NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
3aMag 12 lupsfus
Westerschelde
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Middelburg
helde, Hulst-Vlake
Mtctirfe loargan^.
ZEE-ROTTERDAM-
899.
i. 8,10.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
De Ongevallenwet.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
TRJlMDIENST
|GrENMIDDELBURG.
issingen Zeilm. vm. 4,50
9,30, 11, 11,45nm. 12.30
5, 3,30, f4.15, 5,10, f5,55
30, f9,15, 10,15.
t. d. Remise.
iddelburg(Markt) vm. 5.20
15,11,50, nm. f12.35, 120
,35, 4,20, f5,15, 6, f7,7,50,
t,20,ll.
n geen goederen.
SPOORBOOTDIENSf"""
OP Dl
pMBOOTDIENST.
orden naar Ylake vm. 5,20
30.
ïaar Walsoorden onmiddellijk
van den correspondeerenden
10.31, 2,16, 5,15 uur.
AGENDIENST.
naar Walsoorden vm. 7,—
i, 8,5 uur.
orden onmiddellijk na aan-
ongeveer vm. 9,—, M
6,15 uur.
ot
15
OOVTHBtBlil,
Aug.
dam en van Antwerpen:
live Maandag) 's morg. 8.-j
JHE STOOMBOOT
>ordt Rotterdam.
Ang.
Yan Rotterdam.
4 „I Woensd.16'smor.llu
10 Donder. 24 6/
.30
10.
irg
OMBOOTDIEN8T
ddelburg en Zierikzoe.
Zierikzee Spoorweg Goii
Ang.
Van Zierikzee:
s midd 'smorg.s midd
4,45|Vrgd.ll 7,50 3,15
4,45 Zater.12
6,Zond. 13
Maan.14
Dins. 15
Woenl6
Dond.17
Vrgd.18
Zat er. 19
Zond. 20
Maan.21
Dinsd22
Woen23
Dond.24
Vxijd.25
Zater.26
Zond. 27
Maan.28
Dins. 29
Woen30
Dond.31
4,45
4,45
4,45
4,45
4,30
4,30
6-
4,30
4,30
4,30
4,30
4,45
4.45
6,-
4,45
4,45
4,45
4,45
Ang.
e r da miche
kzee:
ty d.
Van Rotterdam:
orgens. 'smor. 'smid.
8,— Vrijd.ll 11,—
8,— Zater.12 11,—
9,— Zond. 13 11,—
8,— Maan.14 11,30
8,— Dins. 15 11,30
8,Woenl6 11,
8,— Dond.17 12,—
8,— Vrgd.18 10.30
8,— Zater.19 11,—
9,— Zond. 20 11,—
9.— Maan.21 11.30
7,- Dins. 22 11,30
7,30 Woen23 11,—
8,— Dond.24 11,—
8,— Vrgd.25 11,—
8,— Zater.26 11,—
9.— Zond. 27 11,—
8,Maan.28 11,30
8,— Dins. 29 11,30
8,— Woen30 11,
8,— Dond.31 11,—
iACHTZOEKER.
Ang.
Van GOES:
10,—|Woens.30 12.-
12.-1
liederen Zaterdagmorg. Vï^f'
i. 11,55a) nm. 3,25 en 6,20»
m. 12,25a) nm. 3,55 en
m. 10,25 nm. 1,55a) en
10,40 2,15a) en ft®
vm. 11,55a 3,25 en 6,20»)
nm. 12,15a 3,45 en 6,40r
8,40.
20 naar Breskens ten hoo£,M
i Vlissingen naar Bors»''"1
aangelegd,
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
EN
0
Nu de tijd nadert dat over dit belangrijke
wetsontwerp de beraadslagingen zullen ge
opend worden in de tweede kamer, achten
wij het geraden ze nogmaals de aandacht op
te vestigen. Het is die wel waard.
