VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Idelbsirg.
mechi
tbode
nech l
msthu-KJe
KLEEDIMfi,
arte partij
in Knee t
JN'S
IM AAN FX-
TËGKNOVKK
.K".
delburg.
ranaf f 5.
cbe StoJ-EK.
IVRAAG.
benoodird
dknecht
necht
naker?
islmeelkt
MEID
Ho. 52 1900
Dofiiferi Q 1 feöcuaci.
Deecfieinfc laar img.
NIEUWSBLAD
VERSCHIJNT
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
TIJDVERZEN.
Engeland en Transvaal.
x
EVOLEN.
<t
55
55
-I5.~
15.-
een
ÜTERS Ye ere,
m huis. Adres fcoakl.
Mei
Yeere.
Mei
OLSE, Klevo.-sk'Si^e.
stbode
POPPE, Wi Aeliol-
en flinke
5 TROIJE (e
Arnemuidrr
Maart een gebu vd
Smid, Heinkc is2 ji~.
een paard k a L-
Smid te Yeere,
met Mei, not Ira
bij
CLER, Bieze::ag3,
IELIS, Aren!srus
Serjosker e.
tUSSER, Aagtokerre,
iard te kov»,;~.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
en
van I 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
1 Mei, bij 0. O L
«r -
Middelburg, (ook voor St. Laurens)
voor wijk F 1 Februari;
voor wijk G 2 Februari;
voor wijk H 6 Februari
voor wijk I 7, 6 en 9 Februari;
voor wijk K 13, 14 en 15 Februari;
v or wijk L 16 en 20 Februari;
voor wijk M 21 Februari
voor wijk wijk N 22 Februari
voor wij k O 23 en 27 Februari
voor wijk P 28 Februari en 1 Maart
voor wijk Q 2 en 7 Maart;
voor wijken R, S, T, U en V 8 en 9
Maart
telkens van 9 tot 12 en 1 tot 4 uren.
De nieuwe kiezerslijst.
Het is niet overbodig opnieuw te her
inneren aan de bepalingen der Kieswet, die
in acht moeten genomen worden, wil men
zijn naam vinden op de kiezerslyst, die voor
1900 gelden zal.
In de eerste plaats herinneren we dan,
dat men, om kiesgerechtigd te wezen, den
leeftijd van 25 jaar moet hebben bereikt.
Allen, die, aa 14 Mei 1900, 25 jaar worden
komen dus voor deze kiezerslijst niet in
aanmerking.
.Dan weet men, dat de wet versohillende
soorten van kiezers kent. De voornaamste
soort is de belastingkiezers. Voor de Tweede
Kamerverkiezingen hebben we alleen met
Ryifcs-belastingen te maken, dat zijnde
P eroneele belasting, de Grondbelasting, de
Vermogens- en de Pedry/sbelasting.
Wie hu in één van deze belastingen is
aangeslagen, en dien aanslag betaald beeft
over het volle laatstverloopen dienstjaar
wordt ambtshalve op de kiezerslijst gebracht.
Die behoeft er dus absoluut geen moeite
voor te doen. In de grondbelasting moet
men minstens voor een gulden zijn aange
slagen, en dien san slag op tijd hebben be
taald. Het is wenschelyk dat men zorge
zijn belasting voorl Februari a.s. te hebben
aangezuiverd.
De belastingkiezers hebben dus niets te
doen dan op tijd betalen, en straks nazien
of bnn naam op de lijst komt.
Alleen lette men er op, dat men den
aanslag over een vol jaar op tijd moet
b ebben betaalddat zij die naar een an
dere gemeente trekken zich moeten aange
ven, evenals zij, die als „mede-eigenaren"
in de grondbelasting betalen.
Op de belastingkiezers volgen de /luwrkie-
zers, ook wel toom'wykiezers genoemd. Die
Awwrkiezers behoeven zieb, zoo zij op de
vorige kiezerslijst stonden, en in dezelfde
woning zijn gebleven, niet aan te geven.
Zij geven zich alleen dan aan, wanneer zij
nog niet op de kiezerslijst stonden, of wan-
neer zij verhuisd zijn. Hetzelfdo geldt na
tuurlijk voor de schippers.
