KERH
SCHO
T
pond gewicht werden rond om het graf
van den madhi er. het kaïnp geworpen.
Waar zij den grond raakteu, kwam als
uit een vulkaan een vuurzuil naar boven,
waar boven wolken van «tof en steenen
hingen. Deze bommen zijn het gevaar
lijkste wapen, dat ooit in een oorlog is
gebruikt.
De gassen, die zich na de ontploffing
ontwikkelen, zijn vergiftig en levensge
vaarlijk. Als een dergelijk projectiel springt
dan doodt het door den bnitengewonen
luchtdruk, die ontstaat, alles wat zich
binnen een radius van 100 M. bevindt.
Voor het beschieten van pantserschep '.n
deugen zij niet, daar de bommen springen
voor zij daarin zyn gedrongen. Daaren
tegen zyn zij met veel succes te gebruiken
voor het beschieten van aarden werken en
steden.
De lyddiet-kanonnen, die naar de Kaap
zijn gezonden, zijn ieder stuk der Boeren
verreweg de baas. Tot nu toe zijn er ree Is
34 d«zer stukken aangekomen.
Een Duitsch blad voegt hieraan toe,
dat het gebrnik dezer vuurwape en in een
oorlog tegen blanken en Christenen bewijst,
hoe weinig men geloof moet hechten aan
do menschlievendheid en de beschaving
der Engelschen, en welk begrip dit in
eigen schatting hoogst Christelijk gezinde
volk van het Christendom heeft.
Een brief uit Transvaal.
Van zyn broeder in Zuid-Afrika ontving
een lezer van het Handelsblad te Ede een
schrijven, waaraan het volgende is ontleend:
„Twee dagen voor ik uit Johannesburg
vertrok (dus op een Zaterdagavond) wan
delde ik met F. naar het station. Minstens
4 a 5000 menschen stonden daar om fami
lieleden te zien vertrekken, daar de trein
naar Kaapstad 's avonds vertrok en onge
veer 1200 mensohen, allen vluchtelingen,
medenam. Om een uur of negen reed een
lange commandotrein het station binnen
om naar de Natalgrens te gaan. Het waren
ongeveer 40 wagens; waarvan versoheidene
met transportwagens en ambulancewagens
beladen worden. Plotselirg klinkt op
glashelderen toon het Transvaalsche volks
lied door een trompetter geblazen, door de
stille lucht. Ik heb nog nooit zooveel
menschen als op commando zich om zien
keeren en luisteren naar die tonen.
Een andere Boer klom op den wagen
(de trompetter was op een transportwagen
gaan staan) en ging met de Transvaalsohe
vlag achter hem staan, en ik moet zeggen
nooit heeft muziek mij «oo ontroerd als op
dien avond. Eerst die duizenden mensohen
die hunne vrouwen en kinderen vaarwel
zeiden, waarvan er verscheidene in goede
renwagens moesten gaan, dan het idee dat
ik ook spoedig moest gaan en F. achterlaten
en ten laatste die lange commandotrein met
tal van paarden en wzgens en een 600 tot
de tanden gewapende Boeren. Nooit zal ik
dien avond ve geten. F. legde zyn hand
op mijn sohouder em nam zijn pet af, zoo
deed ook ik
Iets over Generaal Cronjé. De Boeren
bewonderen generaal Joubert, maar hij is
voor hen aityd „Slim Piet", de tegenstan
der van president Kruger, de man, die
met de Uitlanders onderhandeld heeft.
Cronjé is ruw,boersch; hij vraagtniemands
vriendschap en weinigen schenken ze hem
uit eigen bewegieg, maar hij bezit het ver
trouwen van de Boeren op het oorlogsveld.
Hij heeft de Republiek bij Majuba en bij
Doornkop gered. Niemand volgt de troe
pen zoo gewillig tegen den vijand als
Cronjé: hij bezit het oog van den valk
voor de stelling van den vijand, den reuk
van den jaknals voor zyn zwakke punten.
