Engeland en Transvaal.
Kerknieuws.
Schoolnieuws.
luchtzaken.
Gemengde Berichten.
Naar de M. Ct. verneemt is door 10G
ouders van schoolgaande kinderen te Koe
wacht, die met nog meerderen door de
autoriteiten gedwongen werden hunne kin
deren van de zusterschool op het Belgische
deel der gemeente af te doen on naar de
openbare school te zenden, gemoedsbezwaar
tegen do openbare school als wettige redeu
van vrijstelling opgogeven.
Wij woten niet of 't hoofd der oponbare
school aldaar Katholiek is.
Zoo ja, dan is door deze ouders goed
begrepen dat een Katholiek onderwijzer de
school niet Katholiek maakt.
En zoo moeten ook wij begrijpen dat oen
orthodox onder wij zor aan 't hoofd eener
openbare school deze school niet Christe
lijk maakt.
Eene eenvoudige waarheid die zelfs de
minister dio de leerplichtwet ontwierp niot
weersp-ekon dorstmaar die voor sommige
menschen zwaar schijnt om te verstaan.
Het Christelijk Militaire Tehuis to Mid
delburg heeft onze hartelijke sympathie.
Hadden wij do vorige week toevallig
niet vorzuimd de Zondagsbode te lezen,
dan hadden wij door overneming van 't
in ons no. van heden onder de adverten
ties geplaatste stukske al dadelijk daarvan
blijk gegeven.
Het verzuim is nu hersteld.
En schoon laat gedachtig aan een
bekend sproekwoord bevelen wij deze
zaak aan de Christelijke liefde en belang
stelling onzer Zeouwen aan.
Middelburg, Ylissingon, Bergen op Zoons,
zullen weldra weer verscheidene onzer
jongelingen in hunne Tohuizen opnemen.
Men helpo 't bestuur dezen arbeid gemak
kelijk maken door ruime bijdragen, die
men onder anderen zenden kan aan don
voorzitter ds. N. M. do Ligt, of aan don
heer adjudant M. Meeuwse, of aan den
heer Wisboom Verstegen, lid der Staten
van Zeeland, allen te Middelburg.
De sociaal-democraten en de Republiek.
Zooals onze lezers weten, verkondigen
de sociaal-democraten thans zoo luide moge
lijk, dat de Godsdienst niets meer dan een
privaat is.
Godsdienst en politiek hebben niets met
elkander uit te staan.
Het vervangen van ons tegenwoordig
Koningschap door een Republiek is evenwel
geen privaat-zaak.
Integendeel. Het kiezen tegen het Koning
schap en voor do Republiek vloeit uit hot
partij-program voort en is vrucht van de
sociaal-democrat.iscke beginselen.
Weg met Oranje.1'' is de leus van elk
wolovertuigd sociaal-democraat, Weg met
Oranje!" en daarvoor in de plaats de oeco-
nomische Republiek.
Rondweg is dit dezer dagen door het
sociaal-democratisch dagblad: „IIet Volk"
uitgesproken en voor deze rondborstige
verklaring verdient het een woord van lof.
Wij weten nu, dat de sociaal-democratie
niots met Ood te doen wil hebben.
Wij weten nu, dat deze onzalige partij
niet met Nederland wil rekenen, maar alleen
met de internationale arbeiders.
Weg met God, weg met Nederland en
Oranje
Zoo voelt men zegt de Standaard, hoe
„voor God, Oranje en Nederland „het drie
voudige snoer blijft, dat de Yaderlandsche
politiek in tegenstelling met de sociaal-de
mocratische kenmerkt."
Tweedracht. In Tiet Volk wordt meege
deeld dat twintig maanden geleden S. W.
Coltof en anderen zich hebben meester ge
maakt van de afdeelmg »Volksbroodbak-
kerij", den directeur broodeloos maakten,
en sedert aan het hoofd der zaak, met be
hulp van een advocaat, een notaris en een
deurwaarder, tienduizend gulden van de
maatschappij hebben opgemaakt. Er wordt
gevraagd »den leugenaar Coltof" uit te
werpen opdat de zaak niot te gronde ga.
En dergelijken zou men het beheor over
'slands geldmiddelen moeten toevertrouwen.
Te Zuiddorpe het was ons ontgaan,
en lazen hot in een Hollandsch blad
is in de commissie voor den leerplicht
onder anderen benoemd de veldwachter.