Die zich opnieuw of voorde eerste maal
moeten aangeven, doen dit aan het Gemeen
tehuis tusschen 1 en 15 Febrnari. Daartoe
moet een biljet van bet gemeentehuis wor
den gebaald.
Op de hwurkiezers volgen de loon- of
inkomenkiezels-, en die moeten zich allen
tussoben 1 en 15 Februari aangeven ten
gemeentehHizewat evenzoo voor inwonende
zoons geldt.
Dan zijn er nog Pensioen-, Grootboek-,
Spaarbank- en Examer kiezers, die zich
geen van allen opnieuw behoeven aan te
geven. Stonden ze dus op de vorige lijst en
behielden ze hun spaarbankboekje enz., dan
komen ze ook nu op de lijst. Natuurl.jk
moeten zij, die thans voor de eerste maal
Mesgerechtigd zijn, zich aangeven.
Dit is bet voornaamste wat thans omtrent
de nieuwe kiezerslijst te zeggen valt.
Zooals men weet zijn de eischen voor
iedere gemeente verschillend, doch dat moet
men nazien in de tabellen, die in tal tan
boekjes zijn opgenomen, en die dus gemak
kelijk zijn te vinden.
l'e Besturen der kiesvereenigingen zullen
wel doen, wanneer zij met het oog op de
nieuwe kiezerslijsten al bet mogelijke in het
werk stellen, om alles in orde te hebben.
Dit jaar kan het stembiljet weer noodig
zijn. (St.)
De verkiezing van den heer J. Bos te
Viissingen tot lid van den gemeenteraad
aldaar doet ons genoegen.
Vooreerst dewy l bet hier den zetel gold,
door onzen trouwen, kloeken geestverwant,
den heer Kloppers, zoo kortstondig en toch
zoo waardig vervuld, doch onder zoo diep
treurige omstandigheden verloren.
En ook, omdat er uit blijkt dat district
II voor de liberalen verloren scb'ynt.
Jaren lang hebben deze heeren de zetels
onder elkander verdeeld, zonder rekening
te honden met de reohten der minderheden.
Een enkele „onafhankelijke" antirevolutio
nair kree; een plaatsje wijl men wist hem
toch niet te kunnen weren.
De heer Bos, gelijk te voren de heeren
Kloppers en v. d. Meer, zijn door antire
volutionaire (en Roomsche) kiezere gekozen.
De heer Bos was alleen de candidaat der
antirevolutionaire kiesvereeniging. Deze
zetel, eens veroverd, blijft derhalve voor-
loopig behouden.
Wij wenschen de kiesver -eoiging gelnk
met deze vracht op haar arbeid.
Zij de beer Bos jarenlang een sieraad
van den gemeenteraad.
De directeur-generaal der posterijen en
telegrafie, de heer J. P. Ha velaar, heeft aan
de Kamers van ^Koopnandel haar oordeel
gevraagd over een mogelijke afschaffing
der tweede postbestelling op Zondag.
Sommige Kamers hebben hnn antwoord
al gepubliceerd.
Utrecht meent dat er nietsgeen bezwaar
tegen kan zijn, mits de Maandag eerste
postbestelling veel vervroegd worde.
Leeuwarden keurt afschaffing onvoorwaar
delijk af.
Leiden maakte bij meerderheid van stem
men 6 tegen 2 uit dat er nu al zoo
veel was toegegeven dat de handel heuscb
niet verder gaan kan.
Voorts hebben de grootha'-del, by monde
van Rotterdam, het fabriekswezen bij monde
van Tilburg, en de kleinhandel, bij monde
van 's Hertogenbosch zich voor de motie-
Van Kempen verklaard.
Zoo worden de voorstanders openbaar.
Wij zijn nieuwsgierig wat de Kamers
van Middelburg en Vii'.singea zullen ant
woorden.
Wij meenen dat, wat te Berlijn kan, daar
ook wel mogelijk zal zijn.
Een dapper soldaat is de vorige week
tot zijn vaderen verzameld. Wij bedoelen
Karei Ghazi van der Heijden, den vechtge
neraal in Atjeh, door den vijand alsKoning
Eenoog geducht, door het Nederlandsche
volk wegens zijn heldenmoed geliefd en
ondanks zijn burgerlijke afkomst bij onzen
laatBten Oranjevorst in eere, wiens vriend
schap hij aan den koninklijkendisoh en in
bet openbare leven herhaaldelijk mocht
ondervinden.
