NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK- sr
HISTORISCH
ilo. 110. 1899.
Dtnsrfag 20 lunt.
Dertiende laargang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Naar de Afdeelingen.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Zij die zich met 1 Juli a. s. op ons
blad wenscheu te abonneeren, ontvangen
het tot dien datum gratis.
De Ongevallenwet, of gelijk de naam
eigenlijk luidt, „het wetsontwerp tot
wettelijke verzekering van werklieden tegen
de gevolgen van ongevallen in bepaalde
bedrijven" is al een heelen tijd aan de
orde geweest.
Eerst in den vorm eener toezegging;
daarna in den vorm van een ontwerp
vervolgens weer ingetrokken eindelijk weer
ingediend; in bespreking geweest met de
commissie van rapporteurs bestreden in
ontelbare adressendoor den minister in
nadere overweging genomen; weer aan de
orde gesteld; een paar malen in gevaar
van nogeens te worden uitgesteld thans,
ten slotte, door ingrijpende amendementen
bedreigd en opnieuw ter bespreking naar
de afdeelingen verzonden; ziedaar de lot
gevallen der ongevallenwet, en dat is nog
maar het begin barer smar.e.
Sinds 18 September 1894, onder het mi
nisterie Roëll- van Houten, de troonrede de
instelling eener Eijks verzekeringsbank aan
kondigde, zijn nagenoeg vijfjaren verloopen.
Het voorstel van den minister van Houten
werd door een opvolgend kabinet ingetrok
ken, doch later met eene wijziging opnieuw
ingediend, ditmaal door den minister Lely,
gesecondeerd door de ministers Pierson en
Cort van der Linden.
De afdeelingen onderzochten het ont
werp, denuitslag van dit onderzoek legden
zij neer in een voorloopig verslag, opge
maakt door de Commissie van rapporteurs
de heeren Kuyper (voorzitter), Loeff, Lief-
tinck, de Klerk en Brummelkamp.
Heel vlug waren de ministers met hun
Memorie van antwoord niet. Eerst den 30
Januari van dit jaar kwam deze in en 't
wetsontwerp bleef zoo goed als onver
anderd.
Wij hebben reeds vroeger den inbond
van dit ontwerp meegedeeld. Voor wie be
lang er in stelt nemen wij er de voornaamste
bepalingen nog eens uit over.
Het zijn er tien.
lo. Alle werklieden, wien niet met opzet
of door dronkenschap een ongeval in het
bedrijf overkomt, ontvangen als schadeloos
stelling genees- en heelkundige behandeling
of vergoeding daarvoor volgens nader aan
te geven regelen; en voorts een gedeelte
van het loon.
2o. Werklieden, wier dagloon hooger is
dan 4 gulden en die dus meer dan f1200
in betzelfde bedrijf verdienen, worden niet
in de verzekering opgenomen.
3o. De schadeloosstelling, by ongeval
verstrekt, wordt rente genoemd.
4o. De werkman, wien een ongeval is
overkomen, ontvangt in geval van geheele
ongeschiktheid tot 70 percent van bet dag
loon, dat hg bet laatst heeft verdiend, en
in geval van gedeeltelijke ongeschiktheid
een deel der rente in verhouding tot de be
houden geschiktheid tot werken.
5o. De nitkeering van die rente geschiedt
eerst na een wachttgd van drie weken,
d. w. z. wanneer drie weken na het onge
val blijkt dat de werkman geheelof gedeel
telijk ongeschikt is voor het werken. Vóór
de drie weken, waarin hg niet heeft kun
nen werken, ontvangt hg niets.
6o. De premie voor deze Ongevallen
verzekering moet door de patroons betaald
"worden, niet door de werklieden.
7o. Eenige bedrijven worden bg deze wet
van de Ongevallen-verzekering uitgesloten;
bepaaldelijk 4e landbouw en de zeevis-
scherg.
8o. De uitvoering van de Ongevallen
wet wordt opgedragen aan een Rij ks-verze-
nngs ank, gevestigd te 's Grravenhage; wier
an oren tevens zijn de kantoren der poste
rgen; en welke Rijksverzekeringsbank be-
fl_aa uit drie leden, te benoemen door de
Koningin en verantwoordelijk aan den Mi
nister van Waterstaat.
9o. Een Raad van toezicht, bestaande
uit ten hoogste negen leden door de Koningin
te benoemen, zal over den toestand en het
beheer der Rgks-verzekeringsbank toezicht
uitoefenen.