De inval van Jameson heeft indertijd
bewezen, hoeveel van den jager er nog in
de Boeren steekt. Was Cronjé alleen sol
daat, dan had hij den vijand nimmer met
zulk een geduld in een zoo noodlottige po
sitie kunnen lokken, zooals dat by D 'Orn-
kop geschiedde. De afgematte vijanden
werden als wild opgejaagd e» in de duis
ternis van den nacht als schapen in de
kooi gedreven. Ontkomen was onmogelijk.
Rechts en links stonden Boeren en hielden
hun buksen op de ruiters gericht. De tak-
tiek van Cronjé was destijds die van een
Olivier Cromwell waardig. Cronjé's zoon
werd zwaar gewond, maar slechts een
oogenblik zegevierde het vaderlijk gevoel
op den plicht van den veldheer. Hij
bracht zyn zoon in veiligheid en voor het
aanbreken van den dag was Cronjé reeds
weder terug, om den vijanden den gena-
destoot te geven. Die donkere regenach
tige nacht maakte Cronjé tot den lieveling
der Boeren, maar de Boeren zijn met hun
bewondering spaarzaam en terughoudend.
Zij zij" 8een dankbaar volk, zooals de
Amerikanen. Geen feestelijke ontvangst,
geen eeredegen wachtte Cronjé, toen hij op
zijn paard, moede van den langen rit en
met bezwaard hart aan de legerstede van
den gewonden zoon komend, Pretoria bin
nenreed. Geen mensch nam den hoed voor
hem af, slechts weinigen spraken hem aan.
Hij was immers een Boer en het was dus
eenvoudig zijn plicht, de indringers terug
te slaan. Had hij de nederlagen geleden,
dan had men hem berisptdat hij
overwonnen had, was geen bijzondere hel
dendaad.
Men meende vroeger, dst Cronje moeite
deel om president te worden. Maar zijn
eerzucht ligt in een anders richting. Hij is
de man des veils. Op de heide geboren,
verlangt hij niets anders dan er ook te
sterven met de buks in de hand, zooals
het een jager en soldaat betaamt.
Commandant Botha. Commandant Botha,
wiens sneuvelen voor Kimberley gemeld
werd, waseen der dapperste Boerenaanvoer
ders 20 Dec. 1880, by Brekkenhorst-Spruyt
hakte zijn comma ido alleen het 94e bataljon
Engelschen in de pan. Dien dag schoot hij
geen enkele maal zyn geweer ef, zonder
zijn man te raken.
Hienigen tijd later verdedigde hy de hoeve
op den zwarten heuvel bij Pretoria, die
eindelijk door een afdeeling Engelschen
werd genomen. Men vond hem op vijf
plaatsen gewond. Hij overleefde het echter,
werd lid van den Volksraadei commandant.
Donderboltje. In e Natal Witness
komt het volgende verba il voor, dat wij
voor rekening la:en van het blad en zyn
zegsman.
Een reiziger, die uit Johannesburg in
Natal kwam en veel in Zuid-Afrika had
rondgekeken, vertelde hoe een Boer hem
eens had gesproken van een wonderbaar
lijke granaat, die het Opperwezen hun ge
schonken had en die aan de boomen groeide.
De andere meende het beslaan der zon
derlinge vrucht in twijfel te mog9n trek
ken en de Boer beloofde daarop zijn be
zoeker naar de plaats te brengen, waar de
bewuste boomen groeiden. Men bereikte
een rivierojver, waar een zeer bijzondere
boomsoort stond met reuzenbladen van 20
voet, donkerzwart met lichtgroene lijnen;
de vr chten deden het meest denken aan
cvocketballen, lichtrose gekleurd.
Op den grond lagen vele zulke ballen,
uitgedroogd en diepblauw van kleur. De
Boer nam een der vruchten op, besteeg zyn
paard, reed vier myl ver, waadde de rivier
in en plaatste daar de vrucht op een uit
stekenden rots. Men reed daarop een Hin
ken afstand verder, verborg zich in een
kloof en legde zich neer.
De Boer mikte op de vruchten het vol
gend oogenblik was het of een sal vo van
artillerievuur losbrak.
