NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
jotheekbank
renknechts
No. 51. 1901.
Dinsdag 15 Januari.
15e jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISGH
Biiitenlandseh Overzicht.
urg.
Knecht
edit,
necht,
sknecht
Het Stembusjaar.
IJLIMEN,
ECHT
bode,
nd Meisje.
lecht
HECHT.
X ZD
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
n.
ste hypothecair
Agenten.
loetinge, vraagt
in.
Mei
Kleverskerke.
E, Abeelsche-
agd
Y, Goes.
SSE, Nadorst,
chillig welke
NEEP, Ossen-
ierswerkzaam-
ehuwd, klein
kan melken.
AN KAKE-
s.
Wemeldinge.
it
ENDIJK te
gevraagd
Kattendijke.
vraagd
Br. fr. aan
h. Axel.
R-JANSE,
7-i3
7.22
7.41
8.16
8.30
9-
9-43
"•3
10.28
"•39
9-45
10.38
11.2'
§10.16
§11.16
a 7-35
7.46
7-53
8.8
8.17
8.25
8.32
8.37
8.47
8.54
9-7
9.20
9.29
9-4°
10.26
11.26
11.8
ek Rotter-
van f 0,60
2.4
6 16
1.25
6-3
3.10
7.25
3 5°
8.5
4.6
8.22
4.22
8.38
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De lezer zal opgemerkt hebben dat aan
't slot van ons vorig artikel door ons over
belastingkiezers gesproken is, die als bij
uitzondering, zich hebben aan te geven.
Het zijn zij die in zekere gemeente
kwamen wonen na in een vorige woon
plaats hun belasting vol te hebben be
taald; en zij die belasting betalen ge
meenschappelijk in een onverdeelden hoedel.
Wij haasten ons er bij te voegen dat
nu voortaan ook personen, die over slechts
twee maanden in het dienstjaar zijn aan
geslagen in een Rijks-directe belasting, nu
het kiesrecht kunnen ontvangen. Ieder,
die weet, hoe dikwijls het voorkomt dat
een persoon door verhuizing b. v.
voor slechts een deel van het jaar aange
slagen wordt in de Personeele belasting,
zal toegeven dat deze wjjziging niet zon
der belang is. Natuurlijk worden die
personen door den ontvanger ambtshalve
op de kiezerslijst gebracht.
Voorts herinneren wij er aan dat aan
hen, die op 1 Februari hun Personeele
belasting nog niet hebben voldaan, een
kennisgeving met het opschrift „Kiesrecht"
door den ontvanger wordt gezondenen
dat de belastingschuldigen hun na 1 Fe
bruari afbetaald biljet niet meer aan den
Burgemeester hebben te vertoonen, zooals
tot beden geschiedde, maar dat de ontvan
ger dat voortaan voor hen zal doen.
Het spreekt van zelf dat wij allen, als
eerlijke menschen geroepen zijn te zorgen
dat dergelijke „kennisgeving" ons niet be
hoeft gezonden te worden.
In ieder geval hebben de zoodanigen,
wie een „kennisgeving" wordt thuis be
zorgd, te zorgen dal zij vóór 1 Maart hun
belasting hebben aangezuiverd. Anders
gaan zij van de lijst af.
Dit geldt voor alle belastingen.
Gesteld men was in de Bedrijfs-, in de
Vermogens-, in de Grond-, in de Perso
neele belasting aangeslagen, en men had
van de vier er drie ten volle betaald, doch
bleef in een achterlijk; dan gaat men on
verbiddelijk van de lijst af, indien niet
vóór 1 Maart ook deze belasting is aan
gezuiverd.
Gelijk wij boven zeiden, geldt nu ook
de aanslag uitgereikt in den loop van het
dienstjaar.
Alleen aanslagen, waarvoor het biljet
pas na 31 Dee. 1900 werd uitgereikt, gel
den niet.
Nog herinneren wij dat wanneer het
biljet op naam van uw vrouw staat; of
ook wanneer gij belasting betaalt voor
grond van uwe minderjarige kinderen,
grond waarvan gij het vruchtgebruik hebt,
gij kiezer zijt, wanneer, uw aanslag min
stens een gulden bedraagt en gij dien aan
slag ten volle betaald hebt.
Bij de personeele belasting moet men
natuurlijk zijn aangeslagen in minstens een
der vijf eerste grondslagen, dus huurwaarde,
of anders haardsteden, of anders mobilair,
of anders dienstboden, of paarden.
Belastingkiezers, uitgezonderd de ge
vallen in ons vorig artikel genoemd, be
hoeven zich niet aan te geven.
