No. 30. 1900.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
Vrijdag 7 December.
15e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISGH
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bekendmaking.
Kerknieuws.
Schoolnieuws.
Gemengde Berichten.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers. 0,025.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
6 Dec. 1900.
Middelburg. Wij herinneren dat de
Commissie voor het Huldeblijk haar rond
ging om bijdragen zal aanvangen Woensdag
12 Dec. a. te half 12. Wij wenschen
aan te dringen op milde bijdragen. Het
huldeblijk zij er een Echtpaar en Volk waar
dig. En de kleinste gift, heeft de commissie
gezegd, is welkom.
In de algemeene vergadering der „Ne-
derlandsche Vereoniging tot bevordering
van Zondagsrust" deze week te 's Hertogen
bosch gehouden, was een weldadige poging
tot samenwerking tusschen menschen van
verschillende gezindten en politieke rich
tingen te bespeuren.
Professor Van Veen uit Utrecht (vrijan-
tirev.) was voorzitter.
De heeren Meijboom te Haarlem, A. E.
v. Kempen (antir.) en V. Straaten (kath.)
werden in het hoofdbestuur gekozen.
Pater Brom wees op een prachtig feit
van onbaatzuchtige naastenliefde, te Utrecht
voorgekomen, waar een streng protestant
een voordeel van f 400 's jap>'? opgaf bij
de verhuring van een winkel, welke die
meerdere som had kunnen opbrengen in
geval hij verlof had gegeven dien ook des
Zondags open te laten.
Mr. B. Gewin (antirevolutionair) uit
Utrecht sprak een rede uit waarin hij deed
uitkomen hoe het gehalte van den arbeid
in waarde verliest door te lange inspanning
van den arbeider; de mensch is geen ma
chine die men onverdroten door kan laten
werken. Zoowel lichaam als geest heeft
rust noodigde arbeid na dien rusttijd
heeft dubbele waarde. Bij alle volken
vindt men sporen van een rustdag op ge
zette tijden, maar in den nieuweren tijd
is samenwerking van particulieren en re
geering noodig om deze instelling te steunen
en algemeen te maken. Veel kan de re
geering in dezen doen, er is nog zoo veel
sleur en conventie, die alleen door de
overheid kan worlen voorkomen. Een
belangrijke stap is op dit gebied gedaan
door minister Borgesius ten opzichtè der
Drankwet; daarin wordt bepaald, dat slechts
40 pCt. van het vergunningsrecht behoeft
betaald te worden, wanneer er op Zondag
niet getapt wordt. Doot algemeene samen
werking, dit was de wensch waartoe de
spreker kwam, zal hot mogelijk zijn lang
zamerhand het geheele raderwerk der maat
schappij voor één dag per week stil te
zetten.
Nog werd besloten tot samenwerking
met andere politieke en sociale vereeni-
gingen tot bereiking van dat doel.
Enkele voorstellen werden in overweging
genomen, onder anderen tot 't samenstellen
van een concept wetsvoorstel voor Zondags
rust; en aandrang oefening op de regeering
om te verkrijgen voor iederen werkman of
arbeidster een wekelijkschen rusttijd van
36 uren.
Deze vereeniging en hare voorstellen en
besluiten begroeten wij met blijdschap.
Ook op dit terrein zullen de denkbeélden
veld winnen.
Professor Van Hamel, nog eens geïnter
viewd door de N. R. C. omtrent zijn taak
als Kruger s tolk in Frankrijk, lieeft onder
anderen het volgende opgemerkt:
Het is een heerlijk werk geweest. Een
buitengewoon voorrecht inderdaad, om de
gedachten van dien nobelen zwaar beproef
den grijsaard, de kracht van zijn vertrouwen,
zijn behoefte aan steun en sympathie, en
daarbij zijn groote dankbaarheid te mogen
vertolken in de verrukkelijke taal van
Frankrijk, een van de meest oratorische
talen der wereld. Ik heb den president
dan ook uit den grond van mijn hart ge
dankt, toen ik eens bij hem dineerde, voor
de hooge eer mij aangedaan. Zijn antwoord
was een toost zoo hartelijk als ik het maar
had kunnen wenschen. De grootste vol
doening die mijn werk heeft opgeleverd,
acht ik het woord van dank en tevreden
heid, door den president toen, aan tafel,
tot mij gesproken. En zoo ik nog iets
meer kon verlangen dan was het dit andere
woord, meer in scherts dan in ernst tot
mij gesproken: „Nu moet je ook nog mee
gaan naar Duitschland, want je bent een
banja goeje tolk".