Vooraf eeu klein stukje geschiedenis. De
Staatscommissie belast met onderzoek en
rapport in de belangrijke quaestie der onge
vallenverzekering van den werkman bracht
na vier jaren werkens, in Februari 1894,
advies uit aan da Koningin Regentes, hierop
neerkomende dat verschillende sociale ont
werpen dienden te worden aan de tweede
kamer aangeboden.
De meerderheid der commissie was van
oordeel dat in de eerste plaats Leerplicht
en Herhalingsonder wijs dienden geregeld
te worden.
Nu weet men dat hierin door ie regee
ring in zoover is afgeweken dat niet eerst
Leerplichtwet maar Hinderwet, Veiligheids
wet en wet-Kamers van Arbeid zijn tot
stand gekomen.
Thans heeft een der leden van bovenge
noemde Staatscommissie zitting in het mini-
sterie-Pierson en spreekt het van zelf dat
Leerplichten Herhalingsonderwijs het eerst
aan de heart zrjn.
Ware dit ontwerp niet zoo onpractisch
geweest in menig opzicht, het had den
voorrang kunnen behouden. Doch nu moest
het tijdelijk terug om zich te restaureeren
en boud daardoor ruimte voor de Ongeval
lenwet die in zijn plaats voor het voetlicht
komt.
Die ongevallenwet is het door de Staats
commissie aanbevolen „wetsontwerp tot
oplegging der verplichting aan werkgevers
tot verzekering hunner werklieden tegen
geheele of gedeeltelijke, tijdelijke of blij
vende, invaliditeit ten gevolge van een
ongeval bij den arbeid, mits vóo geregeld
dat van Staatiwege gelegenheid tot zooda
nige verzekering worde verschaft."
Behalve dit ontwerp bad de Staats
commissie nog tal van andere ontwerpen
rakende de sociale belangen voorgedragen-
Geen wonder dat de leiders der verkiezin
gen in 1897 ondei den indruk dier aanbe
veling ernstig streefden naar de meerderheid
teneinde aan hunne beginselen het recht te
verzekeren stuwkrvcht te oefenen en wég-
wijzing te doen.
De kiezers, voor zoover zij medeleven in
de gewichtige quaestiën van den dag, be
grepen insgelijks dat het een groot verschil
zou maken of een dergelijk wetsontwerp er
liberaal uit zou zien of christelij k demo
cratisch.
Immers ook reeds in den boezem der in
hare overgroote meerderheid uit liberalen
saamgestelde commissie waR de'.e vraag door
het antirevolutionair lid, het Ommenache
kamerlid Van Alphen ter Bprake gebracht.
Deze had in een afzonderlijk bij het rapport
gevoegde nota als zijn overtuiging uitge
sproken dat „het wel de taak der Overheid
(is) om op te treden tot regeling van strij
dige belangen en tot bescherming van hen,
die in algemeenen zin of onder bijzondere
omstandigheden daaraan behoefte hebben,
maar niet als willende regelen den arbeid
zeiven en daarmede in te grijpen in het
ingewikkeld eigen leven der industrie;
allerminst daartoe over te yaan optredende
als van uit de hoogtehij dwingende wet en
nog welzonder de daarlij in de eerste
plaats betrokken patroons en arbeiders in
hun belangen gehoord te hebben omtrent
de bestaanbaarheid van voorwaardenbij het
verordenen van voorschriftenbedoelende de
opheffing van maatschappelijbe misstanden
Nu wij de Ongevallenwet van den mi
nister Lely voor ons hebben, valt het op
dat deze alleszins practische raad van den
heer v. Alphen men leze het door ons
gecursiveerde gedeelte uit bovenstaand ci
taat nog maar eens over! door de regee
ring niet is opgevolgd.
Maar het kon ook haast niet anders.
Immers de ministers die het ongevallen-
Ontwerp indienden en de meerderheid der
Commissie die 't hun aan de hand deed,
zijn ééns geestes; en de heer van Alphen
is een antirevolutionair, wiens inzichten
toch maar door een kleine minderheid ge
deeld worden. Doch van achteren beschouwd
blijkt die minderheid minder in qualifceit
dan in quantiteit bij de meerderheid achter
te staan.
