EN- i
does.
A
delburg.
is i) i g.
nies. A
indbouwers.
ir Crediet
B IJ VOEGSEL YAN ZATEEDAG 28 OCTOBEE 1899.
egen-Caps
ERJASSEN ri
lalileit (Grove
visser,
Zonen,
TKIiDAJU-
10,-
TOELICHTING BIJ DE KAART.
vercoath en
W en CAPES
KNTALONS.
n voor
naar maat
en afwerking.
WOLLEN
mden, Kou
ken.
KEUZE
ASJ K S|
Kap.
en CAPES.
zijn Geachte
en omstreken, dat
zijn ZAAK IN
voortzetten in het
^ast de molen
iGravesteln.
ote voorraad in
pry zen.
|rh.Breewaterstraat.
HAPPIJ
Gravenhage,
erste Hypothecair
Pt. en 3Vs pCt.
Verkrijgbaar ten
te Middelburg
I o h e tij d.
fan Rotterdam:
'smor. 'amid,
ad. 29 11,—
i.30 li
as. 31 10.30
loen
}nd.
|ijd-
Iter.
aan.
Ins.
loen
pnd.
lijd.10
(ter.11
|nd.12
kan.13
Ins. 14
foenlb
bnd.16
rijd.17
lter.18
Ind. 19
pan.20
21
|oen22
lnd.23
.24
|ter.25
1.26
tan.27
Ins. 28
ïoen29
pnd.30
10,30
10,30
10,30
10,30
10,30
10.30
10,30
10,30
10.—
10,30
9,—
9-
9,30
9,30
9,30
9,30
9,30
9,30
9,30
9,30
9,30
9,30
9,30
9,30
10,-
10,-
8,30
9-
9,30
drenzen.
Spoorwegen.
Op de groote kaart ziet men in het Noorden de Zuid-Afri-
kaansche Republiek (Transvaal)ten Oosten daarvan Betsjoena-
land ten Noorden er van zou men indien de kaart grooter ware,
Rhodesia zien liggen. Ten Zuiden van Transvaal ligt Oranje
Vrijstaat dat in het Oosten weder begrensd wordt door Zoe-
loeland ten Zuid-Oosten door Natal en Basoetolanden ten
Zuiden door de Kaapkolonie.
Het kleine kaartje van geheel Zuid-Afrika (in den hoek
onderaan) geeft de staatkundige ligging van Transvaal en Vrij
staat aan; en men kan er uit opmaken hoeveel grooter de
afstand is die een legermacht van uit Kaapstad zou moeten
afleggen dan uit Durban in Natal.
Daarom hebben de verhonden Boeren dadelijk op Natal 't
oog gericht, waar zij op 't oogenblik, op 29 graden Zuider
Breedte, Glencoe bezetten.
Daar zoeke men ook Dundee en Ladysmith en Elandslaagte
en zooveel plaatsen als nog zullen genoemd worden.
Men ziet dat deze republieken aan alle zijden door Engelsch
gebied omgeven zijn, behalve in het Noord-Oosten waar Portu-
geesch gebied ligt.
Overigens is alles Engelsch, te weten Kaapkolonie, Griqua-
west, Betsjouanaland, Rhodesia, Tongaland, Zoeloeland, Natal,
en Baseetoland.
Rhodesia is door Engeland aan de Chartered Company in
beheer gegeven.
Om de gemeenschap tusschen Betsjouanaland en Kaapkolonie
te verbreken is ook een macht der Boeren naar het westen
getogen om Kimberley, Mafeking en andere plaatsen te bezetten.
De strijd wordt dus in het Oosten gevoerd aan de zijde van
Natal; en in het Westen aan de zijde van Grequawest.
Nu heeft die Chartered Company, wel bekend, een charter,
een octrooi, van daar haar naam. Verscheidene vermogende
Engelschen hebben er hun geld in en nu dreigen deze compagnie
(maatschappij) groote verliezen die kunnen voorkomen worden
wanneer Transvaal met dat gebied der Chartered Compagnie,
met Rhodesia vereenigd wordt. Want in Transvaal zit 't goud.