Een enkel woord over zijn levensge
schiedenis mag ook in deze rubriek niet
ontbreken.
Bij werd 12 Januari 1826 te Batavia
geboren en nam 2 Juli 1841 dienst als
soldaat voor zes jaren, zonder handgeld bij
het algemeen depot der Landmacht.
Als korporaal-titulair ging hij 2 maanden
iasn cc" I1,® ®n wer(i daar in Maart
1850 officier. Als kapitein was bij eenige
malen belast met de waarneming der functie
van controleur.
In 1873 werd Van der Heyden als luite
nant-kolonel aangewezen als commandant
eer le brigade bij de 2e Atjeh-expeditie en
daarmede begon hij zijn reeks heldenfeiten
in Atjeh.
In 1877 trad Van der Heyden op als
militair en civiel bevelhebber te Atjeh.
Als gouverneur van Atjeh bewees de held
van Samalangan schitterende diensten,
waarvoor hem als buitengewone b>-looning
de luitenant goneraalsrang werd toegekend.
In 1881 werd hij eervol ontheven van het
ambt van gouverneur van Atjeh.
In 1882 werd generaal Van der Hey
den op de meeat eervolle wijze ontslag
verleend uit den militairen dienst. In 1887
trad bij op als commandant van het Invali
denhuis Bronbeek. Een paar malen o. a.
bij Samalangan werd Van der Heyden
gewond.
Na onderscheidene schitterende wapen
feiten ontving generaal Van der Heyden
meermalen 's Konings betuigingen van
waardeering en den dank der Regeering.
Dnar zijn wij het eens mee. De afdeelin-
gen van Patrimonium in de provincie Gro
ningen hebben in bare te Groningen ge
houden jaarvergadering de volgende motie
aangenomen
„De Prov. Bond van Patrimonium in
Groningen, kennis genomen hebbende van
het aanhangige wetsontwerp op den leer-
dwang, verkeerdelijk genoemd leerplicht
verklaart zich teger. iedere poging om de
nalatigen te dwingen, zoolang niet alle werk
lieden vrij zijn in de keuze der school vo^r
hunne kinderen en zoolang de verdiensten
van vronweu en kinderen in vele arbeiders
gezinnen niet gemist kannen worden."
Als Ladysmitb zieh overgeeft, doet dat
denken aan de capitulatie van Yorktown,
dat de Engelschen in 1781, onder Corn-
walles, aan de Amerikanen, tijdens den
oorlog tusschen Engeland en de Noord-
Ameriraansche republiek, moesten over
geven, en welke capitulatie den grooten
stoot gaf tot de onafhankelykverklarir.g.
Moge deze repetitie der geschiedenis
zich weldra mogen voltooien in betrek
king tot de Zuid-Afrikaansche republiek.
Hij zal Z.jn engelen bevelen
Mevrouw Reininok-Lauting te Pretoria be
vestigt in de Nieuwe Prov. Gron. Crt. uit
den mond van ooggetuigen Engelsche
krijgsgevangenen het in de (Trans-
vaalsche) Volksstem van 13 Dec. voor
komende vei haal van den zwaar gewonden
Engelschen huzaar aan een Boer Botha
geheeten omtrent bet zien van twee
mannen in wit gewaad op de beide flan
ken van het Boerenleger. Meerderen hebben
deze witte gestalten gezien. Terecht vraagt
deze dame: Wat is dat nu? Geeft God
dan waarlijk aan den vijand een zichtbaar
teeken dat hij de groote Generaal van ons
leger is? Voor den oorlog, op een Bid
dag, zei onze president: Jezus zelf zal
onze Arbiter zijn, en moet er dan oorlog
komen, dan zal Hij onze groote Generaal
zijn. Bij zo n A r is Gods hand met ons.
Door Hem worden kloeke daden gedaan.
Het felste kanonnenvuur kan onzemannen
niet deren.
Aan Charles Boissevain.
