IS)
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Ié (PA)
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
lelburg
ORGELS
CE Jz.
ATEL
ie Kolonie
Land"
N. Amerika
•s-Expeditie
KODDE,
ïdbloed,
e zoete roode
,80 per flesch.
MAAS Sr.
ende Knecht
£lo. 151.
idknecht
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
UIT DE BEGR00T1SU.
Buitenlandsch Overzicht.
|lk blijkt ait de
•gen en liun.
koopers.
registers f 70;
•egistcrs.f lOO
egisterg f 14©
•edkoop, deug-
il aanschaffen,
rmij nbetaling,
pen, Inruilen
io's. Toorts te
loch goed on-
>'S.
rwijaier,
Goes,
aanbevelend
op piano, viool
BOEREN met
uiddelen, die bun
|en eu de too-
leren verzeke-
LANSEN.
'STEN.
•ND KLIMAAT
0K00P LAND,
jaar. Reeds véé
|tigd.
3he omgeving
xer. KerkSchool
11.
lEIDERS is tegen
\ing wat hooger op.
vertrekt de
gratis bij de PORT
TPANY,
226, Amsterdam.
lRWE.
Ie Zaai: beproefd
tarwe, (veredelde
land, éénmaal in
geeft lang en sty f
TEST-SOUBURG.
^Middelburg.
THEEBÜ S".
Ie Waren, Comesti-
jn en Grutterswaren.
Grieksche, Portugee-
Inlandsche Wijnen,
ndech Gedistilleerd
teuren enz. enz.
herp concurreerenden
't klein.
5?
DDELBURG.
ENTSEN, Ritthem.
ctober
benoodigd,
m.
te Wemeldinge vraagt
tegenwoordige tegen
of eerder eene
ober
30SSELAAK, Klaren
7a.
NGEMANSE,
rke by Poppendamme.
3afen£ag 28 $epfein6ec.
Decfituile
20UWER,
Grgpskerke.
'Lkeii MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. pƒ0,9 5.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 centiedere regel
meer 10 cent.
Zij die zich mei 1 October a.s.op ons
blad wenschen te abonneeren, ontvangen
het tot dien datum gratis.
Uit de miljoenenrede van minister Pier-
son nemen wg enkele cgiers over, ter
waardeering van de aangeboden Staatsbe
groting voor 1900.
Het tekort van 1897 bedroeg thans 2 en
een half millioen, hoewel 't begroot w»« op
5 millioen. De uitgaven over 1898 zullen
vermoedelijk niet meer dan 142 millioen
bedragen, de ontvangsten kunnen wo.den
geraamd op 138 millioen, dat is 14 ton
hooger. Het tekort over 1898, geschat op
ruim 6 millioen zal waarschijnlgk niet
meer zijn dan 3 millioen. Voor spoorwe
gen en Maasmond bedroegen de uitgaven
in 1898 ongeveer 3 millioen. Dit dienst
jaar zal dus betere uitkomsten opleveren
dan aanvankelijk werd verwacht. Intus-
schen wordt opgemerkt., dat bij deze be
rekening een belangrijke post zoowel in
uitgaaf als in onivangst achterwege is ge
laten, nl. de 5 millioen die voor den spoor
weg LeidenWoerden is besteed en waar
voor een 47-jarige annuiteitsleening is ge
sloten van hetzelfde bedrag.
Over de 7 jaren 18921898 bedroeg
het tekort f 10,136,000,000, terwijl voor
Rotterdams Waterweg, Maasmond, Merwe-
dekanaal en Staatsspoorwegen 21 millioen
werd besteed en geamortiseerd werd voor
21 millioen waarvan 1,5 millioen voor
rekening van Indië.
Ook het dienstjaar 1899 Iaat zich guns
tiger aanzien dan ten vorigen jare.
De uitgaven ad f 151,744,634,20 wer
den bij een viertal wetten verhoogd tot
f 151,966.963,38.
