ies,
ihiedt
.ER.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 127. 1900.
Dinsdag 31 Juli
14e Jaargang.
arns.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
irg.
INOLDI,
ie I Ulelois.
Buitenlandseh Overzicht.
met den
luurzame rol
let kortst en
Zij worden
lerd.
attesten,
compleet met
lie afmetingen
lirant No. 1167.
sen gevraagd,
brwijl de ont-
iryzen worden
Maatschappij
[attendijke,
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ. ie Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
De Drankwet.
Harris open
voor het Ko-
te 's - H e r -
bht in het jaar
lat als Agent
lesteld
Ite inlichtingen
ikert roerende
in op vaste en
Directeur,
E GR A AF.
intwerpen
'smorg. 8.u.
ÜST
ROTTERDAM.
les Zondags, van
ïlburg 8,45be
iotterdam 9 uur.
ikzeesche
ichappij
Rotterdam.
's midd.
n.l
12,-
l. 2
12,30
l. 3
12.30
4
12,—
5
12,30
L. 6
12,30
7
1-
a. 8
2,—
9
11,30
10
12,-
11
12,
12
12,30
L13
12,30
14
12,-
p.15
12-
.16
12,30
.17
12,30
1.18
12,-
19
12,30
1.20
12,30
1 21
12,30
1.22
1,—
r. 23
2,-
I. 24
11,-
I. 25
12,-
1- 26
12,30
1. 27
12,30
1 28
12,-
|29
12,-
1.30
12,30
1.31
12,30
BLKEN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DÉR FIRMA
EN VA-N
van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
es.
De afdeeliugen der Tweede Kamer heb
ben bij de voorbereidende bosprekingen
van bet ontwerp tot herzioning der Drank
wet, de tegenwoordige wet onder handen
genomen en zijn in groote meerderheid tot
de slotsom gekomen dat de proef, om door
haar de drankgewoonten te stuiten, mis
lukt is.
Wel verminderde het aantal erkende
drankgelegenheden en daalde bet procent
van 't drankgebruik per hoofd der bevol
king; maar men betwijfelde of hiertoe de
wet wel bijgedragen beeft.
Ook wij zouden dit niet durven beweren.
Wij schrijven deze verbetering liefst toe
aan den onverminderden arbeid der ge-
heelonthoudersvereenigingen en aan de anti-
drankbeweging in socialistische kringen.
Bovendien het totaal van alle drankin
richtingen, wettige en onwettige saam, bleef
ongeveer hetzelfde.
Juist door het vergunningsrecht te sanc-
tioneeren, heeft de wetgever don verboden
drankverkoop in de hand gewerkt; en tot
dien verkoop geprikkeld, naarmato bet aan
tal inrichtingen met vergunning afnam.
Reeds in 1895 waren er te Amsterdam
alleen minstens 700 geheime drankverkoop
huizen; sedert dien tijd nam dit aantal
daar en op vele andere plaatsen van ons
land schrikbarend toe.
Men bedenke hierbij wèl dat de accijns
op gedistilleerd met 10% is verhoogd en
't gebruik van bier, bij verbeterde fabricage
daarvan, zeer is toegenomen.
De Drankwet heeft derhalve weinig ver
betering gebracht, en dit geringe resultaat
weegt niet op tegen de nadeelen noodzake
lijkerwijze aan het bestaan dezer wet ver
bonden. <i
De Staat heeft met zijne bepalingen groo-
ten inbreuk gemaakt op de persoonlijke
vrijheid.
De ervaring heeft dan ook voldoende
geleerd dat het niet op den weg van den
Staat ligt door wettelijke bepalingen het
drankmisbruik tegen tegen te gaan. Thans
is 't oogenblik gekomen de Drankwet in
te trekken en het particulier initiatief te
steunen in zijn kraehtig, profijtelijk optre
den. Anderen meenden echter dat de wet
veel beter werken kan, wanneer zij meer
der macht aan de politie geeft, de ver
bodsbepalingen versterkt en de straffen
verzwaart. Ook moeten de gemeentebe
sturen meer hulp bieden.
De wet, hoe ook ondermijnd door velen,
heeft goed gewerkt. Frankrijk heeft geen
beperkende bepalingen en daar juist neemt
bet gebruik toe, terwijl in andere landen
met beperkende bepalingen dat gebruik
afneemt.
Het aantal inrichtingen met vergunning
hier te lande is met 8000 verminderd.