10. Een Raad van beroep of Raden van
beroep zullen worden ingesteld. De samen
stelling en bevoegdheid van den Raad of de
Raden van beroep en de wgze van behande
ling der beroepen worden geregeld bij de
wet.
Tegen eenige der voornaamste bepalingen
van dit ontwerp ontstond in den lande een
zeer ernstig verzet.
Stork, Hovy, v. Kempen, de directie van
de Schelde en tal van andere groote firma's
kwamen op tegen de instelling van een
Rijksverzekeringbankop grond vooral hier
van dat de werklieden veel goedkooper en
beter in de door deze firma's in 't leven
geroepen fondsen terecht konden; en groote
schade berokkend werd aan de inrichtingen
die zich jaren lang de grootste onkosten
hadden getroost om hunne werklieden te
helpen.
Ook de heide groote spoorwegmaatschap-
pgen dienden hunne klachten in.
En nog dezer dagen werden der Kaïner
adressen aangeboden van een twintigtal
fabrikantende strekking van welke adres
sen is aan te dringen op het geven van
bevoegdheid tot eigenverzekering onder het
stellen van de noodige waarborgen, en het
bijdragen in de aigemeene kosten van het
beheer der rgksverzekeringsbank.
Het is dan ook, naar wij meenen, eene
ernstige font van de regeering geweest dat
zg niet eerst deze mannen der practijk, ol
tenminste de Kamers van Koophandel geraad
pleegd heeft, alvorens deze wet in elkaar
te zetten.
En nog grooter onvoorzichtigheid beging
zg toen zg naliet of weigerde het ontwerp
te wgzigen, terwijl zoovele practische be
zwaren uit den boezem van de meest, ja
eenigst bevoegde beoordeelaars tot haar ge
komen waren.
De meerderheid de; commissie van rap
porteurs hiervan groot oponthoud vreezende
stelde voor de wet en de adressen in de
afdeelingen te onderzoeken. Doch de Kamer
verwierp dit voorstel bg partgstemming.
Thans nu er amendementen inkwamen,
ingrgpende amendementen wij noemen
alleen die van Knyper, van Drucker en van
Troelstra na besloot de Kamer toch ein
delijk, dank zij het veranderd inzicht van
sommige oud liberalen en de sociaal demo
craten, de sectiën eerst te doen vergaderen
teneinde binnenskamers de verschillende
amendementen te onderzoeken en te be
spreken.
Maar welk is dan toch wel het hoofdbe
zwaar tegen deze wet?
Het hoofdbezwaar ligt in het centrali-
seerende der voorgestelde ongevallenverze
kering.
Het centraliseerende.
Wat dat is?
Centrum is middelpuntpunt van vereent
gingdat punt eener spinnewebbe, waarin
alle draden samenkomen, die reiken tot aan
den uitersten omtrek.
Centralisatie is daarom dat stelsel van
bestuur, waarbg de regeermacht over alle
terrein des levens in éen middelpunt wordt
vereenigd. Uit dat middelpunt, dank zij de
versnelde gemeenschap door post, spoorweg
en telegraaf breidt zich die macht over
alle deelen van het uitgestrekte landsgebied
uit. Daar in het centrumin 't middelpunt
gelgk de spin in haar web, zetelt de macht,'
de persoon, de regeering, het bureau, de
administratie die alles regelt.
De verzekering der werklieden bijvoor
beeld kan niet meer door de directeuren der
fabriek geschieden, maar wordt geregeld uit
dat centrum, dat wil zeggen door de regee
ring in Den Haag. Zg zal eene rgksverze
keringsbank oprichten, onderdeel feitelijk
van het ministerie van waterstaat.
Hetzelfde beginsel dat aan de openbare
overheidsschoal ten grondslag ligt, zal ook
deze stichting beheerscben. Een feit te stui
tender nu gebleken was dat hier voor de
overheid geen aanleiding bestond om de
regeling den fabrikanten enz. uit de han
den te nemen. Zg doen 't naar der werklie
den genoegen en hunne inrichting heeft
nog dit bij die der overheid voor, dat zg
goedkooper is en al jaren lang werkte.
Dit is't practisch bezwaar en 't principi
eel bezwaar tegelijk, dat van antirevolutio
naire zg steeds wordt vastgehoudende over
heid blgve af van alle terrein waar het
particulier initiatief zijn plicht reeds deed.