Daarenboven is aangevraagd een ver
hooging van hoofdstuk Oorlog met f 285.000
terwgl nog zullen worden aangevraagd
voor Justitie met f350,000; te zamen
f 635.000 ongerekend eene verhooging van
hoofdstuk Waterstaat met ongeveer f 700 000
voor eene uitkeering aan de Mg. tot Ex
ploitatie van Staatsspoorwegen in verband
staande met de Belgische spoorwegovereen-
konsten, die echter geheel gedekt wordt
door eene uitkeering van België.
Zoo verkrijgt men een totaal van 152,6
millioen zgnde 887,3 duizénd boven het
oorspronkelijk toegestaan bedrag.
In veel sterker mate kunnen echter de
midcjelon hooger geraamd worden. Waar-
schgnlgk zullen zg 4 millioen meer bedra
gen dan de begroote som van 140.7 millioen.
Dientengevolge zal vermoedelijk reeds
dan, blgven de besparingen beperkt tot
6 a 6 ton, voor 1899 tusschen gewone uit
gaven en middelen evenwicht zijn verkregen.
Voor 1900 zgn de middelen begroot op
144,7 millioen, de uitgaven op 151,2 mil
lioen.
Hetgeraamd tekort is dus 6'/s millioen.
Onder de uitgaven zgn begrepen 3,4
millioen voor spoorwegen en Maasmrnd
zoodat trekt men deze posten van het
tekort af 3 millioen overblgft, het gemid
deld bespaarde cijfer, indien niet door be-
langrijke suppletoire credieten de uitgaven
aanmerkelgk worden verhoogd.
Meer wordt aangevraagd f 2,340,651.28.
waarpnder o.a. voor de volkstelling f216,250,
voor uitkeering aan gemeenten voor het
lager onderwijs als ook aan de byzondere
scholen f 150,000voor de herziening van
het gebouwde f 165.000; voor nitkeeringen
aan de gemeenten f 205,000voor trakte
menten bij de staven en van soldijen
f 216,152 voor bnitengewone militaire uit
gaven f 108,115; voor vestingstelsel f 232,000,
voor de posterijen f 628.311.
Daarentegen wordt minder aangevraagd
f 2,8 miljoen.
De middelen konden f 3,9 miljoen meer
geraamd worden dan bet vorig jaar. Voor
de bedryfsbelasting welker opbrengst
in zeer sterke mate toeneemt kon meer
worden uitgetrokken f 631.000, voor de
snikeraccyns 1,6 miljoen voor de indirecte
belastingen, niettegenstaande lagere raming
der successierechten, f 333.000, voor poste
rijen en telegraaf-inkomsten f 704,000 meer
voor het aandeel van het Ryk is de op
brengst van de exploitatie der Staatsspoor
wegen f 143,200. Het gedistilleerd is 1 ton
lager geraamd, doeh de accijns op het ge
slacht 2 ton hooger en de accynzen op wijn,
bieren en azijnen f 90,000 meer.
De Minister constateert dat evenmin sis
in het loopende jaar, noodzakelijkheid be
staat tot onve'wijlde versterking ;an midde
len, niettegenstaande de beh eften geklom
men zijn. De te verwachten meerdere
opbrengst uit de herziening va.i het tarief
van invoerechten, kan nagenoeg geheel
bestemd worden om de uitvoering van
nieuwe wetten uit een financieel oogpunt
mogelijk te maken.
De uitgeven voor spoorwegen en Maas-
moniverlegging zijn gerangschikt onder die
voor welke geleend kan worden. De Minis
ter noemt dit een schaduwzijde. Het zou
verkieselgk zgn deze posten evenals dit jaar
de uitgaven voor verbetering van het
Noordzeekanaal (f 617,000), de Zejh&ven
te Soheveningen (1 ton), de Stoomtramwe
gen (f865,000), de nitbreding van het
intercommunale telephoonoet (f 423,900)
en de voltooiing van het vestingstelsel
(f 851,000) te kannen opnemen onder de
gewone uitgaven.
