Friesland
door de verovering van twee districten:
Appingedam en Hoogezand terwijl Veen-
2 FEUILLETON.
De Zuid-Afrikaansche oorlog en de
Duitsche Zendingsvereenigingen.
(Slot).
De wegen zijn afgesloten, en alle verkeer
met de burtenwereld is gestremd. Men
heeft niet eenmaal den moed naar de tuinen
van den zendingspost te gaan uit vrees dat
men door de eene of andere partij als spion
gevangen genomen worden zal. Eens heeft
zendeling Trüpelmann het gewaagd naar
een buitenwijk te gaan, om aan een doode-
lijk kranke vrouw het Heilige Avondmaal
te bedienen. Het is toen goed afgeloopen,
maar hij is gewaarschuwd geworden en
vermaand zulks voor het vervolg niet meer
te doen. Botcliabelo verkeert in groot ge
vaar. Daarom komen de zendingsfamilies
tweemaal per week tezamen tot gemeen
schappelijk gebed en hebben rijken zegen.
In Natal heelt onze zendingspost Kö-
nigsberg het meest geleden. Zendeling
Prozesky werd in Mei 1900 gevangen ge
nomen en in October tot één jaar gevan-
genisstrraf en 6000 gulden boete of nog 9
maanden gevangenisstraf veroordeeld. Er
is van hieruit een request om gratie bij de
Regeering van Natal ingediend. De zen
dingspost Königsberg is door Engelsche
soldaten bezet geworden.
In den Oranje Vrijstaat wordt thans de
strijd met groote hevigheid gevoerd. Het
land komt daardoor in nog grooter ellende,
en onze zendingsposten lijden vreeselijk
daardoor. Dewijl slechts voor de soldaten
levensmiddelen ingevoerd worden, lijden
de burgers groot gebrek en dit te meer,
nu de oogst wegens de groote droogte
mislukt is. Op den zendingspost Bethaniö
hoopte men op een goeden oogst, de graan-
dam behouden bleef en Winschoten zeer
ernstig werd bedreigd.
Bij de laatste Gemeenteraadsverkiezing
in de stad zegevierden de socialisten in
twee districten over de eendrachtig optre
dende liberaleD, die daarenboven antirevo
lutionairen en katholieken steun inriepen
en verkregen. Ook in de provincie behaalden
zij bij de gemeenteraadsverkiezing winste
in menige plaats.
Als hoofdoorzaak zagen wij genoemd:
den invloed der Groninger school in zaken
van godsdienst.
Deze moderne'heel of half ongeloovige
richting, zou thans zijn doorgedrongen tot
de breede lagen van het gewone volk.
Er zijn echter ook andere, zeer voor de
hand liggende oorzaken, die krachtig mede
werkten.
De verhouding tusschen den Groninger
boer en zijn arbeiders is sinds jaren aller
bedroevendst geweest. Tusschen hen be
stond een afstand, als lag een afgrond tus
schen beiden.
De boerenarbeider behoorde niet min of
meer tot het eene gezin, dat met den boer
aan 't hootd, werkte op en voor de boerde
rij. Zijn plaats was op 't land en
in den stal of in het achterhuis, vaak zon
der warmte en licht. Er werd slechts
gelet op het volgens contract gedane werk.
Overigens was de arbeider voor den boer
even vreemd als de machine, die men na
geleverd werk wegbergt. Van de weelde,
die zich de boer zelf veroorloofde, behoeft
niet gewaagd. Zij is bend. Bedenk nu,
dat bij deze wanverhouding, beiderzijds
het geloof is weggevallen en zedelijke
verdorvenheid onder het personeel bij de
bestaande huisvesting wel heerschen moest,
dan kan de snelle aanwas van de socialis
tische strooming" geen verwondering baren.
Er was slechts noodigorganisatie en
een leidsman. Die leidsman werd in de
laatste jaren gevonden in Schaper.
Vraagt men, wat op politiek gebied
Groningen's toekomst is, dan vreezen wij
voor de juistheid van het antwoord, dat de
zege over heel de linie behoort aan het
socialisme.
Oogenblikkelijlc houdt het liberalisme
zich nog staande door de vrijzinnigdemo-
velden stonden zoo mooi! en ziet, in één
nacht vernietigde een sterke rijp bijna alle
vrucht en twee derde van de tarwe. De
inlanders verdienen niets en lijden groot
gebrek. Bovendien wordt Bethanië door
groote troepentransporten zwaar beproefd.