Het water Bprong woest omhoog en be-
spatte de beide mannen, die op een afstand
van ongeveer 900 yards verwijderd waren
groote stukken rots vielen tot dicht op
hen neer. Op de plaats van de outploffing
zelf vond men ontwortelde boomen en ge
splinterde rotsen over een uitgestrektüeid
van een kwartmijl.
De Boer de' 1de mede, dat de vreeselyke
vrucht slechts in deze vallei gioeide en
den naam draagt van „Donderboltje". „Wij
hebben" zeide hij, „honierden van deze gra
naten te Pretoria, die wy zoo noodig zullen
gebruiken. Wij zullen trachten ze in het
vijandelijk kamp te smokkelen en ze onder de
Engelsche ammunitie te mengen, waar ze
een ontzettende verwoesting kunnen uit
richten. Gaat dat niet, dan zullen wy de
granaten langs den weg plaatsen, dien de
Engelschen nemen. God en de Mausers zullen
het overige doen."
In eigen Haard zet de heer J. A.
Wormser zyn opstellen over Transvaal voort
met eenige opmerkingen over de voor
naamste Zuid-Afrikaansche havens.
In Kaapstad kunneD de grootste schepen
direct aan land aanleggen, behalve by de
vreeselijke zuid-ooster stormen des zomers,
die dikwyls drie dagen aanhouden. Aliwai
South, East London en Durban zijn alle
voor stoombooten van eenige noemenswaar
dige grootte onbereikbaar. In drie plaat
sen wordt men van de groote stoomboot
in maanden op de kleinere overgeslingerd,
om dan nog een half uur door de bianding
te varen. Ten koste van hon lerd duizenden
ponden sterling heeft men eindelijk de ha
ven van East London zoover gebracht dat
sell pen van 300J ton binnen komen kun
nen. Maar in Durban is van zoo iets
geen sprake. Aliwal South heeft geen an
dere verbinding met binnen- of buitenland
dan de sto >mboot, die eens in de drie,
vier weken er aaulogt, dat wil zeggen een
gezicht ver in zee er voor blijft liggen ge
durende een paar uren. Aangezien er geen
spoorwegverbinding is, komt dat plaatsje
voor landing van troepen niet in aanmer
king. Port Elisabeth eindelijk is evenmin
voor grootere schepen toegankelijk; ook
daar wordt men in een „tug" overgeladen
om aan land te komen.
Alleen in LorenzoMarquez kunneagro«te
stoombooteu altijd binn-nvallen dat is nu
de haven van Zuid-Afrika.
„Ons wil nou die zee zien!" zouden de
Boeren gezegd hebben. Als dat gebeuren
zal en het is bij lange na niet onmo
gelijk dan moet het te Durban geschie
den, maar vroeg genoeg om de landing te
beletten, die natuurlijk bij uitstek moeielyk
wordt, wanneer ze moet geschie len op de
boven omschreven manier.
'k Moet me echter zeer bedriegen zoo de
Engelschen er veel aan hebben, indien ze
het Portugeesche grondgebied kochten of
„coupeerden", 't Bezit van die haven is
in vredestijd millioenen waardmaar of
het veel helpt om zoodoende een weg naar
Transvaal te krijgen betwijfel ik zeer.
De spoorweg van Lorenzo Marquez naar
Pretoria (de geheele reis duurt ongeveer
24 uur) loopt eerst tot Komatipoort door
land, dat, dicht begroeid met maagdelijke
bosschen, de kweekplaats is van de kwaad
aardigste malaria ter wereld, 's Winters
(Junieind Augustus) is er nog doorkomen
aan, maar 's zomers moeten door de zeereis
afgematte troepen daar volkomen ontmoe
digd worden, 't Is reeds in veel beter oorden
van Zuid-Afrika alles behalve gemakkelijk
om aan het klimaat te gewennen, ofschoon
het voor éen op de tienduizend op den
duur ongezond is. Mair zooals het Portu
geesche grondgeb ei daar nu ligt, ontsnapt
bijna niemand aan de malaria, die zoo vinnig
kan woeden, dat een verblijf van een paar
uren voldoende is om voor goed er mee
behept te worden.