Wij merken dit op, ongerekend onze
persoonlijke meening dat wij niet attent
genoeg kunnen zijn en beter achten een
keer onnoodige aangifte, dan verlies van
Kiesrecht.
Herinneren wij voorts nog dat de huur
prijs eener woning per week om kiezer te
zijn, f 1,75 bedraagt voor Ylissingenf 1,50
voor Middelburg't ZaDd en Souburg f 1,25
overige gemeenten op de eilanden, Axel
(kom) en Neuzen (kom) f 1en Axel (ove
rig deel), Neuzen (overig deel) en alle
overige gemeenten in 't 4e en 5e district
80 cent.
Loonkiezers hebben te onthouden dat
hun inkomen moet bedragen te:
Vlissingen f 450; Middelburg f400; 'tZand
en Souburg f350; Goes, Ierseke, Brigdam-
me, Neuzen (kom) en Zierikzee f 325ove
rige gemeenten op de eilanden met Axel
(kom) en Neuzen (kom) f300; en Axel
(overig deel), NeuzeD (overig deel) en alle
andere plaatsen f275 'sjaars.
Wie loon en vrije woning geniet, die
wete dat de huurwaarde der vrije woning
gelijk is aanf 87,50 te Ylissingenf 75
te Middelburgf 62,50 te Zand en Souburg
f 50 te Goes, Ierseke, Brigdamme, Neuzen
(kom) en Zierikzeef 37,50 in de overige
gemeenten op de eilanden en Axel (kom);
en overigens f 25 per jaar. Terwijl vrije
kost en inwoning wordt gerekend op f300
f275 f250 f225 f200 f175,
al naar gelang men in een der straks ge
noemde gemeenten woont.
Nog geldt de bepaling dat men in Mei
1901 vijf-en-twintig jaar moet worden, om
voor het kiesrecht in aanmerking te komen.
En eindelijk wie in 1900 onderstand
heeft gehad van een instelling van wel
dadigheid of een gemeentebestuur, is voor
1901 zijn kiesrecht kwijt; maar als onder
stand gelden niet geneeskundige hulp en
geneesmiddelen, wel daarentegen verster
kende middelen.
Dit alles betreft het kiesrecht voor de
Tweede Kamer. Voor de Provinciale Staten
wordt men tevens kiezer, als men inge
zetene der provincie is. De belasiingkiezers
voor de Kamer hebben ook het kiesrecht
voor den gemeenteraad, maar de woning-,
loon- enz. kiezers hebben eerst gemeente
kiesrecht, als zij in de plaatselijke direkte
belasting van hun gemeente zijn aange
slagen voor een bedrag, minstens gelijk
aan de huursom die iemand Kamerkiezer
maakt, dus te Vlissingen minstens f 1,75;
Middelburg f 1,50Zand en Souburg f 1,25
Goes en alle andere gemeenten op de
eilanden, met Axel (kom) en Neuzen (kom)
f 1enz. Ook deze belasting moet op 1
Maart ten volle zijn betaald.
Gemeenten gelijk bijv. Goes, die in een
lagere belastingklasse komen of kwamen,
zullen wel eenige belastingkiezers verliezen.
Laten de secretarissen der Kiesvereenigingen
bij voorbate hen wien dit Damocles-zwaard
boven het hoofd hangt, waarschuwen dat
zij zieh voorzichtigheidshalve als woning
kiezer of als loonkiezer gaan aangeven.
14 Januari 1901.
Dit jaar moeten van de leden der Pro
vinciale Staten aftreden 9 Liberalen, 9
Antirevolutionairen en 3 Roomsche leden.
In Middelburg treden af de heeren O.
J- Huvers, W. Maas en mr. P. Dieleman
(allen antir.)
In VlissingenC. L. v. Woelderen, jhr.
0. J. J. A. v. Teylingen (liberalen) en P.
J. Siegers (antir.)
In Zierikzee: J. H. C. Heyse, M. Bolle
en mr. J. A. Bolle (allen lib.)
In TholenJhr. mr. E. A.O. deCasem-
broot (lib.)
In Goee: Jhr. mr. J. J. Pompe v. Meer-
dervoort, M. Noordijke, D. J. Oggel en W.
J. Vader van 's-Gravenpolder (allen antir.)
In Sluis: J. Erasmus, H. G. Hammacher
en J. L. I. de Bats (allen lib.)
In Rulst: P. Moes (antir.), P. F. Fruij-
tier, C. IJsebaert en F. C. O. M. Hombach
(allen R. K.)
In 't gedeputeerd college treden af de
heeren v. Lijnden, Siegers en de Casem-
broot.