De ervaring leert intusscben dat in de
laatste 7 jaren slechts de kleinste helft
van de uitgaven van die twee werken
evenals voor Rotterd. waterweg en Merwe-
kanaal moest gevonden worden uit bniten
gewone middeien. En deze werken loopen
binnen een betrekkelyk kort tgdsverloop
giootendeels ten einde.
Tot afboeking van tekorten is f 16,089,215
beschikbaar. De nog openstaande tekorten
met inbegrip van dat van 1897 bedragen
f 31.502,605.
Minister De Gallifet maakte terstond na
Dreyfus' veroordeeling, werk van diens
invrijheidstelling.
Hij schreef 't volgende aan den president
der republiek.
„Mgnheer de President. Den 9en
dezer heeft de krijgsraad te Rennes met
5 tegbn 2 stemmen Dreyfus veroordeeld
tot 10 jaren detentie, bg meerderheid van
stemmen zgn hem verzachtende omstandig
heden toegekend. Na hooger beroep aan-
geteekend te hehben bg den Raad van
revisie heeft Dreyfus dat beroep weder
ingetrokken.
Het vonnis is dus definitief geworden,
en bijgevolg ontleent het zijn gezag aan de
wet waarvoor allen zich bniuen moeten.
De hoogste roeping van de regeering is,
zonder onderscheid en zonder nevenbedoe
lingen de beslissingen der justitie te doen
eerbiedigen. Besloten, dien plicht te doen,
moet zij zich ook bezighouden met hetgeen
de barmhartigheid en het algemeen welzgn
noodig maken. De uitspraak v.n den
krygsraad zalf, die verzachtende omstandig
heden heef. aangenomende wensch,
dadelijk uitgesproken, dat het vonnis ver
zacht werd, zijn zoovele aanwijzingen die
de aandacht moesten trekken.
Als gevolg van het vonnis van 1894
heeft Dreyfus vijf jaren deportatie onder
gaan. Dat vonnis is den 3en Juni 1899
vernietigd, en een mindere straf, zoowel
ten aanzien van den duur als van den aard,
is over hem nitgesproken.
Als men van de tien jaren detentie de
vijf jaaraftrekt die hij op het Duivelseiland
heeft doorgebracht en dat is niet anders
mogelijk zal Dreyfus vyfjaren deportatie
ondergaan hebben en vijf jaar detentie
moeten ondergaan. Men heeft zich afgevraagd
of het niet mogelijk was de deportatie
gelyk te stellen met opsluiting in een
cellulaire gevangenis; in dat geval zou hij
zijn straf bijna geheel ondergaan hebben'
De wet scbgnt dat echter niet toe te laten.
Dientengevolge zon Dreyfus dus een zwaar
dere straf moeten ondergaan dan waartoe
hij inderdaai veroordeeld is.
Uit de ingewonnen inlichtingen blijkt
nog, dat de gezondheid van den veroor
deelde ernstig geschokt is, en dat bij niet
zonder de ernstigste gevaren een langdurige
detentie zon kunnen ondergaan.
^Behalve deze overwegingen, welgeschikt
om me .egevoel te wekken, zijn er nog van
algemeener aard die tot dezelfde slotsom
leiden. De hoogere stBatknndige belangen,
de noodzakelijkheid, al haar krachten te
verzamelen, hebben aan de regeeringen al
tijd, na moeilijke tijden, en ten aanzien
van feiten van bepaalden aard, maatiegelen
van barmhartigheid en vergeving voorge
schreven. De regeering zon niet handelen
in den geest der natie, die naar bevrediging
haakt, indien ze niet, door handelingen die
zg óf uit eigen bewering mag doen óf aap
het parlement voorstellen, alle sporen van
een smartelijke botsing trachtte uit te wis-
schen.