De minister van financiën in Engeland Hicks Beach
heeft 'tdeze week in 't parlement gezegd dat bijaldien Enge
land wint Transvaal de oorlogskosten maar moet betalen want
daar zitten de goudmijnen
Ook Jameson in 1896 had dezen toeleg gesteund!
Nu staan de overige bovengenoemde landen, Transvaal en
Vrijstaat uitgezonderd, rechtstreeks onder Engelsch gezag. En
naast en boven al de verschillende bestuurshoofden dezer lan
den staat er eende High Commissioner (Hooge Commissaris)
dat is de gouverneur van de Kaapkolonie. Vroeger was dit
Rhodes. Thans is 't Milner.
Nu zijn Transvaal en Vrijstaat saam wel grooter dan Enge
land maar zij hebben saam slechts 1 miljoen inwoners, en van
die 1 miljoen is slechts een derde blanken; de rest zijn kaf
fers en andere inboorlingen.
Groot Brittanje heeft 128 inwoners per vierkanten kilometer
Transvaal nog niet eens 1 inwoner per vierkanten kilometer.
Pretoria telt 8000 inwoners, is dus ongeveer als Terneuzen.
Potchefstroom, Heidelberg, Lijdenburg hebben 2000 inwoners
dus niet half zooveel als Ierseke.
Barberton heeft er 3000, dus ongeveer half zoo veel als Goes.
Bloemfontein heeft er 6000, dat is ongeveer als Goes.
De legermacht der Boeren is ook klein in vergelijking met
die der Engelschen.
Zij kunnen samen ongeveer 50 duizend man op de been bren
gen. Wanneer straks de Engelsche vloot behouden aankomt,
heeft Engeland er al nagenoeg de helft.
Ook hebben de Engelschen het voordeel van het terrein. Zij
kunnen 't land van alle zijden binnenkomen. Uit Rhodesia in
't Noorden, langs Kimberley in het Westen, van uit Durban
in het Oosten en van uit Kaapkolonie in het Zuiden. Zij zullen
echter eerder van Durban uit komen dan langs Kimberley.
Naar de laatstgenoemde plaats toch kan de tocht slechts met
ossenwagens geschieden.
Indiende Boeren Kimberley veroveren, hebben zij de diamant
mijnen bezetten zij Mafeking dan voorkomen zij een aanval
op Johannesburg.
Maar ook de bezetting van Glencoe en Dundee is van groot
gewicht. Immers daar liggen de passen door welke de vijand
gemakkelijk 't land binnen dringen zou.
Vergadering van den Middelburgse! en
Gemeenteraad.
o
Morgenzitting van 25 October 1899.
o
Afwezig by den aanvang der zitting de
Wen E. P. Schorer en W. H. Snouck
Hurgronje.
De heer van Dunné, die na zfine herbe
noeming voor de eerste maa! de zitting weder
jjjW0?nN legde in handen des Voorzitters
eedenaf, waarna deze hem
nn+nUn ,.e* enoeniing gelukwenschte e:i de
?n d. 1. l\T00rlezen van het verhandelde
"elkB °""~aerd
Daarna doet de Voorzitter opgaaf van de
Tol jende ingekomen Btakken als:
a Een schryven van den heer van Dunné,
waarby hij aanneemt zyne herbenoeming
als Voorzitter van de Commissie van
Fabricage
b Een schrijven van denzelfden meldende
dat door hem aangenomen wordt zyne be
noeming als lid der Commissie van Finan
ciën;
c Een afschrift van het besluit van Gede
puteerde Staten afwyzende de reclame van
C. J. M. Hackenberg tegen zijn aanslag in
de 14e klasse van den hoofdelijken omslag;
d Een brief van de Gezondheidscommissie
omtrent het aanbod van den heer Nonhebei
tot bacteriologisch onderzoek van het
water
e De rekening 1898 van den Middel-
burg-Vlissingschen ryweg;
f Een voorstel van B. en W. om een
assistent aan te stellen by het teekenen
aan de burgeravondschool op eene jaar
wedde van f200;
g Een adres van A. D. Littooy om
verlaging v<<n den gasprys;
li Een voorstel van de heeren Heijse,
Verhage, van der Harst, van Dnnné en de
Veer om van af 1 Januari "899 den prys
van het gas te bepalen op f 0,07Vs per ku-
biekenmoter en voorde straatverlichting op
f0,06Vs per kubiekenmeter;
i Een verzoek van mej. A. D. Nyland
om eervol ontslag tegen 1 Januari 1900
als onderwyzeres in de nattige handwerken,
tegen welk ontslagdecommiss e van toezicht
op het lager onderwys geen bezwaar heett;
h Een adres van de agenten van politie
2e en 3e klasse, die verbooging vragen i
van hunne jaarwedden
l Een a ires v-n J. A. en r. H. Vertregt,
die eene strook gemeentegrond op het Molen
water, noodig voor door hen aldaar te
stichten woningen, in erfpacht vragen;
m Een adres van S. van Os om ver
lenging van erfpacht.
