NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 42. 1900
Zaterdag 29 December. 15e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER AÜVERTENTIËN
Bericht.
Inzenders van Nieuwjaars-ad-
vertentiën of van namen voor den
Nieuwjaarswenschrechtstreeks
aan ons bureau, gelieve het be
drag 25 cent of 10 cent aan post
zegels in te sluiten.
DE ADMINISTRATIE.
S)e Leerplichtwet.
feuslletoh.
Een afschrikwekkend voorbeeld.
elkjön MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
DERTIEN.
Het bijgeloof heeft 't getal 13 altijd voor
een ongeluksgetal versleten.
Nu, wij laten dit zoo.
Zeker is dat het 13de levensjaar van uw
kind een merkwaardig jaar in uw leven is.
Laten wij hier het volgende nog eens
met vette letter afdrukken:
lo. Ouders, gij moet uwè kinde
ren die nog geen dertien jaar zijn,
docli het haast hopen te worden op
school houden tot 1 April of 1 Mei,
a.s., al naar gelang de „verhooging"
op school op een van die heide da
tums valt.
2o. Ouders, hebt gij uw kind voor
het 13e jaar al van school genomeu,
terwijl het het zesde leerjaar nog niet
ten volle had doorgemaakt, dan moet
gij het met 1 Januari terstond weer
op school doen, tot April of Mei.
3o. Ouders, wij raden u aan die
met ons dezen harden, voor menige
zwakke huismoeder in een groot
gezin met kleine, zwakke toezicht
noodige kindertjes tergenden maat
regel betreurt, u hieraan zonder mor
ren, stellig vóór den 15 Januari te
onderwerpen, om n zelf en anderen
velerlei nieuwe kwelling te hesparen.
4o. Alle ziel zij den machten, over haar
gesteld, onderworpen; want er is geen
macht dan van God en de machten die er
zijn, zijn van God verordend.
Ook art. 16 en 17 handelen nog over 't
tijdelijk schoolverzuim.
Art. 10. Het hoofd der school is be
voegd aan de leerlingen schriftelijk verlof
te vcrleenen de school tijdelijk niet te be
zoeken.
lo. voor onbepaalden tijd wegens onge
steldheid van het kind
2o. voor een bepaalden tijd wegens eene
der andere redenen, vermeld en bedoeld in
.artikel 12, sub 5o.
Het onder 2o bedoelde verlof behoeft,
indion bet ten aanzien van hetzelfde kind
voor meer dan tien schooltijden in achten
twintig dagen verleend wordt, de bekrach-
(Slot.)
De familie was op zekeren tijd naar
buiten gegaan, om eenige weken op het
land door te brengen. De man, aan wien
Amalia liaar gansche hart had geschonken,
had wegens ziekte in een gasthuis gelegen
en verliet het, toen hij weder genezen was
verarmd en van alles ontbloot. Hem té
ondersfeunen was nu bet doel barer zorgen.
Doch hoe dat aan te vangen. Daar bood
zich een slecht mensch, een bediende des
huizes aan, om haar hierin behulpzaam te
zijn. Zij stal namelijk zilverwerk en an
dere kostbaarheden van liooge waarde en
vluchtte met haar minnaar, die tot hiertoe
niets van haar daad had geweten. Van
Bristol gingen zij naar Mommoutli. Hier
werden zij echter door gerechtsdienaren ge
vat en naar de gevangenis gebracht. Toen
zij achter slot en grendel zat, en de zwarte
wanden van den kerker zoovele stemmen
tiging van den arrondissements-schoolop-
zioner.
Acht het hoofd der school een school
verzuim, waarvoor door hem niet verlof
werd verleend, wegens oene der in artikel
12 vermelde en bedoelde redenen gewet
tigd of verschoonbaar, dan doet hij daar
van mededeeling aan den arrondissements
schoolopziener, ingevolgo de bepalingen van
artikel 19.
Een verzuim, waaromtrent binnen acht
dagen bij bet hoofd der school geen be
richt is ingekomen met opgave van redenen,
wordt door dezen niet als verschoonbaar
aangeteekend.
