NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
ddclburg.
idknecht
nknecht
Ao.
woning te huur
DKINECflT
noodigd,
idknecht
DoniMag 23 loiem6ec,
Deertiende laargang.
ROTTERDAM-
7»-
11,-
esterschelde.
900.
VERSCHIJNT
KLMN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Engeland en Transvaal.
Buitenlandsch Overzicht.
k
iSSE, Poppendamme.
Mei
k.SSE te Koudekerks,
DDE, Arnemniden.
instand bij C. WIJS-
'UWER, Serooskerke
PPE Kz. te
Oostkap pele.
Mei
3PPEJAN Meltskerke.
OTDIENST
1ELB.-ROTTERDAM
smber.
[.otterdam
v. Midd.
|vm.
7,30
7,30
7,30
7.30
7,30
7,30
7,30
Van
Rotterd.
vm.
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
OTDIENST
urg sn Zierikzos.
ikzee Spoorweg (Joe
Joy.
Van Zierikzse:
ld 'smorg.smidd
Woen22 7,50
Dond.23 6,30
Vrijd.24 7,50
|Zater.25 7,50
Zond.26 11,30
Maan.27 7,50
Dine. 28 7.
Woen29 7,50
Dond.30 6,30
2-
2.—
2,-
2,-
2-
2-
2-
2-
msche tij d.
Van Rotterdam:
'smor. 'emid.
Woen22 9,30
Dond.23 9,30
Vrijd.24 9,30
Zater.25 9,30
Zond. 26 10,—
Maan.27 10,
Dins. 28 8,30
Woen29 9,
Dond.30 9,30
["ZOEKER.
Tov.
JOES:
|Woens.29 12,
3n Zaterdagmorg. vroeg
STOOMBOOT
tRotterdam,
ov.
Van Rotterdam.
Woen22
Woen29
fte
tï>
—a) nm. 3,355)
25a) nm. 4,05
25 nm. 1,55
15 2,15
11,55, 3,255)
12,15, 3,45
ar Breskens ten hoogst
D van Vlissingen naar
ata
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,02*.
UITGAVE VAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Fami&berichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Elandslaagte en Segli.
Met weerzin en walging vervulde ons de
lesing van hetgeen een EogeUohe oorlogs
correspondent, blijkbaar een offioier van
H. M. Victoria's Keizerlijke troepen, schrijft
over de slachting, door de Engelschen onder
de overwonnen Boeren bij Elandslaagte
aangerioht. En niet minder over de cynisch
lichtzinnige wijze, waarop deze held een
en ander mededeelt.
Hij looh schrijft aan de Daily Chronicle
„Velen onzer mannen waren dronken
van opwindingen vuurden door terwijl
■taken met varen al lang geblazen was.
(De Boeren hadden namely k de witte
vlag gehesohen). Wat van hen over was
zocht weg te komen. Maar de dragonders
kregen hen te pakken en reden driemaal
over hen heen. Een korporaal vertelde
mij dat de Boeren van hunne paarden
vielen, tuwchen de rotsblokken rolden,
hnn hoofd in de armen verbergende en
roepende om doodgeschoten te worden,
liever dan den steek van die laGsen door
hnn rag en ingewanden te krijgen. Maar
weinigen ontsnapten. We gaven ze een
flinken prik terwijl ze daar lagen! Den
volgenden dag waren vele laneen bebloed."
Met niet minder groote afschuw en ver.
ontwaardiging lazen wij hierop wat een
Nederlandsch oorlogscorrespondent, blijk
baar een officier van H. M.'a Keizerlijk-
Koninklijke Ned. Ind. leger, meldt over
de afmaking van weerlooze Atjehneezen
door een detachement Nederlanders gepleegd.
£n niet minder over de laconisch hardvoch
tige wijze waarop deze held dien moord
besohrijft
Hij toeh zegt in de Javabode:
Inmiddels werd het gebeele detache
ment om de gevaarlijke woning verza
meld, van waaruit ge vnnrd was geworden.