De industrie is door dit ontwerp gegriefd,
bedreigd, gedupeerd en nn hoeft dr. Kuy-
per een wijziging voorgesteld die haar uit
den brand en den regeeringswagen uit de
impasse redt.
Wanneer men tenmiiste dat amendement
van regeeringszijde even hartelijk aanvaardt
als 't door de belanghebbenden ontvangen
werd.
Wij znllen later gelegenheid hebben met
het amendement er bij de tegenstelling van
het revolutionaire en het antirevolutionaire
stelsel in dezen tak van wetgeving in het
oog te vatten.
Eerste eisch ware geweest dat de samen
stellers dezer wet zich in verbinding hadden
gesteld met de industriëale werkgevers,
teneinde van hen te vernemen of het aanbe
veling verdiende de verzekering tegen on
gevallen te doen voorgaan au de verzekering
tegen ziekte en den ouden dag; dan wel
of het misschien beter ware de pensioneering
van ouden, de hulpbieding aan kranken te
doen voorafgaan.
Er had met deze patroons, mannen van
het vak, ook moeten worden gesproken over
de inrichting van 't fonds tot verzekering,
over de eischen van 't beheer, de bijdrage,
de uitkeering, 't bedrag enz. Kortom de
regeling die thans, als van ouds, van boven
af, door den Staat werd opgelegd, had/an
onder op moeten ontstaan door de mannen
der praotijk aan die der theorie moeten
zijn aanbevolen; had modten aansluiten aan
de behoeften en belangen der industrie.
Dit is eobter verzuimd.
En zoo draagt dit antwerp dan ook hier
en daar wel het kenmerk dat met de wer
kelijkheid niet of niet voldoende rekening
gehouden werd.
Dat is de geest van de revolutie, die,
natuur ijk goedbedoeld, met vaderlijke of
voogdelij ke zorg door den Staat laat regelen;
en als wet laat opleggen, wat reeds sinds
jaren zonder wet, uit eigen inzicht,opgrond
van zijne ervaring, door den fabrikant werd
gedaan, ennogveei beteren ia 't algemeen
belang dan 't hem van wege den Staat aan
bevolen wordt.
Bovendien werd, zonder de gewenschte
raadpleging, het ontwerp ongevallenwet
voor dat van de pensioneering geschoven
en daaraan verhonden de instelling van een
Rijks verzakeringbank met verplichte deel
neming, ook door hen die allang eeu goede
verzekering in 't leven geroepen hadden;
en meer winst voor hnnne invaliden konden
behalen op hunne eigene wijze dan op die
van den Staat.
Zoo kwam dan dit ontwerp in de Kamer
den 25 April 1898.
Een commissie van rapporteurs werd be
noemd, waarvan de heer Kuyper voorzitter
werd; nog hadden in die oommissie zitting
twee liberalen onder welke de oud-werkman
De Klerk een R, K. rechtsgeleerdemr.
Loeff en de heer Brummelkamp.
Reeds 5 Augustus daaraanvolgende bood
deze commissie het Voorloopig Verslag der
afdeelingen aanwaarop 30 Januari °1899
wel wat laat Idoor de ministers werd
geantwoord.
Bij de eerste de beste samenkomst der
Tweede Kamer stelde de meerderheid der
commissie voor het gewijzigd ontwerp der
regeering, vrucht van het Voorloopig Verslag
weer naar de afdeelingen te verzenden.
Eerstensom de aangebrachte wijzigingen; en
tweedons om de adressen der opgeschrokken
werkgevers.
De wij zigingen toch, ofschoon niet leidende
in de richting der bedenkingen uit het
Voorloopig Verslag, bevatten er toch enkele
waaronder eene tot instelling van Radeu
van beroep, waartegen bezwaar bestond
bezwaar met op zichzelf maar dat het als
instelling in dit ontwerp was ingeschoven.
