ïan lelie,
ederen
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 123. 1900.
Zaterdag 21 Juli.
14e Jaargang.
er bloem.
GHRISTEUJK-
HISTORISCH
lkontroomer
Ylissingen.
BLEVENE
burg.
van don
tant
UIM I).
Middelburg.
agd, tegen 5 of
en maandel atl.
G. bureau v/d bl.
TEIJLINGEN,
o o p
VAARS,
OP:
FRANCKE,
f in Ruil
II neclit,
VERSCHIJNT
Wed.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bij dit Nummer behoort een bijvoegsel.
FEUILLETON.
Het kasteel Westhove op
Walcheren.
Engeland en Transvaal.
M"
scherpste en
DeFRAM is een
voudig van
constructie.
Do FRAM loopï
licht, kan spe -
lenderwijs ge
draaid wor
den.
De FRAM is ge
makkelijk
schoon te
maken.
De FRAM be
hoeft niet aan
vloer of tafel
bevestigd te
worden,
noemenswaar-
uisohloos.
garantie gele-
enten:
L IN
ijvorhcid, Zuivel-
lvoeder ©n
uw.
s.
5 °|o Mg
n 85 ct. de Liter.
75 ct. de Liter.
30 ct. de 5 ons.
suiker,
stokjes Vanille.
■dstr. Middelburg.
enendraak"
ulden
r eerste hypothecair
Agenten.
bij A. SIMONSE,
osland.
t zijnde gebruikto
agen,
Meliskerke.
•kpaard
OOP,
boekh. D'HUIJ.
evraagd
te 's-Heer Arends-
ert).
KKER3KNECHT
P. G.
O L F FBalans,
onge-Verwest Goes
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p.'p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Voortdurend worden postwissels
ter voldoening van abonnement en ad-
vertentiën geadresseerd aan den Drukker
uitgever te Goes, mogen wij er nog
eens aan herinneren, dat alle golden
voor Goes bestemd moeten gezonden
worden aan de Administratie van
tie Zeeuiv". Zomler verder adres
T IJ D VERZEN.
Gods hand.
Wijze: Gods vinger.
Bij Paardenberg viel Piet Cronjó
Lord Roberts in de hand,
En met hem lieel een dappre rij
De bloem van 'tland.
Lord Roberts meldde Chamberlain:
»Majuba's wraak is mijn!"
Men jubelde in heel Engeland,
En hield festijn.
Maar zie! >Aan Mij alleen de wraak!"
Herinnerde Gods Woord;
En wee, wie met den Heere spot,
Naar Hem niet hoort.
Dacht heel de wereld: Nu is 'tuit;
Do Boer verliest op 't end
De Heer zond Zijn Egyptegeest,
In Brittentent.
En plaag op plaag bezocht den Brit:
Het water werd ven ij u;
'tWas of de Boer riep uit zijn graf:
»De wraak is mijn!"
Van Paardenberg begon de plaag,
Sloeg twintigduizend neer,
Bracht menig kloeken held in 't graf,
Verlamde 't heir.
De wereld had zoo vaak gezegd
Waar blijft der Boeren God?
Zij hebben op Zijn hand vertrouwd
In 't angstig lot.
Nu zegt de Heer: sZiet gij Mij niet
»Bij Bloemfontein?
»Ai, zie het Brittenleger daar
»De wraak is Mijn!"
Luctoe.
(6
Na den dood van Mevrouw v. d. Perre
kwam het landgoed aan do familie v. d.
Brande, vervolgens in die der Slichers en
door deze aan jhr. mr. J. P. Boddaort, die
Westhove het laatst bewoonde.
Deze besloot van woonplaats te verwis
selen en zich met zijn gezin naar 's Gra-
venhage te begeven. Westhove werd nu
te koop gepresenteerd, doch te vergeefs. Er
deed zich geen enkele kooper op.
En zoo was de tijd niet verre meer, dat
dit imposante kasteel met omgeving, zoo
rijk aan historische herinneringen, zou
vallen onder de mokerslagen van den sloo-
per. Gelukkig werd dit onheil nog ter
elfder ure voorkomeu door de edelmoedige
tusschenkomst van eene rijk gefortunoerde
Middelburgsche dame uit de familie, nl.
Mevr. de Bruyn—Boddaert.
