NIEUWSBLAD
VOOB ZEELAND.
No. 27. 1900
Zaterdag 1 December. 15e Jaargang
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Bij lit iiner Behoort een Ipepl.
ECruger.
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
LTËSTA FEL.
Gemengde Berichten.
blkbn MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Zaterdag 2 uur vertrekt de president
naar Keulen waar hij blijft tot Maandag.
Dien dag gaat hij naar Maagdenburg en
Dinsdagmiddag komt hij te Berlijn aan.
Politieke overwegingen zijn aartleiding dat
Duitschland na Frankrijk aan de beurt
komt.
Omtrent het bezoek te Parijs dient nog
vermeld dat het bezoek aan het stadhuis
niet zoo officieel was als de Parij zenaars
gewenscht hadden; de president van den
gemeenteraad was er niet, doch de presi
dent CKruger) wilde eerst den president
(Loubet) en den president-minister (Wal
deck Rousseau) spreken en dit schijnt
den president (Grebauval) te hebben
ontstemd. Het zenden van eene de
putatie naar Kruger en zijn ontvangst ten
stadhuize is dan ook maar met geringe
meerderheid gevoteerd. Dit is jammer.
Maar Kruger kon 't niet helpen. De ge
meenteraad (socialisten) en de regeering
staan op vijandelijken voet met elkaar; en
nu spreekt 't van zelf dat Kruger zich uit
de biunenlandsche politiek uithield en eerst
de regeering opzocht, van wie hij toch
meer hulp verwachten mag dan van de
stedelijke overheid; of tenminste wie hij
geen wapen in de handen mag geven om
die hulp te weigeren.
En zoo bezocht Kruger dan eerst den
president minister en deze wederkeerig
hem. Toen kwam de deputatie uit den
gemeenteraad; en nadat deze vertrokken
was, reed Kruger met Leijds en Van Hamel
naar 't stadhuis.
Even voor zijn vertrek had Kruger
eenige uren rust; en daar maakte Van
Hamel gebruik van om den president te
zeggen: „Ik wou u even spreken over
de toespraken". „Aan toespraken denken
riep de president uit, „ik heb geen tijd
om aan toespraken te denken. Ik moet
aan mijn land denken".
Ten stadhuize dankte de president uit
voerig 't Parijsche volk voor de toewijding
aan de zaak der Boeren getoond.
Op den weg heen en terug onvermin
derde toejuiching en viooltjes.
Onder de personen en deputaties die
Kruger kwamen bezoeken was ook Monod,
de leider der Dreyfusards in de Volksver-
tegenwoording; en Drumont, de leider der
anti-Dreyfusards. Hoe de president zich
tusschen deze twee vuren gehouden heeft,
is nog niet uitgelektdoch 't schijnt hem
goed te zijn afgegaan.
In de Academie van schoone Kunsten
werd de ontwerper van het momument
van Villebois Mareuil Raoul Verlet
aan hem voorgesteld. Aardig was het den
graaf d' Alsace, afgevaardigde van Neif-
chateau in de Vogesen met toegestoken
hand uit den kring naar voren te zien
treden en den president, gelijk hij 't den
professor had zien doen, in 't oor eenige
woorden van dank en sympathie in 't Hol-
landsch te hooren toeschreeuwen, waarvoor
de president dankte.
Graaf d Alsace is de zoon van een
Franschen vader en eene Nederlandsche
moeder.
Kruger heeft ook bezoeken afgelegd bij
den oud president der republiek Casimir
Perier, den groot kanselier van het Legioen
van Eer, den gouverneur van Parijs en graaf
Christiaan De Villebois Mareuil broeder van
den gesneuvelden generaal.
Herhaaldelijk had Kruger gister en eer
gister, een samenkomst met Delcasse, den
minister van buitenl. zaken. Deze wenscht
Kruger nogmaals tc ontvangen, wanneer hij
den Russischen ambassadeur zal ontvangen
hebben.
En worden op 't oogenblik tusschen de
ansehe, Duitsche en Russische regeerin
gen telegrammen gewisseld, welke beide
laatste Kruger had laten polsen over bemid
deling. Men antwoordde hem dat Duitsch
land niet meer kon doen dan Frankrijk,
maar dat 't een verzoek om arbitrage (scheids
gericht) als dit gedaan wordt, steunen zal.
