NIEUWSBLAD
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VOOB ZEELAND.
lburg.
Ho. 18
SCHOOLHIEUWS-
ItUiill.
.21
n22
.23
.24
.25
.26
.27
28
n29
.30
jt-
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Engeland en Transvaal.
BEKENDMAKINGEN.
KEBKtSIEUWS.
Safccifaij 11 Hoiem6ec.
tlpprftpiirfp Inargang.
:6SAAV.
ntwerpen
s morg. 7.u.
LBOOT
ter dam.
Botterdam.
8 8,-
3,-
7,-
11,-
R.
.22 'sm. 10,—
.29 12,-
'agmorg. vroeg.
NS'L
OTTERDAM
m
idd.
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
7.30
7,30
7,30
7,30
Yan
Botterd.
vm.
8,15
8.15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
8,15
e tij d.
Rotterdam:
'smor. 'smid.
10 10
11 10,30
12 9,—
13 9,—
14 9,30
15 9,30
16 9,30
17 9,30
18 9,30
19 9,30
20 9,30
21 9,30
22 9,30
23 9,30
24 9,30
25 9,30
26 10,—
.27 10,—
28 8,30
29 9,—
.30 9,30
ENST
n Zierikzoe.
Spoorweg Go*
n Zierikzee:
'«morg. s midd
.10 7,50 2.15
.11 6.— 2,15
.12 11,30
.13 7,50 2,15
14 7,— 2,15
15 7,50 2.15
.16 6.30 2.15
.17 7,50 2,15
.18 7.50 2,15
.19 11,30
.20 7,50
7,-
7,50
6,30
7,50
7,50
11,30
7,50
7.—
7,50
6,30
2,—
2
2-
2.—
2-
2,-
2-
2-
2-
2,-
i
I;
rschelde.
m. 3,35»)
m. 4,05
1,55
2,15
5, 3,256)
3,45
skens ten hoogst
Vlissingen naar
kt.
»v.
clkeij MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De ongunstige berichten in ons vorig
nommer zijn niet bevestigd, sommige zelfs
zijn in zoover bevestigd dat ook het om
gekeerde er uit kan gelezen worden.
Waarheid alleen is dat Ladysmitb, Co-
lenso, Mafeking en Kimberley nog niet in
handen der Boeren zijndoch dat zij hunne
krachten verdubbelen om ze te krijgen.
Zij zullen ook wel begrijpen hoe nader de
Engelsohe troepen bij de Tafelbaai zijn,
hoe dringender noodzaak er is om spoed te
maken.
Omtrent de gevechten van Donderdag en
Vrijdag nabij Ladysmith erkent nu toch
de Engelsohe regeering zelf dat zij onbe
slist bleven.
Generaal French heeft heimelijk Lady
smith verlaten, waarschijnlijk per gewon-
dentrein welks vertrek door Joubert was
toegestaan. Men zegt dat French met gene
raal Bulier zal raadplegeu om zich over te
geven of een hopeloozen uitval te doen.
Omtrent de operatie der Boeren in Kaap
kolonie kan ook nog niet veel zekers ver
teld worden.
Wel ziet men dat zij naar een vast,
juist, verstandig plan werken en blijken
geven van groot krijgskundig (strategisch)
inzicht.
Indien zij er eens in slagen mochten in
het Westen Kimberley te bezetten en in
'tOosten den weg Ladysmith—Dnrban te
bestrijken, zij zouden mat te groote zeker
heid in 't Zuiden kunnen opereeren.
In de Kaapkolonie loopen drie groote
spoorwegen noordwaarts van uit Kaapstad,
Port Elizabeth en Oost Londen. Zij loopen
als 't ware parallel. Nu worden deze drie
lijnen door zijsporen vereenigd. Wester
en Middelspoorweg door den zijtak De Aar-
Naauwpoort en de Middel- en Oosterspoor-,
weg niet ver van daar door den tak Mid
delburg Stormberg.
Nu hebben de Engelsehen Naauwpoort
verlaten, en volgens gerucht ook Stormberg.
Slaagden de Boeren er nu in de vier genoemde
stations te bezetten eigenlijk üeeten zij
Junctions (verbindingspunten) dan zouden
zij den troepen van Bulier beletten zich
daar te vereenigen en hun doortocht zeer
bemoeilijken.
Laat ons hopen dat het zoo ver nog zal
mogen komen.
By Aar liggen drieduizend Vrij staters
op 't oogenblik werkeloos. Men vreest ten
gevolge van de dreigende houding door de
Basoeto's aangenomen.
