NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 105. 1901 Dinsdag 23 April. 15e Jaargang. HISTORISCH !s r. SS SfdtfcSk!? ïïfïïl S *.3S- T° srr« CHRISTELIJK- Buitenlandse!] Overzicht. Bjj flit Miner behoort een bijvoegsel. VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN herijk" miegTe,dinge' 29 6,1 30 AprÜ 'S V001'-' HoSndSTwil'Vt W.SV SlValt8 S''""ïM.™ b" Engeland en Transvaal. elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Kapelle, ook voor Schore, 24 en 25 April jerseke, 30 April s namiddags, 1 en 2Mei. nansr"éertgeMeimet Uitzondering Hansweerd, 4 Mei. 7 ook yoor Waarde 9 en i Mei s voormiddag 8 Mei.and Bath' 7 Md 'S namiddags en 22 April 1901. De regeering heeft den stemdag voor de tweede kamer bepaald op 14 Juni (Vrijdag) herstemming op Dinsdag 25 Juni. m?' Tie?raaf lucht "hare rechtmatige ver- ™r?,'glcg OT0r het volgendeBehalve naar Melbourne, zal ook bij gelegenheid van het aanstaand verblijf van den Sten zoon van den Koning van Engeland mot der NeTar d-t\Slngap0re een 00rl°gsschip Als tegenstelling met deze daad van vriendschappelijk vlagvertoon laat het blad de navolgende herinneringen nog eens sore ken: in onze Oost hebben wij in de loopen eeuw zoo dikwijls de Fnn-oi R .,18,u Wlsto« Wij den afstand van alk het Maleisch schiereiland, met kt overkten6lltnd SingaPoera> aan Engefand de vroegere posten of vestigingen der Com &aedradfg'. ™aman> post te Pal' t''61 Langies en den ouden trekk L vlemb n g r.alsmada van de in" Blitoeng ln ft®, 'f"fraken op liiPovfim i heeft Nederland teee- uitbreiding van het C Tf *egen de over geheel Sumahï 5®defrlandseh gezag overeenkomsten nog' LJ°° d® Vr°®gere aan Engeland cenig%2 *2*^ ™»?»f da Hollanders roe diJfflfrff" to l»f.lijk, te b„„«n h*,WSr»"e;- j Singapore waar men de vroun-i "0 duur te staan komt all»v over den i wler beseh°uwinaen couranten teTis" Zuld"A.fnka de Iud»sche toch met bittfiï-p alS "TT' maar Tnt ere ergernis, aanhalen. dat wil zeggen tJlagVe?00^ TTl8 Was> nen worden du® Dg°®f g! ®n had kuu' ken worden'dat dmag d® Ï°°P mtgesP™- landsche zaken 7° «"uister van buiten inlichtingen zal ®®n, der kamers om Met de uitzett ragd W°rde"- socialist achten som ^an ®®n iP^ohen mocratische partii W*!?11 de soeiaal de" onnoodig vl^genverton g 'i ,hldien bier den zoon van den or, üf 1 ats had om Zuid-Afrikaansche sW, T1Jand onzei' digen, dan schjjnt ons dn'^t®? to hul' landsche natie daardoor ,,e g®M®f Ned?r" ë°grietd te wezen. De vergunningbroeders die gevreesd had den jl. Vrijdag in den rouw te zullen gaan, konden vlaggen. Hoe dit kwam De minister was te laat met zijn drank wetje gekomen, een wetje dat de overtol- ligen dat zijn vergunninghebbers hoven 't wettelijk maximum zou hebben op geruimd. Maar dan had alles den 1 Mei, a. s. moeten afloopen. Doch dit kon niet. Van daar een noodwetje. Dit op zichzelf was al een jammer. Een afbreking van 't zoo goed opgezette ontwerp. Maar daar kwam nog iets bij. Het amendement-Rink-Kuyper datde rechtszekerheid zocht te redden werd ver worpen en de minister verzwakte zijn eerste ontwerp nogal meer, door de over neming van het amendement-Marchant, dat de overdracht der vergunningen van nu af vei biedt, en de overtollige»vergunt uit te sterven. Dit gemarchandeer heeft de kracht van 't ontwerp drankwet gebroken. In de eerste