Maar allerdroevigst is het met onzen zen
dingspost Adamshoop afgeloopen. De ge-
heele zendingsgemeente aldaar, ongeveer
755 zielen, werd gedurende de afwezigheid
van zendeling Ernst Muller door de Mili
taire overheid kort voor het Kerstfeest ver
zocht naar Jacobsdal te verhuizen, om ze
daar beter tegen de Boeren te kunnen be
schermen en van levensmiddelen te voor
zien. De gemeenteleden zijn daar te Jacobs
dal aan groote stoffelijke en zedelijke ge
varen blootgesteld. Als deze verwijdering
van hunne woonplaatsen in Adamshoop
nog lang duurt, dan zullen de lieden voor
een deel zich verstrooien, en hnnne have
en goed en bezittingen aan vee zullen
enorme schade lijden. Ook de 33 jaren
lange zendingsarbeid aldaar zal de vreese-
lijke gevolgen daarvan ondervinden. Ook
de gemeente van den buitenpost Lückhoff
is weggevoerd. Zoo hebben 4 hoofdgemeen
ten Woijentin, Heidelberg, Königsberg en
Adamshoop hunne zendelingen verloren.
De Heer betoone zich de rechte Helper
in den nood en make spoedig aan den
vreeselijken oorlog een einde.
In het Aprilnummer wordt uit brieven
het volgende medegedeeld: «Het is voor
waar een ernstige tijd voor onze schoone
zending. Maar even zeker zal deze tijd
ook een stegen in zijn donkeren schoot ver
bergen. Wij konden tot nu toe in Krügers-
dorp ten N. W. van Johannesburg blijven
en ook nog iederen Zondag godsdienst
oefening houden. Maar van eigenlijken, ge-
regelden zendingsarbeid is er geen sprake
eratisclie richting. Do vervloeiing naar
het socialisme is gaande en zal binnen
korten tijd voltooid zijn.
Slechts de anti-revolutionaire partij zal
in krachtige minderheid blijven staan, om,
gesteund door de Katholieken, de vlag van
het geloof boven Groningen's velden tegen
over die van het ongeloof in laatste conse
quentie hoog te houden.
T1JB VERZEN.
Gelukkig, 't is weer kermis.
De tijd van oliebollen
En broedertjes en vafels
Is thans weer aangebroken
Wat zal ik heerlijk smullen
Van warme oliebollen.
En wat een fijne drukte
Dan staat de markt vol kramen
Met koek en met pistooltjes;
Ik kan die ook wel krijgen
En zeker wel goodkooper
In onze eigen winkels,
Maar, o, die schoone kermis
Moet toch mijn centjes hebben,
Waar daags ik zoo voor ploeter.
Ook staan er apenspullen
O, prachtige apenspullen.
Verbeeld je, dat ik de apen
Niet eens zou gaan bekijken;
Dat moet ik er van nemen.
En dan die draaierijen:
Voor éen cent kan je draaien,
Zoo lollig in de ronde;
Zeg, noem je dat niet lollig,
Zoo voor een cent te draaien?
Dan zijn er fietserstenten
Daar geef jo maar een stuiver,
Dan kan je vijf minuten
Op stoom in 't ronde vliegen;
Dat is wel weer een stuiver,
Maar och, dat is een beetje.
Je kunt ook mooi genieten
Van 't reine herbergsleven
Om 't vloeken en het tieren
Moet je de kroeg niet laten;
Het is er zoo gezellig,
meer. In de winkels zijn geen levensmid
delen meer te krijgen. Daarom verlaten
vele Europeanen het land. Voor de blij-
venden heeft de Engelsche Regeering thans
een winkel geopend, waarin wij de nood
zakelijkste levensmiddelen koopen kunnen.
Zoolang ons nu deze bron nog openstaat,
zullen wij in Krügersdorp kunnen blijven.
Onze vurige wensch is hier op onzen post
stand te houden zoolang als het maar eenigs-
zins mogelijk is. En wij willen het altijd
beter leeren«zijt niet bezorgd tegen den
morgen, want den morgen zal voor het
zijne zorgenDe Engelsche officieren en
ambtenaren behandelen ons tot nog toe
vriendelijk.