Bovendien clandestiene verkoop, hoe ver
derfelijk ook, werkt ten aanzien van het
verbruik minder verderfelijk dan de open
lijke. De tapperij zonder vergunning zal
m den regel minder verkoopen dan die
met vergunning.
I ele leden hadden op een krachtiger
wetsontwerp van dezen minister gerekend.
Bij de tot standkoming der Drankwet heeft
minister Modderman reeds verklaard dat
do bedoeling was het terrein te effenen voor
particuliere drankbestrijders. Op dien weg
t Lniewe ontwerp niet flink genoeg
ViW i wee krachtige middelen worden
ontirm" M Het zi> „local
J- e hevoegdheid, hetzij aan de in
gezetenen, hetzp aan de gemeentebesturen
toegekend, om in bepaalde omstandigheden
™°rl fa bePaa!dentijd den kleinhandel
m sterken drank te verbieden), en het
„Gothe»burger stelsel" het doen exploi-
teeren der drankgelegenheden door maat
schappijen, die daarmede niet meer winst
kunnen behalen dan een matige rente over
het maatschappelijk kapitaal, en die de
meerdere opbrengst moeten storten in de
Rijks- of Gemeentekas, of wel ten publie-
ken nutte moeten aanwenden.
In „local option" ligt een groote opvoe
dende kracht.
In ieder geval moet de wet betere waar
borgen bieden tot fnuiking van den clan-
destionen drankverkoop.
Wanneer het aantal openbare drankge
legenheden belangrijk daalt, zullen deze
clandestiene gelegenheden toenemen enhier-
tegen doet de wet niets.
Enkole leden gaven in overweging niet
alleen een license te eischen, maar boven
dien van alle di ankinrichtingen door ge
meentebesturen een recht te doen heffen.
Allicht zonden dan, vooral ten plattenlande
vele inrichtingen verdwijnen.
Men zou dan ook tot verhooging van het
vergunningsrecht kunnen overgaan en met
progressie in de heffing.
De baten dienen te vloeien in de Rijks
kas, zoodat elk financiëel belang der ge
meenten bij den bloei der tapperijen wordt
buitengesloten. Eerst dan mag worden
verwacht dat de gemeenten ernstig tot de
beteugeling van bet kwaad zullen mede
werken.
Vergoeding of toelage aan de gemeenten
werd in dit geval door sommigen wensche-
lijk, door onderen echter ongeraden geacht.
Sommige leden betreurden het dat de
wet den drankverkoop op Zondag, al ware
het ook maar gedeeltelijk, wenscht te ver
bieden. De heiliging van den Rustdag
zou bij dergelijke verbodsbepalingen in eere
winnen.
Op meerderen financiëelen steun voor
drankbestrijders van wege het Rijk werd
aangedrongen.
Ook dient het onderwerp der drankbe
strijding, gelijk dit in België 'geschiedt,
steeds bij commissien, uit mannen van
verschillende richting en positie bestaande,
in onderzoek te blijven.
En dan behoort in alle cantines en kam
pementen, en aan boord van oorlogsschepen
het verstrekken van drank te worden ver
boden.
Ook achtte men nog meer verhooging
van den accijns op gedistilleerd, bij afschaffing
van den bieraccijns gewenscht.
Slot volgt.
t Humbert.
Te Monaco, het gewone zomerverblijf der
Europeesche vorsten, is Zondagavond koning
Humbert van Italië door een anarchist
met drie revolverschoten gedood.
De dader, een jeugdig Italiaan: Angelo
Presto, werd terstond gearresteerd.
Koning Umberto I was 14 Maart 1844
geboren en volgde in 1878 zijn vader,
Koning Victor Emanuel, op.
Landbouw, welvaart, onderwijs en Italië's
eenheid bevorderde hij krachtig, daarin door
verscheidene opvolgende ministers gesteund.
Hij betoonde zich steeds een strikt con
stitutioneel vorst. Hoezeer hij bemind was
door zijn volk, bleek treffend in 1886 toen
hem een massief gouden eerekrans van
eikenloof en klimopblad werd aangeboden,
waartoe ieder slechts 5 centimes (2'A cent
Hollandsch geld) had mogen bijdragen.
In 1868 gehuwd met Margaretha, Maria,
Theresia, dochter van zijn oom den hertog
van Genua, werd hem den 11 Nov. 1869
uit dat huwelijk een zoon geboren, die thans
als Victor Emanuel II gereed staat den
Romeinschen troon te beklimmen.