Hoewel zij Westhove niet wenschte te
bewonen, bleken baar de traditifin en her
inneringen aan het slot toch te machtig
om voor altijd daarvan afstand te doen.
Sinds is er ongeveer een kwarteeuw
voorbijgegaan. Veel is er in dien tijd op
Walcheren verdwenen en veranderd.
Doch nog altijd ruischt en bruist aan de
westzijde van het eiland de volle zee in al
hare kracht, hare schuimende golven beu
ken het strand en daarachter verheffen zich
de torenspitsen van Westhove's kasteel fier
en vrij, hare vanen in don wind, als eeuwon
geleden.
Hoe lang dit laatste duren zal Wie
Gereformeerde Ziekenverzorging.
In de Woensdag te Goes gehouden ver
gadering der voreeniging tot Geref. Zieken
verzorging is een belangrijk referaat gehou
den door ds. Buitenhuis te Vreeswijk, een
referaat dat door meerderen had behooren
gehoord en waarvan het resumó in wijder
kring dient bekend te worden.
Dat resumé volge hieronder.
Spr herinnerde dat ten vorigen jare door
hem aangeraden was dat afdeelingen zich
met elkander verbinden zonden om te ko
men tot het organisecren van bepaalde
kringen, teneinde een resultaat te ver
krijgen dat voor de meeste afdeelingen af
zonderlijk niet bereikbaar is. Dit denk
beeld wenscht spr. nader uit te werken.
Nu 't aantal afdeelingen der vereenigingen
zoo toeneemt, wordt deze zaak toch van
werkolijk actueel belang.
Do taak der afd. is den arbeid van bet
Hoofdbestuur zooveel mogelijk te steunen.
De uitgaven der Veroeniging bedragen nu
reeds f3000 por jaar, voor opleiding en
uitzending van bekwame Ziekenverpleeg
sters on verplegers.
De vereeniging wil ook do oprichting
van Ziekenhuizen bevorderen of zelvo ter
hand nomen, en zelfs van het eersto is
nog geen beginsel aanwezig. Daarom
moet do veroeniging algemeen gesteund
wordon.
Maar naast dit algemconc deel harer roe
ping hebben do afd. nog een bijzonder dool,
in eigen kring dient opgotreden; n 1. door
getuigen, opwekken, behulpzame haud bio-
aen bij de ziekenverpleging, door 't aan
schaffen van Verplegingsartikelon, waarom
door den kranke verzocht wordt, als wind-
kussens, onderstekon, schapenvachten, zie
kenstoelen, zooveel mogelijk met medisch
advies; en met waken tegen verwaarloozing
dezer artikclon. Een geschikte bewaar
plaats zou in de consistoriekamer aanwezig
moeten zijn. Deze verpleging geschiede
zoo mogelijk zonder aanzien van persoon
of gezindte. Artikel 2 der Statuten schrijft
dit in beginsel reeds voor.
De verpleging geschiede in do eigen
woning der zieke of in een ziékonhuis. In
hot jaarverslag 98j99 komt dienaangaande
een belangrijk rapport voor dat Spr. zeer
ter lezing aanbeveelt. In do eerste plaatsheb
kan het zoggen, wie het weten
Tallooze malen is deze vraag reeds her
haald, sinds Mevr. BosboomToussaint in
betrekking tot dit alondo kasteel de hoop
nog niet opgaf, dat het nog eenmaal eene
bestemming erlangen zal, welke aan zijn
grootsch verleden beantwoordt. Ook schrij
ver dezes op eenigen afstand tegenover dit
eerwaardig slot neergezeten vroeg onwille
keurig „Wat zal er nog eenmaal van West
hove worden
Tijd en plaats waren alleszins geschikt
om tot ernstig nadenken te stemmen. Het
was nog vroeg in den morgen en daarbij
bladstil. De zon nooit moede baren dage
lij kschen kringloop te volbrengen, was druk
bezig de laatste dauwdroppels van bloem
en blad tot zich te trekken, blijkbaar tot
groot genoegen dor gevederde zangers, die
va.n uit tak en twijg hun lustig, vroolijk
wijsje lieten hooren. Af en toe scheerde
een zwaluw het watervlak ten bewijze, dat
het frissche morgenbad het diertje zeer
aangenaam was. Hoe vredig lag daar het
zomerlandschap in die stillo morgenure.