Op den dag toen de Leerdwangwet in
werking trad, 1 Januari, trad felle vorst
in; en spijbelden de leerlingen der lagere
scholen bij honderden wegens het ijsver
maak.
In 't vervolg zal van hooger hand er wel
een mouw aan gepast worden dat „ijs"
wettige reden van schoolverzuim is.
Ons wèl.
Mits dan maar gelet worde op nog meer
dat tot dat „wettig" schoolverzuim aan
leiding behoort te geven.
Er is vermaak, maar er is ook druk en
drukte die een huismoeder of vader doet
verlegen staan wanneer de zoon of dochter
niet mag „wegblijven".
AMERIKA.
Er zijn in Amerika 43 Christelijke ver-
eenigingen van Roodhuid-Indianen. De
eerste werd in 1879 te Flandreau in Zuid-
Dacota gesticht. In den afgeloopen zomer
hielden de Indianen in verschillende staten,
waar zij hunne »reservations" (door de
regeering toegewezen districten) hebben,
zes conferentiën (wjj zouden dit ringver-
gaderingen noemen) die te zamen door
omstreeks -1000 jongemannen werden bij
gewoond. De conferentie te Rosebad werd
bezocht door 75 personen, die te Santee
door 99. De vereenigingen van de Sioux
Indianen hebben gewoonlijk wekelijks eene
godsdienstige samenkomst en twee Bijbel
besprekingen. De opkomst bedraagt ge
middeld 20 leden. Gold vroeger het
spreekwoord: de eenige goede Indiaan is
een doode Indiaan nu is het de taak
der vereenigingen het kwaad in den Indiaan
te dooden, opdat de Roode mensch be
houden worde.
Onlangs werd op het graf van een Indiaan
een gedenkteeken opgericht. Het was op
het graf van Henry Farnam, »do Kleine
Arend" Een der sprekers zeidoHij was
een held en de zoon van een held, hij ver
wierf dezen eernaam in den strijd voor het
recht, en in dezen strijd heeft hij nooit
iemand leed gedaan. Zoover ik weet diende
hij God niet enkel op Zondag en in de
kerk, maar heel zijn leven was christelijk.
Hij was liefderijk jegens zijne moeder. Hij
was zachtzinnig jegens zijne paarden en
zijn vee. Hij was vriendelijk jegens ieder
een. Hij had geen vijanden. Hij was werk
zaam. Hij verspilde zijn geld niet. Hij
was zooals wij allen behooren te zijn. Al
zouden mijne vrienden op mijn graf een ge
denkteeken oprichten zoo hoog als de hemel,
een van marmer, zoo wit als sneeuw, dan
kon zoo'n steenen zuil mij niet in Gods
huis brengen. Tk kan alleen behouden worden
als ik in Christus geloof. Het karakter van
Henry was zoo breed als de wereld, zoo
diep als het aardrijk, en reikte tot den hemel,
waar hij vasthield aan God.
Een andere spreker »Een Donder" ge
naamd zeide: Schitterend wit is deze mar
mersteen, maar het bloed van Jezus heeft
hen, die in Hem ontslapen zijn nog witter
gemaakt, ja witter dan sneeuw, en schit
terender dan het zonlicht. Alleen in Chris
tus was Henry hetgeen hij was. Zijne
liefde tot God was allen ten voorbeeld.
Jmgelingsbode.
ENGELAND en TRANSVAAL.
In 't gevecht bij Naauwpoort in Trans
vaal hebben de Engelseben kostbare ver
liezen geleden. De kolonne was op weg
van Ventersdorp naar Krugersdorp en werd
geleid door Imperial Light Horse (Keizer
lijk Lichte Ruiterij) die bij de Boeren, na
de Lanciers van Elandslaagte, in het slecht
ste blaadje staan, dewijl zij meest bestaan
uit Johannesburgsehe Uitlanders, die zoo'n
aandeel hadden in 't ontstaan van den oorlog.
De Boeren, hun tactiek van Lindley ge
trouw, achter kopjes of in 'thooge gras
verborgen, lietten de verkenners passeeren,
en openden toen van achteren en van voren
een moorddadig vuur op hen, zoodat kolo
nel Sampson bevel gaf tot den terugtocht.
Een paar officieren en 50 man van hen
sneuveldenook hadden zij verscheidene
gewonden.
Steyns krijgkundig plan wordt voortref
felijk uitgevoerd en nadert meer en meer
zijn verwezenlijking. De Delagoa-lijn is
radicaal afgesneden en wordt angstvallig
door Louis Botha bewaakt, zoodat er geen
muis van de zijde van Komati-poori door
komt. De reeds door ons vermelde aan
val op de posten om Belfast is een nieuw
bewijs van Botha's activiteit.