Zoo ooit dan mag ook hier weer 't woord
van den Psalmist in herinnering gebracht
worden (76:10) »die het leven der vorsten
afsnijdt als druiven en den volken der
aarde vreeselijk is."
UIT CHINA.
Van de Yangtse-rivier komen onrustba
rende berichten. Te Shanghai zijn de
Chineesche garnizoenen versterkt, in de
forten zijn exstrakanonnen opgesteld, het
tuighuis is vol wapens en onophoudelijk
wordt munitie aangevoerd. Dagelijks komen
jonken aan met Chineesche soldaten en
Boksers als koelies verkleed. Oek te Nanking
en Woetsjang worden de garnizoenen van
Chineezen geleidelijk versterkt en de onder
koningen zouden ronduit hebben erkend
dat zij niet veel langer tegenstand zullen
kunnen bieden aan den druk van Li Hung
Tsjang, en Sjeng, die hen trachten te be
wegen zich bij prins Toean aan te sluiten
met hun troepen.
In een particulier schrijven uit Kanton
wordt gemeld dat het Triad-genootschap
voornemens is een nachtelijken aanval op
de stad te doen. Een der hoofdmannen
van de samenzweerders, die hun hoofd
kwartier zouden hebben te Saikemg, is ge
vangen genomen, omdat hij in bezit van
wapens was.
Het Triad-genootschap is een zeer uit
gebreide secte die haar vertakkingen heeft
in alle Zuidelijke provinciën. Volgens som
migen zijn de Boksers niet anders dan een
noordelijke vertakking van de secte. Haar
gezindheid is beslist anti-Mantsjoe (dus tegen
de lieerschende dynastie) en antiEuropeesch.
De laatste telegrammen melden dat alle
zendelingen in Pae-Tingfoe vermoord zijn.
Het is mogelijk dat de regeering naar
Tsingamfoe vlucht als de verbondenen naar
Peking oprukken.
De Belgische zendelingen in Oost-Mon-
golië zijnveiligenkunnenhetlang uithouden.
De directeur van de Russische bank te
Shanghai ontving een schrijven van het
filiaal te Niu-Tschwang, meldende dat een
van de Chineesche vertegenwoordigers van
het filiaal, uit Peking aangekomen, het ver*
haal van den Pekingschen moord bevestigt.
Toen de gezanten zagen dat zij den dood
niet konden ontgaan, daar de Chineezen
de legaties binnenstormden, doodden zij hun
vrouw en kinderen, en op het laatste oogen
blik benam sir Robert Hart zichzelven het
leven.
Negen Engelscbe zendelingen zijn ver
moord te Huitsjau bij Hang-tsjau.
Heden is een omvangrijk Blauwboek ver
schenen over de Chineesche crisis, loopende
van den moord van den zendeling Brooks
van Januari tot de overlegging van het
Chineesche edict, gedagteekend 29 Juni.
Uit de stukken blijkt hoofdzakelijk dat
Rusland en Frankrijk de gebeurtenissen in
China niet duister inzagen, hoewel de Fran-
sche gezant te Peking de heer Picbon den
toestand hoogst ernstig achtte.
Het schijnt dat de meeste voorstellen tot
optreden, waaronder een tot het zender van
een aanzienlijk Japansch leger en van Ame-
rikaansche troepen, zijn gedaan door Enge
land dat op zich nam de financieele verant
woordelijkheid voor Japan's actie tot ontzet
van Peking, daar de internationale onder
handelingen tot een noodlottig uitstel aan
leiding zouden geven.
ENGELAND en TRANSVAAL.
Het laatste nieuws zegt dat Middelburg
zonder slag of stoot door French is bezet
en Pole Carew hem volgde. Buller meldt
dat de post bij het station Vlaklaagte door
de Boeren is aangevallen Donderdagnacht
doch dat de aanslag ontdekt en verijdeld
werd.
Botha trekt naar Lijdenburg.
Steyn is gevangen genomen. De Wet
onderhandelt over overgave. Zoolang echter
deze onderhandelingen nog hangen, zullen
iwij maar denken dat De Wet nog bezig
s den Engelschen kwaad te doen.
„German" en „Arundel Castle".
Het s.s. German, van Kaapstad naar
Vlissingen en naar Londen met een groot
aantal ambtenaren der Nederl. Zuid-Afr.