Van art. 17 is alleen 'teerste lid voor
de ouders van belang ('t tweede en dorde
voor den Schoolopziener), weshalve we ook
dit alleen hier afschrijven:
«De arrondissements-schoolopziener is
bevoegd een schoolverzuim, waarvoor inge
volge artikel 16 geen verlof is verleend,
wegens eene aer in artikel 12 vermelde en
bedoelde redenen te verschoonen of gewet
tigd te verklaren."
Na 't geen we bij de voorgaande artike
len aangeteekend hebben, kunnen we bij
deze kort zijn.
Is Uw kind ziek, dan laat ge dit 't hoofd
der school weten, 't zij door 't even te ko
men zeggen, 't zij door aan een der school
kinderen een briefje mee te geven, of op
eenige andere wijze. (Ik verneem, dat som
mige ouders in de gedachte leven, dat zij
ingeval hun kind ongesteld is, daarvan een
bewijsje van den dokter moeten overleggen.
Dit is volstrekt niet waar. Zulk een bewijs
moet alleen overgelegd worden, ingeval een
kind volstrekt ongeschikt is, de school te
bezoeken, zooals we dit bij art. 7 bespro
ken hebben gansch niet bij tijdelijke on
gesteldheid). De meester geeft dan voor Uw
kind een «verlofbriefje" mee, natuurlijk
voor onbepaalden tijd, want niemand weet
hoo lang de ongesteldheid duren zal. (Zulke
verlofbriefjes zijn bereids in den boekhan
del verkrijgbaar gesteld). 't Klinkt wel
wat vreemd, dat bij ziekte «verlof" moet
verleend worden, doch dit «verlofbriefje"
is bedoeld, als een bewijs voor den Ouder,
dat hij den onderwijzer met do reden van
't verzuim in kennis gesteld heeft.
Bestaat er een andere geldige reden van
verzuim, dau geeft 't hoofd der school, na
bekomen kennisgeving, een verlofbriofje
voor zooveel dagen, als gevraagd wordt.
Beloopt echter 't verzuim moer dan 10
schooltijden in do 28 dagen, dan moet 't
verlof door den schoolopziener bekrachtigd
worden. Dit laatste vereischt eenige toe
lichting. Stel Ge wilt Uw kind thuishou
den, bv. voor eon familiefeest, dan vraagt
Ge daartoe verlof. Nu is echter Uw kind
reeds 2 dagen in de vorige week en 3 da
gen in de naastvorige om dergelijke roden
afwezig goweest. Nu moet 't hoofd dei-
school, eer hij op nieuw verlof geeft, daar
toe machtiging van den schoolopziener
werden, die haar misdaad haar verweten,
begon de ongelukkige te weeklagen.
Een boek, dat haar in deze treurige dagen
in handen kwam, riep haar het onderricht
en de diepe indrukken, welke zij bij hare
vroegere godzalige meesteres ontvangen had,
in het geheugen terug. Door de genade
Gods werd zij van het misdadige van haar
bedrijf steeds meer overtuigd. Na het ver
hoor en de uitspraak, waarbij zij ter dood
veroordeeld werd, bracht men den deelge
noot van haar misdrijf naar Newgata in
Londen over.
Op den 2en Januari 1837 zou het dood
vonnis voltrokken worden. Daar kwam zij
in de donkere cel, waaruit zij haar gang
naar het schavot doen moest. In deze ernstige
uren kwamen er Christelijke dames tot haar,
die met deelneming en bezorgdheid arbeid
den aan het heil liarer ziel. In den aanvang
was de ongelukkige Amalia slechts met den
wensch vervuld, om het leven te redden
van den man, met wien zij gevlucht was.
Deze troost viel haar dan ook ten deel, dat
hij van de misdadige onderneming niets af-
hebben. Of een ander geval. Ge wilt Uw
kind (buiten de vacantie) gedurende een
week meenemen op reis, nu vraagt Go ver
lof. De meester mag dit weer niet geven,
zondor bekrachtiging van den Schoolop
ziener.