Wij in Johannesburg zijn door Gods
goedheid gezond en lijden ook geen hon
ger, hoewel de 7 magere jaren zeer tast
baar en smartelijk voor ons zijn aange
broken en ziekten van de verschrikkelijkste
soort optreden. Het schoone gezegende land
wordt eene woestenij en een groot kerkhof.
Ditzelfde geldt ook van den Wijngaard des
üeeren. Éen zeer groot deel van onzen sedert
20, 30 en 40 jaren verrichten Zendingsarbeid
is verwoest, en de lieden zijn naar alle wind
streken verstrooid. Mijne gezamenlijke 9
buitengemeenten hebben opgehouden te
bestaan, en mijn arbeid beperkt zich thans
tot ongeveer 100 zielen in de stad. De
oorlogstijd is een vuurproef voor onzen
zendingsarbeidhout, hooi en stoppelen
worden verteerd. Wij zuchten dagelijks.
Gods hand rust zwaar op ons, en wij zijn
als de gevangenen Zions (Ps. 126). Doch
daarin ligt tegelijk onze troost, want
«die met tranen zaaien zullen eens met
gejuich maaien-De familie Schloemann
is reeds 5 weken zonder meel. En van
de familie Neuhaus hebben we in 8 weken
niets gehoord. Ermelo is door de Engel-
Te dansen en te springen,
Te huppelen als kalvers
Op krassende violen.
En na de kroegvisite,
Dan loopen wij te galmen,
Gearmd, langs 's Heeren straten.
Soms staan we wat te springen
Als echte wildebeesten
We lijken onbeschaafden,
Maar dat is eerst genoeglijk,
Den teugel bot te vieren,
En niet voor vier of vijven,
Dan gaan we, half beschonken,
Ons moe ter ruste vlijen,
En als we dan verrijzen,
Dan voelen we onze beurzen
Verslagen en verlaten.
We zijn nog schor van 't schreeuwen,
Vermoeid van lijf en leden.
En in ons zegt 't geweten:
Is dat uw Schepper dienen,
Of schiep de Heer Zijn schepsel,
Om wilden lust te vieren,
Of om Zijn Naam te prijzen?
Had Hij mij opgeroepen,
Om voor zich te verschijnen
Zoo uit de kermisdrukte,
Kon ik Hem dan ontmoeten?
O God, wat waar' dat vreeslijk
Neen niet in God te onteeren
Ligt 's menschen waar genoegen,
Maar om Zijn Naam te roemen
En Hem geheel te dienen.
Luctor.
Goes. Het eerste Suppletoir kohier dei-
belasting op de Honden over 1901, zooals dit
door den gemeenteraad in zijn vergadering
van heden werd vastgesteld, is aan den ont
vangen uitgereikt der invordering en kunnen
redamet tegen den aanslag op ongezegeld pa
pier bij den raad worden ingediend binnen
eene maand na heden.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Midlum H. J. Couvee te
Kortgene; te Ouddorp J. Boos teHen-
schen verbrand.
Het Zendingsblad der Broedergemeente
geeft in het Meinummer onder het op
schrift «Onder het teeken der pest" de
volgende mededeelingen«Over den nieuwen
nood in de Kaapkolonie vernemen wij van
de maand Maart het volgende«Gods
hand rust zwaar op het land. Op den
krijg en de invallen der Boeren is de pest
gekomen. Tot den 16n Maart waren er
100 pestgevallen in Kaapstad bekend ge
worden, waarvan 27 met doodelijken af
loop. De ziekte brak onder de Kaffers in
de dokken uit, waarschijnlijk ingesmok-
keld door een Indisch schip; 47 Kaffers
zijn ziek geworden; maar ook onze kleur
lingen hebben 33 en de blanke bevolking
20 ziektegevallen te constateeren. Men
ziet nu pas in, dat de sanitaire maatregelen
in Kaapstad in het geheel niet beantwoor
den aan de eischen des tijds. De oude Hol-
lendsche grachten zijn eenvoudig overbrugd
en dienen nu tot afvoer van het regen
water. In haar verlustigen zich milliarden
ratten, en vandaar bezoeken zij ook de
huizen en de hoven der oude stad, waar
de Maleiers wonen. Ook sommige gedeel
ten der nieuwe stad, in de nabijheid van
Moravianhill (Z. O. gelegen post der Broe
dergemeenten), hoofdzakelijk door kleur
lingen bewoond, zijn vuil en ongezond.