Spoorweg Mij. aan boord, is gistermiddag
te 2 uur van Teneriffe vertrokken. De
boot wordt ongeveer tegen 2 Aug. te Vlis
singen verwacht, terwijl de Arundel Castle,
eveneens N. Z. A. S.-ambtenaren aan boord
hebbende, 26 Juli de Canariscbe eilanden
passeerde en dus tegen 1 Aug. te Vlis
singen kan worden verwacht.
De vertaling van de aanschrijving waarbij
deze menschen door Roberts naakt aan den
dijk gezet werden, luidt aldus
Aan alle beambten van de N. Z. A. M.,
die geen burgers zijn van de voormalige
Zuid Afrikaansche Republiek en die nog
niet in betrekking zijn bij de Imperial
Military Railway, wordt hierbij kennis ge
geven, dat zij zich moeten houden dit land
te verlaten binnen 72 uur, nadat zij aan
zegging hebben gekregen door een officier
van Hr. Ms. leger.
Zij zullen duidelijk vernemen met welken
trein zij van hun tegenwoordig station
kunnen vertrekken naar East-Londen. Be
schikkingen omtrent hun vervoer en onder
houd zullen genomen worden onder leiding
van den Directeur der Imperial Militaire
spoorwegen.
Alle huisraad, dat zij niet kunnen mee
nemen, zal onder het toezicht van den direc
teur voornoemd worden opgeslagen, en een
lijst daarvan zal worden overhandigd aan
de Nederlandsche consuls, die zullen wor
den ingelicht en op de verdere bestemming
zullen toezien.
Vrouwen en kinderen van gehuwde per
sonen kunnen meegaan of naar verkiezing
later volgen.
Omtrent de aankomst van een deel der
uitgezette ambtenaren te Durban schrijft
men aan Het Handelsblad van daar dd.
5 Juli het volgende:
Eergisteren kwamen de verdreven Hol
landers uit Transvaal onder sterk geleide
hier aan en werden door den plaatselijken
commandant en onzen consul Balwé ont
vangen. Daar deze eerst des ochtends van
hunne komst verwittigd was, had ZEd. heel
wat moeite om de noodige instructies aan
te vragen en maatregelen voor hunne ont
vangst te nemon, doch desniettemin was
deze met eenige van zijn personeel ter
plaatse om hunne belangen zoo veel moge
lijk te behartigen. Het meerendeel dezer
121 gevangenen waaronder vele vrouwen
en kinderen waren spoorwegambtenaren der
Z. A. S. M. te Standerton, waar kortelings
de spoorweg vernield was. naar aanleiding
waarvan de meeste dezer door de Engelsche
regeering uit het land gezet waren; de
overigen wegens het aantreffen van wape
nen in hunne woningen.
In zeer terneergeslagen stemming kwa
men zij aan, vermeenende de gevangenis
hun woonplaats zou zijn, doch door de
goede zorgen van onzen consul, werden alle
naar de volunteer hall overgebracht en niet
als gewone gevangenen behandeld.
Zoover dit mogelijk was werden diegenen,
welke aanspraak op hun nationaliteit kon
den maken, ten getale van 24 op vrije
voeten gesteld om volgens ontvangen in
structies per eerste gelegenheid naar Hol
land te repatrieeren. Een ander gedeelte
welk onder verdenking stond met de Boeren
vijandelijk tegen de Engelsehen opgetreden
te zijn, moest met anderen, welke onder
zware besehuldigingen waren, en dus beide
hun recht als Nederlander verbeurd hadden
in de hall overnachten. Dat menigeen hier
over ontevreden was, liet zieh denken en
onze consul had heel wat moeite alvorens
hjj de zenuwachtige vrouwtjes tot kalmte
gebracht en met hunne kinderen in boar-
dinghouse een onderkomen verschaft had.
Het laatste bijna een onmogelijkheid, als
men bedenkt dat hier reeds 25,000 refugiés
alle beschikbare ruimten in beslag genomen
hadden, en bovendien onder een vreeselijke
donderbui. Den volgenden morgen ver
trokken de gevangenen onder bewaking
van 50 man Edinburgh militie en persoon
lijke leiding van den commandant der stad
per spoor naar de haven waar zij in tegen
woordigheid van den consul, welke ook
bier trachtte het lot der ongelukkigen zoo
veel als mogelijk te verzachten, ingescheept
werden, om naar liet op de reede liggende
transportschip „Catalonia" |vervoerd te wor
den. Nadat het schip van den wal was,
werd het publiek toegelaten en konden de
vrouwen nog eenige woorden met hunne
mannen wisselen. Tot afscheid een hoerah,
versterkt door de hier verblijvende Hol-
landsche refugiés, hetwelk door een hoei
boei van Engelsche zijde beantwoord werd.