Wanneer de Hollanders in Kaapkolonie
besluiten konden zich bij de Vrij staters aan
te sluiten, zonden zij daar krachtig kunnen
optreden onder de leusZuid-Afrika voor
de Afrikaners!
Het Transvaalsche „vlaggelied" dat wij
aan de Villiers toeschreven, is in 200 verre
van dezen dat hij er de componist van is.
Ds. Du Toit, de bekende man van 't
Driemanschap, is er de dichter van.
Jammer dat deze man van zoo groote
verdiensten thans Transvaal den rug hee.t
toegekeerd; en by publiek geschrift de
zijde van Engeland koos. Transvaal, zegt
hy, heeft ongelijk; en Engeland had 't 0
zoo goed met Transvaal voor
Een en ander illustreert de man met
Treurige onvastheid.
Snelle afloop als der wateren. Dit
woord mag wel op ds. Du Toit worden
toegepast.
Op 68 jarigen leeftijd is op zijn bniten-
goed te Schaarsbergen bij Arnhem overle
den de heer mr. D. W. G. I. H. baron
Brantsen v. d. Zijp.
De heer Brantsen v. d. Zyp werd in
1882 lid der tweede kamer voor Zutphen
in plaats van mr. Sickeszin 1886 by de
Kamerontbinding-Heemskerk werd hy
piet herkozen en vervangen door mr. De
Banitz of Willink. In 1888 werd hy weer
naar het Binnenhof gezonden door het
kiesdistrict Sneek dat eerst den heer Oppe-
dijk verkoos, doch deze was ook in Dok-
kum gekozen, zoodat hy voor Sneek bedankte.
By de Kamerontbinding-Tak van 1894
werd de heer Brantsen niet herkozen, doch
vervangen door mr. Th. Heemskerk. In
Februari 1897 werd by door de Staten
van Gelderland gekozen tot lid der eerste
kamer.
De heer Brantsen was in 1854 aan de
hoogeschool te Utrecht gepromoveerd in de
rechtenin 1860 werd hy benoemd tot
commies van staat bij den Baad van State,
terwijl hy tevens diinst deed als Kamer
heer by Prins Frederik. In 1867 benoemde
hem de koning tot lid der c minissie van
beheerder nalatenschap van Koning Willem
II. In de Kamer gaf hy dikwijls belang
rijke adviezen op diplomatiek en op land
bouwgebied. Zijn „fort" was Buitenlandache
Zaken.
Hy was een warm voorstander metter
daad van het Christelijk onderwijs.
De heer Brantsen v. d. Zijp had eenige
jaren geleden door een val van zyn paard
zich zoodanig aan 't oog gekwetst dat dit
hem moest worden uitgenomen.
PROVINCIAL!- STATEN.
(Vergadering van Vrijdag).
Afwezig de heeren Kloppers., de S-idt,
Moes en v. d. Lek de Clercq.
De voorzitter deelt mede dat tot voor
zitters en ondervoorzitters gekozen zyn
van de 2e afdeeling de heeren Havers en
Oggel; in de 3e afdeeling de heeren Pompe
v. Meerdervoort en Heysein de le af
deeling de heeren Kakebeeke en VanTeij-
lingen. Voorts dat nog is ingekomen een
Koninklijk besluit, houdende goedkeuring
van het besluit der Staten tot wijziging
van het reglement op de wegen en voetpa
den.
Het voorstel om voor kennisgeving aan
te nemen een adres van J. W. del. Campo
tot vereeniglng van den Willem, Anna
Jacoba en Kramers toéen waterschap wordt
aangenomen met 30 tegen 8 stemmen die
der heeren v. d. Have, de Bats, Kakebeeke,
v. Lijnden, Fokker, Heyse, v. Woelderen
en M. Bolle. Dat om afwijzend te besohik-
ken op een adres van C. Vrteke c. s. te
's Heer Arendskerke tot verbod van het
vissohen met de zegen in de Schengemet 35
tegen 3 stemmen, de heeren Hammacher,
v. Woelderen en M. Bolle. Dan om met A.
D. Littooy Az. te Middelburg een vergelijk
te treffen over de uitgave van het verslag
met 34 tegen 4 stemmen, die der heeren
Hammacher, van Dam, Heyse en van
Woelderen. Voorts een pensioen te verleenen
van f 250 aan A. Neerings, stoker by den
Provincialen Stoombootdienst, zonder stem
ming aangenomen.
