No. 79. 1901 NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. Donderdag 7 Maart, 15e jaargang, CHRISTELIJK- HISTORISCH EEN ALPENBLÜEME. VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER AÜVERTENTIËN Leerplichtwet, Engeland en Transvaal. Bekendmaking. TWEEDE KAMER. elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p0,95. Enkele nummers0,02s. UITGAVE DER FIRMA en van van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Vergun mij een plaatsje voor do vol gende aanvulling en verbetering van miju toelichting op art. 13 en 14 der Leerplicht wet, indertijd in »de Zeeuw" gegeven. Ik gaf destijds den raad aan ouders, die voor hun kinderen gebruik wilden maken van de vergunning, hun in art. 13 toegekend (nl. om hun kinderen voor landbouwwerk- zaamheden ten hoogste 6 weken in 'tjaar van school te mogen houden), in de aan vrage daartoe bij den Arrondissements schoolopziener, geen bepaalde dagen te noe men, maar b.v. verlof te vragen, voor uten hoogste veertien, dagen in de maand Maart:'' Ofschoon de letter der Wet zulks toe laat, en ik een dergelijke aanvrage nog 't doelmatigst zou achten, blijkt mij uit in lichtingen door onzen geachten Arrondis sementsschoolopziener mij welwillend ver strekt, dat op een dergelijke aanvrage geen gunstige beschikking te wachten is. Z.Ed. schrijft mij «dat, overeenkomstig de regeling der uitvoering van art. 13 en (zijne) in structies te dien aanzien, de verloven door belanghebbenden voor een stellig bepaald tijdvak met een stellig bepaalden aanvangs- dag aan (hem) aangevraagd behooren te worden." Eensluidende voorschriften zul len natuurlijk aan alle ÏÏ.H. Arrondisse mentsschoolopzieners gegeven zijn, waarom ik 't niet onnut achtte, onze lezers daarmee in kennis te stellen. 'k Voeg hierbij een naar 't boven staande gewijzigd model, waarvan be langhebbende ouders des verkiezende bij de aanvrage gebruik kunnen maken: „Noordburg, 5 Maart 1901. Ondergeteekende, Jacob Strooman, wo nende in deze Gemeente, B. 16, neemt in zijn hoedanigheid van vader van Karei Strooman, leerling der Bijzondere School alhier, oud 11 jaar, de vrijheid, op grond van art. 13 der Leerplichtwet, bij U ver gunning aan te vragen, zijn zoontje ten behoeve van landbouwwerkzaamheden van de school thuis te mogen houden, gedu rende 10 schooldagen (2 weken, 20 school tijden of dergelijke), en wel van 18 toten met 29 dezer. Uw dw. dr. J. STROOMAN. Den Weledelgestr. Hoer den Schoolopziener in 't arrondissement Groenwold." Ten overvloede herinner ik nog, dat deze aanvrage portvrij kan vei zonden worden. De afzender moet dan op den omslag schrij ven (gewoonlijk geschiedt zulks in den lin ker bovenhoek): «Vrij van port, ingevolge art. 33 dei- Leerplichtwet. Afgezonden door J. Strooman, Noordburg B 16. J. STROOMAN. 5 F E UILLETO hT Een Episode uit der Waldenzen Historie. Hij zal u dekken met zijn vlerken en onder zijn vleugelen zult gij betrouwen zijn waarheid is een rondas en beukelaar. Gij zult niet vreezen voor den schrik des nachts, voor den pijl, die des daags vliegt, voor de pestilentie die in de donkerheid wandelt, voor het verderf, dat op den middag verwoest. Aan uwe zijde zullen er duizend vallen, en aan uwe rechterhand tien duizend: tot u zal het niet genaken. Alleenlijk zult gij het met uwe oogen aanschouwen en gij zult de vergelding der goddeloozen zien. Want gij Heere, zijt mijn toevlucht, den Allerhoogste hebt gij gesteld tot uw vertreku zal geen kwaad wedervaren en geen plage zal uwe tent naderen. Want Hij zal zijne Engelen van u bevelen, dat zij u bewaren op al uwe wegen, zij zulleu u op de handen dragen, opdat gij uw voet: aan geen steen stoot. Op den feilen leeuw en den adder zult gij treden en den jongen leeuw en den Onze Arrondissements schoolopziener schrijft mij nog, dat 't gewenscht is, de 6 weken, waarvan de Wet spreekt, zoo wei nig mogelijk te versnipperen liever bv. 2 maal verlof voor 3 weken,"dan 3 maal, telkens voor 2 weken of 6 maal, telkens voor 1 week. K. WIELE MAKER, H. d. Chr. S. Biggekerke, 2 Mrt. 1901. 