Na Komatipoort stijgt de weg. Maar wat
in Natal ten bate van Engeland komt, is
hier bovendien in het voordeel der Boeren,
dat is van Transvail. De bergpas van Ko-
malipoort is grondgebied van de Zuid-Afri
kaansche Republiek. Natal zon zich tegen
de Boeren kunnen verdedigen (de schrijver
had nl. reeds aangetoond, dat Engelan 1 in
Noord-Natal te laat is geweest door de
Boeren ongehinderd de passen te laten be
zetten); Transvaal ligt sterk tegen Portugal.
Van verschillende zjden heeft men het
bezwaar geopperd, lat Engeland de Boeren-
Republieken, door alle verbinding af te
snijden, zou kunnen uithongeren. Die Jaar
voor vreest, kent Je toestanden in Afrika
niet. oor hun levensonderhoud hebben
de oeren geen gemeenschap met het bui
tenland noodig. Voor h t Engelsche leger
moeten millioenen „blikjes" aingevoerd
worden, en ook de Republieken gebruiken
voortdurend een zeer aanzienlijke hoeveel-
heii daar an; maar ze worden niet door
de Boeren geledig I, doch door de Uitlan Iers
van allerlei natiën. Een „stad" in de Re
publieken, eu ook in Natal en de Karp-
kolouie, is heel wat anders dau een stad in
Europa. De Afrikaners kennen allen
Kaapstad als stad; alle overige plaatsen
zijn dorpen. Uitge iomen enkele gedeelten,
waar de huizen zonder tusschenrui aten
gebouwd zyn, liggen in ge eel Pretoria Je
woningen als vriendelijke villa's in tuinen.
Met de laatste mail kwa.n een brief aan,
waarin de schrijver mellt, dat hij en
anderen te Johannesburg in hun tuinen de
rozenstruiken hobban uitgetrokkeu en in
plaats daarvan milies (yl. i. Kafferkoren,
i'urksche tarwe) gezaaid.
Eenige uren voorbij Eldoradosprui., bij
Komatipoort, stuit een indringend leger
tegen Waterval Boven en Ouder met zyn
tunnel. Ken tnnnel, vooral in Zuid-Afrika,
toont, dat er geen andere weg voor de
spoorlijn te vinden was. En eindelijk komt
men, den weg vervolgende, onder een der
forten van Pretoria. Op dat punt loopen
de lijnen Lorenzo Marquez en Vereeniging
(zuider-grensstation van Transvaal) samen,
even boven het kleine bekoorlijke dorpje
Fonteinen. Daar is, gelyk de naam aan
duidt, een overvloedige wel, die geheel
Pretoria van water voorziet.
Vlak boven Fonteinen ligt een van de
vijf forten, en bestrijkt het plaatsje volko
men, ziodat men niet behoeft te vreezen,
dat door een Eugelsch leger gemakkelijk
de toevoer van water naar Pretoria zou
worden afgesneden. Maar voorloopig be
hoeven we daarvan niet te praten, want
er zijn op 't oogenbiik wel veel meer En
gelschen dan Boeren in de hoofdstad, maar
als krijgsgevangenen.
In zeven-achtste gedeelte van Pretoria
zal het zeker ook geschieden en overvloedig
„mondkost" opleveren, vooral ook omdat
men daar niet van den regen afhankelijk
is. Nu is milies wel niet heel lekker, maar
voedzaam en gezond, en dat is veel meer
dan de meeste belegerde steden redelij ker-
wijze kunuen verwachten.
Maar,zooals gezegd, wanneer de Eugelsche
generaal den raad krijgt, of liever wanneer
men hem, indien hij\bereikbaar ware, den
raad zou willen geven om van Ladysmith
naar Durban te trekken, is hy nog niet
precies op weg naar Pretoria.
De bevolking van de beide republieken
is zeer veel beschaafder dan men over't al
gemeen in Europa, met name in ons lieve
vaderland, denkt. Men heeft zich voorge
steld, dat de Boeren eigenlijk door Enge
land overvallen zijn en op niets voorbereid
waren. Het tegendeel is waar, zooals nu
overvloedig blijkt. De tijd van 1881 tot
1899 is goed gebruikt. DeZuid-Afrikaansche
Republiek heeft voor een flinke fabriek van
ammunitie te Modderfontein gezorgd.