Bovendien waren de bezwaarden over de
gebreken van dit ontwerp zoovele, en
allen mannen uit de praotijk, oude rotten,
als Van Marken en Stork; en de tweegroote
spoorwegmaatschappijen ,'hadden zich bij
hen aangesloten. Er was dus wel reden
voor een erustig onderzoek. Doch helaas,
dit werd niet iogerien. En bij partijstem
ming werd het voorst»! der meerderheid
verworpen.
Besloten werd slechts 't ontwerp naar den
minister te zenden voor inlichtingen. Deze
inlichtingen kwamen in den 22 April, met
nog eens wat nieuwe wijzigingen er bij.
Doch de grootindustrie bleef bazwaaTd, en
somde haar grieven op. Toen werd b sloten
8 Juli de wet in openbare behandeling te
nemen! inmiddels kwamen enkele amende
menten iu, waaronder een van dr. Knyper
in betrekking tot le Rijksverzekeringbank.
Een amendement, zoozeec naar den zin dei-
bezwaarden, dat zij zich haastten in meer
dan één adres aan Regeering en Kamer
mede te deelen dat nu het struikelblok w:.s
weggenomen, dat dr. Kuyper de bezwaren
op Qe meest juiste wijze had saamgevaten
vertolkt en de gelegenheid om ze weg te
nemen door aanne ning van zijn amendement
ni ,t mocht verzuimd wurdea.
Onder die omstandigheden werd de be
handeling van het ontwerp wederom ver
daagd, nu tot 5 September.
Intueschen heeft de regeering hare
bedenkingen tegen 't amendement gezegd,
hetwelk ten doel heelt „eenerzyds tege
moet te komen aan de bedenkingen tegen
het bureaucratisch en centralistisch karakter
van het regeeringsontwerp geopperd, en
andererzijds, voor een deel de bezwaren te
ondervangen die uit den boezem der nijver
heid tegen het ontwerp zijn ingebracht."
Augustus is de maand der Unie collecte,
eu derhalve de-neest geschikte om-de Chris
tenen te herinneren aan hunne dure
roeping.
Alte Christenen, van welke kerkelijke
gezindheid ook, moesten de handen ineen
slaan om in de plaats hunner inwoning eene
christelijke school te krijgen.
Het is diep treurig dat met name op
Zuid-Beveland deze eisch zoo weinig tot
de consciëntiën spreekt.
Er is zoo weinig actie voor deze zaak.
Straks opent Krabbendyke zijne christe
lijke school; de eerste weer sinds vele
jaren, en maakt derhalve ons kostelijk
drietalGoes, Nieuwdorp, Ierseke, tot vier.
Maar dit gaat te langzaam.
Waar blijven Kruiningen en Kapelie,
Kloetinge en Biezeiinge, Wemeldin^e en
Wolfertsdijk, met hunne rijke kerkvoog
dijen en welgestelde Christen-landbouwers,
orthodoxe kerkeraden en invloeiryke pre
dikanten?
Nu ja, daar wordt in deze eu andere
dorpen nog wel ieder jaar, meest door
gereformeerde menschen, nog wel een
kleinigheidje gecollecteerd, één keer per
jaar, eeu kleinigheidje.
Maar hiermede wordt de school niet
gebouwd. Wat zegt een kruiwagen vol
zand, waar zoovele steenen tot het funda
ment, zooveel hout en kalk en bouwlieden
achterblijven.
Eu dan de actie, hoe klein ook, gaat
over 't algemeen nog te veel van de gere
formeerden alleen uit.
Wij noemen opzettelijk zes gemeenten
waar de invloed der hervormden het
grootst is. Waarom sluiten zich de Her
vormde Christenen daar niet aan bij Cbr.
Volksonderwijs en richten zij niet eene
Christelijke schooi in overeenkomstig hunne
kerkelijke zienswijs?
Wat weerhoudt u, broeders, de hand aan
den ploeg te slaan?
Zegt gij, 't kan niet?