Hierop dient de heer de Veer eene motie
in om eene vaste pensioenregeling voor de
ambtenaren vast te stellen.
Gedeputeerde Staten hebbgtn er in princi
pe geen bezwaar in, maar zij zonden gaarne
eene vaste regeling voor eiken tak van
dienst in het by zonder willen.
De heer de Veer wijzigt zijne motie in
dien geest, die aangenomen wordt met 25
tegen 13 stemmen, die der heeren Fruijtier,
Moerdyk, IJsebaert, Oggel, Siegers, van
Waesberghe Jaassens, Kakekeeke, van
Lynden, van Bompu, Fokker, Heyse, Hom-
bach en van Buren.
Een voorstel om voor de jaren 1900 en
1901 f 500 beschikbaar te stellen voor beur
zen aan minvermogenden tot by woning
der lessen aan le Bijkslandbouwschool te
Goes, wordt verworpen met 25 tegen 13
stemmen. Voor de heeren v. Teijlingon,
v. d. Have, de Bals, Erasmus, v.
Waesberghe Janssens, van Dam, den Boer
de Casembroot, Kakebeeke, van Lijnden,
Hombach, M. Bolle en Henneqaiu. Dat
om Gedeputeerde Staten te machtigen naar
aanleiding van het verzoeK van J. B. Wijf-
fels c. s. tot gedeeltelijke wyziging van de
zekerheidsstelling voor het onderhoud van
den weg AardenburgBelgische greas,
wordt zonder stemmi' g goedgekeurd; ook
dat om afwyzend te beschikken op het
verzoek van den Raad van Westdorpe om
verhooging van het toegestane renteloos
voorschot voor wegsverbetering; en beslo
ten om wyziging te brengen in de voor
waarden waaronder aan de gemeente Zuid-
dorpe een renteloos voorschot voor wegs
verbetering is verleend en een renteloos
voorschot van f 8000 te v;rleenen aan de
polders van Lynden, groote Hnissens,
Willem III en Stoppeldijk tot bekeiing
van wegen, van f2500 aan den Dreischor-
polder en f 10500 aan de gemeenten Se-
rooskerke (S) en Noordwelle voor het maken
van een baven van Schelphoek.
Na wijziging der begrooting over 1900
sluit de Voorzitter do vergadering in naam
der Koningin.
TWEEDE KAMER.
De Kamer heeft door verwerping vau
het amendement-Troelstra beslist, dat niet
alleen de landbouwers, maar ook die met
krachtwerktuigen werken, niet bij deze,
maar bij een volgende wet zullen verzekerd
worden. Men deinsde te rug voor de vaagheid
van het begripkrachtwerktuig. Landbouw-
specialiteiten als de heeren Bastert, v.
Alphen, Zijlmaen Tydeman waren de tolken
van deze bevreesden, en terecht. Immers er-
zijn verschillende werktuigen bij den land
bouw in gebruik, van welke het niet vast
staat of zij wel gevaaropleveren.
Toch trachtte de heer Kuyper door in
diening van een ander gelijksoortig amen
dement met meer omlijnde aanwijzing, de
landbouwers, die inderdaad met gevaarlijke
stoomwerktuigen enz. werken, alsnog in
dit ontwerp te brengen; doch ook deze
poging mislukte. Alleen de antirevolutio
nairen en vrij-antirevolutionaire n, een
enkele Katholiek en de heer Verhey
stemden er voor.
Aangenomen werd, ondanks bestrijding
van den heer v. Kempen, doch met zijde-
lingsche verdediging door den minister,
een amendement-Veegens om den zetel van
de Rijksverzekeringsbank te Amsterdam te
vestigen in plaats van te 's-Gravenhage,
teneinde de Bank te houden buiten den
mogelijken invloed van het centraal (amb
tenaars-) gezag.
Nog enkele andere wijzigingen werden
verworpen.
Het wordt steeds duidelijker, dat deze
wet zal worden aangenomen, met groote
meerderheid en een lauwerkrans zal worden
om de slapen van de drie ministers, die
haar verdedigen, en van de commissie van
rapporteurs, voornamelijk van hun voor
zitter die, schoon principieel tegen haar
gekant, aan de totstandkoming der wet
op loyale wijze wil medewerken.
Goes. Zy, die genegen zijn als vrij
williger bi) ie Nat. Militie voor deze
gemeente op te treden kunnen zich daartoe
vóór 1 December 1899 op eiken werkdag
tu8schen des voormidddags 9 tot des na
middags 2 uren ter secretarie aangeven.