Davitt, het Iersche oud-parlementslid,
die ontslag nam bij wijze van protest tegen
den roofoorlog en hierop naar Zuid-Afrika
ging, heeft een flinken indruk van de
Boerengeneraals bewaard en aan een Fran-
schen journalist op een desbetreffende
vraag geantwoord:
Voltaire heeft geschreven: „Een leger
kan op één dag omkomen; een volk sterft
nooit". Het Boerenvolk zal nooit toe
stemmen om de wapens neer te leggen
teneinde verlaagd te worden tot het niveau
van een kafferstam.
Goes. Overzicht der Melkonderzoekin-
gen. Monsterneming 27 November 1900.
Onderstaande monstere komen in hoeda
nigheid met die van volle melk overeen.
1 23
1 Mar. Snoek Goes. 1.03303.5 12.70
2 Wed. W. Timmer
man 1.03103.412.08
3 Laurus Schipper 1.0301 3.4 11.88
4 Ding. Melse 1.03103.211.84
5jacobZandee 1.0310 3.1 11.72
6J. van der Does 1.02803.1 11.18
Onderstaande monsters blijken in hoeda
nigheid overeen te komen met middel
matige melk.
7 Adr. Goedbloed Goes 1.03203.012.12
8 Dan. Rouw 1.03203.012.12
9 Simon van Noord 1.0293 3-° n.2o
10A. J. Hendrikse 1.0318 2.9 11.68
11 Jacob de Dreu 1.0291 2.8 10.86
12 Hub. Mieras Kloetinge 1.0320 2.7 11.44
13 Jacob Pot Goes 1..0320 2.7 11.44
14 Wed A. Westdijk 1.02942.610.72
15 Wed. M. van Liere 1.0293 2.6 10.72
16 Wed. M. Rijk 1.02932.610.72
17 Joh. de Rochefort 1.02902.610.64
18 Jan Korstanje 1.0310 2.5 11.01
19 Wilhelminapolder 1.03102.5 11.01
20 L. Korstanje 1.02902.510.73
21 Mar. Verbeem 1.02842.5 10.36
22 Pieter Verburg 1.02802.510.24
23 Johannes Zandee 1.02442.5 9.35
1 Soortelijk gewicht bij 150 C. 2
vet. 3 droge stof.
Toelichting.
Als aller laagste grenzen voor volle melk
wordt aangenomen Soortelijk gewicht 1.029.
Vet 2.5. Droge stof 10.50.
Uit de voorafgaande lijst blijkt derhalve:
dat de nrs. 1 tot en met 6 in hoedanigheid
met die van goede melk overeenkomen;
dat de nrs. 7 tot en met 23 aan de gestelde
eischen voldoen.
Goes. De weekmarkt van Dinsdag 25
December 1900 zal uithoofde van het Kerst
feest worden gehouden op Maandag 24 De
cember en de weekmarkt van Dinsdag 1
Januari 1901 uithoofde van de Nieuwjaarsdag
op Woensdag 2 Januari 1901.
Kruger voor de Krugerhulde!
Over het bezoek, dat Paul Kruger Maan
dag jl. aan de Parijsehe tentoonstelling
bracht, schrijft de Parijsehe correspondent
van het Ubl. onder meer het volgende:
De Fransche beambten van de tentoon
stelling hadden aan den geïmproviseerden
ingang bouquetten en Transvaalsche vlaggen
bevestigd, en het pad van Krnger in haast
met bloemen bestrooid. Zoo kwam de Staats
president zijne afdeeling binnen, onder luid
geroep: Vive Kruger! waarbij onze Jantjes
een echt Hollandsch: Leve Kruger! meDg-
den. Zichtbaar bewogen stapte de presiden t
uit het rijtuig, maar het was alsof die bo
dem, waarboven zijn geliefde vlag zich vrij
ontplooide, liem nieuwo veerkracht gaf en
met een stap zoo energiek, zoo elastisch
als ongelooflijk is voor iemand van zijn jaren,
begon hij zijne wandeling. De heer Pierson,
gedelegeerd commissaris en zijné adjune
hr. Mock, vergezelden hem. Het eerst
j
ging hij naar het horstbeeld, bedolven nog
onder de bloemen, de kaartjes, de vele en
zoo roerende bewijzen van sympathie, door
de geheele wereld op dit altaar des rechts
neergelegd.