Het is uw recht, mijnheer de President,
om door een groote daad van barmhartig
heid den eersten stap te doen tot het werk
van bevreiiging dat de openbare meening
verlangt en dat het welzgn der republiek
gebiedend voorschrijft.
Ik heb dus de eer, n het bijgaande decreet
ter teekening voor te leggen.
(Het decreet luidt)
De President, enz. gelast: Aan Dreyfus
(Alfred) wordt kwijtschelding verleend van
het overschot der straf van tien jaren de
tentie, ovr-r hem uitgesprok n door den
krggsraad te Rennes, den 9eu September
1899, alsook van de militaire degradatie. De
minister van oorlog wordt belast met de
uitvoering van dit decreet.
Gedaan te Parijs, den 16en September
1899."
Dreyfus heeft de gratie aanvaard; doch
maakt in een door hem aan de Fransclie
dagbladen gezonden „bericht" zgn volk dui
delijk, dat de eisch om eerherstel niet wordt
losgelaten; en dat hg niet rusten zal voor
de laatste Frans hman overtuigd zal zijn
dat hij onschuldig is gestraft geweest voor
een misdaad door een ander gepleegd. Hg
schrijft: „De regeeringderRepubiieksohenkt
mij de vry beid weer. die voor mij niets is
zonder de eer. Van heden af zal ik het
herstel van de vreeselijke rechterlijke dwa
ling blgven nastreven, waarvan ik nog
steeds bet slachtoffer ben. Ik wil dat geheel
Frankryk door een eindvonnis zal weten,
dat ik onschuldig ben. Mijn hart zal niet
tot rnst komen, vooraleer er geen Franschen
meer bestaan, die mij de afschuwely ke
misdaad knnnen ten laste leggen, welke
een ander begaan heeft."
Voor de regeering is stellig de gratie
wel de beate uitweg geweest uit een ver
strikkend doolhof van tegenstrydige staat
kundige en rechtskundige belangen en over
wegingen.
Dreyfus heeft Maandagnacht om half 3
de gevangenis verlaten.
Er stond een landauwer in de buurt
dezelfde die Dreyfus naar Rennes had ge
bracht. Dreyfus en zgn broeder stapten in
en reden weg, na eerst nog een bezoek
aan de woning van Labori gebracht te
hebben. Er was niemand op de been. Tot
12 nur hadlen nieuwsgierigen aan de ge
vangenispoort in konde en regen staan
wachten; doch waren toen maar heengegaan.
Te 3 uur reed Dreyfus naar 't station. Daar
voegde zich een commissaris van den vei
ligheidsdienst en een agent bij hem en zoo
reisde 't viertal naar Bordeaux, de Drey-
fussen trokken van daar naar Nice. Mevrouw
Dreyfus en bare moeder verlieten den vol
genden morgen Rennes, naar Parijs. Den
ganschen dag, gelijk den vorigen, stroomde
het telegrammen uit Frankrijk en uit den
vreemde, met pakken tegelyk werden zg
bezorgd.
Dreyfns is 's anderen daags aangekomen
bg familie te Carpentras bg Orange, depar
tement Vancluse.
Generaal de Gallifet, zijn geit- en kool-
politiek getrouw, heeft een dagorder tot de
commandanten der legerkorpsen gericht, van
den navolgenden inhoud:
„De rechters van Rennes hebben in volle
onafhankelijkheid uitspraak gedaan. Wy
hebben zonder nevengedachte in d« uitspraak
berust. Evenzeer leggen wg ons neer bg
de echt menschlievende daad van den Pre
sident der Republiek. Er kan geen sprake
meer zijn van weerwraak, in welken vorm
ook. Ik verzoek u, ik gelast n zoo noodig
het verledene te vergeten en ik roep
Leve het leger! bet leger, dat niet toebe
hoort aan eene party, maar aan Frankrgk!"