Bij een dezer kropen de Boeren tot vlak
bij de Engelsche posten. Een kapitein van
slechts 30 jaar sneuvelde, evenals 20 man
schappen. Er werden 3 officieren en 59
man gewond.
Den lijn naar Natal wordt door deD jon
geren Botha onveilig gemaakt. De Wet
heeft den Vrijstaat voor zijn rekening en
in de Kaapkolonie 'naderen de gebeurte
nissen haar ontknooping. De vijf duizend
Boeren, die zoogenaamd trekkende waren
naar Duitsch-Zuidwest-Afrika, zijn naar
het Zuiden gegaan, en dringen steeds die
per de kolonie in, even ongemoeid als de
commando's, die hun voorgingen. En dit
is het merkwaardige bij dezen inval, dat
het tot nu toe tot geen enkel ernstig tref
fen gekomen is.
Zou de schrik des Heeren op de En-
gelschen gevallen zijn, gelijk eens bij Is
raels toeht door Kanaan, het hart der hei
denvolken versmolt
Men spreekt al van ontruiming van som
mige steden, Ju.it vrees voor hongersnood.
Te Kimberley bijvoorbeeld kost een zak
meel zestig gulden.
En het geroof der Boeren vermeerdert
de smarten. Zoo is te Pretoria een klein
troepje Boeren verschenen, dat 400 stuks
hoornvee wegroofde. De Engelsehen waren
niet bij machte hen te achterhalen, ofschoon
een der forten met zijn Long Tom schoot.
Bij Richmond viel een Engelsche pa
trouille van Brabants horse in een hin
derlaag; een vijftal gevangenen werden
weer teruggezonden nadat zij ontdaan waren
van hun paarden, geweren, munitie en een
deel hunner kleeren.
Ook in de Magaliesbergen leden de En-
gelschen ernstige verliezen.
In 't Noordoosten staat Gordon tegen
Beijers, Babington tegen De la Rey; in
het Noordwesten was Paget mot de Boeren
Babingtons ruiterij heeft daar nog meer
geleden dan bij Ladysmitb. Een eskadron
dat in een hinderlaag viel, verloor de helft
van zijn manschappen. Men beweert dat
toen de overgebleven Engelsche ruiterij
terugweek, de Boeren dooden en gewon
den plunderden en zelfs hun laarzen uit
trokken.
Ook uit den Vrij staat ontbreekt nog al
tijd het eigenlijke nieuws over de de ramp
van Lindley. Het is nu al haast veertien
dagen en nog verneemt men niets van
Knox. Er zijn er al die beweren dat hij
door De Wet in de val gelokt en ge
vangen genomen is. Wel is bericht ge
komen, dat de strijd drie dagen geduurd
heeft en de Boeren een moorddadig kruis
vuur op de ingesloten Engelschen onder
hielden al dien tijd. Er zijn 28 gewonden
van de Lijfwacht van den opperbevelheb
ber te Heilbron aangekomen; een drietal
is spoedig daarna overleden. De gewon
den hebben verteld dat behalve kol. Laing
ook luitenant von Schade is gevallen.
Nog wordt verhaald van eene belegering
van Buitfontein gedurende twee maanden
door de Boeren. Daarvan is nimmer ge
rept voor Bruce Hamelton er aankwam.
Johannesburg en zijn mijnen worden ai
meer in staat van verdediging gesteld.
Ook in Natal bereidt men zich op de
komst der Boeren voor, worden stadswach
ten gevormd en is men druk bezig den
Kaffers hun paarden af te trochelen, waar
de getrouwe zwarten wat mager Engelsch
vee voor terug ontvangen.
Om Standerton zwerft sinds weken een
commando, dat pogingen doet de levens
middelen der Engelschen te bemachtigen.
Het garnizoen kan er niets aan doen, want
het is te zwak de Boeren aan te vallen.
Bij Warrenton en Veertienstroomen zijn
twee Engelsche kampen weggespoeld ge
durende een onweersbui. Tenten, kleeren,
schoenen en zelfs geweren, zijn door de
Vaal meegevoerd.
,,'t Was of natuur verbood den toeleg
door te drijven", zong Tollens.
Wij herhalen wat wij al meer gezegd
hebben. Kitchener zit deerlijk met de
vingers tussehen de deur. En de Boeren
winnen in aantal. Velen voegen zich bij
hen, en de schroomvallige broeders bren
gen hun wapens of levensmiddelen.