Kruger voor de Krugerhulde!
Het was een schoon, een treffend oogen-
blik, zwijgeüd stond hij daar, en de groeven
in zijn gelaat werden dieper, nog ernstiger
werd de trek om zijn mond, en hij bleef
zwijgend zien in hooge gedachten. Zoo
stond hij daar te midden van alle omstan
ders, terwijl de heer Pierson hem wees op
den zilveren lauwerkrans van prins Galitzin,
en het opschrift vertaaldeHulde aan den
vertegenwoordiger van een klein volk en van
een groote zaak. Zoo stond hij daar, terwijl
de anderen het hoofd ontbloot hadden, hij
alleen gedekt, met zwaren rouwband om
zijn hoed, uitstekend boven de anderen,
krachtig, onverzettelijk, onwrikbaar, hoezeer
ook in rouw gedompeld.
ïLaat ons gaan", was zija eenig woord,
als rukte hij zich los uit zware overpein
zing; een flauw glimlachje verscheen op
zijn gelaat toen hij het kanon van Potchef-
stroom zag, en de met den eereprijs be
kroonde inzending van het Transvaalsche
onderwijs.
Daarop ging hij naar de Boerenwoning.
In de huiskamer, die alle bezoekers der
tentoonstelling betreden hebben, stond het
portret van kolonel De Villebois Mareuil
met den daaraan gehechten lauwerkrans,
en op de oude tafel, die sprak van de eerste
hoeven, met zooveel moeite gesticht, en nu
verwoest door de Engelschen, lag de eer
waarde Statenbijbel opengeslagen. De heer
Pierson naderde de tafel, en luide, met diep
bewogen stem, las hij uit het opgeslagen
blad voor:
»Toen zeide ik tot u: Verschrikt niet en
vreest niet voor hen.
»De Heere uw God, die voor uw aange
zicht wandelt, die zal voor u strijden, naar
alles wat Hij bij u voor uwe oogen gedaan
heeft in Egypte" (Deut. I vers 29, 30).
Meer werd er niet gezegd. De president
zeide ook niets. Kort daarna was Hij weder
buiten, en juichte het volk hem toe. Toen
hij in het rijtuig stapte dankte hij den com
missaris, zeggende»Ik zeg u hartelijk dank,
mijnheer Pierson, voor hetgeen gij gedaan
hebt, u en allen die hebben medegewerkt,
dat de Z.-A. Republiek op waardige wijze
als een vrij en onafhankelijk land hier heeft
kunnen optreden."
De stoet ging weder weg naar het Bois
de Boulogne, en van daar naar het hotel
terug. Hier was een dichte menigte bij
eengekomen om den president af te wachten
on toe te juichen
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Midlum, L. Emmen, cand.
te Rotterdam te Sebaldeburen, A. Jel-
lema, cand. te Gauw; te Cocksdorp, J.
v. Dnijvenbooden, cand. te Katwijk te
Waverveen, H. J. Schouten, te Ommeren
te Ferwerd, A. Blink Kramer, cand.
te Groningen.
Bedankt voor Eek en Wiel, door J. Kui
per, te Hienvoor Blaauwkapel, door
L. v. Mastrigt, cand te Overschio.
Bruinisse. Herkozen tot ouderling J.
Otte Wz. Gekozen in plaats van H. J. P.
Beaufort, A. de Koning. De aftredende
wensclite niet meer in aanmerking te komen.
Men schrijft ons uit Borssele:
Ten vorigen jare werden twee gewezen
Roomsche priesters de heeren A. E. G.
van Overbosch en J. N. Sanders in de Herv.
kerk te Amsterdam na openbare belijdenis
tot lid der Kerk aangenomen. Eerstgenoem
de was te Rome gewijd en toefde jaren in
een klooster te Sittart. Laatstgenoemde,
ex-pater van de orde der Karmelieten, was
werkzaam geweest als pastoor te Boxmeer
van 18881894, eu te Curayao van 1894
1898. Hiervan deed hij mededeeliug toen
hij Woensdagavond in het overvolle kerk
gebouw der Herv. gemeente alhier optrad.