Staat in alle commissiën de veldwachter
op den achtergrond, doch zoo dat hij elk
oogenblik kan geroepen worden zie ar
tikel 29 der leerplichtwet! hier schijnt
men den goeden man er maar dadelijk
royaal weg ingehaald te hebben met be
slissende stem.
Van vrijheid en ouderrecht is deze prie-
gelmethode afkeerig.
Natuurlijk moeten de spijbelaars opge
spoord en verwaarloozende ouders tot hun
plicht gebracht.
Maar hier treedt de veldwachter niet op
tot bescherming der goeden, en opdat deze
een gerust en stil levon zouden mogen
lijden eer het tegendeel er van.
En hiertegen protesteeren wij.
Dat is een beginselfout van de leerplicht
wet, dio de wetgever niot goed maakt,
ook al ontdoet hij alle voldwachters van
snor en baard en tooit hij hun aangezicht
met den glimlach eener jongejuffrouw.
Praatjes?
Botha is met 2000 man naar Middelburg
aan de vervolging van French ontkomen.
De Wet ontsnapte stil de Oranjerivier over
in oen bootje. De la Roy is gevangen ge
nomen. Mevrouw Botha is te Pretoria terug.
Verslag vau haar zending onbekend.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Hoogwoud, A. J. Werner
te Hemte Beek (Limb.) H. II. Schip
per cand. te Scherpenzeel.
Aangenomen naar Haarlem, door C. J.
v. Paasscn te Meppelnaar Kampen,
door W. v. Sloten to Rouveennaar
Leerdam, door J. A. Hoeksema te Zui-
lichem.
Bedankt voor Kralingen, door C. J. v.
Paassen te Meppolvoor Buiksloot,
(tooz). door A. Burger te Dreischor;
voor Franeker, door dr. L. A. v. Lange-
raad te Lekkerkerk.
Geref. Kerken.
Beroepen te Koudekerke, J. Schoonhoven
cand. to Alkmaarte Blokzijl, D. Pol
cand. te Kampen.
Aangenomon naar Exmorra, door A. G.
H. Schippers cand. te Zevenbergen.
Bedankt voor Gouda B, door J. A. de
Vries te Fijnaartvoor Leerdam, door
J. S. Langen, te Tienhoven voor O.
en W. Souburg door W. den Hongst te
Veenendaal.
Ev. Luth. Kerk.
Beroepen to Groedo, J. W. Brass te
Do Rijp. Vlissingsche Crt.)
Oudelande. De naam van don hier be
noemden onderwijzer is niet J. Goossen
maar G. Hooze te Zonnemaire.
Door het Curatorium en Professoren
der Theol. School te Kampen is eene
uitnoodiging gezonden aan het Curatorium
en Professoren van de Vrije Universiteit
te Amsterdam tot eene samenkomst te
Kampen, ter bespreking van eventueele
samensmelting tussehen beide Hoogescholen.
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van 26 Februari 1901 zijn
veroordeeld wegens
jagen zonder acte en vergunning: F. B. v.
H., te Heerenhoek, 2 maal f3 b. s. 2 maal
3 dh. verbeurdverkl. geweer met bevel tot
uitl. of te betalen f 2 b. s. 2 dh. M. V., te
neinkenszand, 2 maal f5 b. s. 2 maal 4
d. b. verbeurdverkl. geweer met bevel tot
uitl. of te betalen f2 b. s. 2 dh. C. W., te
Schore, 2 maal f5 b. s. 2 maal 4 dh. ver
beurdverkl. geweer met bevel tot uitl. of
to betalen f 3 b. s. 2 dh. Ch. den D., te
Hoedekenskerke, 2 maal f5 b. s. 2 maal 4
dh. verbeurdverkl. geweer met bevel tot
uitl. of te betalen f 3 b. s. 2 dh. G. A. v.
N., te Rilland-Bath, 2 maal 5 b. s. 2 maal
4 dli. verbeurdverkl. geweer met bevel tot
uitl. of te betalen f3 b. s. 2 dh. M. O., te
Ierseke, 2 maal f 5 b. s. 2 maal 4 dh. ver
beurdverkl. geweer mot bevel tot uitl. of
te betalen f 1 b. s. 1 dh. J. J. H., te Ril
land-Bath, 2 maal f 10 b. s. 2 maal 4 dh.
verbeurdverkl. geweer en haas met bevel
tot uitl. of te betalen f3 en f 1 b. s. 2 en
1 dh. M. Bte Goes, 2 maal f 10 b. s.