Daar binnenshuis nog teekenen van leven
gehoord werden, werd de stilte van den
nacht door eenige salvo's van ons ver
broken en daarna zonder vorm van proces
de ingang geforceerd. Wij vonden toen
den schutter badende in zijn bloed,dood
bovenop zijn kostbaar geweer liggen,
terwijl tevens twee vrouwen en een kind
FEUILLETON.
r.
De bekeering van Marshall Waggoner
(Spreek uit Wagner, Holl. Wagenaar), van
Toledo, Ohio, (N. A.) heeft bijzonder de aan-
daoht getrokken in den laatsten tijd. Waggoner
was geheel zijn leven door een ongeloovige,
•n nn in zijn ouderdom werd hij op eene
merkwaardige wijze gebracht tot het licht
van Evangelieohe waarheid, en leerde Chris
tus aan te nemen ale zijn liefhebbenden
Zaligmaker. Geljj k Saulus van Tareen, zoo ook
wae Waggoner een beeliet vervolger van
het Christendom; hij echreef en eprak er
tegen op de publieke platforms, en verzamelde
•en boekerij van ongeloovige boeken, met
welke hij zoo ver mogelijk de leerstellin
gen van Paine, Yoltaire en andere atheïsten
*n agnoitieken verspreidde.
Omstreek* een jaar geleden kwam er een
groote verandering' In een enkelen aacht,
■onder de tneschenkomet van eenigen men
schel jj ken invloed, brak er licht nit in de
ziel van dezen ongeloovigen man, en de
Bijbel, dien hij zoolang bespot en veroor
deeld hal, werd voor hem de openbaring
van Goddelijke waarheid, en het Evange
lie van Jezna een kostely kegave. Hij stortte
zijn hart nit in vnrig gebed. Hij werd
Veranderd. De lasteraar van heilige dingen
werd een ijverig voorstander der waarheid,
en de bespotter van Jezns was bigde zich
al* een nederig en onwa irdig discipel te
■oharen onder Zijne volgelingen.
En om de echtheid van zijne bekeering
te toonen, deed hij gelijk degenen, die ge-
looyig werdea te Efeze, waarvan veleq
door onze kogels naar het paradijs
waren gezonden. Wonder boven wonder
was een zuigeling niet getroffen gewor
den. Natuurlijk werd het kind ongemoeid
gelaten en zal wel spoedig de eene of
andere Atjehsche sohoone zich over het
wioht ontfermen.
Zulke feiten, zulke verhalen zijn vree-
selijk. Zij toonen aan tot wat laag peil de
oorlog een leger en een volk dat den
Geest van Christus verwerpt, zinken doet.
Hier zijn twee volken die hnn land, hnn
hnis en hof en have, hunne vrijheid, hnn
vrouw en kroost, tegen een oppermachtigen
vijand verdedigen moeten.
En znlken, weerloos geworden, maken
Christ nmannen gelijk deEngelsche en Ne-
derlandsohe soldaten, als schadely k gedierte
afl En hun besten, geroepen het vola voor
te lichten, scheppen daarin behagen.
O, zoo wij ons vereenigen tot den bid
stond voor Transvaal, mag de bede wel ge
paard gaan met oprechte schuldbelijdenis
voor den gruwel en de zonden van den
oorlog in Atjeh.
Onder de gesneuvelden by Glencue is
ook de heer F. A. Begeman, deze is echter
geen Hollander, maar een geboren Trans
valer. Zgn vader is namely k emeritus pre
dikant te Pretoria; doch zgn oudere zgn op
'toogenblik hier in Holland.
Te Pretoria is een proclamatie van Jon-
bert verschenen, waarbij een deel van Na-
tal en Betsjoeanaland iu staat van beleg
werden verklaard en krasse maatregelen
tegenover spionnen en misleidende gidsen
bepaald. Wie zioh niet naar die proola-
matie wil gedragen moet binnen veertien
dagen het land verlaten.