Hij schetste ons den tijd dien hij doorleefd
had, en den strijd dien het hem had gekost,
om éen kerk te verlaten, die hij liefhad.
Doch hoe de Heere zijne oogen geopend
had voor de dwalingen dier kerk, en hij
niet anders doen kon dan daarheen gaan
waar hij 't volle Evangelie zou kunnen bren
gen. Daartoe getroost spreker zich gaarne
velerlei smaad van oude vrienden. Hij wordt
thans voortgeholpen door de Nederlandsehe
afdeeling van de Fransche Vereeniging
„Oeuvre des prétres convertis" die zich ten
doel stelt om bekeerde priesters te onder
steunen.
Arnemuiden. Verkozen tot notabelen
de H.H. L. Meijer, A. Meerman en D. Kou
semaker.
Geref. Kerken.
Beroepen te Beverwijk, F. Kramer, te
Stroobos.
Bedankt voor Anjum, door H. W. Fel-
derhof, te Doesburg.
Doopsgezinde Gemeenten.
Beroepen te Noordbroek en Nieuw Scheem-
da, D. Haars, te Oostermeland.
- Op het examen Nederlandsehe taal
middelbaar ondeiwijs K IX slaagde de hoer
J. Stigter. van Amsterdam.
Trouw aan ons voornemen om van
de rede van den heer Snij man niets meer
op te nemen, tenzij hij iets nieuws bood,
hebben wij van zijn optreden te Kapelle en
Biezelinge geen gewag gemaakt. Op ver
zoek deelen wij alleen mede dat te Kapelle
de spreker met een goed woord van ds.
Van IJsendijk werd ingeleid en deze pre
dikant de vergadering met gebed opende
en sloot, terwij 1de collecte f 43.70 opbracht.
Krabbendijke. Maandagavond verga
derde volgens besluit van de vorige ver
gadering de vereeniging tegen den vaccine-
dwang. Ook nu was de verg. zeer talrijk
bezocht.
Door den afgovaardigde werd verslag
uitgebracht van de verg. van den Bond
tegen vaccine-dwang, die 15 Nov te Utrecht
vergaderde en in verband hiermee er op
gewezen hoezeer versterking van den Bond
noodig is.
Een reglement uit slechts enkele artikelen
bestaande, werd vastgesteld en een bestuur
gekozen van drie leden n.l. J. de Koning,
H. d. Chr. sch, H. Houtekamer en J. P.
Krijger. Er werd besloten een adres te zenden
aan den Minister van Binnenlandsche zaken
om afschaffing van den dwang te verzoe
ken. Dit adres zal Zaterdag 8 Dec. van 6 tot
7 aan den Oostdijk kunnen geteekend worden
door de mannelijke, meerderjarige gemeen
tenaren. Alleen, wie verhinderd zijn te
komen en daarvan aan het bestuur kennis
geven, zullen in hun eigen huis kunnen
teekenen.
Er werd op gewezen, dat het roeping der
gemeenteraden is om bij de Regeering voor
de vrijheid der burgers op te komen, ter
wijl niet mag vergeten worden om alle
candidaten voor) dej vorkiering in 1901 over
hun gedachten m betrekking tot den dwang
te polsen.
Ds. De Koning, hoezeer een heftig tegen
stander van den vaccine-dwang, hetwelk
Z. Ed. met een voorbeeld aantoonde, voelde
zich gedrongen het uit te sprekon, dat hij
grooter tegenstander van het openbaar on
derwijs dan van den vaccine-dwang is,
omdat het eersto het kind geestelijk groo-
telrjks schade kan doen, terwijl de vaccine
hoogstens het lichaam kan benadeelen.
St. Philipsland. Tot leden van den
gemeenteraad zijn bij herstemming gekozen
de heeren Th. A. Boudeling met 78 (J.
Dorst had 77) en J. Dorst met 83 (Th. A.
Boudeling had 72) stemmen.
's Gravenpolder. De persoon, die zich
14 dagen geleden zoo ernstig door een schot
verwondde is tot verwondering zoo ver
hersteld dat hij op den loop is. Men zag
hem het eerst op de straat met een gedeelte
van een geweer.