De biddende Kruger te Parijs.
De heer Adolphe Brisson, een onderhou
dend verteller maar een beslist ongeloovig
man, schrijft in de „Temps" over een bezeek
dat hij in het hotel Scribe bracht. In zijn
hoedanigheid als verslaggever, schrijft hij,
is hij tot aan den drempel van de vertrek
ken van den hoogen gast kunnen doordrin
gen.
President Kruger werd goed bewaakt.
Zijne secretarissen, zijne vrienden, zijne
knechts zorgden er voor, dat zijne stille
overpeinzing in den Heere niet werd
gestoord. Ik kon dus, zooais de man van
Victor Hugo, niet meer doen, dan kijken
naar «dien muur waarachter iets gebeurt
Een van de gezantschapsattachés sprak tot mij
De president bidt.
Ik vond dat in zijn eenvoud dat woord
groot was. Het klonk mij in de ooren als
een vreemd woord, dat van verre kwam.
Het riep beelden voor mij op, waaraan wij
totaal niet gewend zijn. Het was zoo
heelemaal niet „modern".
In dit drukke, levendige Parijs, vol van
nukken en bruisende hartstochten, zijn zeker
menschen die bidden, maar dat zijn nederi-
gen, droefgeestige en duistere zielen, die bij
God verlichting in hun ongeluk komen zoe
ken. Er zijn ook vrou wen die naar de kerk
gaan, en er een zondig hart heendragen.
Godsvrucht is onder ons iets innerlijks, iets
stils en geheims geworden; zij wordt niet
meer gepaard met publieke aangelegenheid
zij mengt zich niet in het officieele leven
en om het zoo eens uit te drukken, zij is
daar verbannen. Ziet, daarom scheen het
mij toe, toen de attaché van president Kru
ger mij ernstig zei, de president bidt, dat
ilc in den loop der eeuwen terugging, en
weer kwam in den tijd der fabelen toen
koningen, prinsen, en de leiders der men
schen, in het besef van hunne zwakheid,
bij de Voorzienigheid troost in hunne be
proevingen kwamen zoeken, om hen met
goeden raad bij te staan.''
Er komen meer journalisten aan het ho
tel om den dagelij kschen oogst binnen te
halen. Men verlangt inlichtingen en bij
zonderheden, maar de deuren van president
Kruger bleven gesloten en geen gemurmel
zelfs van een psalm drong tot hen door.
Brisson ging met den attaché in een ver
trek waar zij nauwelijks twee stoelen vrij
vonden; de andere lagen vol met ruikers,
bloemstukken, tal van linten met de natio
nale kleuren, eene zwakke herinnering aan
de ontelbare geschenken, die president Kru
ger heeft ontvangen. Eu dan vertelde de
attaché van het leven van Kruger voor den
oorlog, zijn gelukkige, kalme patriarchale
leven. Terwijl de oude Kruger den bijbel
las, op geen tien passen van ons, vertelde
zijn dienaar mij in korte zinnen, wat hij
was voor zijn volk en wat zijn volk was
voor hem.«. «Ik werd in de gedachten ver
over de zee gevoerd, in de vredige straten
van Pretoria, voor het huis waar Kruger
zijn leven sleet en waar zijn getrouwe
eehtgenoote zijn terugkomst wacht.
„Zooals hij hier bidt, bidt zij van haren
kant ginds. En hunne gedachten in de ijle
verte door de verrukking van hun ge
loof ontmoetten elkaar
En terwijl de attaché steeds door ver
haalt, van de hartelijkheid en de gemoe
delijkheid, waarmede de president zijnda-
gelijksche taak verricht, zijn nauwgezette
rechtsbesef, eerbied voor de wet, zijne hooge
vaderlandsliefde, zijn onafhankelijkheidszin,
zijne liefde tot Goddat zijn, moet gij weten
de waarlijke deugden van Oom Paul"
terwijl de attaché verhaalde over de dag-
verdeeling van Kruger, zijne levenswijze
en zijn aartsvaderlijk karakter, komen steeds
meer journalisten aan. Zij klampen ieder
een aan, zij schrijven alles op, zij vragen
naar alles, wat de president gegeten heeft,
hoeveel hoeden hij heeft, hoeveel pijpen,
hoeveel tabaksdoozen.
