NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 130,1901,
Zaterdag 8 Juni.
15e Jaargang.
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
Bij til mbm ieMort eet tippel.
ft E e 1A M B
VsE R S G HIJ N T
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Ingezonden Stukken.
Treurige toestand van een jong
meisje.
Kerknieuws.
Gemengde Berichten.
blken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
ggf Zij die zich met I Juli op ons
blad abonneeren, ontvangen de nog
verschijnende nummers gratis.
Tweede Kamer.
De Zeeuw steunt de candidatuur van
Middelburg.
Mr. C. Lucasse, aftr.
Goes.
Jhr. mr. A. F de Savornin Lohman.
Zierikzee.
Jhr. mr. J. J. Pompe van Meerdervoort.
Honteniss e.
Mr. Th. Heemskerk.
O o s t b u r g.
J. F. Heemskerk.
Provinciale Staten.
De Zeeuw steunt de candidatuur van
Middelburg.
L. C. Breebaart.
Mr. P. Dieleman, aftr.
W. Maas, aftr.
Vlissingen.
J. Bos.
K. Houterman.
P. J. Sisgor, aftr.
Zierikzee.
C. J. Boogerd.
Mr. G. "W. Th. baron v. Dedem.
C. Hage.
Goes.
M. Noordijke, aftr.
D. J. Oggel, aftr.
Jhr. mr. J. J. Pompe van Meerdervoort, aftr.
W. J. Vader van 's-Gravenpolder, aftr.
Hulst.
P. F. Frujjtier, aftr.
Cam. IJsebaert, aftr.
Fern. Hombach, aftr.
P. Moes, aftr.
Sluis.
B. de Die.
7 Juni 1901.
Waar we bp de naderende verkie
zingen ons, als van oudsher, zien geplaatst
tegenover een verbond van tegenstanders,
die, door beginselen en oogmerken geheel
van elkander verschillend, nochtans samen
gaan op het negatief paroolonderdrukking
van den geest des Christendoms, het keeren
van den stroom der ontwikkeling langs na
tionale bedding, de verzwakking van het
christelijk-historisch beginsel in al zijn
uitingen, daar voegt aan allen, die een
christelijke levensbescouwing zijntoegedaan,
als één man, schouder aan schouder, pal te
staan tegenover denjgemeenschappelijken vij
and geest des tijds en modernisme.
De Savornin Lohman.
Een brutaal wetsvoorstel, geheel in de
lijn van den revolutionairen vooruitgang,
waarop dit kabinet zich beweegt, is het
jongste ingediende ontwerp inzake het Arm
bestuur.
Een ontwerp dat ons niets minder brengt
dan een stoute poging tot aanranding van
de vrijheid der kerken.
Het brengt alle "instellingen eener ker
kelijke gemeente, bestemd voor armen eener
bepaalde godsdienstige gezindte" wat in om
zwachtelde taal "diaconieën" luidt, onder
toezicht van inspecteurs.
Zij zullen aan deze inspecteurs, inlichtin
gen moeten verschaffen omtrent alle zaken
en feiten de naleving dezer wet betreffen
de hun reglementen naar de voorschrif
ten der regeering inrichten opgaven ver
schaffen omtrent door hen verpleegden of be
deelden; rijks-voorschriften omtrent beheer
en inrichting hunner wees- of Godshuizen
stiptolijk opvolgen; en jaarlijks aan de
overheid rekening en verantwoording doen
moeten.
De Staat controleur van de kerk, diep
ingrijpend in hare rechten, hare vrijheid
openlijk aanrandend. Wat alleen op het
zeggenschap van Koning Jezus berust, om
Jezus wil bestaat, op verantwoordelijkheid
aan den Koning Zijner Kerk alleen is aan
gelegd, wordt grovelijk van zijn standplaats
gerukt en onder de macht van den libe
ralen, oftewel (meer farizeeuwsch uitge
drukt) vrijzinnig democratischen Dwang
staat gevoerd.
Een brutaal stukje fanatisme, zoo vlak
vóór de stembus, noemen wij dit.
Niet om 'tden minister kwalijk te ne
men. De man, gelijk gansch zijn partij, leeft
nu eenmaal uit de revolutie; heeft niet de
Schrift, maar de Rede, de Natuur, de Er
varing tot maatstaf en kenbron voor zijn
staatsrecht. Hij kan derhalve niet anders.
Maar om 'tgoddelooze stelsel der revo
lutie nogmaals te teekenen, schrijven wij
dit scherpe woord; met de waarschuwing
aan de Kiezers tevens dat zij bij de stem
bus straks in grooten getale tegen deze on
derdrukking van den geest des Christendoms
ernstig opkomen.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie!
Mjnheer de Redacteur!