Kapèlle. De bekende zoogenaamde „Oude
mannenbank" uit de Herv. Kerk, alhier, is
na van de verflaag te zijn ontdaan, en voor-
loopig zoo veel mogelijk te zijn opgeknapt,
door heeren Kerkvoogden ten gebruike in
de kerk geplaatst.
Deze uit overoude tijden gebeeldhouwde
eikenhouten zitbank, is voor oudheidlief-
hebbers de bezichtiging overwaardig.
Noordwelle. Bij de familie is bericht
gekomen dat Leendert Krijger op 21 jarigen
leeftijd in Atjeh is gesneuveld.
Bruinisse. Bij het begin van De Noord,
dicht bij Dordrecht werd Dinsdagnamiddag
de hoogaarts van schipper E.' Jumelet Az.,
van hier, aangevaren. Full speed voer de
stoomboot Prima komende vam Dordt mid
scheeps op het vaartuigje. ^De schipper
die aan het roer stond, kreeg eetfgeweldigen
slag van de roerpen zoodat hij het bewustzijn
verloor, Door de stoomboot werd dadelijk
hulp verleend en het vaartuig op sleeptouw
genomen rraafDorilfSeht. Hier bleek dat
de schipper slechts bedwelmd was gewor
den doch verder geen letsel had bekomen.
De schade aan de hoogaarts is nogal van
beteekenisnaar ooggetuigen beweren moet
het ongelnk geheel geweten worden aan
den stuurman van de stoomboot. Later is
de hoogaarts naar de werf gebracht te Wil
lemstad.
Na hiertoe per strooibiljet opgeroepen
te zijn kwamen Woensdag om 7 uur de
tegenstanders van den vaccine-dwang in
de Ger. Kerk. .te Rilland-Bath, samen.
Na opening der verg. door den voorz. van
het Bestuur der schoolvereeniging sprak de
heer J. de Koning van Krabbendijke over
de noodzakelijkheid tot organisathie in don
strijd tegen den vaccine-dwang en gaf en
kele wenken, wat kon gedaan worden.
Er werd besloten een vereeniging te vor
men en aan het Bestuur det vereeniging
van Chr. onderw. te verzoeken ook Bestuur
dezer vereeniging te willen zijn.
29 leden traden toe. De verg. met gebed
en spalmgezang en het lezen van Matth. 18
1—11 geopend werd, met dankgebed geslo
ten.
Borsele. J. de Vroe Jz, alhier, is aan
gesteld als beambte hij de Maatschappij tot
exploitatie van Staatspoorwegon in het sta
tion te Tilburg.
Wemeldinge. Een paar jaar geleden
werd in deze gemeente een vereeniging
Ziekenzorg opgericht, zich ten doel stellende
behoeftige zieken te steunen door 't ver
strekken van versterkend voedsel, op advies
van den doktor. De voorgaande week hield
z j haar tweede jaarvergadering en uit het
verslag bleek weer, hoe men met betrekke
lijk geringe kosten veel goeds tot stand kan
brengen, Gedurende het afgeloopen jaar
waren door «Ziekenzorg" verstrekt1500
liter melk, 977 eieren en 573 porties vleesch.
Mochten andere gemeenten dit voorbeeld
volgen, Gnesche CourantJ
Iemand te Onderdendam kocht op
de markt te Groningen een der zwaarste
hazen, om daarmee zijne ouders te verblij
den. Toen de haas echter van het vel
ontdaan werd, bleek, dat een slimmerd de
ingewanden reeds had verwijderd en de
ruimte met zand had gevuld. Daarop was
het dier weder dichtgenaaid.
B j een apotheker, te Bradford kwam
een koekebakkerslongen, die om een zekere
hoeveelheid »daff" vroeg. Dit »daff" is
een soort wit poeder, dat ook gebruikt wordt
om suikerwerk te vervalschen. De apot
heker gaf hem in vergissing een dosis ar
senicum mede.
De gevolgen bleven niet uit. De koeke-
bakker maakte zijn snoepgoed en bracht het
aan den man, juist terwijl het kermis was
te Bradford. Zeventien menschen werden
ziek en stierven, en bij honderden werden