6 Maart 1901. Een uitnemend woord van echt democra- tischen zin getuigend sprak de heer Loh- man bij de behandeling van 't door hem bestreden voorstel om de eenige zoons mij te laten van dienstplicht. Hij zeiIk acht den dienstplicht een eereplicht voor elk gezin. Wanneer ik vrij voorstel dat in tijd van oorlog ik één zoon had, en dat die als eenige zoon niet zou kunnen mede werken tot verdediging van het vaderland en moest zien dat de drie zoons van mijn buurman wel kunnen medewerken, bij moeders pappot moet blijven zitten, dan zou ik dat verschrikke lijk vinden. En wie in zulk een tijd wil dienen, moet ook zich kunnen voorberei den. Maar als er geen oorlog is, is het dienen een sociale last, wie kan dien last het best dragen, iemand die één zoon heeft, of iemand die een zwaar gezin heeft? Dat zal in de eerste plaats hij zijn die één zoon of een klein gezin heeft. Nu hebben over volgens een lid der Staats-commissie van 1888 het geheel ge nomen de meer gegoede gezinnen minder kinderen dan minder gegoede gezinnen. En ik zou het verkeerd vinden dat men dien socialen last legde juist op degenen die minder gegoed zijn terwijl meer gegoe de gezinnen daarvan worden vrijgesteld. Ik wensch ook speciaal den voorsteller van dit amendement aan te raden eens te lezen hetgeen professor Spruijt, dezelfde die zoo even door mij bedoeld werd in dit verband opgemerkte over het neo-Malthu- sianisme. Tot zoover de heer Lohman. Onnoodig te zeggen dat wij het er har telijk mee eens zijn, vooral met het laatste. if. if In een Chr. democratisch blad lazen wij de volgende zeer juiste »10 geboden" aan onze dienstmeisjes, zij zijn een pendant op een tiental door een socialistische dame mevrouw RolandHolst aan de hand ge daan en niets ademden dan rebellie en revolutie. Deze tien klinken beter. 1. Ge zult een open oog hebben voor uwe plichten, evenzeer als voor uwe rechten en eischen. 2. Ge zult uw plichten nauwgezet ver draak vertreden. Dewijl hij mij zeer be mint (spreekt God) zoo zal ik hem uit helpen ik zal hem op een hoogte stellen, want hij kent mijn naam. Hij zal mij aanroepen, en ik zal hem verhooren: in de benauwdheid zal ik bij hem zijn, ik zal hem uittrekken en ik zal hem verheerlijken. Ik zal hem met lang heid der dagen verzadigen, en ik zal liem mijn heil doen zien". (Ps. 91). Hij sloeg zijn boeksken weer dicht en keek haar aan. De angst was verdwenen uit haar oogen en uit net kalme spel hun ner blikken zag George, dat zijn Rosa hem begrepen had. God had haar geantwoord op haar vragen met Zijn woord. Yertolking was niet noodig en samen verblijdden zij zich in stil genot, over die beloften Gods. Rosa zweeg stil, doch haar gelaat drukte meer uit, dan woorden konden zeggen. Vrede was neergedaald en Gods vertrouwen had den angst verdreven. En toch binnen eenige dagen zou blijken, dat die droom van Rosa als 't ware een profetie was geweest en dat er wel degelijk een roofgier loerde op de kirrende duiven. vullen, voordat ge u rechten kunt aan matigen, en eischen kunt stellen. 3. Ge zult zorgen in staat te zijn de werkzaamheden, die ge voorgeeft te kennen, goed te doen, en de bekwaam heden te bezitten, waarop [ge u ver huurt. 4. Ge zult den tijd die voor het werk be stemd is niet verbeuzelen en verpraten hoe flinker het werk wordt afgedaan, hoe meer vrije tijd er overschiet. 5. Ge zult u eenvoudig en netjes kleeden, en niet alleen voor 't uiterlijke, maar goed gekleed zijn wat uw lijf- en onder goed betreft. 6. Ge zult geen geld verknoeien aan op schik en snoeperijen, maar een deel wegleggen in een spaarbank. 7. Ge zult, indien ge er prijs op stelt als huisgenoote te worden beschouwd, door uw gedrag en optreden toonen zulks waard te zijn. 8. Ge zult de belangen van het gezin? waarin ge zijt opgenomen, evenzeer behartigen als uw eigen. 9. Ge kunt eischen, goede voeding en huisvesting, maa: geen andere of betere dan die van het huisgezin waarin ge woont. 