Vraagt dat aan de oude Hervormde
Leeraars van voor 25 jaar; de Nonhebeis
en Trips eu Steenbakkers, de Bartstra's en
Raima's en Van Dijks, de Van Dijks
vooral! J J
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Op Zuid-Beveland wonen nogal predi
kanten die hunne eert-te opleiding genoten
bij Ds. Van Dijk.
Waarom hebben deze heeren, de goeden
niet te na gesproken, zoo weinig van diens
gloeienden ijver voorchristelijke scholen
en schoolvereeuigingen overgenomen en
hierheen meegebracht, om zoovele jeugdige
zielen aan hunne hoede t/evertrouwd, in
deze dagen van afval en ongeloof, mocht
het zijn, te behouden voor den st-room, en
de ouders in staat te stellen hunne doops-
belofte te houden.
Laat het heil der jeugd allen Christenen,
en den voorgangeren hel meest, toch op
de ziel gebonlea zijn als die dit weten dat
zij eens rekenschap zullen geven.
Het oordeel der pers over het Manifest
aan het Eugelsche volk is niet algemeen
gunstig.
Wij schrijven een drietal opmerkingen
over.
1 De Sociaal Democraat
Van een halve gare zeggen de Engalschen
hij is double-dutcti, oen overgehaalde hol
landen De nederlandsche proletariërs, slacht
offers van de gouddorst der nederlandsche
burgerij, zouden inet recht double-dutch
kunnen heaten, indien zij met die burgerij
die als koloniale mogendheid: mat de eugel
sche van éen pot nat is. bj de engelscue
gingen soebatten, om toch in 's hemels
naam gedachtig te zijn wat stamverwant
schap, deugd eu godvrue itigheid van een
koloniale mogendneid eischen.
De Tijd
Van eenzijdigheid wordt al dadelijk blijk
gegeven door den tekst van het adres
zen daarin toch wordt gesproken van „den
geest des tijds, die onvermijdelijk voort-
drijtt op den weg van vooruitgang in stof
felijk en geestelyk opzicht." Aan ons en
zeer velen onzer iezers, dio over den geest
des tijds anders ooideeion, wordt door der
gelijke uitdrukking de onderteekening van
het adres reeds bezwaarlijk gemaakt.
De Stichtsche Courant
„Laat overigens dit volk zelf den
„geest des tqds ondergaan, die onvermijde
lijk voortdryftop den weg van vooruitgang
„in stoffelijk eu geestelijk opzicht en elke
„gewelddadige stoornis veroordeelt, omdat
„zij de geleidelijke ontwikkeling vteleer
„vertraagt dau bevordert."
In dezen volzin wordt openlijk het evo
lutie-beginsel gehuldigd en aan onze Trans-
vaatsche stamgenooten toegewenscht dat
z\j den geest des tijds mogeu „ondergaan"
eu d aardoor vooruit gaan in „stoffelijk
en geestelijk opzicht 1" Deen antirevoluti
onair kan dezen wenach koesteren.
Oordeel no. 1 laten wij daar; oordeel no.
2 is reeds door de Tijd ingetrokken, oor
deel no. 3 kan gelyk hebben doch wij
achten opzet uitgeslotenen critiek op 't
manifest niet gewenscht.
Zaak is dat nu allen teekenen.
Van het trapje.
Op de drie onderste treden van het be-
keude trapje
liberaal
radicaal
sociaal democraat
socialist
staan: op de eerste trede Domela Nieuwen-
liuis, op de tweede Troelstra en op de derde
Middelkoop.
Deze drie staan daar niet gemakkelijk;
het schijnt somwijlen of de een den ander
een trap tegen het hoofd wil geven.
Lees maar even den binnenvorm van De
Sociaal Democraat van Woensdag.
Op dele kolom zegt Middelkoop (de radi
caal) van buurman Troeistra (de sociaal
democraat) hij is een Mephisto, en wan
neer hij er in zit doe ik aan de revisie-
aanvraag niet mee.