Vermelden wij nog dat Frankrgk ook
wanneer Deroulède, c. s. onschadelijk zul
len gemaakt zgn, toch nog geen rust hebben
zal, want ook Max Regis, die te Algiers
de villa „Antijuit" bewoont, blij ft roerig.
Hij was ook te Rennes tijdens de recht-
spraak-Dreyfus.
Te Algiers kwam het weer tot bloedige
botsingen tnsschen de politie en de aan
hangers van bovengenoemden Régis.
Deze tracht in Algiers de grappen van
Gnerin na te bootsen. Gelukkig is de regee
ring zoo wijs dezen aspirant naar een mar
telaarskroon stilletjes te laten uitrazen.
Te Le Creusot is een algemeene werk
staking onder de mijnwerkers uitgebroken.
De overgave van het fort Chabrol heeft
onder weinig heldhaftige omstandigheden
plaats gebad.
Millevoye had den ganschen dag als
tu8schenpersoon voor de regeering bg Guórin
dienst gedaan. Aan de voorwaarde: vrij
heid voor zyne veertien, werd voldaan.
Hg zelf werd ingerekend.
Het proces wegens hoogverraad wordt nu
door den Senaat tegen Déroulède van den
(republikeinsehen) bond der patriotten, Buffet,
van dien der royalisten," en Guérin van
dien der antisemieten, krachtig voortgezet.
Bij verscheidene royalistische bladbureanx
en katholieke leiders geschieden nog her
haaldelijk huiszoekingen.
De zittingen der Senaatscommissie ge
schieden geheim.
Het trouweloos Engeland, dat betoogin
gen tegen Frankrgk duldt en ach en wee
roept over de onrechtmatige vervolging en
mishandeling van één man, weigert schaam
rood te worden over zijne veel ergere
mislaad: de vervolging en mishandeling
van een heele natie.
Nog honden de oorlogsgeruchte aan, en
al verzekert Chamberlain hier en Milner
girds nog zoo hard dat men gernst kan
zijn, de beweging van Engelsehe troepen
naar de Vrystaatsche grens is bij die ge
ruststelling niet gemotive ;rd.
Dit heeft president Stein van den Oranje
Vrijstaat ook wel begrepen. Hij heeft dan
ook Milner die 't verband tusschen de
beweging en de oorlogsplannen loochende,
gewaarschuwd dat de verschillende militaire
toebereidselen op de grens de Vrystaters
zeer ontrustten, en dat zoo ongewenschte
verwikkelingen mochten ontstaan, de ver
antwoordelijkheid daarvan op Milner zon
rusten.
Na den roerend oreriedenden brief van
Joubert is een telegram van Kruger de
Koningin van Engeland komen smeeken
om toch den vrede te bewaren.
Inmiddels houden ook de oorlogstoebe
reidselen ner Transvalere aan, betgeen te
begrijpen is.
Zoolang Engeland een dreigende houding
blijft aannemen, moet „Vertrouw op God
en hond uw kruit droog" in Transvaal de
leuze zgn.
Nog enkele groote staatslieden en rechts
geleerden durven openlijk de jingo-politiek
van Chamberlain weerstaan.
Onder hen is Sir William Harcourt die
Engeland ongerechtigd noemt o u op de
Zuid Afrikaansche Republiek aanspraak te
maken, dewyl de overeenkomst van 1884
de Republiek volledige onafhankelijkheid
binnenslands toestaat.
Doch ook ter anderer zijde acht deze
liberale staatsman dat de Republiek geen
aanspraak mag maken (maar doet zg het
wel? immers neen! Red.) op de positie
van een internationalen staat. Toch was
haar aanbod van vyfjarig kiesrecht op twee
voorwaarden alleszins redely k, de Engelsehe
regeering had dit moeten aannemen.