twintig jaren zijn de overtolligen nog niet uitgestorven; en op dezen minister valt voor een nadere herziening niet te hopen. Hij is te zwak gebleken om de meerderheid te weerstaan. En dat een zoo uitnemend anti -Drankman! Het is wel jammer! Het recht struikelt op de straten! De »Vereeniging van hoofden van open bare scholen" heeft verleden week haar jaarvergadering gehouden. De stelling werd verkondigd, dat het ontwerp-subsidiewet de openbare school veel nadeel zal toebrengen. Een krachtig betoog werd geleverd om het openbaar onderwijs en de openbare onderwijzers te beschermen tegen de bevoorrechting van het bijzonder onderwijs. Foei openbare hoofden, schaamt u! Nog op geen voeten of vamen is er ge lijkstelling van bijzonder en openbaar on derwijs, Betalen de voorstanders van bijzonder onderwijs niet even goed hun belasting als die van het openhaar onderwijs? Zoo ja; geldt dan niet het spreekwoord gelijke monniken, gelijke kappen? Of is het rechts gevoel door de jarenlange onrechtvaardig heid dermate bij u afgestompt, dat ge het onbillijke, het onrechtvaardige niet meer gevoelt Dan zijt ge ongeschikt, al ver klaart de wet u bevoegd, om als paeda- gogen op te treden. En als het rechtsgevoel bij u zelf te loor is gegaan, hoe ontwikkelt gij dat dan bij uwe leerlingen Onze stamverwanten in Portugal hebben dringend behoefte aan wollen en flanellen onderkleeding. De heer W. J. Geerling uit Caldas da Reinha schrijft onder meer:" Het verschil tusschen het klimaat van Lourenijo Mar- quez en hier is grooter dan ooit door ons vermoed was; de menschen hebben gedu rende hun verblijf te Lourenijo Marquez (6 maanden) natuurlijk bijna niets dan zeer dunne kleeding aangeschaft of ontvangen. Allon zijn hier min of meer gevoelig voor do koude. Voor mannen is dat minder, want zij zijn zonder uitzondering voqrzien van een flink pak kleeren en een warme jas, op of ingevolge commandodienst ver kregen. De Portugeesche officier van gezondheid, aan wien do zorg over deze menschen is opgedragen, zegt dat spoedige hulp drin gend noodig is. Om te doen zien hoeveel er noodig is dient het volgende Hot aantal Boeren-vrouwen en kinderen te Caldas da Reinha (Portugal) bedraagt gehuwde vrouwen 58, meisjes boven 16 jaar 21, jongens en meisjes van 1216 jaar 39, id. van 8—11 jaar 43, id. van 4— 7 jaar 38, id. van 3 jaar 8, id. van 2 jaar 10, id. van 1 jaar en daaronder 14. Een ovormanteltje voor de vrouwen en meisjes (al is het van een mode die zeer verouderd is), een jasje voor de jongens, zou mede kunnen strekken om in deze, wij herhalen het, dringende behoefte te voorzien. Men haaste zich derhalve. Het Chr. Nat. Boerencomité en de heer H. J. Emous te Amsterdam nemen gaarne alles in ont vangst. Twee Boeren-gevangenen, nu te Ceylon, hebben het verzoek gedaan om hunne fa milie toe te staan zich aldaar bij hen te voegen, daar het land hun aanstaat en zij daarom voor goed er zich willen vestigen. Dit is zoo ongeveer het eenige geluk kige berichtje dat de Engelsche censor uit Pretoria had door te laten. Of 't moest dit zijn dat er een Hollander is ge vangen genomen die een bericht (naar Europa?) zond waarin o, 't is toch zonde kwaad gesproken werd van de Engelsche troepen. Alsof die nog zwart te maken waren na al hetgeen wij weten Overigens onbeduidende berichtjes, maar