Het Hugenotenbloed
stroomt, zij 't gemengd, in de adren;
Gij hebt den Franschen moed,
de geestkracht onzer vadren;
Dien moed, die voorwaarts stuwt,
waar 't recht een pleiter vraagt
De geestkracht, die volhardt,
die doordringt, nooit vertraagt;
Den moed en de energie,
die we in de Boeren loven,
Veredeld en gesterkt
door energie van Boven.
Gij ziet het recht vertrapt,
de waarheid onder logen
Dit is te veel voor U,
en met manmoedig pogen
Werpt gij een „droppel" op
den oceaan van haat,
Dat golfgebruis verzwakk',
het diep zich hooren laat;
En heeft Uw stem geen kracht,
als eens het Woord des Heeren,
Toch is de klank van 't diep
na de olie niet te keeren.
Gij roept tot denken op:
een Devonshire gaat lezen
Balfour herinnert zich,
dat hij net recht moet vreezen
Dat er een God bestaat,
die onrecht eenmaal wreekl,
Die in den gang des raen-
schen en der volkren spreekt;
En gansch Brittanje ziet:
Geen pers laat zich misleiden,
Waar mannen van Uw moed
voor recht en waarheid strijdec.
Gij dringt Uw „droppel" tot
in 's harten duistre hoeken,
En dwingt den Brit te zien,
zichzelven te onderzoeken;
Te vragen, waarom heel
Enroop Brittanje smiadt;
En Chamberlain den vloek
der wereld op zich laadt.
Gnyot treeht' vrij den Brit
te helpan, 't blijft slechts'rachten
't Gelukt hem niet hoe zou 't
de krachtUws woords te ontkrachten.
Gij zijt de trots des volks,
dat met Transvaal bewogen,
U eert als Hollandsch tolk,
d'ontdekker van den logen
Het roemt U als den held,
die zonder vrees of blaam
De naakte waarheid toont,
dat Engeland zich schaam'.
Transvaal zal eens Uw natrn
by Hollands eerste helden,
Bg Coster en De Jong
in de eereblaan vermelden.
Luctob.
Uit Mafeking, waar naar wy meenen te
weten o.a. de hëer Lampen, vroeger te Goes,
en de heer P. Moerdijk, vroeger te Ierseke,
mede gelegerd zijn, vernemen wg van Trans-
vaalsohe zyde niets. Dat de stad ontzet of
overgegeven zou zijn, blij kb onjuist te
wezen.
In de Times staat een brief van een
Engelschman, een van de ingesloten bezetting.
Hg schrgft dat er levensvoorraad genoeg
is, dank zy het buitengewone inzicht der
leveranciersfirma Julius Weil, die de inwo
ners zoo ruim voorziet, en niets is betrek-
kelyk huurder geworden.
Hg laakt zeer de weigerirg van Schrei-
ner en zyn kabinet om voor het uitbreken
van den oorlog deze stad te versterken.
Toch heeft het ter elfder ure toegegeven,
Volgens dezen correspondent heeft het
Kaapsche kabinet „lynreont gehandeld tegen
den geest van dienstbaarheid aan de Kei-
zerlgke Kroon" en „in verbinding gestaan
met den vgand om deze koloniale stad te
doen vallen".
Maar Baden Powell heeft de stad ver
schanst, die eerst aan alle zyden open was
geweest. Kolonel Vyvyen was de ziel der
werkzaamheden.
In vredestyd is Mafeking ^een verzame
ling gebouwen midden op een veld, zonder
eenige natunrlgke of kunstmatige bescher-
mirg, een middenpunt, waar alle wegen
samenkomen en vanwaar alle soorten van
menschen trekken. Het is een welvarende
Hidden-Afrikaansche stad welvarend door
goed bestuur. Nu, wanneer de kanonschoten
onze stilte verbreken, en het lawaai van
barstende bommen de harmonie van den
nacht verstoort, rust Mafeking veilig ach
ter zgn haastig opgewerkte verschansingen,
de bevolking zoekt beschutting wanneer
de bommenregen hevig is, en is dan weer
gereed op de buitenposten om de invallen
te keeren.