Neen, zegt hg, men kan de Boeren niet
van koppigheid betichten; hun tegenzin is
natuurlijk na den rooftocht van Jameson,
en 't openhaar worden der plannen van de
Zuid Afrikaansche Lige die Transvaal tot
Engelsch wingewest wil makon.
Zijn slotsom is dat niets eene gewapende
inmenging van Engeland in Transvaalsche
aangelegenheden wettigt.
Een ander leider van de liberale partg
in Engeland; Asquith heeft gezegd: „Een
oorlog met Transvaal zou een blaam zgn
voor de staatkundeeen ramp voor de
beschaving en een onberekenbare schade
voor Zuid-Afrika."
En John Morley, de bekende vriend en
biograaf van wijlen Gladstone, zeide onder
anderen
Waarlijk, als men luistert naar het ge
babbel in t.einen, de omnibussen en de
bladen, zou men haast denken dat de
menschen niet weten wat een Hollander
voor iemand is, en zelfs van president Kru
ger wordt nu gesproken ongeveer in de
zefde taal als een jaar geleden over den
Kalifa van' Soudan. Is grooter onzin denk
baar Men ko t n vertellen dat die Hol
landers zure, koppige, trotsche lui zgn, en
ik zal het niet tegenspreken. Ik ben nooit
in hun land geweest, maar wel weet ik dat
het de zunrheid en de koppigheid en de
trotsheid van de voorvaderen van die Hol
landers is geweest, tegen wie gij nu degens
wet en uw dum dum's gereed houdt dat
het de voorvaders van die Hollanders waren,
die door hnn dapperen en koppigen tegen
stand den Spaanschen tyran uit de Neder
landen verjaagd hebben en in Holland een
regeering hebben gevestigd waaraan het
pleit der vrijheid van lijf, vrijheid van
denken, vrgheid van geloof in geheel
Enropa, Engeland inclnis, onschatbare zege
ningen heeft ontleend.
Zeker gij kunt te vnnr en te zwaard te
werk gaan in een land vsn vrede en nijver
heid. Maar zulk een strijd van de sterkste
mogendheid der wereld tegen een kleine,
zwakke Republiek kan geen roem aanbren
gen. Die strgd zal zelfs geen voordeel bren
gen, doch slechts nadeel.
Het zal onrecht zijn. Het zal duizenden
vrouwen tot weduwen, dnizenden kinderen
tot weezen maken. Het zal slecat zgn.
Gg kunt een nieuwe provincie toevoegen
aan uw Rijk; toch zal het slecht zgn. Gij
kunt grooter veerkracht geven aan den handel
in Znidafrikaansche mijnaandeelen. Gij knnt
Znidafrikaansche booms maken en den prijs
vae Rhodes' Chartered aa ideelen opdrijven
tot een hoogte waarvan niemand ooit ge
droomd heeft.
En toch zal hetgeen gij doet onrecht zgn!
Herhert Spencer, Engelands grootste
wijsgeer in deze eeuw „De eer van een
volk wordt niet verhoogd door de zwakken
te onderdrukken.
„Niemand kan ontkennen dat tijdens den
Raid, den boekanierstocht van Jameson, de
Uitlanders en de boekaniers voornemens
waren het bewind over de Transvaal te
usnrpeeren en moedwillig blind moet
bet zgn, die niet ziet, dat wat de Uitlanders
niet vermeesteren konden door kogels, ze
thans hopen machtig te worden door stem
men! En dat tot politieke vernietiging der
Boeren. Trenrig is 't te zien hoe onze re
geering die lieden steunt en de kleine
republiek, de wapenen in de hand, tegen-
gromt: Doe wat ik zeg.
„Ten allen tijde heb ik gedacht dat
adeldom zich toont door zachtmoedig hen
te behandelen, die betrekkelij fe zwik zgn,
en door zelfs iets op te offeren, hun ter
wille, van wat een billijke eisch is. Mam