Nu' kan 't echter zijn, dat Ge verzuimt,
meester kennis te geven van de reden,
waarom Uw kind niet school komt. Doch
morgen zendt Ge !t weer school, en 't deelt
den meester mee, waarom 't gisteren niet
op school geweest is. In ordo is de zaak
dan niet; Ge hebt geen verlof briefje voor
Uw kind gehad, en Ge bezorgt, den mees
ter eenige moeite. Beter is 't, dat Ge altijd
zorgt, dat meester vóór of op den dag van
't verzuim daarmee in kennis gesteld is.
Maar goed Ge hebt zulks niet ge
kund of er niet aan gedacht, doch er was
een geldige reden. Nu geeft 't hoofd der
school den schoolopziener van een en ander
kennis en deelt hem uitdrukkelijk mee, dat
hij 't verzuim gewettigd of verschoonbaar
acht. Dan zal (tenzij hij bedrog, vermoe
den mocht, bv. samenspanning tusschen
ouders en onderwijzers om de wet te ont
duiken) de schoolopziener ongetwijfeld ook
dat verzuim wel ais wettig beschouwen.
Z org echter altijd, uat de moester binnen
8 dagen van de reden van verzuim op de
hoogte is, anders mag hij 't niet als ge
wettigd beschouwen.
Beschouwt echter de meester een ver
zuim niet als wettig 't zij, wijl hij zulks
niet mocht (wegens te laat bericht); 't zij,
wijl hij de reden niet als geldig beschouwde;
't zij, wijl hij (dat zal zeker zelden voor
komen) wegens onmin met de Ouders, dezen
opzettelijk dwarsboomt welnu, dan kan
de Schoolopziener 't nog gewettigd of ver
schoonbaar verklaren, aïs daartoe voldoende
grond bestaat.
De volgende twee artikelen (18 en 19)
zijn van veel belang voor Burgemeesters
en Hoofden van Scholen, maar zij hebben
onze toelichtingen niet noodig, waar
om we deze artikelen met stilzwijgen
voorbijgaan. Onze collega's (H. v. S.)
hebben zeker kennis genomen van de
belangrijke Ministerieele aanschrijving van
5 December j. 1., aan de gemeentebe
sturen toegezonden, welke onderscheidene
inlichtingen bevat betreffende de invul
ling der modellen C en D.
We komen nu tot de „strafbepalingen.
Ze zijn nog al gematigd, hoor!
Art. 20 handolt van de overtredingen
tegen do bepalingen, die 't verstrekken
van school- en huisonderwijs gelasten;
Art, 21 van overtredingon tegen de be
palingen, die geregeld schoolbezoek voor
schrijven.
We zullen deze artikelen niot woorde
lijk mededeelon, daar wij hopen en ver
trouwen dat onze lezers or zelden of nooit
mee te maken zullen hebben. De hoofd
inhoud is deze:
wist, ten tijde dat die werd ten uitvoer
gebracht.
Van den 26en December kwamen de dames
dagelijks bij haar. Zij verhaalde aan dezen
met eenvoud en oprechtheid haar lotgevallen,
benevens de geschiedenis van haar ziels
leven. Toch was zij er nog verre van af
om de snoodheid van hare zonden en over
tredingen in te zien. Zij hield zich nog
voor zoo heel slecht niet en had nog veel
zelfvertrouwen. De vrouwen, welke haar
bezochten, waren innige vrome zielen. Zij
zagen de bedorven plaats en daarom trachtte
dau ook een van deze haar voor oogen te
houden, hoe gruwelijk snood haar zonde
was. Zij hield de noodzakelijkheid voor
oogen van waarachtige ontdekking aan zich
zelve, en ootmoedige vernedering voor God
als een vrucht des Heiligen Geestes en
wees haar op den Heere Jezus en Zijn ge
rechtigheid als de éénige toevlucht voor
verloren zondaars. De genade Gods ver
brak weldra de hardheid van haar hart en
wekte het leven in 't doode. Do bolwerken
harer eigen gerechtigheid zonken weldra
De arroudissementsschoolopziener krijgt
bij bet begin des jaars lijsten van Burge
meester en Wethouders, waarop al do
kinderen van 713 jaar voorkomen, en
van de hoofden der scholen, waarop al de
schoolgaande kinderen ingeschreven zijn.
Ook komen bij hem do berichten in be
treffende huisonderwijs, alsmede die aan
gaande de vrijstellingen ingevolge artikel 7.