Generaal Jonberts vrouw is op 't oogen-
blik in het kamp van haar man.
De Boeren verspreidden 'tgerncht dat
onder de Engelschen te Ladysmith de typhus
heerschten de Engelsohen meldden dat
onder de Boereu die Ladysmith belegeren
dyssenterie heerscht.
De Engelschen hebben tot nog toe, vol
gens Engelsohe berichtgevers althans mel
den, by Mafeking nog sleohts 11 dooden en
ook dergenen die ij dele kunsten gepleegd
hadden, braohten de backen by een eu ver
brandden ze in aller tegenwoordigheid; en
berekenden de waarde derzelve, en bevon
den vijftigduizend zilveren penningen"
(Hand. 19:19); zoo ook maikte Waggoner
een brandstapel van zijn ongeloovige boeken.
Het verhaal van zyn ongeloovig leren en
van zijne bekeering wordt door hem zelve
aldns medegedeeld:
„Zestig jaren lang ben ik een ongeloovige
geweest. Ik ben een beslist geloovige in
Christus geworden. Als een eersten stap
om mjjn geloof te toonen, besloot ik om
mijne boeken des ongeloofs, welke ik in
een tal van jaren verzameld had, te ver
branden. Dit waren de werken, waar ik
vroeger vermaak in vond, en waaruit ik
myn argumenten nam om my in mjjn on
geloof te eterken.
Ik werd geboren in Norwalk, Ohio, in
1826, en bijna van myn vroegste jemgd
af aan, heb ik de waarheid der Schrift
verloochend. Dit is des te meer vreemd
in het gezicht van het feit dat myn vroeg
ste omgevingen godsdienstig waren. Doch
ik twijfelde reeds toen ik tien jaren oud
was, en toen ik ouder werd, zocht ik
overal naar bewijzen eu argumenten, die
my voldoen zouden dat de wonderen van
het Oude en Nieuwe Testament valsch
waren.
„Vau zelf vond ik znlke argumenten al
spoedig. Dat ze zwak en valsch waren,
zie ia nn duidelijk, maar toen voldeden
ze my. Ik hield myn ongeloof geheim om
het gevoel mijner ouders niet te kwetsen.
De werken van Paine, Yoltaire, Pythago
ras, Hnxley, A. Bennet, en vele anderen
las ik gretig en ik verachtte allen, die niet
geloofden gelijk ik deed. Ik was geen ag-
onstiek, maar een materialist, en een be-
30 gekwetsten gehad de Boeren veel meer.
Te Kaapstad zijn honderd krijgsgevangen
Boeren aangekomen.
Te Pretoria ontkent men dat de officie
ren der Tra svaalsche artillerie Dnitschers
zyn. Allen zyn geboren Transvalers. Twee
hunner zyn in Enropa opgeleid.
De Rnssische minister Moerawjof vroe
in opdracht der Russische Keizerin, aan
dr. Leyds te Brussel, wat de Boeren nog
aan ambulance noodig zouden hebben. De
regeering te Pretoria seinde hierop dat men
achatte nog zee volledig uitgeruste ambu
lances noodig te hebben.
De huid van den Boer! De hertog van
Argyll had een brief gekregen van iemand
die vroeg of hij dacht dat na den oorlog
president Kruger zyn vermogen zou be
houden. De edele hertog antwoordde dat
de Transvaalsche regeering zoowel tiranniek
als omkoopbaar is gebleken het zou hem
dus genoegen doen als de leden der re
geering zwaar beboet werden.
De Scandinavië» te Johannesburg hebben
zich aangeboden voor actie ven dienst. Reeds
is een gedeelte van hnn corps vertrokken
en verdere contingenten znllen volgen.