Niet regelen maar leiding geven is haar taak.
Dat centraliseerend karakter brengt vanzelf
mee dat 't een uniform», eene eenvormige
regeling zal zijn. Eenzelfde wet ook voor
de meest verschillende bedrgven. Kan dat
goed zgn
En niet minder tegenstand verdient bet
stelsel ook om 't bureaucratische dat het
aankleeft. Aan het bureau, in Den Haag,
op 't hooge standpunt, in 't middelpunt,
van waar men den omtrek niet zien kan,
bedisselt men alle ding dat op dien omtrek
dien men niet kent, geschieden moet. Het
bureau en de praetgk, hoe dikwgls blgken
zij met elkaar in tegenspraak, en niet alijd
in 't voordeel van eerstgenoemde.
Niet ten onrechte zegt de commissie van
rapporteurs er dan ook van dat het „in
strgd is met 't volkskarakter en met de
eischen van 't leven."
Het is de eere van den Sliedrechtschen
afgevaardigde ter kamer den heer Kuyper,
dat hg met forschen greep dit stelsel der
wet heeft aangevat en in een 35 tal amen
dementen piogt dat stelsel te verbeteren.
Een reeks nieuwe artikelen stelde hij
voor, die het beginsel der wet geheel wg
zigen.
Toen hg in 1874 op de Kinderarbeidswet
een amendement indiende dat het hoofdbe
ginsel der wet aantastte, riep men als om
strgd: uw amendement kan niet in behan
deling komen, het is eene motie.
Nu daarentegen, riep inen als om strgd:
die belangrgke wijzigingen moeten wg in
de afdeelingen onderzoeken. En zoo hoorde
men den heer Mees aanprgzen wat hg voor
eenige weken bestreden had.
De bezwaren zgn dan ook al te wichtig.
lo. Slechts 70 procent van het loon wordt
uitgekeerd, en er zijn werklieden die voor
lOCf procent verzekerd zgn.
2o. De werkgevers worden belast met het
dragen van de kosten der verzekering, terwijl
ze niets te zeggen hebben, behalve dan in
den Raad van toezicht. In andere landen,
b. v. in Oostenrgk, betaalt de werkman het
Vio der premie.
3o. Landbouw en visscherg zgn uitge
sloten.
4 o. Het premiestelsel vindt afkeuring;
het omslagstelsel zon voor de werkgevers
gellelgk voordeeliger zijn en hen tevens
prikkelen om ongevallen te doen voorkomen.
5o. De werkman, getroffen door een
ongeval, zal in de eerste drie weken niet»
ontvangen; terwglthans bij vele fabrikanten
de verzekering dadelijk ingaat.
Na heeft de regeering wel op enkele
punten, dank zij de voorlichting der com
missie van rapporteurs, iets toegegevtn.
Bijvoorbeeld de ontbrekende 30 procent
van 't loon kan de werkman hij particuliere
maatschappijen verzekeren; terwijl het
bezwaar van de 3 weken wachttgd, dat wil
zeggen de drie eerste weken na een ongeval
geen nitkeering, wordt ondervangen door
de bepaling, dat 50 percent van het dagloon
gedurende de tweede en derde week na het
ongeval bg geheele ongeschiktheid tot werken
zal worden uitgekeerddoch dit is iets dat
slechts zeer ten deele in het bezwaar voorziet.
Daarbg komt dat aan het particulier ini
tiatief, dat al zoo aardig begint te loopen
zonder hulp, door dat ontwerp op eenmaal
een paar krakken onder de oksels geschoven
worden en wat zich ondanks dezen steun,
lees beletsels, nog eenigszins vlag zou wil
len voortbewegen wordt, door 't(debeenen
stuk te slaan, gedwongen zich niet dan heel
moeilgk voort te bewegen.
Dit was vroeger het zwak der liberale
partg. Men heeft't bg het onderwgs gezien-
Hei, is in nog veel erger mate thans de
fout van radicalen en socialisten.
