NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 34. 1900 Vrijdag 14 December 15e jaargang. CHRISTELIJK- HISTORISCH Kruger. Buitenlandseh Overzicht. VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN FEUILLETON. Een dubbele Verlossing. Kerknieuws. Schoolnieuws, Gemengde Berichten. hlken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p0,95. Enkele nummers0,026. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Zij, die zich met I Jan. a. s. op ons blad wenschen te abonneeren, ontvangen de tot dien datum ver schijnende nummers gratis. De quaestie Portugal-(Engeland-)Neder- land en do quaestie Wilholin-Kruger vallen gelijkelijkals de twee droomen van Farao doch hunne uitlegging schijnt één, saam te vatten in het monsterachtige woord: expansie-politiekdat wil zeggen een staat kunde die uitsluitend uitzetting van grond gebied, opslokking van 't gebied der kleine mogendheden bedoelt. Of ook wel in het niet minder monsterachtige woord: impe rialisme; dat beteekentoverheersching dor kleine staten door één grooten wereldstaat, voor wien macht boven recht gaat. In een Engelsch Tijdschrift, door Het Handelsblad opgediept, te weten het Sep- tember-nummer van de Fortwightly Review van 1898 heeft een artikel gestaan, ver halende „the true truth", de ware waarheid omtrent do zoogenaamde Duitsch-Engelscho alliantie, waarvan president ICruger thans de gevolgon ondervonden heeft, en de con sul Pott waarschijnlijk het slachtoffer zal worden. Uit het verhaal blijkt dat er in 1898 een overeenkomst is gesloten tusschen Engeland en Portugal, en later tusschen Engeland en Duitschland, hierop neerko mende dat, zoo Portugal te avond of mor gen er toe overgaat zijne bezittingen in Zuid-Afrika te verkoopen, dit zal zijn niet aan de Zuid-Afrikaansche republieken maar aan Engeland; waarop Duitschland mot Engeland saam het eerste recht op in koop van alle Portugeosche kolonies ver deeld hebben. In bovengenoemd contract nu hebben zij voorzichtig alle mogelijke voorzorgsmaat regelen getroffen, opdat hun belangen niet met elkander in strijd zullen komen wan neer de tijd daar is om hun erfenis te aanvaarden en te deelen. Portugal moet derhalve oppassen Enge- lands gemoedsstemming niet te storen. Een oorlog met Engeland beteekent voor Por tugal verlies zijner kolonién. Daarom liet 't toe dat Engeland met schenning van het oorlogsrecht over zijn gebied, Beira, troe pen in Zuid-Afrika bracht; en nam ook onder Engelands pressie, maatregelen tegen Pott. In naam niet, maar metterdaad wel is Portugal niets meer dan een vasalstaat van Engeland gebleken. Wij meenen in dit licht de beide boven genoemde gebeurtenissen, zoo onaangenaam voor Kruger en voor Pott en voor alle Maar wie schetst de verbazing, die zfch van allen meester maakte. Ternauwernood had ik „amen" gezegd en met den apos- tolischen zegen do gemeente als priester gezegend, of ziet, daar springt en vliegt over stoelen en banken diezelfde verschij ning, en, in het midden der gaanderij ge komen, knielt Hein de matroos ter neder, heft de gevouwen handen in de hoogte, en roept luide uit, terwijl heette tranen van dankbaarheid zijn verbruind gelaat besproei en: „Een zondaar gered! een zondaar gered«! Als een vader dat zijn verloren kind we- dervindt, viel ik den matroos in de armen en drukte een broederkus op zijn voorhoofd. Lichtelijk begrijpt ge dat niemand weg ging. Allen stonden als aan den grond ge nageld. Niemand begreep van dit voorval iets, behalve de matroos en de