De artillerie, die drie weken geleden door
heel Engeland uitgelachen we"d, is nu, van
„vrij goed", „goed", „als de onze", „l>eter
dan de onze", geworden. Van de artillerie
van den Vrijstaat weet ik door eigen aan
schouwing, Jut ze uitsluitend door Boeren
zonen, onder commando van vreemde, meest
Duitsche, officieren, bediend wordt. Nu
reeds verluidt, dat de Engelsche ambulance
niet zoo goed is als die van de Boeren.
Wel, de Republieken hebben zeer goede
geneesheeren, en Pretoria bezit een uitne
mende inrichting voor verpleging met ver
scheidene liefdezusters, 'k Bedoel hiermbi
allerminst, dat het „Roode Kruis" overbo
dig werk doet. God zegene het! Moge het
met tonnen gouds uit Nederland geholpen
worden! Maar die denkt, dat hier nu de
eerste hulp voor de Boeren aankomt, ver
gist zich geheel.
De kleuren der republikeinsche vlaggen,
Die van deZ.-A. Republiek is de Nederland-
sche vlag met een staande groene baan, langs
den stok; die van den Oranje Vrijstaat om
en om witte eu oranje banen in de lengte,
drie oranje en vier witte; boven in den
hoek aan den stok een kleine Nederland-
sche vlag; de vlag voor de nieuwe republiek
van Zuid-Afrika is de Transvaalsche met
onderaan een viirde oranje baan.
15 Nov. 1899
De uit Oustlndië teruggekeerde en bij
het 3e reginent infanterie ingedeelde le-
luit. M. F. Gollenberg komt te Vlissingen
in garnizoen.
Bij kon. besluit is benoemd tot voor
zitter van 't bestuur der waterkeeriog van
den calami'eusen Willem Antiapoller J.
de Geus.
Met ingang van 15 November is de
invoer van melkkoeien langs Sel-aete ver
boden, en langs Clings (station en dorp)
weder geoorloofd.
Door Provinciale Staten van Liraburg
is tot lid der Eerste Kamer gekozen jhr.
A. H. H. A. Michiels van Kesienicli met
40 van de 42 stemmen. De heer Victor de
Stuers hal 1 stem.
Bij Kon. besluit is bevorderd tot
opziener 2e klasse der visscherijen op de
Sobelde en Zeenwsche Stroomen,F Lauret,
thans opziener 3de klasse.
Leerplicht.
Blijkens het verslag der commissie van
rapporteurs in de Tweede Kamer bedraagt
het aantal adressen inzake het wetsontwerp
op den leerplicht 1179. Zij zjn terinzage
voor de leden gelegd en verdeelt als volgt
lo. adressen voor leerplicht en ver
plicht herhalingsonderwys, ten getale van
34
2o. éeu adres v^or leerplicht
3o. adressen voor leerplicht, maar tegen
verplicht herbalingson lei wijs 9
4o. adresse i tegen verplicht herhalings-
onderwijs, 9
5o. een adres tegen verplicht herhalings-
onderwijs voor me sjes
6o. adressen, houdende bezwaren tegen
het wetsontwerp en in verband daarmede
verschillende verzoeken behelzende 8
7o. adressen, houdende bezwaren omtrent
het wets ntwerp, maar daaromtrent goeu
bepaald verzoek bevattende 5
8o. adressen, houdende verzoek het wets
ontwerp niet aan te nemen, 471 benevens
571, byna aile ingezonden do.<r R. K.
pastoors en hunne .arochianen, alsmede
andere LL K geestelijken, R. K. ke k-,
arm- en soli ralbestu en, R. K. onderwijzers
onderwijzeres.en en oulers van school
gaande kinderen, velschillende R. K. ver-
eenigingen en stichtingen;
9o. adressen, hou lende het verzoek het
wetsontwerp niet an te nemen, en waarin,
behalve de in andere adressen genoemde
bezwaren, nog argumenten tegen het ont
werp worde i aangevoerd of bijzondere
mededeelingen e.i wenschen worden ge
daan, 53.