2 maal 4 dh. verbeurdverkl. geweer en
haas met bevel tot uitl. of te betalen 2
maal 1 b. s. 2 maal 1 dh. M. K., te Nisse,
2 maal f5 b. s. 2 maal 4 dh. verbeurdverkl.
geweer en haas met bevel tot uitl. of te
betalen f 3 en f 1 b. s. 2 en 1 dh.
jagen zonder acte en vergunning en zich
met geladen schietgeweer in veld bevindende
big lurk.J. W., te Ierseke, 2 maal 7 dh.
verbeurdveik). geweren met bevel tot uitl.
of te betalen 2 maal f 5 b. s. 2 maal 3 dh.
jagen zonder acte en verg. en vervoeren van
wild na sluitingH. v. D., te 's-Heerenhoek,
3 maal f3 b. s. 3 maal 3 dh. verbeurdverkl.
haas en geweer met bevel tot uitl. of te
betalen f 1 en f 3 b. s. 1 en 2 dh.
in gesloten jachttijd buiten wegen wild ver
voeren J. G. v. 't W., te 's-Heer-Arends-
kerke, f5 b. s. 4 dh. F. M., te Goes, f 5
b. s. 4 dh. verbeurdverkl. haas met bevel
tot uitl. of te betalen f 0.70 b. s. 1 dh.
doen van geoorloofde pogingen om wild te
bemachtigenJ. C., J. C. B., J. A. V., te
Ierseke, J. P., te Ovezande, ieder f 5 b. s.
4 dh. verbeurdverkl. wildstukken C. B., te
Waarde, f 5 b. s. 1 dh. verbeurdverkl,
wildstrikken
zich met geladen schietgeweer tn veld bevinden
J. R., te Ellewoutsdijk, f5 b. s. 4 dh. ver
beurdverkl. geweer met bevel tot uitl. of
te betalen f5 b. s. 3 dh.
geen zorg dragen om te beletten dat hond
in veld haas drijftJ. de J., te 's-Heer-
Abtskerke, f 3 b. s. 3 dh.
verloting houden zonder verg. te Krabben-
dijkeM. V., te Kruiningen, f3 b. s. 1 dh.
J. de B., te Kruiningen, f2 b. s. 1 dh.
verloting houden zonder verg. te Baarland
J. v. d. W., te Baarland f 10 b. s. 2 dh.
burengerucht en dronkenschapII. S., te
Wemeldinge, 2 maal f2 b. s. 2 maal 2 dh.
burengeruchtD. C. D., te Ierseke, f 2
b. .s 2 dh. D. W., S. v. S., C. V.,te's-
Heer-Areudskerke ieder f3 b. s. 3 dh.
niet begraven afgemaakt paard en verkoopen
zonder keuring P. de J. te Driewegen f 1
b.s. 1 dh.;
rijden over den ivestwal GoesA. C. S., te
Goes, f I b. s. 1 dh.
trekdier onbeheerd laten staan J. v. L., te
Kapelle, f 1 b. s. 1 dh.
in dronkenschap handeling verrichten xoaar-
toe bizondere omzichtigheid icordt vereischt
P. S., en J. S., beiden te Wemeldinge ieder
f 5 b. s. 4 dh.
loopen «ver grond zonder verg. J. M.,
A. de L., beiden te Kwadendamme, ieder
f 1 b. s. 1 dh.
bevisschen Schelde z. consentC. R. te Ier
seke, f 1 b. s. 1 dh. W. J„ te Krabben-
dijke, f 2 b. s. 2 dh.
id. en z. verg: K. S., te Wolfertsdijk, 2
maal 1 b. s. 2 maal 1 dh.
bevisschen Schelde zonder vergJ. D., te
Ierseke, fl b. s. 1 dh.;
rapen schelpvisch aan de wei ken ran een
zeedijkG. d. J., Azn. te Waarde, f 2 b. s.