Nu ziet hij nauwkeurig na, of al de
kinderen der eerstgenoemde lijst
of op de schoollijsten staan,
of huisonderwijs genieten,
of vrijgesteld zijn.
Gestelder is nu óén kind, dat niet school
gaat, geen huisonderwijs geniet, en niet vrij
gesteld is, dan krijgt de ouder, voogd of
verzorger een briefje van den schoolopziener
waarin staat, dat hij aan zijn verplichting
behoort te voldoen. Doet hij dit nu, dan
is alles in orde. Doet hij 't binnen 14
dagen niet, dan geeft de schoolopziener
daarvan kennis aan de commissie tot we
ring van schoolverzuim (voortaan duiden
we deze aan C. t. w. v. S.) Deze roept
nu den nalatige op. Als deze voor do
commissie verschijnt, wijst zij hem op zijn
verplichting en waarschuwt hem. Ver
schijnt bij niet, dan krijgt hij de waar
schuwing schriftelijk thuis. Voldoet hij
nu binuen veertien dagen nog niet aan
zijn verplichting, dan krijgt hij bericht,
dat zijn kind ambtshalve op een school
zal ingeschreven worden, en de C. t. w.
v. S. zorgt, dat dit geschiedt. Deze com
missie houdt daarbij rekening met den
wensch van den belanghebbende, indien
deze daarvan doet blijken, m. a. w. zegt
een ouderNu, als mijn kind dan toch
naar school moet, dan maar naar de
Openbare!" dan wordt 't daar ingeschre
ven zegt hij,,'k Wil 't toch liever op
do Christelijke school hebben," dan komt
't daar op de lijst. Zegt bij noch 't een
noch 't ander en plaatst de C. t. w. v. S.
't b. v. op de Openbare school, dan kan
de ouder nog (al was 't deD volgenden
dag) 't overplaatsen op do school, die hij
verkiest. Wanneer nu do ouder, na de
ambtshalve inschrijving zijn kind nog thuis
houdt, wordt art. 21 op hom van toepas
sing, daar men dan met tijdelijk verzuim
rekent te doen te hebben.
Bemerkt de schoolopziener bij 't inzien
der weoklijsten, hem door de hoofden der
scholen toegezonden, dat een ingeschreven
kind, niet geregeld de school bezoekt
(zonder geldige redenen van verzuim), dan
maant hij den aansprakelijken persoon aan,
voorbaan aan zijn verplichting te voldoen.
Zondigt hij nu binnen 6 maanden niet
weder tegen de wet, dan is weer alles in orde,
doch overtreedt hij binnen dien termijn
de wet opnieuw, dan geeft de schoolop
ziener daarvan kennis aan de C. t. w. v. S.
Deze behandelt den nalatige wederom, zoo
als boven beschreven is. Zondigt hij na
de ontvangen waarschuwing in de daarop-
voor de waarheid van het woord Gods ineen.
Zij leerde met. een verbroken hart geheel
haar vertrouwen te stellen op do algcnoog-
zamo genade van dien Heiland, die in de
wereld gekomen is om te zoeken en zalig
te maken, wat verloren was. Vroeger had
zij altijd een bijzonder lied liefgehad, waarin
de verzoening van het bloed van Christus
als eenige troost in leven en sterven ge
noemd werd. Een dame bracht haar een
boek, waarin dat lied stond. Zij verheugde
zich er zeer over en werd met ware gees
telijkheid door den inhoud verwekt.
Op Nieuwjaarsdag, den dag derhalve
vóór de voltrekking van het vonnis, vonden
vrouwen haar op haar schamel bed liggen,
met de sporen van een zwaren zielsstrijd,
dien zij gestreden had. Zij was neerge
bogen door aanvechtingen en smart' Zij was
vernietigd door het gevoel harer verloren
heid en snoodheid voor God. In haar oogen
was niemand onwaardiger dan zijmaar de
hope werd in haar verlevendigd op den
Heere Jezus, die alleen redden kan en wil.