Omtrent 17 airessen is vroeger reeds
rapport uitgebracht.
Genezing van drankzuchtigen.
Het aantal slachtoffers van den alcohol
is in onze maatschappij, waar de verleiding
zoo groot is, zeer aanzienlijk. Weinig wordt
er gedaan, om dit aantal te beperken, wat
voor een groot deel is toe te schrijven aan
de onkunde aangaande den weg, dien men
heeft, in te slaan. Hoevele middelen men
ook aanwendt om den dronkaard van zijne
drankzucht te genezen, er is slechts één, dat
op den duur proefhoudend blij kt te zijn en
dat is geheel-onthouding van alle alcoho
lische dranken (zoowel wijn en bier als
sterke drank). Men dient den alcohol zoo
ver mogelijk van den drankzuchtige te hou
den en daarvoor is het noodig, dat ook de
huisgenooten zich het gebruik er van geheel
ontzeggen.
Nu, wie kan zioh die kleine opoffering
als het er eene mag heeten, niet gaarne
getroosten terwille van den zwakke. Zeer
gewenscht is het, dat een genezing zoekend
drinker voor eenige maanden, liefst voor
den tijd van plm. 1 jaar, verblijf houdt
in eene inrichting a!s Hoog-Hullen, door
de „Ver. tot bevordering van het herstel
van drankzuchtigen" te Eelde in Drente
gesticht. In dergelijke herstellingsoorden
staan de verpleegden onder voortdurend
geneeskundig toezicht en worden zij aan
genaam bezig gehouden, vooral door tuin-
arbeid. 't Spreekt van zelf, dat ook hier
de onthouding de machtigste factor voor
de genezing is. Er zyn er, die meenen,
dat een plotselinge ontuouding voor den
drinker noodlottig zou zyn en b. v. aan
vallen van delirium te voorschijn zou roe
pen. Deze meeniag is met de ervaring
echter geheel in strijd zoo werd in 1897
slechts bij 1 van de 24 in Hoog-Hullen op
genomen patiënten een lichte aanval van
delirnm waargenomen, terwijl toen vroeger
verscheidene van die 24 meer of minder
hevige aanvallen hadden te doorstaan.
Oude Postzegels.
De aandacht van bet publiek wordt er
op gevestigd, dat frankeerzegels, briefkaar
ten en briefomslagen van vroegere uitgiften
dan van 1898/99, voor zoover die niet reeds
vroeger zijn ingetrokken, met ingang van
1 Januari 1900 buiten gebruik zyn gesteld,
en dus, nadien datum, waardeloos zijn voor
de frankeering van brieven en andere
stukken.
Brieven en andere stukken, geheel of
gedeeltelijk met die zegels gefrankeerd en
op of na 1 Januari 1900 ter post bezorgd,
worden derhalve als ongefrankeerd of on
voldoende gefrankeerd beschouva en met het
verschuldigde port belast.
De bovenbedoelde frankeerzegels, brief
kaarten en briefomslagen worden na 1
December niet meer verkrijgbaar gesteld
en kunnen na 1 Januarie tot 1 Juli a. s.
tegen frankeerzegels, respectievelijk brief
kaarten en omslagen van gelijke waarde
der uitgiften van 1898 en 1899, worden
ingeruild.
(Uit deze officieele mededeelingen lezen
wij niet dat ook de ongepostzegelde brief
kaarten (en enveloppen) waarleloos worden.
Alleen de postzegels die er op geplakt
worden, moeten van de nieuwe zyn. Red.)
Gestorven op de brits. Omtrent den
dood van den korperaal schryver P. J. v.
Nieuwland van het garnizoen te Medan
(Oost Sumatra) die in arrest verkeerende,
in een aanval van delirinra tremens stierf,
meldt de Sumatra Post het volgende:
„De overledene, die naar het schijnt veel
misbruik van sterken drank maakte, was
wegens dronkenschap tot provoost-straf ver
oordeeld en onderging den eersten dag van
de hem opgelegde straf vrij rustig. Doch
den tweeden dag kreeg hy hallucinaties,
zag dieren, ratten, enz. in zijn cel, in het
kort: hij kreeg d-> welbekende, verschrik
kelijke verschijnselen van den droukemans
waanzin, delirium tremens. Hoogstwaar
schijnlijk was het uitbreken van diecrissis
verhaast door de gedwongen onthouding
van alcohol, vero irzaakt door zijne straf,
eu de geroepen geneesheer schreef dan ook
een drank voor die eenigenalcohol bevatte.