2 dh.
belemmeren doorvaart sluis J. v. W. woon
plaats onbekend f 10 b. s. f 5 dh.
dronkenschap A. B., te Waarde, F. L., te
Lobith, D. O., C. P. B., en J. de J., Mzn.
te Goes, A. M., te Krabbendijke, C. V., te
's-Heer-Arendskerke, B. J. de V., te 's-
Heerenhoek, J. C. v. d. W., woonplaats
onbekend ieder f 2 b. s. 2 dh. W. v. H.,
J. R., beide te Goes, P. K., te Krabbendijke,
.1. A. v. I)., te Vraceue, (België) ieder f 3
b. s. 3 db. D. H., L. V., J. de J., te Goes,
ieder f5 b. s. 3 dh. P. P., te 's-Heerenhoek,
f 10 b. s. 3 dh. A. R., te Oudelande, 3 dh.
dronkenschap3 maal gepleegd Ch. L. S.,
woonplaats onbekend 3 maal f2 b. s. 3
maal 2 dh.
id. bij 3e herhJ. v. d. R., te Goes,
7 dh.
Vrijgesproken werdenA. P., te Ierseke,
beklaagd van het loopen over eens anders
grond zonder verg. C. van W. Gzn. te
Ierseke beklaagd van het vissollen met een
vaartuig zonder letterteeken en no.
Ovezand. Maandag had ons dorp door
do vele vlaggen een recht feestelijk aanzien
en algemeen gevoelde men blijkbaar be
hoefte, om onzen Burgemeester op zijn
zilveren foest te toonen, hoe bij de achting
en liefdo vau de ingezetenen in ruime mate
gewonnen hoeft.
Ierseke. De door Gedeputeerde Staten
van Zeeland verleende concessie voor don
aanlog van een Stoomtram van Wemeldinge
naar Hansweert via Ierseke en Kruiningen
is weder ingetrokken.
Dit is dus de vierde tram welke in rook
opgaat zonder ooit stoom te hebben ge
maakt.
Stavenisse. In de Dinsdag gehouden
vergadering van den Dijkraad van bet Cal.
Wat. Stavenisse werd met alg. stemmen
afwijzend beschikt op de aanvraag van den
heer Nieveen te De Lemmer om subsidie
voor eene stoomtramlijn Stavenisse—Tholen
- Oud-Vosmeer. Verder werd de omschrij
ving opgemaakt der gewone en buitenge
wone werken dienst 1901 —1902 het eind
cijfer der gewone werken bedraagt f 1394,25s,
dat der buitengewone werken f 2297,65s. De
begrooting dienst 1901 1902 werd in ont
vang en uitgaaf vastgesteld tot eon bedrag
van f 19110,98. Onder de geraamde ont
vangsten komen o. a. voor: goed slot f 4000,
dijkgeschot f 14522,98. Tot de uitgaven
behooren: jaarwedden f2307; kasgeld
f 8000, welke som wordt besloten te plaat
sen op het Grootboek N. W. S.
Aagtekerke. Heden nacht ontstond er
brand op de hofstedo van J. Hugenso in
de kom dor gemeente. Zes koeion en 1
paard en alles wat zich in de schuur be
vond werd een prooi der vlammen. De
bewoners lager te bed en door het geloei
der beesten werden zij gewekt.
Het huis en het wagenhuis dat op eeni-
gen afstand van do schuur stond is be
waard. De schuur was verassureerd de
inboedel niet. Oorzaak onbekend.
Men meldt ons uit het eiland Tholen
Hoowel de landbouwers op dit eiland, die
zonder uitzondering in de laatste jaren
allen, de een in meerdere, de ander in min
dere mate bieten zaaiden, tegenover het
leger van agenten in het contracteeren een
zeer gereserveerde houding aannamen,
schijnt thans langzamerhand kentering ge
komen te zijn en volgt de een na den ander
om zoo zachtjes aan het voorschot te kunnen
innen. De gewiehtsopbrengst van het
vorige jaar is over hot algemeen nog al be
vredigend geweest, zoo zelfs dat sommigen
gemiddold 40 duizend kilo per H. A. maak
ten en dit is misschien oorzaak, dat men,
nu althans de prijzen niet minder zijn, het
lijntje minder strak spant. Het meeste be
zwaar heeft men wel tegen de bepalingen
die de te leveren boeveelheden op bepaalde
tijdstippen regelen en die wisselen tusscben
16 tot en met 21 September, 2328 Sep
tember, 30 September5 October, 7-12
October en 14 October15 November,
welke hoeveelheden dan respectievelijk per
1000 K. G. betaald worden met f 10,50,
f 10.25, f10, f9.75 en f9.50. Door deze
verplichte leveringen kunnen de andere
werkzaamheden wel eens in do war gestuurd
worden, en, in dit opzicht tot heden weinig
gebonden, zal het velen bezwaarlijk gaan
zich er aan te onderwerpen. Bij de cam
pagne 1900 was de uitzaai aanmerkelijk
minder dan vorige jaren en het laat zich
niet voorzien dat thans het-H. A. -tal met
bieten bezaaid grooter za' zijn, daar ook an
dere gewassen met voordeel kunnen geteeld
worden; vlas, aardappelen en boonen vra
gen mede hun deel. Overigens wordt ook
gezaaid met het oog op de behoefte aan
pulpe, daar de sterk vermeerde veestapel dit
artikel voor wintervoedering op alle boerde
rijen oischt. In elke gemeente wordt
meer werk gemaakt van bet contracteeren
op suikergehalte, overtuigd als men daar is,
dat de gronden en de cultuur in staat zijn
bieten van superieure hoedanigheid voort
te brengen.