Zij, die zich als vrijwilligers aanmel
den, behooren te zyn ongehuwd of weduw
naar zonder kinderen, ingezetenen, licha
melijk voor den dienst geschikt, ten min
ste 1.56 Meter lang, tusschen 19 en 35
jaren oud, terwyl alleenlijk vroeger ge
diend hebbenden tot het volbrengen van
hun 40ste jaar kunnen worden toegelaten.
Zij moeten voorts tot op het tijdstip der
optreding aan de Militie voldaan hebben
en een goed zedelijk gedrag hebben geleid,
terwijl de ingeschrevenen voor de Militie
alleen worden toegelaten voor die gemeente,
in welke zy ingeschreven zyn, ten ware zy
geene verplichtingen ten aanzien der Mi
litie meer te vervullen hebben.
De door de vrijwilligers over te leggen
stukken zyn
le een getuigschrift van den burgemees
ter der woonplaats, tot afgifte waarvan ter
secretarie alhier zal worden gevaceerd op
Maandag 27 November a. s. 's middags 12
uren
2e het bewijs van aan de verplichtingen
ten aanzien der Militie voldaan te hebben
en bevendien
3e voor gediend hebbende personen; het
bewijs van ontslag en het getuigschrift van
goed gedrag, afgegeven door den bevelheb
ber van het korps, bij 't welk zy laatst
gediend hebben; en
4e voor minderjarigeneen bewijs van
toestemming van hun vader of moeder.
De Commissie vandeCEconomisehe Spys-
uitdeeling, bestaande uit de heeren J. J.
Ochtman, voorzitter, B. M. den Boer, E.
van den Bosch, F. A. de Ligny, J. A. van
Heel, L. A. Knitel, I. D. Fransen van de
Putte, S. J. J. de Jonge Mulock Houwer,
G. van der Hoek en A. Dekker Jz., Secre
taris en Thesaurier, heeft hare werkzaam
heden voor het aanstaande winterseizoen
hervat en de biljetten ter insohrijving aan
de ingezetenen doen uitreiken.
Burgemeester cn Wethouders voldoen
gaarne aan het verzoek der Commissie, om
tot milde bijdrage aan te sporen en ver
trouwen, dat de ingezetenen door eene ruime
inteekening of bijdrage zullen doen blijken,
dat de werking der Commissie en haar
voortdurend bestaan op hoogen prijs worden
gesteld.
De Burgemeester van Goes geeft bij deze
kennis aan de burgers der gemeente, dat
weder bij Burg. en Weth. is ingekomen
eene Kennisgeving van de vereeniging
„Hulp en steun voor Weezen van alle ge
zindten" oat zy op 20 en 21 dezer alhier
eene Collecte zal doen houden.
Met het oog opij de vele behoeften die
hier te lenigen zijn, ontraadt hij ten zeer
ste eenige gifte aan deze Collecte te geven.
Hij herinnert hierbij, dat deze en daar
mede na verwante vereenigingen bijna
elke maand hier colleeteerenen dus Goes ge
regeld exploiteeren.
Van vele dergelijke vereenigingen is
hem bekend dat deze collecten door goed
betaalde personen geschieden en evenals de
administratie volstrekt niet voor nieis ge
voerd wordt, zoodat een groot deel Uwer
gaven terecht komt in de zzkken der ad
ministrateurs en collectanten, en dns niet
besteed wordt aan weezen.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Stavenisse door P. J.
Steijnz, cand. te Sluis. NR. C.)
Boeroepen te Blauwkapel M. Jongebreur
caud. te Ouderkerk o. d. IJeel; te Gor-
redijk ds. H. T. dn Saar te Lippenhuizen
te Willemstad (toez.) ds. J. Weener te
Ter Aar; te Bovensmilde H. C. Hogerzeil
cand. te Amsterdam; te Wijk aan Zee
H. W. Creutzberg cand. te Arnhem te
Daarle C. S. Dijkstra cand. te Hilversum.
Aangenomen naar Warns en Scharl door
B. S. Dijkstra cand. te Hilversum.
Bedankt voor Eenigenburn door E. v. d.
Broek cand. te Brouweishavenvoor
Daarle en voor Eist door B.S. Dijkstra cand.
te Hilversumvoor Erichem door J.
Magendans cand. te Nijmegen.