Tot zoover goed.
„Maar nu zou men verwacht hebben
dat de lijder naar het hospitaal zoude wor
den overgebracht, tbn einde daar onder
voortdurend medisch toezicht te zijn. Dit
hadde men ook wel gedaan, maar in het
hospitaal is geene gelegenheid om een zoo
onrustigen zieke op te nemen, geene isoleer
cel. En zoo moest men, nolens volens,den
man in zyn hok laten, en déAr is hij dan
oona een paardagen van onbeschrijfelijk
lijden gestorven. Het verdient opmerking
dat men niet heeft bemerkt dat hij stervende
was. Den volgenden morgen kwamen ze
in zijn hok, en toen lag hy dood. Het
vel van zijn ellebogen en van zyn
knieën waB er afgeschaafd, in zijn krank-
zinnigenangst was hij tegen de muren opg )-
vlogen, en toen, toen was hij stil geworden.
„Zóó is de/.e m ui gestorven, verlaten van
God eu menschen, opgesloten in een hor,
als eer. razend wild dier Wie zal den
noesten martelenden angst, het schrikkelijk
lijden besohrijve i van lie laatste uren, voor
hy „stil" werd.
„U zeker, zegt de zedepreker, het was
„zijn igen schul i"! Maar men kon toch
ook voor zieke soldaten die dan door hnn
eigen schuld ziek worden, wel dat doen
wat noodig is. De brits van een provoost
is geen aangenaam sterfbed".
(De heer v. N. was geboren te Zierikzee.)
Maandag werd het stoffelijk overschot
van 't lid der eerste kumer rnr. W. G.
baron Brantsen v. d. Zijp te Arnhem ter
aarde besteld. Aan de groeve waren o. a.
de Commissaris der Koningin in Gelderland,
het lid van gedeputeerde staten de heer v.
Nispen, en de antirevolutionaire Kamerleden
Mackay en v.d. Borch. Op uitdrukkelijk ver
langen van den overledene werd bij 't graf
niet gesproken. Zyn broeder, baron Brantsen
v. Wielbergen, oud-lid der tweede kamer,
dankte voor de eerden overledene bewezen.
Er heersche, naar men zien kon, diepe
rouwe in 'tstille dorpje Schaarsbergen. De
vensters van alle woningen waren geslo
ten. De mannen droegen 't lijk de
vrouwen waren bij de groeve. Aan het
sterfhuis werd, mede op verlangen van
den overledene, door dr. v. Gheel Gilde-
meester, van 's Gravenhage, 1 Corinthen
XV gelezen.
Een waardig lid der antirevolutionaire
party is met dezen oud-strijder heengegaan
TWEEDE KAMER.
De Kamer is gisteren weinig opgescho
ten. Gelukkig werd een heels verbetering
aangebracht door de aanneming van 't amen-
dement-Kuyper dat de verschillende stroo*
mingen in één bedding te leiden w:st.
De heeren Drucker, c. s. wilden den
tusschentijd vóór e;-.u „ongevallene" sc ade-
loosstelling genieten mag tot een week in
krimpen. De heeren Troelstra c. s. wilden
dien t jd inkrimpen tot d ie dragen. De
regeering echter hield vast san den wacht
tijd van drie weken.
De heer Kuyper diende toen een amen
dement in dat deze drie tevreden stelde.
De beperking tot drie dagen nam hij over
van mr. Troels:rade 70 procent met den
ingang op den dag na 'tongeval nam hij
over van mr. Druoker; en van 't regee-
rings ontwerp den wacbttjd.