Koningin Victoria heeft bepaald dat
alle soldaten van haar leger in Znid-Afrika
namens haar op Kerstmis zullen getraotaerd
worden op een stuk ohocolaad 1
Alvorens de lezer genoeg heeft van der
gelijke onsamenhande, onbeduidende be
richten, zullen wij er mee opbonden. Wij
kannen 't niet helpen dat er geen beter
soort oorlogsnieuws is.
Vermelden wij liever nog iets omtrent
Ladysmith en de bewegingen van generaal
Joubert.
Het beleg va i Ladysmith dnurt nog
steeds voorten niet groot schijnt de kans
haar te veroveren. Dit ligt, naar wij reeds
meermalen hebben opgemerkt, hoofdzakelijk
aan den bonw der lage woningen uit
weinig brandbaar materiëel opgetrokken,
terwijl de bewoners zioh onder den grond
best kunnen behelpen. Dit geldt de meeste
oude steden van Znid-Afrika. Daarom znllen
Ladysmith en de andere belegerde steden,
zonder list of verraad er by komend, wel
niet gemakkelijk den belegeraars in handen
vallentenzij de bezetting geen munitie en
alitte ongeloof roemde, en allen die in God
geloofden, alh bygeloovigen verachtte. Bo
vendien was ik een y verig verbreider van
het ongeloof, en schreef dikwerf voor de
ongeloovige pers.
„Juist een jaar geleden, op 19 Nor.
1898, brak er licht nit in mijn ziel, en
de wolken van ongeloof braken door en
werden verdreven. Myne oogen werden
geopend en ik zag, dat hetgeen ik vroeger
als licht beschouwde, de zwartste duisternis
was. Myne bekeering is ten deele toe te
schrnven aan het onderwijs van myn groot
moeder toen ik een kind was.
Zy had gearbeid om mj diepe indrukken
te geven van het geloof in de onsterfelijk
heid. Sommige dingen van haar onderwijs
waren onnitwischbaar op myn hart gegra
veerd, en het was de herinnering van die
dingen, die my eindelijk tot .bekeering
leidden. Dien nacht sleet ik met den Bijbel
op myne knieën. Ik bad ernstiglyk en
gevoelde dat myn gebed niet vruchteloos
was. Vrede daalde in mijn hart de vrede
des hemels. Sedert dien tijd heb ik gearbeid
om anderen te brengen tot het geloof, dat
ik nu bezit. Ik ben reeds opgetreden in meer
dan negentig kerkgebouwen en myn werk
is nog maar begonnen. Eiken dag word ik
meer ten volle overtuigd van de waarheid,
welke ik vroeger lespotte. In al deze
maanden, sedert ik bekeerd werd, heb ik
een vrede genoten, welken ik nooit had in
de dagen van mijn ongeloof. Myn wonder
volle ondervinding toont dat er voor de
genade Gods niets onmogelijk is om uit te
werken in het zondig menschelyk hart."
In Waggoners bekeering liggen eenige
lessen, die wij nel mogen opmerken.
Hy zegt dat zyne bekeering ten deele
toe te eohryven i* aan het onderwijs van
zijn grootmoeder, teen hjj eon kind was.
mondvoorraad meer hebben mocht. In dat
geval moet ook de meest onneembare veste
't opgeven.
Heeft Jonbert 't onmogelijke van de
verovering in den eersten tijd althans, in
gezien?
Men zon het kunnen opmaken uit 'tfeit
dat hij met het grootste deel zijner
troepen zuidwaarts trok. Teleurgesteld zul
len de Boeren wel zijn over dezen uitslag.
Maar wanneer Joubert nu ds stad nog een
poos ingesloten houdt, en onder wijl gedachte
stellingen opzoekt om den naderenden vijand
afbreuk te dien, dan schijnt ook dit plan
nog zoo kwaad niet. Indien maar de Boe-
renmacht die White en zyn tienduizend
ingesloten houdt, groot genoeg is om een
aanval in hnn rng onmogelijk to maken.