Veel sprak zij over haar vervlogen leven,
volgende zes maanden wederom, dan zendt
de schoolopziener een schriftelijke aan
zegging aan den Burgemeester, die ze door
een agent van politie of een veldwachter
aan den belanghebbende ter hand laat
stellen. In deze aanzegging staat, dat de
ouder, als hij in de eerstvolgende 6 maanden
weer overtreedt, strafrechtelijk vervolgd
zal worden. Overtreedt hij nu opnieuw,
dun geeft de schoolopziener den bevoegden
ambtenaar van 't openbaar ministerie kennis
daarvan, en de sohuldige komt voor den
rechter. Overtreedt hij echter in de eerst
volgende 6 maanden na do aanzegging
door don politieman niet, dan is zijn boekje
weer schoon. Overtreedt echter een ouder
of ander verzorger, wiens kind ambtshalve
ingeschreven is in de eerste 6 maanden
na die inschrijving, dan komt hij dadelijk
voor den rechter. Zijn echter die 6 maanden
voorbij, dan staat liij met ieder ander ouder
of verzorger gelijk.
Art. 22 handelt van de On. f. w. v. S.,
reeds meermalen genoemd. Dozo oommis
siën worden door den Gemeenteraad be
noemd uit de ouders en verzorgers, de
meerderjarige onderwijzers der openbare
en bijzondere scholen en de overige meer
derjarige Gemeentenaren. (Onder onder
wijzers zijn natuurlijk ook de hoofden van
scholen begrepen, evenals zulks steeds in
de Wet tot regeling van't Lager Onderwijs
't geval is). De commissiën tellen hoogs
tens 9 leden, die om de 3 jaar aftreden,
doch weder benoembaar zijn. Verzuimt
de Gemeenteraad de benoeming eener
commissie, dan benoemt de Commissaris
der Koningin. Bij Koninklijk Besluit van
16 November is de werkkring der C. f. w. v.
S. geregeld. We zullen dezen niet verder
bespreken, daar 't algemeen er geen belang
bij heeft en de personen, die eventueel
benoemd worden als leden, spoedig genoeg
op de hoogte zullen komen.
We krijgen nu de opgave der straffen,
bij overtreding, na al de beschreven waar
schuwingen, door den rechter op te leggen
De boete bedraagt ten hoogste f15 voor
den ouder of verzorger, die voor 't eerst
met den rechter in aanraking komt wegens
overtieding dezer wet. Past hij daarna 6
maanden goed op, doch zondigt in de daar
opvolgende 6 maanden opnieuw tegen de
Wet, dan loopt de boete ook niet hooger
dan f 15, doch, zendigt hij reeds binnen
6 maanden na de veroordeeling opnieuw,
dan kan de boete tot f 50 opklimmen.
Wordt dan weer, binnen 6 maanden, over
treden, dan kan in plaats van de geldboete,
hechtenis van ten hoogste zeven dagen
worden opgelegd.
Art. 24 bepaalt do boeten, die aan Hoofden
van Scholen kunnen opgelegd worden we
gens overtredingen der Leerplichtwet (f 15
bij eerste overtreding, bij le herhaling f 50,
bij 2e of volgende herhaling f 100 alles
„ten hoogste").
B. K. W.
betreurde het dat zoovele heeren en vrou
wen onchristelijk in hun huizen loven en
het zielsheil hunner ondergeschikten, zoo
wel als hun eigen zaligheid vorwaarloo-
zen. Naast de boosheid van haar eigen
hart schreef zij haar diepen val toe aan do
omstandigheid, dat zij in huizen gediend
had, waarin de godsdienst bijzaak was.
«Ach," riep zij uit, „waarschuwt toch uwe
dienstboden en raadt hen aan, om mijn
treurige geschiedenis tor harte te nemen,
en als zij bij Godvruchtige menschen dienon,
moeten zij zich niet laten verleiden om bij
onbekende en wereldscho heeren en vrouwen
te gaan dienen. Waarschuwt hen ook voor
den oneerlijken omgang met mannen, want.
deze dingen hebben mij in de ellende ge
bracht, waarin gij mij nu ziet."
Zoo stierf zij den 2en Januari 1837 als
een berouwvolle geloovige zondares aan de
galg ernstig exempol voor meesters en
dienstboden, waaraan zij zich spiegelen
mogen. TVor. Friesche Crt.