De Boterwet treedt 1 April, a. in
werking.
Generaal v. Heutz, gouveneur van
Atjeh, ligt bedenkelijk aan typhus.
Een eigenaardig geval deed zich
Maandag in de Augustinuskerk te Utrecht
voor. Twee personen hadden daar nl. hun
intrek genomen, blijkbaar niet om te stelen,
doch louter om een onderkomen. Ze
schenen daar wel op hun gemak want toen
de koster, die beide signeurs in de kerk
had opgemerkt, de hulp der politie inriep
vond deze beide heeren met een courant
voor zich en een sigaartje in 't hoofd, heel
gezellig naast elkaar zittende op den kouden
steenen vloer.
Hoe onschuldig ook, ze moesten ophou-
raet hun lectuur en met den man der wet
mede nam het hoofdbureau.
Te Ensohede is bij een vechtpartij
een milicien zoodang gestoken dat hij aan
de gevolgen overleed. Te Helden is
bij een vechtpartij een der vechtenden met
een mes in de buik gestoken en op de
plaats dood gebleven. Een 23-jarige
stoker in een worstfabriek te Groningen
iets aan een kraan willende veranderen,
klom daartoe op den ketel doch viel in
't kokende water, hij bezweek spoedig aan
de brandwonden. Te Kampen is een
vrouw boven eene heete stoof in slaap
gevallen, in brand geraakt en door haar
later thuis komenden zoon in desolaten
toestand opgenomen. Te Oosterhout
werd een landbouwer door zijn paard dat
hij uit de weide haalde tegen de buik ge
trapt en stierf aan de gevolgen. Een
bakkersknecht te Breda ontving bij een
twist een messteek tussehen de schouder
bladen en stierf ten gevolge van bloedver
lies. Te Oostzaan zakten 15 kinderen
tegelijk door het ijs, drie verdronken, waar-
ouder twee uit één gezin. Ook te
Ilpendam zakte iemand door het ijs en
verdronk. De moeder eener 19-jarige
jongedochter in het Muiderkwaitier te
Amsterdam heeft het pasgeboren kind
haror dochter gedood en het lijkje in een
papier gepakt in de singelgracht geworpen
waar het voor het ijs bleef liggen. Op
een houtwerf te Zaandam is een 18-jarige
werkman bezig met het versjouwen van
planken onder een vallenden stapel ge
raakt en verpletterd.
Namens het hoofdbestuur der Unie
van christelijke onderwijzers en onderwij
zeressen is een met redenen omkleed en
van een memorie van toelichting vergezeld
adres aan de Tweede Kamer gezonden,
waarin verzocht wordt eene salarisregeling
in de subsidie-wet vast te leggen, die ook
bindend is voor het bijzonder onderwijs.
Wel zal eene vermeerdering van de rijksbij
drage hiermede gepaard moeten gaan, doch
deze verhooging zou toch inderdaad slechts
een tweede stap zijn, oordeelt het adres, op
den in 1889 ingeslagen weg. Standaard
Wij vernemen dat de besturen der
vrij-antirevolutionaire kiesvereenigingen in
Zeeland besloten hebben bij de aanstaande
verkiezingen te trachten samenwerking te
verkrijgen tussehen de vrij-antirevolutio
naire en de antirovolntionaro partij en don
Christ. Historischen Kiezersbond. Een
commissie is reeds benoemd om met ver
tegenwoordigers uit de beide laatste par
tijen over samenwerking de noodige onder
handelingen te voeren. Vliss. Crt.