Een plaatsje s. v. p. voor het volgende:
Heden avond trad hier op Vorsterman
v Oijen als candidaat der liberalen voor
de a. s. verkiezing voor een Lid voor de
Tweede Kamer der Staten-Generaal in het
district Goes.
Opmerkelijk is het, dat vooral Landbouwers
en Arbeiders worden uitgenoodigd voor de po
litieke voordracht bij te wonenalsof die
mensehen nog niet genoeg hebben, van een
onderwijswet, waarbij de rechten der ouders
niet worden ontzien en waar schade en moei
lijkheden uit voortvloeien juist voor die
standen. Door onzen vertegenwoordiger,
inzonderheid, en de antirevolutionairen, zijn
medestanders, is zooveel mogelijk van dit
produet van de revolutionairen, verzach
ting aangebracht; gaarne haddon zij het
volle recht aan de ouders op hunne kin
deren zien gehandhaafd, maar de heeren
liberalen wilden dat niet, en nu begrijpt
men toch wel, dat ieder weldenkende en
vooral de getroffene Landbouwers en Arbei
ders de handen niet zullen kussen van die
heeren welke een Jingo's oorlog tegen
de ouders in het leven hebben geroepen?
Neen, en nogmaals neen. Ons distriet hand-
have zijn roem om voor het recht op te
komen, en daar wij het voorrecht genieten
in onzen Vertegenwoordiger, een uitne
mend Kamerlid te bezitten in jhr. Lohman,
hoop ik dat de kiezers in grooten getale
op den dag der stemming zullen opkomen,
om hun stem uit te brengen op onzen ge-
achten volksvertegenwoordiger Jhr. mr.
A. F. de Savornin Lohman.
Laat niemand luisteren naar het vogel-
gefiuit, om in de opengezette kooi der
liberalen zich gevangen te laten nemen.
Nu ik toch mijn overtuiging mag uit
spreken voor onzen geachten vertegen-
diger in de Tweede Kamer neem ik deze
gelegenheid ook te baat om met nadruk
aan te bevelen, de vier aftredende leden
voor de Provinciale Staten welke steeds
blijk hebben gegeven, dat zij afvaardigen
naar de Eerste Kamer dezulken welke,
evenals de beer Lobman er zicb op toe
leggen om het goede voor Land en Volk
en het geliefde huis van Oranje te zoeken,
hetwelk als een bolwerk kan worden be
schouwd om de «wetgevende" en de »re-
geerende" smachten" in en buiten ons Par
lement te verhinderen naar willekeur te
bandelen. En daarom laten wij ons als
één eenig man opmaken om de aftredende
leden Noordijke, Oggel, Pompe van
Meerdervoort en Vader van 's-Graven
polder weer opnieuw te stemmen.
Wissenkerke. C. D. v. NOPPEN.
Aangenomen naar Zaamslag door ds. G.
v. Dis te Zuidzandenaar lerseke, door
dhr. Paauwe candidaat te Utrecht.
Bedankt voor Marken door E. D. G. v.
d. Horst cand. te Amsterdam.
Geref. Kerken.
Beroepen te Tholen B, cand. C. Staal
te Dordrecht.
De Heer A. Walburg, Borneostraat 13
te 's Gravenhage, doelt ons mede. De uit
werking van het gebruik Uwer Pink Pillen
door mijne zuster is hoogst verrassend ge
weest. Zij is 14 jaren oud en was vree-
selijk lijdende aan bloedarmoede, waardoor
vele kwalen ontstonden. Vrees olijke maag
pijn, steeds pijn in den rug, slapeloosheid,
geen eetlust, lusteloos en altijd door ver
drietig.
Ned. Herv. Kerk.
Beroopen te Arkel J. Slot cand. te Twisk
te Leerbroek A. v. Kooten cand. te
Montfoortte Morra D. Sijpkens te
Bergum.
Jongejuffrouw WALBURG, volgens portret.
Zoodat wij het altijd zoo vroolijke kind
niet meer herkenden en zij zelve hoe jong
ook het leven als een last beschouwde.
Daar wij veel van Uwe pillen gelezen had
den en de goede uitkomsten derzelven, be
sloten wij ook voor haar dit redmiddel
aan te schaffen, hetwelk in de ware zin
des woords een redmiddel mag genoemd
worden. Na 't gebruik van 6 doozen, was
het kind volmaakt gezond, alles is terecht
gekomen eu zij ziet er zoo gezond uit,
dat hare dankbaarheid voor de Pink Pillen
geene grenzen kent. Nogmaals hartelijk
dankzeggend en in 't belang van nog zoo
vele lijdenden, kunt U haar herstel gerust
bekend maken.
A. WALBURG.
Borneosiraat, 13.
's Gravenhage.