Met leedwezen moest ik echter bemerken
dat sommigen der gevangenen Transvaalsche
strikjes op hun borst droegen, hetwelk
zeker niet tot verbetering van hnn lot zal
bijdragen. Na het vertrek daagden na elkaar
de vrouwen van de gevangenen in het
consultaat op en wenschten daar alle moge
lijke inlichtingen omtrent hun lot, sommige
onder tranen, andere onder bedreigingen.
Het spreekt vanzèlf dat allen over het
optreden der Engelschen klagen, dat de
beschuldigingen tegen hen door enkele
Engelsche bewoners van Standerton en door
navraag bij hunne zwarte bedienden zijn
opgesteld, dat de mannen reeds 10 dagen
in de tronk of gevangenis daar hadden
moeten doorbrengen, terwijl hunne vrouwen
alleen met een pas hen van eten en drinken
mochten voorzien, en zij zich anders met
ongefilterd rivierwater moesten behelpen.
Zoo zou ook de heer Van Delden 's avonds
l'/j uur in het water hebben moeten staan
om den Engelschen daar de verstopte deelen
der locomotieven aan te wijzen. Verder
moest de 16-jarige zoon van dominê Beijer,
welke als telegrafist bij de Z. A. S. M.
werkzaam was, naar Holland gezonden
worden, alhoewel zijne ouders te Stander
ton achterblijven. Men moet echter niet
vergeten dat bij de vlucht der Uitlanders
uit Johannesburg, de reizigers bij aankomst
te Heilbron, allen naar de waterleiding liepen
om hunnen dorstte lessehen, doch deze daar
op dadelijk afgesloten werd, hetwelk van En
gelsche zijde nog lang niet vergeten is.
Over de 30-urige reis van Standerton hier
heen, werd alleen gezegd dat men alle in
de coupés opgesloten had, de mannen in
3e klasse met een gewapend soldaat bij
elk portier, de vrouwen in le en 2e klasse.
Mij werd zelfs verteld dat een soldaat een
gedeelte van zijn eten en deken met den
gevangene deelde.
Men beweert echter dat ieder slechts de
bevelen der Z. A. S. M. opvolgde, welke
hun gelastte hun geweer te komen halen
en de brug te laten springen, op kansen
van verlies van hunne betrekking. Thans
hebben zij al hun have en goed in handen
van de Engelschen moeten achterlaten.
De Koln Ztg. ontleent aan een dag
boek, dat door een Duitsche dame, die in
Transvaal woont geschreven is, o. a. het
volgende omtrent de komst der Engelsche
troepen te Johannesburg:
»Als sprinkhanen kwamen zij hier; het
veld was letterlijk zwart van menschen,
dieren en wagens. Hongerig als wolven
traden de soldaten elk huis binnen, want
de meesten hadden sedert 2 dagen niets
anders te eten gehad dan een paar droge
beschuiten. Wij ontvingen de arme kerels,
hoewel het onze vijanden waren, zoo goed
en zoo kwaad het bij hun groot aantal kon.
Brood was het eeiste wat zij vroegen, want
sedert Bloemfontein had geen hunner een
stukje meer gezien. Wat wij in huis had
den verdween in een ommezien en de meis
jes moesten terstond aan 't bakken gaan.
Maar nauwelijks was het gebak uit den
oven of het was weêr verdwenen en even-
zoo ging het met de koffie en de thee. Zoo
hongerig waren de menschen, dat zij in
den «Compound», de omheinde verblijfplaats
der Kaffers, drongen en dezen het eten
afnamen.
De officieren, niet minder hongerig dan
de manschappen, kwamen in de keuken
en aten met den meesten smaak alles wat
zij konden krijgen. Zoo ging het den ge-
heelen morgen. Altijd door kwamen er
soldaten en verzochten een stukje brood,
en meer dan een beproefde mij een stuk
geld in de hand te drukken, om voor zijn
eten te betalen. Maar wij deden ook slechte
ervaringen op: een paar minder beleefde
Tommies braken den stal open, waarin wij
onze paarden, voor kommandeerende Boeren
bestemd; verborgen hielden en namen alle
vier medeeen kregen wij later weêr
terug. Buitendien namen zij alles wat niet
van steen of van ijzer was weg, om zich
brandmateriaal te verschaffen. Al onze
stallen werden verwoest.