Wordt besioten de stukken sub a, b en c
voor kennisgeving aan te nemen, die sub
d, e en f ter visie te leggen, die suby en A
vóór do begrooting te behandelen, aan de
verzoekster sub i het gevraagde eervol
ontslag te verleenenhet adres sub h na
ingewonnen advies van den Commissaris
van Politie, in eene volgende vergadering
te behandelen en die sub l en m te ren
vooieeren naar B.en W. om advies.
De voorzitter wil alsnu tot de op de
agenda voorkomende benoemingen overgaan,
r-aar op verzoek van den eer van Dunné
besluit hy daarmede te wac.iten tot de
komst van de twee afwezige leden, die
op dit oogenblik door arabtsbezighe!en
verhinderd werden.
Komt ter tafel een voorstel van B. en W.
tot wyziging van de op 20 September 1899
vastgestelde verordeningen op de heffing
en invordering van secretarieleges.
Op die verordeningen was door Ged.
St. de opmerking gemaakt dat geene leges
konden geheven worden voor verrichtingen
van den ambtenaar van den burgerlyken
stand, tenzij voor een huwelijksvoltrekking
op buitengewonen tyd en buitengewone
wyze.
Daarom stellen B. en W. voor de ver
ordening op de heffing zoodanig te wyzigen
dat leges ad. f 3 zullen geheven worden
voor het ter secretarie geven van inlichtin
gen en het verleenen van bystand terzake
van een voorgenomen huwelyk op door
B. en W. te bepalen uren, waarop overi
gens de secretarie niet geopend is.
Deze leges stellen zy op f 3, in plaats
van vroeger op f 2.5C, omdat de opmerking
van den heer de Veer dat de op de be
grooting gebrachte verhooging van secre-
tarieleges ad. f 375 en het bedrag van
f 445 der personeele toelagen aan drie
ambtenaren ter secretarie, hun juist voorkomt.
De heer van Dunné is van o .rdeel dat
ook de voorgestelde wyziging als in strijd
met de wet niet zal aangenomen worden,
doeh de voorzitter beweert het tegendeel.
De heer de Veer kan zich ook niet ver
eenigen met het voorstel van B. en W.,
het doet hem genoegen dat zy zijne opmer
king juist vinden. Hy zal zich niet ver
zetten tegen de toelage aan de drie ambte
naren, maar is van oordeel dat de manier,
waarop B. en W. de oplossing van het
verschil trachten te vinden, allerongeluk
kigst gekozen is. Door die verhooging zal
men zoo veel mogelyk het betalen van
leges pogen te vermyden en by vreest
dat ze nimmer het door B. en W. geraamde
cyfer zullen bereiken.
De daaTop gevolgde stemming bewees
dan ook dat het meerendeel der leden er
zoo over dacht, want het voorstel van B.
en W. werd verworpen met 10 tegen 5
stemmen. Voor de heeren de Waal, van
Teylingen, A. P. Snouck Hurgronje, Spren-
ger en den Bouwmeester.
Thans wordt aan de orde gosteld een
voorstel van B. en W. betreffende aan
stelling van een opzichter vo-^r de gasfa
briek en duinwaterleiding in plaats van
een onderdirecteur.
B. en W. releveeren in hun praeadvies
dat zy, na het ontslag verleend aan Jhr.