De Burgemeester ven Hs-Gfiavenkage v/rkJaart,
dat volgens verklaring der medeonderjeïsekend&u
vorenstaande Handtekening is gesta/d door:
'7
7L <?A
Na zulk een attest, waarvan de hand-
teekening door den Burgemeester gelega
liseerd is, zal er wel geen twijfel meer
bestaan.
Andere ziekten welke de zelfde oorzaak
hebben, zooals rheumatiek, huidziekten,
algemeene zwakte, beenziekte bij het kind
en somtijds de tering zijn door bun ge
bruik genezen geworden. Door de maag
het opnemen van het voedsel te verge
makkelijken en door het bloed te zuiveren
genezen de Pink Pillen alle ziekten.
Prijs f 1,75 de doos f 9 per 6 doozen.
Verkrijgbaar bij Snabilié, Steiger 27, Rot
terdam, hoofddepothouder voor Nederland
en apotheken. Franco toezending tegen
postwissel.
Ook echt verkrijgbaar voor Middelburg
en omstreken bij Joh. de Roos, K 157
Vlasmarkt te Middelburg.
lerseke. In de heden (Donderdag) ge
houden Raadszitting, waarin alle leden
tegenwoordig waren, werd mededeeling ge
daan van de goedkeuring van verschillende
raadsbesluiten, o. a. van den hoofd. omsl.
en van het verzoek om vermindering der
vergunningen-drankwet tot 11.
Tegen het in de vorige vergadering ge
nomen besluit om het salaris eener te be
noemen onderwijzeres aan school 2 op
f 500 te bepalen, hadden Ged. St. een
bedenking. In 1896 is het salaris der
onderwijzeressen vastgesteld op f 500 met
2 verhoogingen. Dit besluit is nog van
kracht.
De Voorz. (de burgemeester beaamdde
dit, maar het door Ged. St. bedoelde be
sluit had niet eens algemeenen zin. Er was
alleen van onder wij zereswrc sprake, omdat
toen twee onderwijzeressen tegelijk moesten
benoemd worden.
Nu werd het kohier van de hondenbe
lasting vastgesteld, waarop voorkwamen 64
honden met een aanslag van f 181,50.
Tot lid van het Burgerl. Armbestuur
werd benoemd de heer P. Filius, tot leden
der commissie van schoolverzuim de heeren
J. Bol en J. A. van Sprundel en tot onder
wijzeres aan school 2 mejüff. E. A. v. d.
Burght alhier, de laatste met algem. st.
(1 blanco). Met haar stonden op de voor
dracht de dames F. Baetens te Groningen
als no. 2 en F. Doornbos te Den Ham
als no. 3.
Ook werden 3 stembureaux benoemd
voor de aanstaande verkiezingen.
Een verzoek van den onderwijzer J. Oom
om f 50 verhooging van salaris werd voor
de helft ingewilligd. Hij krijgt dus f 25
meer.
Besloten werd de gedempte slooten langs
de Damstraat te bestorten met oude in
voorraad zijnde, oude keien. Raming
f 375,75.
Nog nam de raad een voorstel van den heer
Sauer aan, om aan het Bestuur der Vissche-
rijen te verzoeken, de aanstaande verpach-
derting Yersche Bank te lerseke te houden,
of, indien daarvoor geen geschikte lokali
teit mocht zijn, dan toch in 't vervolg de
kleinere aanvuliingsverpachtingen.
Reuter's correspondent seinde den
lsten Juni uit KlerksdorpDekolonnevan
kolonel Williams is hier aangekomen na
een zeer gelukkigen trek van veertien dagen.
Bij Leeuwkop kreeg de kolonne een afdee-
ling Boeren met een konvooi in het zicht.
De bereden manschappen van de Engelschen
zaten hen na en de Boeren trokken haas
tig af, maar waren niet in staat om het
geheele konvooi te redden. Zij lieten 13
wagens in den steek met vrouwen, kin
deren, huisraad en ook een hoeveelheid
vee. De kolonne marcheerde toen naar
Witpoort, waar vele gezinnen bescherming
kwamen vragen. Op 27 Mei, toen de
Engelschen naar hun vroegere kamp te
Leeuwboord terugkeerden, zagen zij een
konvooi. De Boeren deden wanhopige po
gingen om te ontkomen en dekten de
beweging met een sterke achterhoede.
De Engelschen rukten echter aan en dreven
de achterhoede op de achterhoede terug.
De Boeren trokken snel door de Koedoes-
drift de Yaal over, maar de wagens raakten
vast en ontspon zich een gevecht. De
Boeren zette beide oever van de rivier af.
Er waren vele vrouwen en kinderen in de
wagens, waar de B.oeren onder vandaan
vuurden, zonder zich te bekommeren om
de veiligheid van de mon-combattanten.