Want 't zal om of by Estoonrt, aan de
boorden van de Toegela, binnen enkele
dagen heet genoeg toe gaan wanneer Hil-
dyard en Clery tot ontzet van Ladysmith
aanrukkend, daar Jouberts hoofdtroep vinden
zullen.
Reeds nn toch is de sterkte der Engelsche
troepen grooter dan der Transvaalschere-
serven hebben de Boeren niet en de toe
vloed nit Kaapkolonie blijft achter; ook al
hebben zich twee leden van 't Kaapsche
parlement openlyk bij hen aangesloten.
Omtrent de troepenbewegingen der En
gelschen komt men niets te weten. Zelfs
weet men op 'toogenblik niet waar Bulier
zit, en waar hy het bevel zal voeren.
Men meent er evenwel niets van te weten.
Zijn plan was zyn eerste divisie, onder
Methnen, uit Kaapstad te laten oprukken
de 2e, onder Clery, uit Port Elizabeth
de 3e onder Gatacre, uit OostLonden.
Nu is de le divisie gesplitst. Lord Me-
theuns le brigade, onder Cilville, gaat op
Kimberley aande 2e brigade, onder Hil-
dyard, gaat Ladysmith ontzetten. Ook de
3e divisie is gesplitst, dewy 1 de 6e brigade,
onder Barton, naar Durban is doorgereisd.
Barton en Hildyard zulDn dienst hebben
onder Clery die met de 2a divisie op La
dysmith aantrok.
De afstand tnsschen de divisiën wordt
zoo ontzettend groot dat van voeling honden
wel geen sprake kan zyn. Maar Buiier heeft
geen keus. Op die plaatsjes toch dreigt ge-
Dit geeft ons bij veinienwing het bewijs,
dat Christelijk onderwijs, vroeg aan kinde
ren gegeven, menigmaal onuitwischbaar in
het hart gegraveerd ishet zaad der waar
heid kan soms lang verborgen blijven, doch
wanneer de waarheid biddend en geloovig
wordt ingeprent in jeugdige harten, dan
zal het bevonden worden, dat het vroeger
of later ontkiemt en vruchten draagt.
Tevens zien wij hier dat het geloof nit
de werken getoond wordt. De menschen
die te Efeze ydele kunsten pleegden, toon
den de oprechtheid van hnn geloof door
hnnne boeken te verbranden, en sneden
alzoo de gelegenheid af voor ziohzelven en
voor anderen om ooit weder zich te bezon
digen met die boeken. Het was een
groote opoffering, want die boeken hadden
eene waarde van omstreeks f25000. Zoo
deed ook Waggoner; het wordt gezegd,
dat zyn boeken een waarde hadden va i
eenige duizenden dollars. Hy zou deze
hebben kannen verkoopen, doch hij heeft
wel ingezien, dat dan de boeken, die hem
verleid en in zyn ongeloof veisterkt had
den, nog anderen konden verwoesten, en
daarom maakte hy er een brandstapel van,
en toonde het aan de wereld dat hy zyn
zonden afbrak door gerechtigheid. Zoo
overtuigde hy de wereld van de oprec t-
heid van zjne belijdenis. Het wordt ge
zegd, dat een vrouw, die gewoon was een
te kleine maat te geven, een preek hoorde
over de woorden: „Een bedriegelyke weeg
schaal is den Heere een gruwel, maar een
volkomen weegschaal is Zyn welgevallen,"
zulk een indruk ontving van die preek,
dat ze naar huis ging en haar halve mud
verbrandde.
De oprechte bekeerling zoekt zyn zonden
af te breken het ia hem niet genoeg ze
te belijden, hij wil ze ook laten. I j uani
vaar. Ladysmith, Queenstown, De Aar zyn
de hoofdstellingen van waar uit hij opereeren
zal moeten om Pretoria te bereiken.
Sohijnt de positie der Boeren, mensche-
lijk gesproken, in 't Oosten, op de Natal-
sche grens, derhalve vrij gevaarlijk, in 't
Zuiden in Kaapkolonie schijnen zij vol
moed te kunnen zyn.