Op de laatste kolom schrijft Troelstra aan
Domela, den socialist, het volgende katte
belletje
E. Domela Nieuwenhuis. Ge zondt mij
een nummer van uw blad toe, met welk doei,
weet ik niet. Het kan u echter niet onbe
kend zijn, dat ik uw blad niet wensch te
lezen. Ik heb het dan ook ongeopend ver
scheurd en verzoek van verdere toezending
verschoond te big ven. Te.
Men ziet wel ook in de partgen der
revolutie is 'tal gelijk 't helaas onder ons
anti revolutionairenzoo vaak openbaar wordt:
wij kunnen bet minst luchten wie ons het
naast staan.
Doch wat onder ons uitzondering is,
schijnt daar regel.
k
Keizer Wilhelm moet verleden Maandag
te Kiel aan boord van de Hohenzollern
in een gesprek met den Amerikaanschen
marineofficier Beehler en een lid van het
Amerikaansche congres To ss, gezegd hebben
„Hoe sterker een volk ter zee is, des te
zekerder zullen andere volkeren er van
afgehouden worden dat volk aan te vallen
een sterke vloot is het beste vredesconqres.
De gecursiveerde woorden zijn eene wel
sprekende parodie op de lange, breede
en zwaarwichtige besprekingen der Vredes
conferentie.
België rgpt al meer voor de republiek,
en daar zal de verdeeldheid der meerder
heid waarop de regeering steunen moest
mede schuld aan hebben.
Somber klonk de bedreiging uit den mond
van den socialistischen Kamerafgevaardigde
Demblon toen hij bij evenredige vertegen
woordiging ook algemeen stemrecht eischte:
„Er zijn koninklgke families die in balling
schap gaan, terwijl de zon der republiek
achter hen opkomt."
Laat de Belgische natie, laat bet Neder
landsche volk voor deze opkomende zon da
oogen geopend houdenen sohrage en
steune men het gezag met alle macht; niet
door een lat hartig zwijgen waar het gezag
feil gaat, maar door onvoorwaardely ae ge
hoorzaamheid waar het gezag zich aandient
als knecht van Hem, wiens alleen het vol
strekte gezag is en voor Wien Vorsten en
Volken beiden zich eerbiedig hebben te
buigen.
Ook in ons land is: Gol, Nederland en
Oranje het drievoudig snoer dat alleen op
deze voorwaarde onverbrekelijk big kt en
In Vooruitgangeen vooruitstrevend libe
raal weekblad waarin onder an leren de
bekende liberale kamerleden Heldt en
Fokker schrijven, moet dezer dagen ge
staan hebben
„dat het liberale concentratie-ministerie
is onmachtig gebleken om het land de
sociale hervormingen te schenken, die
het van noode heeft, en zelfs houdt men,
niettegenstaande de vrijzinnige meerder
heid, voor een specifiek liberaal ontwerp
als dat op den Leerplichtzijn hart vast".
Welnu, indien het waar is dat het libe
rale ministerie Borgesius onmachtig is om
sociale hervormingen te schenken, laten
dan zijne vrienden hem in overweging geven
eerst de sociale-hervormingsontwerpenin te
dienen; en indien leerplicht een specifiek
Liberaal belang is, laten dan diezelfde
vrienden, bijvoorbeeld de Nieuwe Rotter-
damsche Courant voorop, den minister
waarschuwen dat hij ni t aankome met
speeifiek-liberale ontwerpen.
Immers genoemd liberaal blad heeft het
dezer dagen in een harer schoonste artikelen
duidelijk uitgesproken dat een kabinet geen
partg wetten mag indienen.
De Transvaalmeeting te
Rotterdam.
Met genoegen lazen wy de verslagen
van do te Rotterdam gehouden groote pro
test-vergadering inzake Engeland-Transvaal.
Zulk een vergadering hadden wg deze
week geiyktijdig in alle groote plaatsen
van ons land moeten hebben. Dat. had aa n
de adresbeweging van de Zuid Afrikaansche
Vereeniging welke nu niet vlug opschiet,
een goeden stoot gegeven.