Te Santvliet aan de Belgische grens,
is de jongste der twee gevangen genomen
zoons van den landbouwer J. Faes losgelaten,
nadat de oudste bekend had, zijn vader in
drift den doodelijken messteek te hebben toe
gebracht. De dader is zwaar geboeid naar de
gevangenis overgebracht.
Eet weder in het buitenland. In den
nacht van Zaterdag op Zondag brak, bij
een temperatuur van 6gr., boven Odessa
een vreeselijke aueeuwstorm los. Zoo hevig
was de sneeuwval, dat het verkeer op straat
en per spoor van en naar Odessa binnen
een uur volstrekt gestremd was. Welke
pogingen ook in het werk gesteld werden
om de sneeuw op te ruimen, alles te ver
geefs. De sneeuw viel zoo verrassend snel
en dicht, dat alle bedrijven met een slag
stilstonden. Tramwagens konden niet ver
der en zelfs in het centrum der stad werden
omnibussen omvergewoipen door den hevi-
gen storm, die uit alle hoeken scheen voort
te komen. Telefoonpalen werden geknakt
als riethalmen, zoodat, de kommunicatie ge
heel verbroken was. Zelfs de koetsiers der
Russische drosky's waagden het niet, hun
neus buiten de deur te steken.
Het van den Krim komende stoomschip
„Sineus" werd op de klippen geworpen en
verging in de haven. Een drijvende graan
elevator, houton zoowel als ijzeren barken
en een douanekotter werden van de ankers
geslagen. Twee stoomschepen zijn uitge
zonden om te trachten van bemaning en
lading van de „Sineus" te redden wat te
redden valt. Een trein, die kort voorden
storm Odessa verliet werd ingesneeuwd.
Meer dan duizend reizigers zijn gedwongen
in Odessa te blijven.
Ook in Rumenië deed dezelfde sneeuw
storm zich gelden. Een dorp in de buurt
van Barilla is geheel ingesneeuwd. Ver
scheidene personen kwamen in den sneeuw
storm om.
Tengevolge van de massa gevallen sneeuw
is het treinverkeer in Spanje op de lijn
Saragossa—Madrid gestremd. Een hevige
storm woedde Zaterdagnacht aan de kust
van Malaga. De havenloods van Malaga
verdronk op het oogenblik, toen hij hulp
wilde verleenen aan het Duitsuhe stoomschip
„Louise Horn", welk vaartuig intusschen
zonder averij te hebben bekomen is binnen
gevallen.
Teawijl in Weenen de koude nog buiten
gewoon hevig blijft, is een verwoestende
influenza-epidemie in die stad uitgebroken.
De ziekenhuizen zijn overvol influenzalij-
ders, waarvan het meerendeel nog lijdt aan
longaandoeningen. Vrijdag jl. moesten vele
patiënten, bij gebrek aan plaatsruimte, af
gewezen worden.
Luitenant Boldingk, die met luitenant
Keulemans te Goriuchem bij de artillerie
diendo en ongeveer tegelijkertijd met dezen
naar Zuid-Afrika toog om de Boeren te
helpen, schrijft sommige ontzettende staal
tjes van door hemzelf uit den mond der
betreffende bewoners opgeteekonde Engol-
scbe wreedhodon.
Het was op den tocht van Ladybrand
naar Bothaville on van daar naar hoofd
commandant Christiaan do Wet, dat wij
den eerstou dag tijdelijk verlaten werden
door den ons (toen) vergezellenden com
mandant Haasebroek.
Deze had den 25sten Augustus 1900 een
voornaam aandeel gehad bij de insluiting
van pl. m. 200 man Brabants Horse, waar
om de Engelschen zijn huis, daar vlak bij
staande, vernielden. Hij was sedert dien
datum nog niet thuis geweest, en begaf
zich nu daarheen, om de vernieling in
oogenschouw te nemen.
Den volgenden dag vertelde hij ons hoe
zijn geheele huis uitgebrand was. Zijn
vrouw had echter met de golfijzereu pla
ten, die hier overal voor dak gebruik wor
den, een dor kamers, waarvan de muren
nog stonden, overdekt, en leefde nu daarin.
Op verschillende plaatsen, waar huizen
uitgebrand zijn, wordt aldus door de vrou
wen gehandeld, om voor zich en haar kin
deren eenigermate beschutting te vinden.
Ten einde hun ook die beschutting te
ontnemon, worden do huizen in den laatsten
tijd bij voorkeur mot dynamiet gehéél
vernield.