leeraar. Aanstonds plaatste ik mij wederom daar waar ik zooeven het woord verkondigd had, on terwijl Hein geknield bleef liggen, tee- kende ik met zeer korte trekken den le vensloop en den bekeeringsweg van dezen vorloren, maar wedorgevonden broeder. Andermaal begaven wij ons in hot gebed vrienden van recht en van de Hollanders en hunne stam- en taalverwanten, to moe ten" beschouwen en verklaren. Wat Von Bulow in den Duitschen Rijks dag zei, is slechts schitterend vuurwerk gelijk, al is 't tot op zokere hoogte waar, dat boven 't belang der republieken gaat dat van een ander landDuitschland. Zijn beroep op Bismarck schijnt echter min der gepast. Immers ook de Boerenvriendon, do rechtminnenden onder zijn volk be roepen zich ook op dezen gestorven Staats man. Onder anderen deed dit Maandag middag te 's Gravenhage nog de woord voerder van het Alldoutscher Verband in zijn toespraak aan Kruger. Dat de Duitsche staatkunde, om Rus land te behagen, de Polen liet vermoorden, en den edelen Battenberger, die Bulgarije's, vrijheid zocht, door Rusland liet afmaken, is geen zaak om er zich op te beroepen. Het ware beter geweest zich te beroepen op den Bismarck die Kruger den grootsten staatsman prees, en op den Keizer die in 1896 zijn bekende sympathieke telegram aan Kruger zond. Doch tusscheu 1896 en 1900 ligt hun middenevenredige, het jaar van het Agree ment. Het jaar der anglo-germaansehe schikking, in beginsel de zoekmaking van hot recht, de wegwerping van der Boeren onafhankelijkheid bedoelende. Kortelijk zij hieraan toegevoegd hoe 't in den Duitschen Rijksdag gegaan is. Een afgevaardigde had zijn ergernis uit gesproken over de weigering des Keizers en stelde den Rijkskanselier daarvoor aan sprakelijk. Von Bulow antwoordde zoo luchthartig mogelijk. Wel had de Duitsche regeering, zoo sprak hij, zich indertijd met do Nederlandsche er voor verklaard om den oorlog door arbitrage te voorkomeb, teneinde het Duitsche kapitaal te redden; doch Kruger had geweigerd. En nu den president naar Berlijn te laten komen waar wij toch niet van plan zijn hem te helpen, dat zou niet oprecht geweest zijn. Het Fran- sche volk zal met al zijne toejuichingen al even weinig doen als wij. Wij moeten niets doen wat ons eigen belang in gevaar brengt. Duitschland is voor ons het hoog ste. En ons met de Zuid-Afrikaansche za ken te bemoeien zou een strijd tegen wind molens zijn. Wij doen er dus niet aan mee. En hiermee uit. Zoo ongeveer sprak de Rijkskanselier. En de Rijksdag, blijkbaar niet gezind, om nu reeds, bij de eerste kennismaking met hem in conflict te komen, heeft al zijn cynisme voor zoetekoek opgegeten. Van Duitschland behoeft Kruger der halve niets te verwachten. en dankten samen den Heer, die de boeien van dezen gevangen man had geslaakt, boeien des kerkers niet alleen, maar do zooveel krachtiger banden der zonden en des doods. Het bevreemdt u immers niet, dat velen met oen traan in het oog huiswaarts keer den, en wij to zamen uitriepenDe Heer hoeft in ons midden groote dingen gedaan Toen de schare niet dan noode huiswaarts was gekeerd, bleef de verloste Hein bij ons aan tafel eten. Maar neen, hij kon niet eten, hij kon slechts schreien, en dan slechts roemen de groote genade hem we dervaren. Hij vertelde ons, dat hij dien eigen mid dag ten vier ure over de post een groo- ton biief had ontvangen, en dat hij dien lezende zijne oogen niet had kunnen ge- looven, want dat die brief niet minder dan zjjno bevrijding bevatte. Aanstonds had hij een