die to denken geven. Zoo onder anderen dat ten westen van -Burgersdorp weer Boe ren zijn gezien, op pad naar de Oranje rivier. Wel ja, naar de Oranjerivier Dat on dervinden de treinenvergezellers wel an ders. Weer hebben de Boeren een trein aangehouden en den inhoud uit kolen en vee en zeker ook wel een beetje mond voorraad bestaande, mee genomen. Toen Engelsche hulp daagde stond de geledigde trein in brand. En dan »vee" in een trein, dat zullen wel paarden geweest zijn. Nog wordt gemeld dat Zeerust nog steeds door de Boeren belegerd wordt. Een deel hunner trekt nu echter in de richting van Pilaarsberg in Rustenburg. Het is wel opmerkelijk, dat Kitchener èn Zeerust èn Rustenburg, en wie weet hoeveel andere plaatsen nog in westelijk Transvaal, voort durend ongestoord door de Boeren laat be legeren. Het blijkens een telegram nu weldra opnieuw te ondernemen schoon vegen der districten Bethal en Ermelo mocht wel eens op het westen toegepast worden. Op 't oogenblik oefent Engeland ondanks Methuen's en Bahington's succes in westelijk Transvaal zelfs geen schijnge- zag meer uit. I?ij Krugersdorp vielen 70 lanciers in een hinderlaag en werden op een paar na die sneuvelden, gevangen genomen. Later werden zij weer losgelaten, natuurlijk na de bekende ontlasting. ENGELAND. Het Engelsche volk heeft met groote teleurstelling de mededeeling der regee- ring vernomen dat nieuwe belastingen noodig zijn om de vreeselijke tekorten door den oorlog veroorzaakt, te dekken. Ver hooging of invoer van invoerrechten op thee, suiker, jams, melasse, marmelade on an dere levensbehoeften bleek niet voldoende, een inkomstenbelasting komt nu 't spel volmaken. En nog meer dan de zaak zelf hindert den jingo de oorzaak der zaak. Het meest echter is de steonkolenfabrikant en de mijneigenaar er door getroffen. En zij toonen dit door 't houden van vergade ringen en 't decreteeren van werkstakingen. Dit laatste geschiedde in de dokken van Cardiff. Ook elders, ook in Schotland is de on.steltenis groos. En heel Wales staat op zijn achterste beenen. Steenkolenkoop- lieden en mijneigenaren beiden weigeren de verantwoordelijkheid der nieuwe be lasting te dragen. Als nu het ministerie eens af moest treden, en de liberale partij eens wat meer homogeen en principieel verkoos op te treden De oorlog die ruim anderhalf jaar gele den begonnen is, heeft nu reeds meer dan 4 miljard pond of vijftigduizend miljoen gulden gekost. Duurt hij tiog net zoo lang dan zullen de kosten plm. f 100000000000 bedragen. Wie kan zoo iets opbrengen Alles wijst op een aanstaande kracht, zoo als Frankrijk in 1870 er een doorleefd heeft. De nederlagen der 200000 tegen de 20000 hebben hem ook zedelijk geruïneerd. Europa voelt reeds hoe deze kolossus staat te beven op zijn beenen. Welk een schok dat geven zal, als hij valt. Keere hij nog in tijds terug op zijn schreden FRANKRIJK. Op 't oogenblik worden de gemoederen bezig gehouden door de Memoires van Ollivier, den liberalen minister van Napo leon IH in 1870. Hij deed in zijn jongste hoek, na ruim dertig jaren zwijgens, som bere onthullingen omtrent de onbekwaam heid der Fransche generaals, gelijk over een kwarteeuw misschien wel een Cham berlain 't doen zal omtrent de onbekwaam heid der Engelsche generaals. Volgens Olivier waren Frankrijk's