„Ik ga naar boven."
„Hebt gij een kaart?"
„Ik heb geen kaart noodig."
Zij wijst op het jongetje dat zij bij zich
heeft.
»Haar broeder is in Transvaal gestorven,
Hij is moedig gesnenveld. President Kru
ger zal haar wel een hand willen geven!»
„Zij had gelijk.'; Indien Kruger er was,
dan zou hij moeder en zoon tegen zijn ge
weldige borst drukken. Maar hij is er niet
In gindsche kamer van het hotel, die in
bidkamer is herschapen, geeft nij zich aan
godsdienstige overpeinzingen over. En voor
de tweede maal, gaat de reeds gehoorde
zin door het geroezemoes in de gang en
langs de rijen der bezoekers: De president
bidt!
„Ja, de president bidt. Hij bidt voor de
bevrijding van zijn volk, hij bidt voor zijne
zonen, die onder des vijands slagen zijn
gevallen, om ook voor den uwen, goede
vrouw, voor uwen dierbaren broeder, die
uit belangelooze en ver lienstelijke zelfop
offering, met zijn bloed ie velden in Trans
vaal gedrenkt heeft." ,h,
(In dat slot zien wij nog de nawerking
van het Roomsche zuurdeesem bij dien niet-
biddenden schrijver: president Kruger bad
niet voor de doodendat doen geen Protes
tanten; zij weten, dat hun lot voor eeuwig
beslist is). (IV. P. O. Crt.)
Het land van Kruger en
Steyn, door J. N. v. Hesteren.
Utrecht Jac. van der Stal.
Aflevering 17 is verschenen.
De schrijver behandelt hier de spreek-
en schrijftaal in Zuid-Afrikaonder de por
tretten trok onze aandacht de raadszaal in
't parlements-gebouw te Bloemfonteinen
de raadszaal in 't parlements-gebouw te
Kaapstad.
Geuzen-Almanak, uitge
geven door en ten voordeele
van het Geuzengesticht «Wil
helmus van Nassauen" te Brielle,
28ste Jaargang.
Wij hebben weinig op met weesinrich
tingen; en toch steunen wij ze van harte.
Wat toch zouden wij met zoovele weezen
aanvangen, waren zij er niet, of niet meer
Daarom doen wij bij deze ook een goed
woord voor het Geuzengesticht, dat men
steunen kan door dezen almanak te koopen,
die 92 bladzijden bevat en slechts 20 cent
kost. Men vindt ei van alles in wat in
een almanak op zijn plaats is, benevens
een boeiend «mengelwerk", waartoe pre
dikanten als Notten, Bouthoorn, Staal en
anderen hebben bijgedragen. Uitgever is
W. P. Lintjes, te Maassluis.
Nieuwe Bibliotheek voor
de Jeugd. No. 18. Uitgave
van J. M. Bredee, Rotterdam.
Eene metterdaad fraaie collectie geschen
ken voor onze kinderen ontvingen wij van
bovengenoemde actieve firma ter aankon
diging.
Het zijn alle stevig ingenaaide exem
plaren met bordpapieren omslag en half
linnen bandjes, door een prachtig gekleurd
plaatje gesierd, terwijl ieder verhaal nog
met een prachtig zwart plaatje goïllusteerd
wordt. Ook papier en druk zijn best; ter
wijl de verhalen zeer prettig en aange
naam geschreven zijn en, naar wij zeker
durven voorspellen, uitnemend zullen be
vallen.
Mog ontvingen wij van den uitgever een
twaalftal keurige boekjes getiteld
Korenhalmen, vertellingen
voor de jeugd. Rotterdam J. M.
Bredee.
Inderdaad een fraai twaalftal, met keurig
gedecoreerden omslag en plaatje; en een
zeer fijn bewerkte titelplaat in elk. Met
welgevallen rust het kinderoog op deze pla
ten, terwijl ook de verhalen tot lezen uit-
noodigen.
Deze beide uitgaven behooren tot het
fijnste wat wij in dit genre „Kinderlectuur"
tot hiertoe onder de oogen kregen. De uit
voering is boven onzen lof.