paar geleende kleedingstukken aan getrokken. Onbekend met den weg, daar hij nimmer iets anders van Batavia had gezien, dan don weg van den kleinen boom naar de gevangenis, had hij telkens weèr gevraagd naar het huis van zijn leeraar, totdat hij aan een woning kwam, waar hij zoovele menschen vergaderd zag en een psalmlied hem te gemoet klonk. CHINA. Er is in Duitschland al veel te doen ge weest over de toespraak van den Keizer tot zijn uit Kiel vertrekkende soldaten. Geen pardon in Chinadat was aanvanke lijk het wachtwoord, dat zij mee kregen. Later werden de keizerlijke woorden ver draaid doch do soldaten hadden hun instructies en de brieven, die in bladen van tijd tot tijd uit China van Duitsche soldaten werden opgenomen, bewezen genoegzaam, dat zij er zich naar gedroegen. De General Anzeiger te Wurzburg komt ditmaal voor den dag met een brief van een soldaat van het Duitsche expeditionaire corps. De soldaat schrijft „Er is geen wegwij marcheeren recht vooruit, plunderende, moordende, stelende. Zendt mij geen geld, ik heb zooveel, dat ik niet weet wat er mede te doen. Ik heb reeds 17 Boksers gedood, van wie 12 terwijl wij in de straten vociiten. Een van hen mist mij op twintig pas afstand met een geweerschot in den nek velde ik hemik was zoo dol, dat ik hem nog een kogel heb gegeven en dat ik hem met bajonet-steken heb doorboord (volgen eenige bijzonderheden). Wij zijn gruwelijk wreed. Elk gevangengemaakte Chinees is een lijk." Zooals men weet, heeft de Keizer laten bekend maken, dat elk soldaat, die mededee- lingen aan de pers deed over de militaire zaken in China, vervolgd en zwaar gestraft zou worden als schender van het beroeps geheim. In dit licht beschouwen wij dan ook het antwoord van den Engelschen gezant te Peking Dinsdag in de laatste bijeenkomst der gezanten aldaar gegeven toen de Fran- sche gezant de quaestie van schadevergoe ding ter sprake bracht. De Engelsch e gezant zei droog weg dat die Christenen naar hij meende, zich in de buurt van Pe king reeds ruimschoots schadeloos stelden. Aan 't rooven en kwanselen is dan ook geen einde. TRANSVAAL. Uit Zuid-Afrika geen nieuws wijl Kit chener alle oorlogscorrespondenten heeft weggezonden. Een dame te Kaapstad klaagt in een onzer bladen dat de Engelschen zelfs ge wonden doodschietenen dat de werelds gezindheid bij al de ellende zelfs te Pre toria, nog zoo groot is. Als een staalje van onkieschheid meldt zij dat prins Christiaan Victor begraven is in de staatsiekist vau Kruger. Wat moet Tante San gevoeld hebben dat haar mans kist gebruikt werdDo Boeren stellen grooten prijs op hun doodkist. »Ik had het wel aanstonds willen uit schreeuwen," zeide hij, »en het heeft mij heel wat moeite gekost om mij in te houden, totdat de dienst geheel was afgeloopen." Wonderbaar en heerlijk Godsbestuur Zelden of nooit wordt gratie verleend dan op des koningsjaardag. Deze man ontvangt op 5 Januari zijn vrijbrief. Zelden of nooit ontvangt een veroordeelde kwijtschelding van straf, tenzij dan dat hij den halven tijd heeft doorgemaakt. Deze man moest twee jaren zitten en zat pas negen maanden, en ziet, vijftien volle maanden worden hem geschonken. Ontvangt een ander de vrijheid, zij weten vaak niet waarheen. Deze man werd vrijgelaten, juist op het oogenblik dat de geloovigen op Batavia zich ten ge- bede vereenigen, en komt in een kring van broeders en zusters, die als om strijd hem hunne liefde betoonden. Zoo is dan Hein al terstond geen vreom- deling meer. Hij is thuis onder