Gevers, tot de overtuiging gekomen zijn
dat het werk, van een onderdirecteur te
vorderen, veel meer overeenkomt met dan
van een opzichter. Zy stellen voor een
dusdanig iemand te mogen aanstellen op
eene jaarwedde van f1000, met 2 twee-
jaarlyksche verhoogingen van f 100, indien
gedrag, ij er en bekwaamheid van den
titularis bevredigend zijn.
De heer van Dunne zegt dat ij met
genoegen'gezien heeft dat B. en W. thans
openlyk erkennen dat het werk van een
onderdirecteur dat is van een onderge
schikte. Hy betreurt het nog altyd dat de
heer Gevers, die door den Raad benoemd
werd, is ontslagen zonder dat de Baad is
gehoord. Wel vroeg de heer Gevers zelf
een eervol ontslag, maar bet is een pu
bliek geheim dat by er moreel toe ge
dwongen is. Wat het tegenwoordige voor
stel aangaat, hy kan er niet intreden; hij
ziet het nut van zulk een opzichter niet
in, aan de fabriek is al personeel genoeg.
De heer Heijse is van hetzelfde ge
voelen, wat aangaat bet voorstel, dat voor
hem een» ware verrassing was; immers op
eene vraag hier vroeger gedaan, of een
nieuwe onderdirecteur zou tangesteld wor
den, werd een ontwijkend antwoord ge
geven.
De heeren Sprenger en den Bouwmeester
verdedigen het voorstel. Zy trachten te
betoogen dat een opzichter onmisbaar is,
eene ziens wyze die door den heer van der
Swalme gedeeld worden.
De heer Koole vindt echter de bezoldi
ging voor een soort meesterknecht die alles
regelt, zooals hy door den heer den Bouw
meester betiteld wordt, te duur, welk ge
voelen ook gedeeld wordt door den heer de
Bijcke, die in overweging gaf de bezoldi
ging aanmerkelyk te verlagen.
De heer Sprenger was echter van mee
ning dat dit niet aanging; de voorgestelde
belooning was gegrond op die van de op
zichters bij Fabricage.
De Voorzitter releveert dat de heer van
Dunné hier eigenlyk buiten de orde het
ontslag van den heer Gevers ter sprake
bracht; volgens hem was dat ontslag eene
zaak die B. en W. aanging.
De heer van Dunné blyft echter by zijne
bewering dat het weuschelyker ware ge
weest, alvorens tot moreele dwangmidde
len over te gaan, den Baad te hooren.
Instemming gebracht wordt het voorstel
van B. en W. met 8 tigen 7 stemmen
verworpen. VI or de beeren de Waal, van
Teylingen, A P. 8nouck Hurgronje, Spren
ger, van de Bee, den Bouwmeester en van
der Swalme.
Aan de orde komt nu een voorstel van
B. en W. tot uitgifte van grond in recht
van erfpacht aan A. Beijnierse voor eene
te stichten fabriek ter bereiding van zui
velproducten.
Het voorstel van B. en W. strekt om
aan adressant den gevraag en grond in erf
pacht te geven, tegen een canon van 17 Vs
cent per centiare, onder voorbehoud dat
alle kosten van ïioleering, bestrating of
verstrating voor rekening van adressant ko
men en onder beling dat, ten aanzien der
fibriek en wat daarby behoort, moeten
worden opgevolgd de voorschriften door B.
en W. te geven in verband met de openbare
reinheid en gezondheid en in verband met
de mogelyke bestemming va.i het onmid-
dellyk aan den grond grenzende terrein.
Niemand opperde eenig bezwaar tegen
het voorstel, dat dan ook zonder hoofde
lijke stemming werd aangenomen.
Zulks was mede het geval met een voor
stel van B. en W., die op een adres van
de Nyverheidsvereeniging betreffende het
gebruik van steen uit hare bakkery by ge
meentewerken, willea antwoorden dat by
het vaststellen van plans en voorwaarden
van aanbesteding van werken en leverantiën
ten be roeve der gemeente, de belangen van
de steenfabriek niet nit het oog zullen wor
den verloren, indien zulks in voorkomende
gevallen met het belang der gemeente be
staanbaar is. Zy willen er tevens by op
merken dat zy zich niet herinneren dat de
Nyverheidsvereeniging ter zake ooit van
mededinging is uitgesloten geweest.