neer lagen alleen to wijten aan de slechte aan voering door'de chefs, niet omdat Frankrijk niet goed voorbereid was. „Het staat thans vast", beweert hij, „dat op 14 Aug. 1870 Bazaine het in zijn hand had generaal Steinmetz te vernietigen; dat hij op 16 Aug. een voordeel had behaald en als hij op 18 Aug. in plaats van biljard te spelen, de garde tegen het centrum der Pruisen in het vuur had gebracht, dat al door Frossard, Le Bo'euf en Ladmirault was teruggedreven en aldus de vermetele om trekkende beweging van Moltke had door midden gesneden, de Koning van Pruisen den volgenden dag had moeten capituleeren. Dit alles staat thans boven allen twijfel. Zouden wij op 14, 16, 18 Aug. hebben kunnen overwinnen, als we geen soldaten en kanonnen hadden gehad? De bewering, dat wij niet goed voorbereid waren, is niets meer dan een legende. Zeker, we konden nog heter voorbereid zijn geweest, maar we waren het voldoende om te overwinnen. „De reden van onze neerlaag ligt alleen in de gebrekkige aanvoering: de Keizer was als verlamd door zijn ziekte (de steen) Bazaine was te voorzichtig, Mac Mahon te roeleloos. Geen woord zoo juist als dat van Gallilïet: „Wij zouden gered zijn ge weest als Mac Mahon de plaats had be kleed van Bazaine en Bazaine die van Mac Mahon". Nooit zou Bazaine den slag bij Wörth hebben geleverd, nooit Mac Mahon zich binnen Metz hebben laten op sluiten".. Olivier beweert verder dat Mae Mahon had behooren te weigeren naar Sedan op te rukken, wat hij een daad van krank zinnigheid genoemd had, maar wat hem, in plaats van naar Parijs terug te trekken, was voorgeschreven door den minister van oorlog Palikao, een man van even nood- lottigen invloed als Bazaine. Dit is een stukje geschiedenis dat tege lijk op dezen lang vergeten man de aan dacht vestigt. Doch in de laatste dagen is hij ook om zijn persoon zeer in tel geweest. Hij was namelijk in 1870 tot lid der Academie Framjaise gekozen, als opvolger van Lamartiue, maar de oorlog en 't ver lies van Lotharingen, en dientengevolge de haat jegens hem, beletten hem de intrede rede te houden. Vier jaar later kon 't doch de commissie van onderzoek maakte bezwaar tegen enkele uitdrukkingen in die rede en daar hij ze niet veranderen wou, bleef ze weer onuitgesproken. Toch nam hij zitting. In 1879 moest hij een nieuw- gekozen lid toespreken doch ook deze rede mocht hij, wegens hatelijke zinspelingen er in op Thiers, niet ten beste geven. Eerst jl. Donderdag kon het er eindelijk van komen, toen hij het nieuwe lid Faguet had te beantwoorden. En ook toen bevatte de rede veel, dat nog lang 't onderwerp der gesprekken zal zijn. Servië. De nieuwe Servische grondwet is met groote praal door den koning Alexander geteekedd, in tegenwoordigheid van 800 genoodigden uit alle standen. De koning sprak daarbij een lang toegejuichte rede uit. De nieuwe grondwet stelt een Tweede Kamer in van 136 afgevaardigden, die voor vier jaar worden gekozen. De census be draagt 15 fr. voor het recht om te kiezen. 