Dienzelfden dag verhaalde ons generaal
Froneman, die eveneens in diezelfde streek
zijne woning heeft, hoe bij hem alle vee,
o. a. 7000 schapen, 200 ossen, benevens
alle bruikbare paarden waren weggevoerd.
Commandant Pretorius van Jacobsdal ver
telde, dat hij niets meer bezat, zijn plaats
was vernield, zijn vee weggevoerd.
Des avonds kwamen wij op 10 KM. af-
stands van Ventersburg, voorbij een huis
waarop de Engelschen met één kanon een
schietoefening hadden gehouden. Zij hadden
10 schoven op het huis gedaan; gelukkig
echter zonder de aldaar wonende vrouw
of hare kindoren te treffen. Die Engelschen
vertelden later, dat zij gemeend hadden
dat in het huis Boeren waren, omdat zjj
de ossen die buiten liepen voor paarden
aanzagen En dat terwijl in geen velden
of wegen iets van onze burgers te bespeu
ren was.
Des nachts kwamen wij bij het huis van
mevrouw Cronjé, de schoondochter van den
O. V. S. generaal Adries Cronjé. Hoewel
haar man sedert einde Februari gevangen
was, hadden do Engelschen haar huis in
het dorp Ventersburg geplunderd. O. a.
waron al haar booken verdwenen. Toen haar
man in krijgsgevangenschap nabij Kaapstad
ernstig ziek was, ontving zij daarvan tele-
graphisch bericht met de woorden »ge-
vaarlijk ziek". Na de ontvangst van dat
telegram kwam gedurende twee maanden
geen enkel bericht. Brioven noch telegram
men werden doorgelaten. Eerst na twee
maanden vernam zij hoe haar reeds lang
doodgewaande man herstellende was.
Op het eind van den volgenden dag
waren wij den spoorweg overgetrokken ten
Zuiden van Kroonstad en hielden een nur
verder rust. Een der manschappen van de
patrouille, die in de nabijheid woonde,
ging huiswaarts. Toen hij den volgenden
morgen terugkeerde, verhaalde hij ons hoe
zijn plaats door de Engelschen was weg
geschonken aan een buurman, die zijn wa
pens had neergelegd, en hoe reeds al zijn
boomen waren omgekapt.
Bij Bothaville sprak ik mr. Steijn, neef
van onzen Staatspresident, op wiens hof
stede ik, vóór den doortocht der Engelschen,
des avonds eens zeer gastvrij was ontvan
gen. Hij verhaalde hoe al zijn schapen
en beesten waren weggevoerd. De laatste
maal dat hij op zijne plaats was geweest,
had hij aldaar bevonden hoe zijn gansche
bezitting 3 varkens bedroeg. Zijn huis was
geheel vernieldzijn vrouw en dochter
weggevoerd naar het vrouwenkamp bij
Kroonstad.
Wij sliepen daarop een nacht nabij het
huis van de weduwe Van der Merwe, op
20 KM. afstand van Heilbron. De weduwe
was een bejaarde vrouw, wier man reeds
lang was overleden. Haar beide zoons, die
op commando waren, woonden niet bij haar
aan huis, doch op eenigen afstand. Bij
haar aaD huis hadden de Engelschen let
terlijk alles weggestolen tot zelfs de plan
ken uit de zoldering en het nog half ge
looide leer uit de kuip. Vorken, lepels,
messen waren allen verdwenen. Zij had
voor zichzelf een oud stuk vroeger weg
geworpen mes buitenshuis opgetild. Een
kistje met huisapotheek was weggenomen.
Van al haar beddegoed bleef haar slechts
één enkele deken overtot zelfs haar
haarkam was verdwenen. Ook woningen
van hen die den eed aan Engoland doen,
worden niet gespaard. En die pan burgers
op commando worden alle verbrand. Gis
teren nog zagen wij de vlammen uitslaan
uit twee huizen, die door de Engelschen
verbrand werden op hun marsch van Franc
fort naar Heilbron, op welken marsch zij
tevens veel vee weggedreven hebben. En
dat is sedert Mei. Dit be
Ik kan mij niet begrijpen hoe de Engel-
sche opperbevelhebber ooit daartoe heeft
kunnen komen dergelijke vernielingen te
gelasten, want dat zij reeds sinds maanden
zijn gelast bewijst wel het volgendede
voorzitter van onzen Volksraad, de heer
46o.
47o.
48o.
49o.