Verder stellen B. en W. voor om een
gedeelte van het onlangs aangekochte oefe-
Lingsterrein, ter grootte van 8.33.19 H. A.
voor een jaar niterlyk tot 25 November
1900 te verhuren aan A. Maas te Oost
en West Souburg voor f 425.60.
Over dit voorstel had eene breede dis
cussie plaats. De heer de Rijcke stelde voor
om het land in eigen exploitatie te nemen.
Wel gaf de heer den Bouwmeester toe dat
dit het meeste voordeel zou kunnen afwer
pen, maar het risico er aan verbonden
schrikte hem af. Het voorstel de Bijcke
wordt hierop verworpen met 8 tegen 7
stemmen. Voor de heeren Wisboom Verste
gen, Heijse, Verhage, de Bijcke, de Veer,
van Dunné en Koole.
Daarna doet de heer Wisboom Verstegen
het voorstel om onder de voorwaarden de
bepaling op te nemen, dat de naweide aan
de gemeente blijft en de pachter zich om
trent het rooven van den oogst moet houden
aan de gebruiken des lands.
(De heeren Schorer en W. H. Snouck
Hurgronje komen ter vergadering).
Het voorstel Wisboom Verstegen -wordt
verworpen met 10 tegen 7 stemmen. Voor
de heeren Wisboom Verstegen, Verhage,
de Bijcke, de Veer, W. H. Snouck Hur
gronje, Koole en van der Swalme; tegen
de h»eren de Waal, Heijse, van Teylingen,
A. P. Snouck Hurgronje, Sprenger, v. d.
Hars', v. d. Bee, van Dunné, Schorer en
den Boilwmeester.
Na deze stemming wordt het voorstel
van B. en W. zonder verdere discussie of
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Ter tafel komt nu een voorstel van B.
en W. om gemachtigd te worden tot het
rooien van eenige door den iepenspintke-
ver aangetaste boomen.
De heer den Bouwmeester zegt dat op de
bolwerken en singels nog geen aangetaste
boomen zijn gevonden,wel binnenstadsten
getale van 47 deze zou hij gaarne willen
rooien en tevens gemachtigd worden om
desgely ks te handelen met anderen, die neg
mochten gevonden worden.
De heer A. P. Snouck Hurgronje vraagt
of het radicale middel van rooien wel noo
dig is; Dr. Bitzema Bos gaf immers ook
medicamenten op tegen zieke boomen.
De heer den Bouwmeester repliceert dat
deze boomen reeds te ver zijn aangetast
om nog te beproeven ze met succes te
cureerenmen kan er echter van ver
zekerd zijn dat men te dezen opzichte
niet onoordeelkundig zal te werk gaan.
De noodige machtiging wordt hierop ver
leend.
De begrooting der sehuttery ad f 3740
wordt hierop goedgekeerd met 12 tegen 5
stemmen, die der heeren Wisboom Verste-
gen, Verhage, de Bycke, de Veer en Koole;
de laatste motiveerde zyn stem met er op
te wijzen dat hij geen subsidie aan de schut
terij wenschte te geven voor muziek op
Zondagen.
Eveneens worden met algemeene stemmen
goedgekeurd de begrooting der godshuizen
tot een bedrag van f 51212.36V2 en die van
het burgerly k armbestuur tot een cijfer van
f42642.86.
Thans wordt overgegaan tot de volgende
benoemingen, als:
a. tot onderwyzeres in de handwerken
aan school C waartoe benoemd wordt mej.
C. A. de Graag met algemeene stemmen
b. tot onderwijzeres (helpster) in de
handwerken aan dezelfde school mej. A.
Boucherie, met algemeene stemmen
c. tot onderwijzeres in de handwerken
aan school D met algemeene stemmen mej.
M. T. Meertens, met wie op de voordracht
stonden de dames C. A. de Graag en A. M.
de la Coer.
d. tot onderwijzeres aan school I;