Het geluid der voortrollende wagons op
den landweg kon de plechtige stilte even
min storen als het eentonig gekir van do
houtduif hoog uit de toppen der eeuwen
oude boomen in de allees. Haast zou men
te midden dier angstige stilte gaan ver
moeden, dat voor enkele oogenblikken al
thans de schepping haar innig verlangen,
haar „sehnsucht" naar volmaakten toestand
zag bevredigd, ware het niet, dat haast op
hetzelfde oogenblik een herhaald, kortafge-
brokon piepen van eon angstig vogeltje in
do onmiddellijke nabijheid ons die illusie
had benomen.
Er was waarlijk weinig verbeeldingskracht
noodig, om zich te midden dezer stille
bende natuurlijke banden te spreken, ouders,
kinderen on vordere hloedvorwanten in de
eerste plaats zijn geroepen elkander bij te
staan. Doch waar zij te kort schieten
moot hulp van elders bijspringen, en dit
gebeurt vaak. Wat pen zegen zou 't zijn
indien de korkeraad over eenige vrouwen
beschikken kon (1 Tim. 3 9;, doch zoo
lang deze or niet zijn hebben wij ons te
wenden tot de Geref.' zusters die zich ge-
hoel wijdon aan 't werk der barmhartig
heid.
Min- en onvermogenden moeten daarbij
door de diaconiefin geholpen worden. Maar
welken steun kan men nu verwachten van
afdeelingen die na aftrek van het een derde
der inkomsten beschikken over f20 onge
veer. Maar dit weinige wordt van beteeke-
nis wanneer verschillende afdeelingen samen
werkenen dit is met name op Walcheren
met zijn twee afdeelingen en zijn vele
kerkeraden die financieelen steun zouden
beliooren te bieden, reeds te bereiken. Hot
salaris der vorpleegzusters, f250, zou kun
nen gevonden worden uit vaste bijdragen
en verplooggelden, en in sommige gevallen
een bijdrage van het Hoofdbestuur. Te
Middelburg zoude een centraal of dage-
lijksch bostuur dienon to zijn,waardan tevens
't adres was voor de aanvrage om do hulp
der vorpleegzustcr.
liet zou ook eon weldaad zijn wanneer
in elke kerk eon of moer zusters waren
met kennis van verpleging of ziekenver
zorging, of leggen van hot eerste verband
bij ongelukken.
Gevallen doen zich wel eens voor dat
een kranke, die niet in de gratie des volks
staat, verlaten neer ligt en zich beklaagt
over achteruitzetting. Ook zulk een lastige
vrouw is voorwerp der barmhartigheid.
Derzulken zich 't lot aan te trekken zou
eene eere zijn voor menige jongedocliter als
boven bedoeld.
Noodig is ook een cursus bestaande in:
lo. Kennis der beginselen van den
bouw on de verrichtingen van het men-
chelijk lichaam;
2o. kennis der aan te brengen eerste
hulp bij ongelukken;
3o. van de beginselen der gezondheids
leer
4o. waarneming van sommige ziekte
omgeving in vroegere tijden te verplaatsen.
Als in een panorama trokkon zij den
geest voorbij, de verschillende tooneelen,
waarvan Westhove gedurende den loop der
eeuwen getuige was.
On willekeurig liet ik mijne gedachten
den vrijen loop, eenigo oogenblikken slechts,
daar ik weldra uit die stille overpeinzing
gewekt werd door het luiden eener bel op
eenigen afstand.
Hot was de bel van het kasteel, welke,
zooals mij later duidelijk werd, de tijdelijke
gasten aldaar uitnoodigde tot het morgen
maal.
In plaats van inbreuk te maken op de
geheimzinnige stilte der natuur in het
rond, was het mij, alsof die tonen de stilte
nog aanmerkelijk deden toenemen.
Ik luisterde en bleef luisteren zelfs nog
eenige oogenblikken, nadat het klokgelui
had opgehouden.
Te midden dier hoorbare stilte meende
ik tot mijne niet geringe verbazing uit de
verte liefelijk zachte accoorden te verne
men, blijkbaar kinderstommen. Ik spoedde
mij in de richting, van waar het geluid
kwam.
Weldra bleek het, dat ik mij niet had
vergist.