Ter wille van de laatsten konden de
Engelsche soldaten het vuur niet beant
woorden. Van den tegenovergestelden
kant af, waar echter geen vrouwen waren,
onderhielden de Boeren ook een zwaar
vuur, dat de Engelschen beantwoorden.
De laatsten brachten een pom-pom in
actiede Boeren gaven toen bun stelling
prijs en trokken naar den Transvaalschen
kant van de rivier. Een beetje later vlucht
ten zij allen met achterlatting van twee ge
wonden, 30 wagens, 13 karren, 5000 pa
tronen, 20 gevangenen en 20 geweren.
Alles te zamen genomen was de marsch
van de kolonne een kapitaal stuk werk.
Zij bracht 18,000 schapen, 3000 stuks
hoornvee, veel paarden, muilen en ezels,
100 wagens, 50 karren en 27 gevangenen
mee. Ook gaven zich velen vrijwiliig over,
onder wie commandant Potgieter.
Sedert de ontploffing van de kruitfabriek
te Corvilain herinneren de Antwerpenaars
zich niet, van een dergelijk onheil getuige
geweest te zijn als den brand in de entre
pots daar ter stede. Te zes uur eergisteren
begon zich 't vuur door broeiing van stof
fen ontstaan, mee te deelen aan den
ltnkervleugel van 't entrepot, dat kort
daarna geheel in vlammen stond.
Een enorm stuk muur stortte met ge
vaarlijk geluid in elkaar. Het schudden
vou den bodem en de luchtverplaatsing
waren zóó geweldig dat personen, die zich
op 100 M. afstands bovendien onvergewor-
pen werden. Men dacht een oogenblik,
dat de 150.000 Liters alcohol, die in kel
ders bewaard werden, in brand stonden.
Maar dit bleek niet zóó te zijn.
De troepen, die het Entrepot omringen,
oefenen de strengste bewaking uit. Nie
mand mag nabijkomen. Ieder oogenblik
storten gedeelten van den muur in.
De hitte is zóó groot, dat de boomen
van de avenue du Commtrce letterlijk ver
brand zijn. Men vreesde dat 't vuur zich
aan de woonhuizen zou meedeelen. De
brandweer van Meehelen en Brussel is
aangekomen. Een brandweerman uit Ant
werpen werd door het vallen van een stuk
brandend hout aan 't hoofd gewond.
Te 8 uur moest men de douane-bureaux
geheel aan 't vuur overlaten. De derde
vleugel van 't gebouw staat in brand.
De vernieling van 't geheele entrepot
wordt gevreesd. Al de wagons die zich
op de platforms van 't entrepot bevinden
werden er natuurlijk, terstond na het uit
breken van den brand, van verwijderd.
De stoomboot »Nigel", die aan de kaai
vastgemeerd lag, werd naar een ander bassin
gesleept.
Te 10 uur had de brand een ontzettende
uitbreiding aangenomen.
Elk oogenblik worden kleine ontploffin
gen gehoord; het zijn vaten alcohol, die
door de vlammen zijn bereikt en springen.
De schade bedraagt vesekeiden millioenen
guldens.
Cecil Rhodes zal eerstdaags weder
eens even uit Zuid-Afrika naar Engeland
overkomen. Zoo is daar dan weldra het
edele drietal, Chamberlain, Miluer en Rhodes
bijeen.
Uit eene mededeeling van het Britsch
Ministerie van Oorlog blijkt, dat de typhus
hevig woedt onder de troepen in Zuid-
Afrika.
De dagelijksche verliezenlijst meldt 22
sterfgevallenen bevat 184 namen van onder
officieren en manschappen, die door deze
ziekte zijn aangetast.
Een afdeeling van Beyers' commando,
groot 400 man, werd bij Warmbad door
240 Engelschen, onder kolonel Wilson,
verrast en op de vlucht gedreven. De Boe
ren hadden 37 dooden en verloren bijna
allen mondvoorraad voor Beyer's hoofd
macht. De Engelsche verliezen waren drie
man gedood en vijftien gewond.
Te Weenen is een moord gepleegd
door een knaap van vijf jaren. De jeug
dige driftkop, een schoenmakerszoon, stak
bij een twist om een boterham een drie
jarig knaapje een stuk gereedschap, dat hij
juist voor zijn vader van den slijper had ge
haald, met zooveel kracht in het lijf, dat
het kind kort daarna overleed.
Een dame uit Chicago, Nanny Irving,
heeft duizend dollars uitgeloofd voor den
handelsman die met zijn boeken bewijzen
kan, dat bij in een maand achtereen geen
enkel medemensch heeft beetgenomen. Mevr.
Irving is overtuigd, dat geen enkele candi
daat zich zal opdoen. Maar, heeft zij ge
zegd, ik wil mijn duizend dollars gaarne
betalen voor het genoegen een eerlijke man
te ontmoeten.