Men heeft er ernstig over gedacht deze
beide stadswijken geheel te verbranden.
Maar daar de ratten, die bij honderden
aan de pest sterven en de voornaamste
verspreiders der ziekte zijn, alsdan naai
de andere stadswijken verhuizen zullen,
heeft men er van afgezien. Maar de Re
geering treedt nu flink op. Geheele scharen
van kleurlingen heeft zij uit de stad ver
wijderd en thans ook onzen post Pella,
dat juist nog in het distrikt Kaapstad ligt,
drik Ido Ambacht; te Winaldum S. R.
Bakker te Blesse.
Bedankt voor Petten door J. L. Klein
te Gallantsoog.
Geref. Kerken.
Beroepen te Lioessens K. Bakker te Rot-
tevallete Tholen B, G. J. Breukelaar
te Hasselt.
Aangenomen naar Geesteren door J.
Lugtigheid te Hendrik Ido Ambacht.
Aan de rijksnormaalschool voor Teeken
ouderwijzers te Amsterdam deed de heer
J. Gabrielse, geboren te Westkapolle, met
goedgevolg eind-examen in afdeeling A
en verwierf het einddiploma met de daar
aan verbonden gratificatie van f100.
De algemeene vergadering van de
Y ereeniging voor Christelij k nationaal school-
onderwijs zal gehouden worden te Utrecht
op 12 September a. s. onder presidium van
prof. dr. J. Woltjer.
Namens de hulpvereeniging Amsterdam
zal de heer H. J. van Wijlen inleiden het
punt: «Het is wenschelijk. dat het rijk
ook subsidie verleene aan scholen voor
eigen rekening."
De heer A. H. Schut uit Hilversum zal
inleiden«De werking van de wet op den
leerplicht en het herhalingsonderwijs." Mr.
Th. Heemskerk zal inleiden«De uitvoering
van het gewijzigd Unie-rapport."
Goes. In de gemeenteraadsvergadering
van Woensdagavond, onder voorzitterschap
van den heer burgemeester, waren de
heeren Janssen en v. d. Leeuw met ken
nisgeving afwezig.
Na lezing der notulen wordt mededee-
ling gedaan van eenige ingekomen stuk
ken, onder welke van Gedep. Staten goed
keuring van een raadsbesluit in zake in
erfpacht geven van grond aan M. II. Ha-
rinck; van den directeur van 't Centraal
Bureau voor de Statistiek de jaarcijfers,
voorts eenige jaarverslagen; en eindelijk
afgesloten. Broeder Brindeau ging van uit
het naburige Mamre met een heele vracht
levensmiddelen daarheen, omdat de lieden
aldaar heel geen eten hadden. Voorzeker
zijn de groote opeenhoopingen van kleur
lingen, voornamelijk toen zij bij elkander
nog in en uit konden gaan, de meest ge
vaarlijke plaatsen.
Uit Moravianhill wordt gemeld«De
pest breidt zich dagelijks meer uit. Op
één dag werden 17 nieuwe gevallen, velen
in de onmiddellijke nabijheid van het zen
dingshuis, bekend. Onlangs nog werden
twee ziek geworden Kaffers dadelijk achter
het zendingshuis vandaan gehaald en in het
veld gebracht, waar zij door de Regeering
verpleegd werden. Op een anderen dag
werden twee doode Kaffers in een huis
gevonden, slechts' drie minuten verwijderd
van de woning der familie Marx. Velen
verzwijgen de ziekte, waardoor hare be
strijding zooveel moeilijker wordt. Laat
ons toch Zuid-Afrika in onze gebeden niet
vergeten
Zuid-Afrika is door den Heiligen God in
een heeten smeltkroes gebracht, en de besten
van het volk lijden, zooals het meestal ge
schiedt, het meest onder de bezoekingen.
Bidden wij met al de beproefden, in het
bijzonder met de zendelingen daarom, dat
onze hemelsche Vader boetvaardige harten
geve, en er aan den wreeden en bloedigen
oorlog toch spoedig een einde kome. Maal
laat ons dan ook hieraan nu reeds denken
dat de zendelingen veel geld zullen noodig
hebben om den grooten nood eenigermate
te lenigen.
Heer, uw Koninkrijk kome! Geef ons
maar veel liefde!
Uit «Het Eeuwig Evangelie",
uitgave Bureel De Vredebode, Dordt.