Het leven, dat zy leiden, is zeer raw
en het schgnt zeker, dat een aanzienlgk
deel van de ongevallen door het beleg ver
oorzaakt, onder hun wacht moet gezocht
woiden. Deze wacht bestaat voor 't grootste
deel uit burgers, die gewend zijn aan het
gemakkelyke stadsleven en die thans bg het
beleg in condities leven, die de volharding
van den meest gehardeu soldaat op de proef
zouden stellen. Zg zgn gewapend met
Sniders, Enfields, een paar Martini's en nog
minder Lee-Metford geweren. Met de
Beehuanaland Rifles en het inboorlingen
contingent is de sterkte ongeveer 800 man.
Tegenover hen moet geplaatst worden een
vijand, wiens taktiek iedereen verbaast,
wiens artillerievuur juist is is en wiens
kanonnen talryk en van prima kwaliteit
z9
De Boeren zgn op vijf mgi afstand van
de stad gelegerd en beschieten haar waarbij
zg volkomen veilig zgn en onder bescher
ming van hnn vuur brengen zg alle dagen
hnnne verschansingen dichter bg de stad.
Wg hebben met onze artillerie en door
nachtelgke uitvallen getracht hun voortgaan
te stuiten, maar het ondermynen van Ma
feking duurt voort en dat is een ernstig,
zoo niet het eenige gevaar. Wanneer hun
verschansingen nog dichter bg komes, zal
het onmogelgk zgn om bg dag een vin te
verroeren, want ofschoon overal balen ge
perst hooi zijn opgestapeld, om als dekking
voor de vyandelijke kogels en splinters
van bommen te dienen, gaat er geen uur
om of het regent in de straten van Mauser
kogels.
Het is onmogelgk voor ons uit onze
stellingen te komen want evenals een arend
op zgn prooi valt, zoo zouden de Boeren
aan den anderen kant op de stad aanrennen.
Er bestaat geen twytel of de onzen zonden
gaarne zien, dat een aanval gedaan werd en
de vry willigere vooral zouden gaarne een
poging doen om Big Ben te vernagelen, ja
het is te hopen dat de kans nog eens gege
ven wordt om znlk een kostelijk feit te
volvoeren. Het groote kanon is met prik
keldraad omgeven, in het front beschut
door mijnen en aan weerszyden staan een
Nordenfelt Maxim en een Hotcbkiss-kanon.
Ongetwgfeld zouden zij, die het waagstuk
ondernamen, op een zeer warme ontvangst
knnnen rekenen, doch er z u eenige afwis
seling komen en kolonel Baden-Powell kan
best 5CO man krggen, die 't gaarne onder
nemen. Zooals het beleg thans is, bestaat sr
weinig kans om met de Boeren in contact
te komen, en ofschoon kolonel Baden Powell
beloofd heeft het waagstuk te zullen doen,
is het reeds zoo dikwijls uitgesteld, dat men
er na maar niet meer aan denkt.
Uit het telegram van den correspondent
van Central News over het gevecht op den
Spioenkop:
Het gevecht vcor en na de vermeestering
ven den berg was allerhevigst. Onze ver
liezen waren zwaar.
De Spioenkop is een steile top, uitste
kend boven een heele reeks van kopjes
langs de Boven-Toegela. De zuidelykste
punt daalt met steile trappen af naar do
lagere reeks kopjes aan Jen westkant, tegen
over de voorposten van Warren's rechter
vleugel. De berg is ongenaakbaar steil,
behalve op een punt waar een nek den kop
verbindt met de bergreeks, da.r is een
glooiing waarlangs men gemakkelyk den
top kan bereiken.
Door het geschutvuur uit het zware kanon
en uit de maxim-kanonnen, evenals door
het geweervuur, was die top in een hel
herschapen. De granaten ontploften onop-
houdelyk te midden van onze gelederen,
en het geweervuur van een volkomen on-
zichtbaren vgand was inderdaad overstel
pend. Haastig zond generaal Warren ver
sterkingen noor boven, maar deze moesten
een vlakte oversteken waar de grond let
terlijk omgeploegd werd door de kogels.
De half-afgewerkte verschansingen van
de Boeren op den top gaven slechts on
voldoende dekking, daar de machine-kanon
nen van den vgand zoo nauwkeurig inscho
ten waren op deze plek dat dikwyls 16
granaten binnen een minuut in de loopgra-