30 fr. voor het recht om kiesbaar te zijn. De verkiezingen zijn geheim. De nieuwe Eerste Kamer of Senaat bestaat uit 51 leden, waarvan 30 voor hun leven door den koning worden benoemd, 18 door het volk worden gekozen en als bestendige leden de meer derjarige troonopvolger, de metropolitaan van Seavtó en de bisschop vanNisch. Om de drie jaar treedt de helft der gekozen senatoren af. Voor het stemrecht voor den Senaat bedraagt de census voor het actieve recht 45 frs., voor het passieve 500 frs. Het erfopvolgingsrecht bestaat, evenals in Nederland in de mannelijke en de vrouwelijke linie, waarbij ook aan de man nelijke de volle voorrang is gegeven. Daar echter geen mannelijke zijtakken van het huis Obrenovitch bestaan, gaat de troon als de koningin haar gemaal geen zoon schenkt op een dochter over. Wegens plaatsgebrek vervolg Woensdag). Bekendmaking. Goes. Burgemeester en Wethouders van Goes zullen op Zaterdag 4 Mei 1901 in het openbaar des voormiddags 10 uren ten stad- huize trachten bij inschrijving aan te besteden de inzameling der mestspecieën enz., in die gemeente zulks van af 1 Juli 1901. De in schrijvingsbiljetten moeten zijn ingeschreven op zegel en moeten worden ingeleverd den dag voor de aanbesteding voor des namiddags 3 uren* ten secretarie der gemeente in gesloten enveloppen welke in een gesloten bus moeten werden geworpen. Op franco aanvrage zijn de voorwaarden ten stadhuize verkrijgbaar. Vergunning is verleend tot uitoefenen van den kleinhandel in sterkedrank ie aan M. SomerDelneij voor de voorzaal van perceel D 205 staande aan den Westwal. 2e aan het bestuur der vereeniging „Sociëteit van ongenuchten vrij" te Goes, voordeSocie- teits- Restauratie- en Schouwburgzaal, directie kamer en tuin van perceel A 137 gelegen aan de Kreukelmarkt. Mlddelbui-g,*. Woensdag 24 April 3 uur, openbare zitting van den gemeenteraad ter behandeling van 1 Notulen vorige ver gadering. 2. Mededeeling van ingekomen stukken. 3. Uitloting aandeelen gemeente schuld. 4. Wijziging begrooting Godshuizen 1900. 5. Af- en overschrijving begrooting schutterij 1900. 6, Voorstel van burgemeester en wethouders tot pensioneering van J. Eblie metselaar bij de gemeente-fabricage. 7. Plan en begrooting betreffende de stichting van school K in de Molenstraat. 8. Kohier belas ting op de honden over 1901. 9. Kohier plaatselijke directe belasting op de inkomsten over 1901. E IS 13 I rs O. Het Mosterdzaad no 4 bevat een zeer belangrijk, lezenswaardig, verblijdend en moedgevend verslag van het zendingswerk der gereformeerde kerken in de laatste paar jaren. Het gewaagt van groote verbeterin gen, ook hierin, dat de Zending al meer als roeping der kerken wordt gedreven. Wij wekken een ieder op om van dit be langrijk verslag nauwkeurig kennis te nemen en door 't zenden van ruime bijdragen van zijn instemming met dit groote, goede werk blijk te geven. „Ziet wat schoone rij van mannen thans in den arbeid staan. Ds. L. Adriaanse, D. d. W. van Utrecht, te Poerworedjo; Ds. D. Bakker, idem van Heeg, te Keboemen Ds. C. Zwaan idem van Amsterdam, te DjocjoeartaDs. D. J. B. Wijers, idem te Batavia; Ds. W. Pera, idem van Hallum, te Soerabaia; Ds. W. Pos, te Melolo, tijdelijk, tot begin 1902, met verlof; Ds. C. de Bruijn te Kabaniroe Dr. J. G. Scheurer, te Djocjoearta, weldra met verlof; (tijdelijk door dr. v. d. Leij te vervangen; straks misschien gaat ook dr. W. Esser er heen) Weldra gaat ook ds. J. G. Ruijssenaars uit, van Rotterdam. Voorts de heer J. Zuidema, Zendeling onderwijzer te Poerworedjo. En dan de

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1901 | | pagina 1