Door het Prov. Kerkbestuur van
Zeeland zijn tot de Evangeliebediening in
de Ned. Herv. kerk toegelaten de heeren
P. de Looze theol. cand. te Zierik/ee en
H. R. Meeuwenbeig theol. cand. te Zeist.
Geref. Kerken.
Beroepen te Emmer Compascnum ds. P.
Koster te Zegwaard te Opbinde Nijega
ds. E. J. Koppe te Beetgum.
Aangenomen naar Vledderdoor G. Reiners
cand.
Bedankt voor Hommerts-Jntrijp door ds.
A. S. Sohaafsma te Boornbergumvoor
Nyensleekdoor G. Reiners cand. te Kallekotet
Geslaagd te Venlo voor de vrije- en
ordeoefeningen de heer P. de Man, van
Middelburg.
*<Mt9xa7*«k&4AQxauvN&6aM?'SSB.vi
Vlissingen. Door de afdeeling van
Patrimonium is besloten geen deel te nemen
aan de vorming van een landelijk comité op
12 November a.s. voor het verkrijgen van
Grondwetsherziening om zoodoende tot al
gemeen stemrecht te geraken. Zij grondt
haar besluit op het feit dat „Patrimonium."
een werkliedenverbond is dat de behartiging
der sociale belangen afscheidt v an politieke
agitatie. E11 voorts dat zij in abstraoten
zin zeer veel voelt voor het door de anti-
rev. voorgestane huismanekiesrecht. Zij
komt ook op tegen het vergaderen op
Zondag a.s.
Hansweert. Hedenmorgen bij het in
varen der sluis alhier is de knecht van
het Belgisch aakschip „Cecilia" sohipper
E. de Cieene door het breken van den
staaldraad doodgeslagen.
Woensdag voormiddag is op de plaat
voor Brulnlsse een groot aakschip, pl. m.
150 last, naar men zegt de Johanna
Adriana, sohipper Poppelier van Waspik,
geladen met steenkolen, komendeuit Duitsch-
land en bestemd voor de gasfabriek te
Mechelen aan den grond gevaren, zoo
danig dat direct aangeboden hulp van 15
Bruinisser visschers aangenomen en het ach"«
gelicht is moeten worden door een gedeeltj
der lading over te nemen. M. C.
Transvaalsch Geld.
De heer J. A. Wormser schrijft aan
Het Handelsblad
„In uw b;ad wordt nit De Aar (Kaap-
kolonie) gemeld dat „Transvaalsch geld
niet langer als gangbare munt wordt aan
genomen." Vergun my a mede te deelen
dat de Engelschen in de geheele Kaapko
lonie reeds lang kinderachtig genoeg zijn
om goud en zilver met den kop van Kruger
te weigeren.
„In de bar's in Kaapstad kon men in
1896/'97 geen Transvaalschen shilling in
betaling geven. De buffetjuffrouwen knip
ten mij met verachting die stukjes weer
terug met de woorden: „That's an Oom
Paul 1"
„Einde November 1896 stond ik 's nachts
om half twee aan het station te Middelburg
Boad om plaats te nemen naar Pretoria.
Dat kostte ruim 5 pd. st.'k gaf zes goud
stukken, maar kreeg er drie terug omdat
ze Transvaalsch geld waren. Gelukkig had
ik nog drie „gangbare" in den zakanders
zou het loketje zonder genade mij voor den
neus dichtgeworpen zijn.
„De Transvaalsche goudstukken hebben
innerlijk meer waarde dan de Engelsohe.
In de Z. A. B. zyn alle ponden Sterling
en onderdeelen gelijk. Maar 't is een be
kende zaak dat wie nit de Republieken
naar Engelsck^ grondgebied gaat, zorgen
moet dat hy En ;elsch goud en bankpapier
bij zich heeft „om niet in de kolonie zon
der middel van bestaan te zyn."
Annecdote van Kruger.
Een tijdje geleden had Krnger een paar
Boereu uit het achterland op visite en
liet hun 'savonds de gouvernementskantoren
zien. Er brandde in eeu der kamers een
electriseh licht. Toen men het vertrek zou
verlaten vroeg Krnger met de hand ophot
knopje, waarmede iet licht uitgedraaid
wordt, of een der Boeren het licht op dien
afstand kon uitblazen. De forsehe kerels
spanden zich in om te blazen, maar het
lukte natuurlijk niet. Toen zette ook
Kruger de longen uit en blies (draaide het
knopje om) en het licht was nit. Enorme
verbazing der Boeren.