De voorsteller wees op de groote nooden
in een werkmansgezin, waar terstond de
vader broodeloos wordt, tegenover hen die
bij ongeval niet hun tractement behoeven
te verliezen. Dat zyn rede insloeg bewijst
wel dat tegen zyn amendement alleen stemden
de Katholieken, de minister-kamerleden en
oen viertal ou'Miberalen met de vooruit
strevend liberalen Meesters en Kool.
Art. 22 bepaalt dat 70 procent van't loon
wordt uitgekeerd bij ongeval of zooveel
minder als de Rijksbank zal uitmaken in
verband met 's mans overgebleven geschikt
heid.
De heer Schaper stelde voor uitkeering
van het volle loon. Dit, ea verschillende
andere amendementen, alle in 't belang van
den invalieden werkman, worden aangehou
den. Een er van dat van de heeren De
Klerk, de Visser, Brummelkamp, Ketelaar
en Troelstra bedoelt om den ongelukkigen
jongen man of dito vrouw wier verdere
loopbaan door een ongeluk gestuit zon wor
den, in zyn volgend leven nooit geheel en
al verstoken te laten van de voordeelen
die anderen van zyn leeftijd, voortwerkeude,
deelachtig kunnen worden.
Nog hebbende heeren Lobman, de Visser
en Kuyper vijf nieuwe artikelen voorge
steld, strekkende den werkgever te veroor
loven lo. zelf het risico te dragen, 2o.
dat over todragenasn maatschappij, inrich
ting of syndicaat.
Doet hij het laatste, dan treedt de maat
schappij geheel in zijne plaats ophetoogen-
blik dat verzekering met haar wordt ge
sloten. In beide gevallen wordt de Staat
gewaarborgd tegen wanbetaling van den
4~
werkgever of
dier voege vod
gevolg zijn datj
zou ontvangen
geheel buiten
werkgever des
keren bij een f
de Bank steed
risico's door de
van de jaarlij
rente uitkeering
contante waard
contante waard
der Maatschappj
Na de verwe:
dement Kuyper
beste oploasing d
atief, nog niet
brandende gebod
en de maatschap
die reeds een
vooc hunne we
schade behoedt.
Opbrengst
Borsele f 78.
Ned.
Aangenomen
dr. P. H. Kaptd
Grijpskerke doon
sterdam.
Beroep, n te
vaer te ünderdel
Punseüe cand. tl
perveen toiz. l]
Ams'erdam.
Bedankt voor
Vries osnd. te .él
Wemelding
honden stemming
den uitgebracht
werden de heerel
A. Paauwe (aftr.
met 83 stemmen]
wijlen den heer
eenige verspreid
heeren F. Burge
J. van der GraJ
men. De benoemt
aangenomen.
Ger
Drietal te Lee
ds. G. Meijer te
Meeden.
Beroepen te 1
kenberg te Voor
Bedankt voor
ds. G. v. Halsema
Ch
Bedankt voor
Schotel te Haarle
Doo
Beroepen te Gi
te Amsterdam.
De heer M.
Chr. School te Pui
directeur der Joha
veen (Z. H.) en he
genomen.
Geslaagd te D|
ordeoefeningen de
te Tholen.
Een der grootste
gen, de heer H.
staat van faillisseme
moet ongeveer l1
terwijl het actief g<
rende goederen zw:
Voor enkele klein
hij betrokken zijn,
slag, bovendien zijr
brood eloos.
Hansweert.
brugwachter a. d.
sluisknecht te Han
te Hansweert J. Po
Sohore, en tot brug
Schippers werkman
Nieuw-en St. J
teraad alhier beslot
wijze ontslag te ve
wijzer A. de Smid en
te benoemen den heei
Zeldzame fami
K. Molenaar en
1 enevens in het nab
W. Oosterbaan en v
lijk hun 40jari/e et
niet zoo zeldzaam is
als men bedenkt dat
3 dochters heeft, t<
doch;er en 3 zonen
deren allen aan elkani
wijl niet een der
meer kinderen bezit.
Te Huihuizen
een arme vrouw die
een spaarpotje gevon
aan rijksdaalders.
Te Minnertsj
meisje over een pot
bezweek binnen enk
de gevolgen. Een
te Terhorne is Zati
en duisternis in een
dronken. Te Lo<
jongen door onvoorzii