10. Ge zult leeren uw eigen kleeren zelf te kunnen vervaardigen en onderhou den, en de vrije tijd die u overblijft zult ge besteden aan ontwikkeling, die u in uw volgend leven te pas kan komen. Arme Armeniërs. In „The Christian" treffen wij het vol gende aan „Tengevolge van het spionage-stelsel, dat in de Turksche ambtenaarswereld heerscht, komen berichten uit Armenië slechts schaars en met moeite ter onzer Over Weenen bereikte een nieuw ont zettend verhaal ons land, betreffende moor den en mishandelingen den Christenen aangedaan. Een fanatieke ellendeling rekent het zich tot een eere, met eigen hand 2000 Christenen gedood te hebben. Het verhaal van een correspondent te Weenen van een Londensch dagblad schijnt te vreeselijk om waar te kunnen zijn. Wij lezen van man nen, die aan boomen werden vastgespijkerd, en door wier handen en voeten men scherpe staken gedreven hadvrouwen werden mishandeld en verminkt en kinderen wer den onder de oogen hunner ouders aan stukken gescheurd. 'Anderen werden lid voor lid ontleed op de meest duivelsche maniervan nog weer anderen had men stukken vleesch uitgesneden gelijk men bij een geslachten os doetdaarna werden ze in de rivier geworpen. En zoo meer. De Servische consul te Mohovitza ver- Op diezelfde plek vinden wij de twee verloofden, nu gehuwden terug. Wederom is de zonne ter oosterkimme gedaald en wederom werpt de maan lichtgrijze scha duwen in het liefelijke dal. Samen spreken zij over den oorsprong der Waldenzen. Er schijnt een kleine oneenigheid te zijn ontstaan tussclien man en vrouw. Rosa is van een andere meening dan haar George en we hooren haar zeggen: Maar George, is dan Petrus Waldus de koopman uit Lyon, niet de stichter der orde, de vader der Waldenzen, naar wiens naam zij genoemd zijn? Neen Rosa, reeds lang vóór Petrus Waldus bestond de orde. Petrus Waldus is de Reformator, die eerst zelf door zijn later naar hem genoemde broeders tot het ware geloof is gebracht. Vroeger heetten zij Katharen. De ijver, waarmede hij hun leer verbreid heeft en de schranderheid, waarmede hijals hun leeraar optrad, gaven aanleiding, dat de naam Katharen veranderd werd in dien van Waldenzen of Waldensiërs. Doch de eigenlijke stichter der orde der Katharen, alzoo ten slotte ook de vader der Waldenzen is Bisschop Claudius van Turijn, die om streeks de 9de Eeuw leefde. Toen ter tijd klaart, dat 1100 menschen vermoord zijn, en dat 400 vrouwen zjjn mishandeld en in harems geplaats. En hieraan voegt hij toe, dat de Turksche autoriteiten 'ten opzichte van de gepleegde moorden „de grootste onverschilligheid" aan den dag leggen. Terecht schrijft de genoemde correspondent boven zijn bericht: „Europa's schande." Wij staan tegenover dit alles machteloos. Onze vertoogen worden als waardelooze documenten beschouwd door de Turken. Zij weten, dat Europa de handen vol heeft met andere „zaken" en zich daarom met het duivelsche spel, dat wéér in Armenië wordt afgespeeld, niet kan inlaten. Van daar dat de hel is losgelaten." Hij droevig is toch in dat opzicht het begin dezer twintigste eeuw. De Armenische Christenen koelbloedig en wreedaardig vermoord De Zuid-Afrikaansche Christenen ten doode toe verdrukt en bekneld. De Chineesche Christenen bij tien- en hondertallen door heidensehe landgenooten omgebracht O, onze God, maak toch een einde aan al deze gruwelen, en laat Europa opwaken met schaamte. (Gron. Kerkbode). De Romeinsche Tribuna maakt een tele gram openbaar van haren Brusselschen cor respondent die, zegt het blad, in de omge ving van president Kruger verkeert (mis schien wordt kapitein Richardi, de verloofde van mej. Guttmann, bedoeldRichardi is inderdaad correspondent van de Tribuna, Red. N.R.Ct.), volgens welk telegram de capitulatie van Louis Botha waarschijn lijk is. De commandant generaal is volgens den correspondent van de Tribune door een krijgsraad te Pietersberg gemachtigd om le onderhandelen over overgaaf op de volgende voorwaardenle bevrijding van al de krijgsgevangen Boeren op St. Helena en (Ceyton?); 2e. straffeloosheid voor de Afrikaander-opstandelingen; 3e. gedeeltelij ke onafhankelijkheid voor Transvaal en den Oranje-Vrijstaat onder de Britsche kroon 4e. teruggaaf van verbeurdverklaarde eigen dommen aan de eigenaars. De correspondent zegt dat Lord Kitche ner niet ongeneigd is om in deze voorwaar den te treden, maar de Engelsche regeering staat op onvoorwaardelijke overgaaf en eischt de verbanning van President Kruger en een aantal regeeringsambtenaren van de Zuid- Afrikaansche Republiek en den Vrijstaat. Botha moet in een lastig parket zijn bij gebrek aan paarden en schietvoorraad en wegens de