Naderbij gekomen, hoewel toch op eeni
gen afstand, zag ik voor do geopende ra
men van een der zijvleugels van het kasteel
een aantal kinderkopjes ongeveer een
twintig of vijf en twintigtal naar ik ver
moed die te zamon uit volle borst een
lied aanhieven, hun morgenhymme ter
eere van God.
Het was de melodie van een der meest
bekende en schoonste liederen uit den
gezangbundel.
Hoe liefelijk en zacht klonk het geluid
verschijnselen.
In een plaats waar een verpleegzuster
vertoeft, heeft deze gelegenheid zoodanig
een cursus te geven. Dan kan zij tegelijk
die meisjes uitkiezen waarin zij al de ver-
eischten voor de taak van ziekenverpleeg
ster aanwezig acht.
't Is waar op 't oogenblik hebben wij nog
slechts twee ziekenverpleegstersmaar het
begin is eren met energie dient dan de
zaak te worden doorgezet. Vooral, indien
de vereeniging populair zal worden, moet
het fcoo worden aangelegd dat ook de arm-
sten den zegen der Geref. Ziekenverpleging
kunnen genietenen dan niet alleen in de
groote steden maar ook ten plattelande.
Daar is op dit terrein nog veel te doen.
Spr. somt de velerlei voordeelen enden
zegen op die van dit werk de vrucht kun
nen zijn. Hij twijfelt niet of do 400000 Ge
reformeerden die er in ons land zijn kun
nen bij goeden wil, dit in Gods kracht tot
stand brengen. Laat de Vereeniging maar
werken uit alle macht om haar heerlijk
doel bij alle gereformeerden populair to
maken. En laten dezen oog en oor openen
voor deze hunne dure roeping.
De Boeren hebben weer eons oon sue-
cesjo behaald: 1500 man zijn heengebro-
kcu door do linies van Rundle tusschen
Bothlehom on Fiksburg. Men zal zich
herinneren dat Do Wot in den Oosthoek
van den Vrijstaat al nauwer omsingeld
werd door vier Engolsche divisies en dat
de Engolschen hoop hadden hom daar
langzamerhand zoo op to dringen, dat hij
zich zou moeten overgeven. Maar 1500
man zijn nu reeds door het Engelsclie
cordon hoen en op weg naar Lindley. Zij
worden door Engelsclie ruiterij vervolgd
en een ernstig treffen wordt verwacht,
indien tenminste de vluchtelingen niet
eerder aan den spoorweg zijn dan hun
vervolgers.
De Engelschen beschouwen het als een
succes, dat door de bewegingen van hun
troepen om Pretoria generaal Delarey van
Botha is afgesneden. De Boeren hebben
zooals men reeds wist, hun stellingen ten
Noorden van Pretoria niet gehandhaafd
dier zilveren stemmetjes door den „tempel
van ongekorven hout",
God, onkel licht,
Voor Wiens gezicht
Niets zuiver wordt bevonden.
Ziet ons, bevlekt,
Met schuld bedekt,
Misvormd door duizend zonden.
De lezer vermoedt waarschijnlijk, dat
deze kinderen tijdelijk op Westhove ver
toefden en wel als vacantiekolonie.
De eigenares van het kasteel, met den
toestand van zoovele kinderen uit de lagere
volksklasse in de steden Middelburg en
Vlissingen bewogen, pleegt iederen zomer
naar de inspraak van haar medelijdend
hart oen aantal kinderen, telkens een groep
afzonderlijk, op haar kasteel te huisves
ten, waar zij onder behoorlijk toezicht en
leiding volop kunnen genieten van de
heerlijk frissche bosch- en zeelucht, waar
aan zij zoozeer behoefte hebben.
De meesten hunner, het ligt voor de
hand, zijn afkomstig uit werk mans- of
arbeidersgezinnen, talrijk genoeg soms,
wonend in druk bevolkte wijken en wel
licht huizend in een enkel bekrompen
vertrek, dat tegelijkertijd dienst moet doen
als huiskamer, keuken, slaapvertrek en wat
niet al.
liet dag- of weekloon van den huisva
der is gering. Een budget van onvoor
ziene uitgaven kan hij er niet op na hou
den. Hij is al blij, indien hij het strikt
noodige heeft. Met moeite zondert Hij
wekelijks eenige penningen af voor zieken
en begrafenisfonds.