Gods volk, en dat volk, dat elkander kent en bemint, doet om strijd dien ontslagen en dubbel verlosten broeder handreiking der liefde. Een geloovig kleedermaker, mede tegen woordig, voorziet hem van kleedoren en neemt hem op in zijn nederige hut, ter wijl reeds een ander in stilte er op peinst, hoe nu verder deze medebroeder zal ge- Heden gaf de president receptie in het gebouw voor Kunsten en Wetenschappen. Dat wil zeggen dat ieder die wilde hem de hand kon komen drukken. Do president werd afgehaald door de equipage van hot raadslid Yan Kempen en naar het gebouw gebracht. De voorzitter der receptie-commissie de heer G. P. Ittmann, verwelkomde den pre sident. Daarna trokken de verschillende personen en deputation achter elkander voor den president voorbij en drukten hem de hand. Met 't oog op de toch reods ver moeiende taak van den grijsaard, werden geene of slechts zeer kleine toespraken go- houden. Bij den aanvang der receptie werd door 450 schoolkinderen toegezongen Psalm 42: 5 „Maar de Heer zal uitkomst geven". De ontvangst duurde tot 12 uur en werd des avonds herhaald. Toen zongen 150 meisjes van de Hooge Burgerschool hem toe Gezang 270 1 van Paul Gerbardt „Beveel gerust uw wegen". De - begroeting droeg geheel het karakter eener volks-recoptie en was daarom los van èenig ceremonieel of ofïiciüelc gebruiken Gisteren kreeg Kruger bezoek van do leerlingen der hoogere burgerschool en 't gymnasium. Drie hunner speechten. Zij brachten een album mee en een lauwerkrans zoo groot als den President tot dusver nog niet is aangeboden. De krans heeft een hoogte van 2!ls meter en bestaat enkel uit lauwerblaren doorwerkt met breede lin ten in do kleuren van de Zuid Afrikaansche Republiek en van Nederland. Het reus achtige stuk rust op een ezel omwoeld met oranjedoek. Slechts met enkele woorden bedankte president Kruger. Eigenaar Mg was 't dat Oom Paul, toen een der leerlingen, zinspe lende op het gezegde van den president bij zijn aankomst te 's-Gravenhage dit ge zegde verkeerd aanhaalde: „Nee", zei Oom Paul toen dadelijk, „ik heb niet gezegd, ik ben niet ongeletterd, maar wel ongeleerd, maar ik heb aan de heeren te verstaan gegeven dat ik zij niet ongeleerd, maar wel ongeletterdIk ben ook nooit school gegaan, jongens. Ik dank jellui wél voor je lieve sympathie en voor je mooie bloemen Toen holden de jongelui naar beneden, en hieven daar in vereeniging met de drom men van menschen, waaronder tal van Hoogere burgers en gymnasiasten, een le vendig hoera aan, waarop Oom Paul op het balcon verscheen en een hartelijke ovatie volgde. holpen worden. Nu is niet meer de gevangeniskamer, maar mijn studeervertrek de plaats waar het godsdienstonderwijs wordt voortgezet. In de week tusschen 7 en 15 Januari doet onze verloste vriend een hartgrondige be lijdenis zijns geloofs voor de getuigen der gemeonte, en aan don derden Zondag knielt hij te midden der gemeente in do Willems kerk tor neder, legt zijne rechterhand op den opengeslagen Bijbel en roept uit: »Ja ik geloof in Jezus Christus, Gods eonig- geboren Zoon, mijnon Heer!" En toen andermaal daar is »de eersteling der dagen, Morgen der verrijzenis, Bij wiens licht de macht der hel verslagen. En do dood vernietigd is," toen zat Hein mede aan den disch der verzoening om het verbond met Jezus te bevestigen, en uit het ge zegend brood en uit den gezegenden kelk- kracht te ontvangen, om nu ook voortaan, in gemeenschap met zijn opgestanen Heiland, in nieuwheid des levens te kunnen