Er zijn eenige herdrukken bij, doch die
men in hun nieuw artistiek gewaad niet
herkennen zal.
No. 1. Yolmar. Onder het beste dak.
Aangenaam verhaalde reis van de oude
Friesche moeder Siske naar haren kinderen
in Amerika, wier adres zij niet wist en
toch door haar gevonden werd.
No. 2. Idem, Des Heeren post. Van
een armen wever die 't geheim van den
waren rijkdom kent, en overwint in de
verzoeking en zegenrijk uitgered wordt.
»Des Heeren post gaat snel".
No. 3. W. van Charlois, Vaders schil
derij. Een waar verhaal, hoe «Vaders
schilderij" een echten Rafael verborg en
zijn weduwe en weezen uit geldelijken
nood redde.
No. 4. F. v. Kronoff, Kleine Lena. Een
gewoon verhaal, een kind dat in haar dienst
aan mishandeling en verdenking blootstaat
an ten slotte in eere hersteld en tot zegen
wordt.
No. 5. W. v. Charlois, Twee trappen
hooger. Een beiangrijk stukje levensge
schiedenis van dezelfde strekking. Op de
laatste bladzijde staat een zinstorende druk
fout die de jeugdige lezer wel verbeteren
zal.
No. 6! Volmar, Twee kinderen die
den hemel zoeken. Het bekende, aan
grijpende, ware verhaal van twee weesjes,
die na moeders begrafenis op weg getogen,
«naar den hemel" waar hun moeder ge
zegd had heen te gaan, en in een burger
gezin terecht kwamen om daar blijvende
verzorging te vinden.
No 7. Marie Liebrecht, Bont gezel
schap. Drie prettige verhaaltjes waarin
het dier de hoofdrol speelt.
No. 8. Herman. Naar den hemel.
Een verwaarloosde knaap, behouden door
middel van een zondagschooleen aandoen
lijk verhaal.
No. 9. C. Brouwer, Bij de Long Toms
om Ladysmith.
No. 10. Idem. Van het schip naar
het front. Brouwer verteld prettig. Voor
al hier, waar hij den bekenden Boer, Botha
van wiens ontsnapping bij Groenepun det
heer v. Bosse in de N. R. C. verhaald heeft
nog eens voor ons laat optreden, wie de
plaat ziet: Botha achter zijn door 't zoek
licht van de Manilla, beschenen schuilplaats,
die begrijpt er alles van. 't Is alles zuiver
historie. Dit geldt ook van no. 9. Brouwer
verzamele nog maar meer uit der Boeren
schoone geschiedenis. Er is stof te over.
No. 11. Herman, Het Kerstfeest in
het Woud.
No. 12. Idem, Verzoend. Een Kerst
verhaal. Het zijn twee echte kinderver
halen, naar het leven. Deze schrijver weet
echter »Oud en Jong" te boeien. Men
leze maar.
Herman, Een gewichtig vraagteeken.
Bij denzelfden uitgever.
Bovengenoemde bibliotheek bevat werk
jes vanMario Nathusius eu C. G. Barth.
Vooral de laatste was reeds bij menschen-
heugenis als uitnemend kinderschrijver be
kend. Wij noemen: Het kruis aan den
weg. Valentijn Oudermeer. De kleine
Negerknaap. - Do arme Hendrik. Mick
en Dick.
En van M. Nathusius: Het verborgen
kistje. De wolkbreuk. De boom des
geluks.
Wij bevelen deze fraaie uitgaven, waar
aan de uitgever geen moeite en kosten
spaarde, om ze metterdaad te doen. mede
dingen, met volle overtuiging aan.
Goes. In de gemeenteraadsvergadering
van Donderdagavond, onder voorzitterschap
van den heer burgemeester waren de heeren
Ramondt, V. d. Peijl, V. d. Leeuw en Quist
met kennisgeving afwozig.
Na lezing der notulen wordt meegedeeld
dat de gascommissie bericht heeft dat zij
de begrooting voor 1901 der gasfabriek
eerst na de indiening der rekening over
1900 en na afsluiting vau 't nieuwe con
tract voor steenkolenlevering zal indienen
doch voorloopig voorstelt den gasprijs op
7'/i> cent per kubieken meter te behouden.