Zieke dagen hij mag er niet aan
denken. Ze komen nergens meer te on
pas dan in het talrijk gezin van den
maar zijn naar het Oosten teruggetrokken,
gedeeltelijk zelfs naar het Zuidoosten,
voorbij Irene Station.
En Delarey staat vermoedelijk ergens
tusschen Pretoria en Rustenburg. Of die
verdeeling een voordeel is, staat nog te
bezien. Als Delarey nu van den eenen
en Botha van den anderen kant kan aan
vallen, waar is dan zoo mogen wij met
het Handelsblad wel vragen het voor
deel voor de Engelsehen?
Na het succes te Lindley waarbij de
Boeren drie maxims buit maakten, hebben
de Boeren nog een goeden slag geslagen
bij den Senekal-iielc. Roberts had hier
voor 't gemak maar niets van gemeld. De
Engelschen vochten dapper, zoo seint men
van Boerenzijdemaar werden verslagen
en leden zware verliezen. De Boeren
maakten 200 krijgsgevangenen, onder welke
7 officieren; zij namen vier kanonnen,
krijgsvoorraad, paarden, muilezels en levens
middelen. De Boeren hadden tien dooden.
Hoeveel de Engelschen er hadden wordt
niet gemeld. Daar heeft zeker de censor
wel voor gezorgd. Het geeft echter te
denken. Bij Derdepoort verloren de En-
gelselienr den li Juli 20, en bij Nitralsnek
184 krijgsgevangenen.
Zekere heer Wolmarans, wiens huis ge
legen is binnen de Engelsclie linies bij
Hatlierley is gevangen genomen. Een hoe
veelheid wapens .en zesduizend staven goud
ter totale waarde van 72 duizend gulden
zijn gevonden in zijn huis waar zij ver
borgen waren.
Duizend Boeren met drie kanonnen bie
den ten noorden van Ilamanskraal aan den
Pietersburgspoorweg tegenstand. Er is toe
nemende actie. Botha, Delarey en Grobler
kregen alle drie versterking.
Delarey heeft Snij man vervangen welke
afgezet schijnt te zijn, om zijn laf of althans
onpractisch optreden bij Mafeking waardoor
Eloff met 200 man kan worden krijgsge
vangen gemaakt en de stad voor de Boeren
verloren ging.
Had Delarey, en niet Snij man, van den
beginne de leiding gehad, naar den mensch
gesproken zou het er nu wel anders uit
zien.
Al die minder bekwame generaals, trou
wens zij waren door het volk gekozen, had
werkman.
Kan een lid van dergelijk gezin wegens
lichaamszwakte niet langer mee in den
kringloop van het dagelijksche leven, dan
is zulk een er erger aan toe dan iemand
anders.
Ik denk hier meer bijzonder aan de
zwakke kinderen uit zoodanige omgeving.
Wel is waar, ziek zijn ze niet, maar toch
gezond is heel anders; ze zijn alleen maar
wat zwak, klagend soms over hoofdpijn,
zouder voldoend weerstandsvermogen, bij
de geringste inspanning moede en mat.
Wat zou in vele gevallen versterkend voed
sel, gezonde lucht en flinke beweging den
armen schepseltjes goed doen.
Blijft intusschen die toestand voortduren,
dan worden ze overgevoelig voor elke ze
nuwprikkeling en als gevolg daarvan door
hunne speelmakkertjes voor kribbige, eigen
zinnige, onhandelbare wezentjes versleten,
die men verstandig doet links te laten lig
gen. Die arme beklagenswaardiger Ze
zijn lijders aan bloedarmoede en de gevolgen
daarvan.
Meer nog dan de andere broertjes en
zusjes, die vroolijk en levenslustig rond
huppelen, zijn of dienen ze ten minste te
zijn.
Der oud'ren zorg, der oud'ren lust te
gader. Hun laatste liefde, als eens hun
eerste hoop. Dezulken nu zijn in de ge
zondheidskolonie op hunne plaats. Daar
vinden zij gedurende hun verblijf, wat zij
in hunne enge, meest armelijke woningen
moeten ontberen en toch zoo noode kunnon
missen n.l. frissche, gezonde lucht, een
voudig versterkend voedsel en flinke be
weging.
Wordt vervolgd