wande len, bedenkende de dingen die boven zijn en niet die beneden zijn. Juist was broeder Zimmer met al zijn lieve reisgenooten onder het gehoor, toen Hein de belijdenis zijns geloofs herhaalde en plechtig ingezegend werd; en ook zij getuigden zelden oen stichtelijker samon- Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Holwierdo, J. Hannema, te Augustinusga. Aangenomen naar Sprang, door D. v. Luttervelt, cand. te Kesteren. Bedankt voor Neorblokland, Ottoland, Hiauro en Pocderoijcn, door D. v. Lutter velt, cand.voor Bcesd, door W. J. Aalders, te Buiksloot. Geslaagd voor 't examen Huisakte Boekhouden K XII mej. J. H. v. d. Kamer, te Middelburg. In de Rotterdamsche Geref. Kerkbode schrijft v. Y. onder het opschrift Dingaans- dag o. m. het volgende: «Dingaansdag is voor onze Zuid-Afrikaansche broeders een groote dag van blijde herinnering, wijl zij daarop jaar aan jaar, sedert het jaar 1838, op 15 December, met dankbare erkenning van de hulpe des Heeren, gedachten hoe de Heere in zijne bange worsteling met liet verraderlijke Kafferhoofd Dingaan, het Zuid- Afrikaansche volk van dien verrader heeft verlost. Thans kan de grijze President dien ge- wichtigen dag onder zijn volk niet herden ken en onder dat worstelend volk de hoop niet verlevendigen, zooals hij daartoe van den Heere do bijzondere gave ontving. Zou nu niet het volk van Nederland, nu deze eerbiedwaardige grijsaard in ons midden toeft, op Zondag 16 dezer deze zaak in den dienst des Woords en der gebeden kunnen gedenken?" De schrijver wekt allen daartoe krachtig op en eindigt aldus: »Op dan, volk van Ne derland, stijge er uit alle bedehuizen binnen' onze grenzen op 16 dezer een vurig gebed op tot den Heere der heirscharen, omZijn zegen op het edel pogen van den grijzen Staats-President en de volhardende worste ling van zijn dapper volk!" Uit een brief uit den Vrijstaat: Het is hier nog vrceselijk droogvee blijft liggen en gaat dood van magerte. Het volk (de Kaffers) is nu zoo zijn eigen baas, dat wij vrouwen het maar zwaar krijgen. De troepen die hier voorbij gingen hebben hun vee in ons gezaaide gejaagd, zoodat wij er niets van zullen hebben, en er kan niet weder geploegd worden, wegens de droogte Hoe wonderlijk toch de moed van de daspere nog strijdende burgers. Een zegt „Ik ben maar 15 jaar oud, en reeds een komst te hebben bijgewoond dan op dat uur in de hoofdkerk van Batavia. Maar nu, wat zal Hein beginnen? Als matroos dienst nemen, hij mag het niet doen; immers zijne borst is te zwak om bij de monsteiing te verklaren: ik ben gezond en tot mijn werk bekwaam. Neen, aan die leugen kan en mag en wil hij als Christen zich niet schuldig maken. Maar hij kan toch als gouvernemeDtsbe- hoeftige vrije passage verkrijgen naar Nederland? Maar Hein denkt aan zijn broodelooze vrouw en kinderen. En neen, hij kan het niet van zich verkrijgen om goduronde drie of vier maanden lang niets uit te voeren, niets te verdienen, om zondor oonig geld op zak bij zijn verarmd gezin terug te komen. »Toch zou ik anders in hot eerste anderhalf jaar de mijnon niet hebben weérgezien," zoo redeneert Hein en zegt: »indien ik eens eone of andore betrekking hier aan den wal kon vinden, dan kon ik zien wat de Heer met mijn zwak gestel voorheeft, wellicht eenig geld vergaren, en als do tijd voorbjj is, waarop ik anders vrij geworden zou zijn, wellicht met eenig geld in handen naar Amsterdam terugkeeren (Slot volgtA

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1900 | | pagina 1