Van Gedeputeerde Staten zijn ingekomen
goedkeuring van een benoeming en een
af- en overschrijving door den raad in de
vorige vergadering gedaanvoorts een dank
betuiging van G. v. d. Berge voor de deel
neming bij 't afsterven van zijn vader, en
van F, Wenninger dat bij zijn benoeming
bij 't Mjddelbaar Onderwijs aanneemt.
Een voorloopig voorstel van B. en W.
tot 't aangaan eener geldleening van f 6000
ad 4 procent met jaarlijksche aflossingen
van f 500 voor 't baggeren in de Vesten
wordt met algemeene stemmen aangenomen.
Aan de heeren Nieuwenhuijze en Paap
wordt op hun verzoek, wijl zij ingezetenen
zijn geworden, toegestaan voor wat eerst
genoemde betreft vermindering van school
geld aan de H. B. S. en voor wat den
laatste aangaat toelating voor zijn zoon die
toehoorder is voor enkele vakken, al de
lessen te volgen.
Het Burgerlijk Armbestuur heeft ten ge
volge der hem gebleken mogelijkheid om
zijn kostgeld in te krimpen, een inschrij
ving van f 1300 gekost hebbende f 1015,65'/2
gekocht en verzoekt aan don raad machti
ging daartoe en in verband hiermee wijzi
ging zijner begrooting voor 1900.
Die machtiging wordt verleend en de
wijziging goedgekeurd.
Op de reclame van A., Kuzee tegen zijn
aanskg in den H. O. wordt beslist dat
adressant geüandhaafd wordt in de 2e kL^e.
Eeuige afschrijvingen van aanslagen in
de plaatselijke belastingen worden goed
gekeurd. De vergadering is daarna ge
sloten.
Cortgene. Woensdag trad alhier in
eene overvolle kerk op, de heer Snij man
uit Zuid-Afrika. Na ingeleid te zijn door
ds. Couvée, behandelde ZEd. eenige grieven
der Eugelschen die aanleiding moesten ge
ven tot den oorlog en werd vervolgens een
en ander verteld over een paar door hem
meegemaakte veldslagen. Daarna bedankte
d dominé den spreker en las een toepasse
lijk vers voor hetwelk door de zangver-
eeniging «Hosanna" werd gezongen met
begeleiding van het orgel. De collecte voor
het bekende doel bedroeg ongeveer f 32.
Biezelinge. Nadat door Kerkvoogden en
Notabelen der Nederd. Herv. Gem. alhier
met algemeene stemmen was besloten ons
kerkgebouw gedurende de wintermaanden
te doen verwarmen, hebben H. H. Kerk
voogden daaraan spoedig uitvoering gegeven
en dit werk opgdragen aan dhr. G. Stout
te Tiel. Zondag j.l. was de kerk reeds
verwarmd en met volle gerustheid kan ge
zegd worden, dat de uitvoerder eer heeft
van zijn werk. De kerk toch was heerlijk
verwarmd, voor sommigen is thans ook de
reden vervallen, waarom ze in het gure
jaargetijde niet ter kerk kwamen. Moge
alzoo ook deze arbeid leiden tot getrouwer
kerkbezoek en zoo mede tot zegen onzer
gemeente strekken. Een woord van lof
mag H. H. Kerkvoogden te dezen opzichte
niet onthouden worden.
Zoutelande. Door den kerkeraad der
Ned. Herv. Gem. is herbenoemd tot ouder
ling de Heer S. Janse, en benoemd tot
diaken, in de plaats van den heer W. Janse,
die niet meer in aanmerking wenschte te
komen, de heer Jac. Koppejan Ez., die
evenwel voor die benoeming heeft bedankt,
zoodat eene nieuwe benoeming moet plaats
v:.nden.
Wij hadden plan een artikelenreeks
over de Leerplichtwet, van een bekwamen
medewerker, binnen enkele dagen op te
nemen, toen wij van den heer Derksen,
namens den schoolraad een blaadje ontvin
gen «Leerplichtwet, wenken voor de ouders,
wier kinderen de Bijzondere School be
zoeken". Die wenken zullen wij Maandag
opnemen. Doch de artikelenreeks is daar
door in geen enkel opzicht, dunkt ons,
overbodig geworden.