vijandelijkheden van de kaffers De Wet is echter voornemens zijn guerilla voort te zetten. reeds verhief deze vrome, verlichte Bis schop zijn stem tegen het aanbidden der beelden en het vereeren der heiligen en bewees uit Gods Woord, dat door priester noch mis, kerkelijk sacrament noch heiligen beeld, doch alleen door Christus zeiven de toegang tot den Vader is ontsloten. Zie Rosa, zoo althans hebben de eerwaarde vaders in de vallei van Pra di torra het mij geleerd. En ge weet, hoe onze broe ders, toen het licht des Evangelies ook daagde in het Noorden, toen een Luther optrad, en zich en de zijnen verdedigde tegen Rome, hoe ook wij ons in 1532 bij die hervormers hebben aangesloten als broeders 'een in geloove, één in hoop en 'een in liefde. En toen, voegde hij er met weemoedige stem bij, toen barstte het geweld der vervolging nog meer uit en toen zijn ook mijn bloed verwanten wreed vermoord en gepijnigd. Doch, goddank er kwam verandering, een goede koning beklom den Franschen troon en onze broeders mochten vrij rustig hunne dalen bewonen door de uitvaardiging van het Edict van Nantes. O Rosa, die tijd, die tijd van vrede en rust, zoo heerlijk schoon, die de aarde schier tot een paradijs maakt, dure voort, T IJ D VERZEN. Patrimonium. «Erfdeel der Vadren!" ja God zij geprezen Dat Gij ten Leider den werkman moogt [wezen, Die God erkent als zijn God en zijn Heer Laat Uwe roepstemme krachtig dan klinken, Dat toch Uw steun hoe'het land voor ver- [zinken; Houdt Gij Uw wakkere schaar in't geweer. Op voor den werkman! Dring aan met Uw [eischen; Laat andren schreeuwen en scheldende [krijschen, Houdt Gij U waardig, als volgend het [Woord Doe, doe Uw mannentaal klinken in de [ooren, Dat in 's lands Raadzaal de wijzen het [hooren Al te vaak nog wordt de werkman ver- moord. Zoolang er aam in Uw longen mag wezen Pleit voor het recht, als een held zonder [vreezen God zegent hem, die gerechtigheid acht Zoolang de werkman verdrukt wordt op aarde, Lager geacht dan de dieren in waarde, Is Uwe roeping voor hem niet volbracht Sluit U dan aan in verdubbelde rijen, Schaart U te zaam in de drukkende tijen, Mannen, die God vreest, sluit allen aaneen Wendt U met kracht van de vogels, die [fluiten God geeft geen heil, die Hem buiten wil [sluiten; Zegen wacht U in Zijn weg, daar alleen. Luctok. Goes. Ter Secretarie der gemeente Goes ligt ter inzage voor belanghebbenden Bestek en voorwaarden wegens het maken van een haven in de inlaag kloosternol onder Duiven- dijke. Wegens het verleggen van de straat wordt de Oostsingel voor rij- en voertuigen afgesloten van 25 tot en met 30 Maart 1901. De weg kan geschieden langs den West singel, de L. P. v. d. Spiegelstraat en Jacob Valckestraat. De op 23 Februari 1901 aangekondigde beperking van het vervoer over de kunstwegen in deze provincie is buiten werking getreden met middernacht tusschen 28 Februari en 1 Maart 1901. De discussie over de Legerwetten is voortgezet. Het gewijzigde amendement- Truyen tot schadeloosstelling van de be hoeftige gezinnen van miliciens tijdens den diensttijd dezer laatsten werd opnieuw door den heer v. Vlijmen aanbevolen, eeuwen lang, ongestoord, opdat we Gode dankbaar, ons leven mogen wijden geheel aan Zijn dienst. Komt, laat ons samen een onzer schoone liederen zingen en dan ons avondmaal gebruiken en ons teruste begeven" Waarom zette George niet in? Waarom weerklonk dat lied niet in die dalen, om weerklank te vinden in het hart der medebewoners? Was de avond niet schoon genoeg, de stem niet voldoende, het lied niet bekend? Plotseling had zijn zeer scherp oog op dat bergpad, waarlangs hij zelf eenige dagen geleden gekomen was, een gedaante ontdekt, die in vliegenden haast afdaalde naar beneden en iets scheen te roepen. Hij kwam al nader en nader en viel, met zeer ontsteld gelaat vlak voor de voeten van George en Rosa neer. Haastig liep zij naar binnen om water en brood te halen. Langzaam kwam hij weer bij. Hij sloeg de oogen op en terwijl hij rondom zich zag staan een kring van nieuwsgierige bewoners, zeide hij zeer ge jaagd „vluchtvluchtEetEdict van Nantes is in ingetrokken (Wordt vervolgd,/

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1901 | | pagina 1