Alle commando's zijn in kleine troepjes
verdeeld, die nu het land vervullen als
sprinkhanen in menigte.
Kitchener haast zich om troepen te zen
den die de spoorwegen vrij houden. Ma
trozen van de „Sybil", brachten kanonnen
aan land. 56 mijl westelijk van Clanwil-
hamen te Kaapstad werkt men druk aan
den bouw der versterkingen.
Hertzog, de ziel der beweging in bet
oosten, is nn door de Roggeveldsbergen
met 700 man en 2 kanonnen waarschijnlijk
bij Elandsdrift in de Tanguarivier, een
zijtak van de vroeger vermelde Doornri
vier, aangekomen. De Cedarbergen schei
den hem van Clanwilliam, een afstand van
80 K.M.
Van de laatste berichten stippen wij
nog deze aan:
Engelsche bladen berichten dat de En
gelschen den 7den de Delagoa lijn weer
in hun macht hadden gekregen. Engelsche
machinisten brengen de treinen recht
streeks van Pretoria naar Louremjo Mar
ques. waar transportschepen wekelijks voor
raden aanbrengen, die zoo spoedig moge
lijk worden toegezonden aan de garnizoe
nen aan de Delagoa-lijn tot Pretoriamaai
de spoorweg is volgepropt met goederen
die niet vervoerd kunnen worden bij gebrek
aan lokomotieven, terwijl de Boeren den
spoorweg herhaaldelijk opbreken.
Vooral in Transvaal blijft de wissel op
„onveilig" staan. Velen in Pretoria beu
len met de Boeren. Onlangs zijn er drie
die op parool uit waren, zoogenaamd gaan
confereeren met de aanvoerders van de
Boeren buiten de stad, maar zij keerden
niet terug. De gewezen commandant Sehoe-
man is evenmin terug. Die is zes weken
geleden, kwansuis om met de la Rey te
onderbandelen heengegaan.
De Kamer der Mijnen te Kaapstad beeft
in overleg met Kitchener bepaald dat
1200 mijn-employós binnenkort naar den
Rand zullen terugkeeren om de mijnen te
bewaken, op voorwaarde dat zij dienst
nemen bij het spoorweg-pionier-regement
of de Rand Rifles. Zij zijn verplicht tot
dienst op elk deel van den Witwatersrand.
Generaal Carrington, ook al een der
Engelsche aanvoerders, die het verbruid
hebben, is met zijn staf van Boelawajo naar
Kaapstad vertrokken, vermoedelijk om de
heeren Buller, Catacre, Broadwood, enz.
achterna te gaan.
Het Nieuws van den Dag bevat een brief
van een klein meisje te Klerksdorp aan baar
grootmoeder die hier te lande vertoeft.
Aan dien brief, gedagteekend van half No
vember, is het volgende ontleend
Een paar weken geleden hadden wij
generaal de Wet hier met president Steyn
en Theron's corps. Ik kan u vertellen,
dat ik toen pleizier had en zij zijn allen
nog zoo vol moed. De Wet heeft ook een
aanspraak gehouden, en hij heeft de Engel
schen goed de waarheid gezegd. Ik stem
geheel met hem mee. Hij vertelde ons,
dat hij nu een nieuw gebod gaf, het was
heb je naasten lief maar haat de Engelsehen,
en dat hij liever onzen president in het
hart van de zee begraven zag, dan dat bij
een van die gemeene, laaghartige, diefach
tige, leugenachtige Engelschen een.hand
op hem zag leggen en hij geloofde wel dat
er goeie Engelschen waren, maar dan zijn
ze allen klein gestorven. O tante, ik kan
die Engelschen niet uitstaan en ik wensch
ze liever naar het land waar de peper groeit.
Men wordt ook zoo hart met zoo een onrecht-
vaardigen oorlog.
Hier zijn wij anders gelukkig wel
Wij hebben vandaag voor het eerst weer
wat suiker beproefd. Ik kan u vertellen,
dat mijn gestampt mielies als koek smaakte
en vanmiddag ook eens weer een kopje
thee. P. (een 12-jarige broer van de schrijf
ster), is al den heelen dag bezig om stamps
te verkoopen tussehen de kakieshij heeft
al 16 shillings gemaakt. Natuurlijk denken
die lui dat ze Transvaal al hebben, maar
we vechten ten minste nog op 13 verschil
lende plaatsen en zullen niet opgeven, al
moeten wij nog zeven jaar vechten of we
moeten allen dood zijn. Ik wou maar dat
de geheele wereld Engeland den oorlog
verMaarde. P. (het broertje) en ik hebben