De eene stad na de andere valt hun toe:
en overal hijschen zij de vierkleur.
Te Kaapstad zij n de Engelschen er gerust
op dat 't volk niet tot de Boeren overloopt.
Het gezicht van al die ontscheepte pracht-
regimenten heeft zeker wel bij die enkelen
die er over dachten den lnst doen vergaan.
Maaromtrent het landvolk in 't Noorden
zyn zy zoo gerust niet; en 't blijkt dat
hunne ongerustheid niet ongegrond was.
De bevolking neemt daar een dreigende
houding aan tegen Engelsche ambtenaren.
De onde Hans Botha, die, volgens een
Engelsch telegram uit M&feking, al bij het
begin der vijandelijkheden gesneuveld was,
is zoo gezond als een visch. Hij is zelfs
een van de levenslnstigste belegeraars van
Ladysmith. Een andere Botha, uit de om
streken van Kimberley, is op de westelijke
grens gesneuveld. Op het oogenblik, dat
de oorlog uitbrak lag commandant Hans
Botha ziek te bed. Het zien van zijn ge
weer heeft hem weer opgemonterd.
Een Engelsche soldaat, die by Ladysmith
door de Boeren krygsgevangen werd ge
maakt, is te Pretoria krankzinnig geworden.
Wie zich de statistiek en voorspelling
van dr. Lingbeek den leider der eerste
Nederlandsche ambulance herinnert, zal
wel verwachten dat er nog meerdere En
gelsohen daar aan delirnm of andere leelyke
ziekten znllen bezwyken.
De Dnitsche Keizer, die met zyn familie
op 't oogenblik de gast zijner grootmoeder
is, heeft deze week de onaangename erva
ring opgedaan dat de tijden waarin de
Rijksdag uit vrees voor den persoon des
Keizers of des Rijkskanseliers somwijlen
tegen eigen overtuiging stemde, voor goed
voorbij zyn.
uie met zyn gansche hart den Heere zoekt
te dienen, zal zyn sterken drank, ongeloo
vige boeken, kaartspel, kleine maat en
andere wapenen der ongerechtigheid af
schaffen en uit den weg ruimen. Die
beproeft God en den mammon te dienen,
zal nooit de wereld overtuigen van de
oprechtheid van zyn geloof en alzoo
anderen winnen voor Christns. Vandaar,
dat vele belijders vaa Christns zoo lam
zyn tegenover de wereld, en dat hun
invloed voor Christus en Zyn Waarheid
op nnl staat.
Goede voorbeelden vinden navolging. In
Efeze maakte het verbranden van de boe
ken zulk een indruk, dat het Woord dei
Heeren met macht wies en de overhand
nam; die kostbare brandstapel van boeken
was een krachtig middel om de menigte
van de waarde en kracht van den Chriate-
lijken godsdienst te overtuigen.
Ook Waggoners besluit om zyn boeken
te verbranden, voud reeds navolging. Toen
eenigen tijd geleden Henry Tabor, een
bekende agnostiek, stierf, liet by 500 onge
loovige boeken achter. Zyne erfgenamen
die niet instemden met zyne ongeloovige
denkbeelden, hoerden van Waggoners daad
en besloten om zijn voorbeeld te volgen,
en ook die ongeloovige boeken te verbran
den zyn dochter gaf het bevelen ofschoon
haar vader leefde en stierf als een onge
loovige, besloot zij te doen al wat
mogelijk was om de verspreiding van het
ongeloof te beletten. Wanneer al de onge
loovige, nuttelooze, zontelooze en verderfe
lijke boeken en geschriften verbrand moesten
worden, dan zouden er nog al eenige
brandstapels gemaakt worden, en het zou
winst voor de wereld zyn. Er is behoefte
aan meer Waggoners en aan meer znlke
brandstapels!