Tegen dit principiëele kwaad, ook van
het ontwerp, is het eerste van dr. Kuypers
amendementen gericht waar 't als beginsel
aangeeft de handhaving van 't particulier
initiatief, door de bepaling dat de Kroon
het recht kan toekennen aan werkgevergeen
vereeniging voor ongevallenverzekering voor
hunne werklieden op te richten, welke ver
eeniging den naam van Bedrgfsvereeniging
zal dragen. Ter omschrgving nu van de
taak en de rechten dezer bedrgfsvereeniging
strekken nu de 35 artikelen door dr Knyper
aan 't ontwerp bij amendement toegevoegd.
Een hoofdbezwaar van industriëelen van
naam en van allerlei richting, tegen deze
wet zou bg aanneming van dit goede amen
dement vervallen.
Op voorstel van den heer Lohman en 4
anderen werd tot 't sectie-onderzoek in ver
band met deze belangrgke wgzigingen beslo
ten. Dit onderzoek heeft Woensdag en
Donderdag plaats.
Een ander, zeer practisch, voorstel van
dienzelfden afgevaardigde, om, met 't oog
op de noodzakelijke gelegenheid der leden
om eveneens amendementen in te dienen
en zulks in overleg met heeren werkgevers,
de mannen der praetgk, dit afdeelingsonder-
zoek eerst de volgende week te doen plaats
hebben, werd verworpen.
Ons dunkt, van deze verwerping kan de
Kamer nog plezier hebben.
De 7 miljoen thans weer voor de verbe
tering voor de handelstoegangen tot Neer-
lands hoofdstad toegestaan, heeft de aan
dacht doen vestigen op de beteekenis van
onze twee groote koopsteden in de rg der
Europeesche handelshavens.
Hamburg had verleden jaar 12523 sche
pen geklaard met 7 miljoen tonnenmaat.
Rotterdam, weldra de tweede, thans de
derde, koopstad van 't vasteland, had een
getal van 6673 schepen met ruim 5% mil
joen tonnenmaat.
Antwerpen klaarde iets minder schepen
in maar had een Vs miljoen tonnenmaat
meer.
Amsterdam ontving 1898 schepen met li/2
miljoen ton inbond.
Men koestert de hoop dat de 40 miljoen
aan het kanaal van IJmuiden besteed rente-
gevend zal worden, na de verbreeding der
sluisdeuren, en de voorgenomen verruiming
van het kanaalprofiel en verwijding van de
doorvaartruimte onder de spoorwegbruggen
bg Velzen en De Hem.
Onze handelssteden maken onder hunne
znsteren geen slecht figuur.
Tegenover een menseh die gewoon is een
groote keel op te zetten tegen „men", is men
allicht geneigd zachtzinniger op te treden
dan jegens een zachtmoedig man die bij
uitzondering zich een berisping op den hals
haait.
Of dit oogendienst is of menschenvrees of
tactiek is moeilgk uit te maken.
Ons dunkt, de voorzitter der tweede
kamer gaat aan dit envei wel eens mank.
Een staaltje van jongen datum kan 't
he wgzen.
Een onbekende die zich „Benedictus"
teekent, had in een heftige brochure het
Scheveningsche havenplan en de Kamerle
den die er voor zouden stemmen, gehekeld.
De heer v. Kempen, een goedaardig anti
revolutionair, zeide in de Kamer dat „Be
nedictus" verwaand was.
De voorzitter riep hem tot de ordeen
toen de heer van Kempen opmerkte dat het
hier een onbekende gold, antwoordde de
voorzitter min of meer heftig Toch ver
zoek ik dringend u te matigen.
De Scheveningsche reeders hadden een
adres aan de Kamer gericht en allerlei on
heilen voorspeld bg verwerping der voor
dracht.
De heer Troelstra, een heftig sociaal de
mocraat, beschuldigde deze heeren dat zij
tegen een leugentje niet opzien.
De voorzitter tikte heel zacht met den
hamer en zeidedit woord is n zeker ont
gleden, mgnheer Troelstra, u bedoelde 't zoo
niet.
Tuaschen 't vinnige en het pluimstrgkige
is een groot verschil. En dit verschil moet,
dunkt ons, ook in deze Kamerzitting op
gevallen zgn.
Nogmaals herinneren wg onze kiesver-
eenigingen aan den verkiezingsdag27 Juni.
Op dien dag moet de candidatenlijst
worden ingeleverd, geteekend door minstens
een vgftigste van 't aantal kiezers in de
gemeente.
Nogmaals herinneren wg dat, hoezeer wg
er op gesteld zgn, geestverwanten in den
Raad te brengen, wg niet durven aanraden
overal enkel geestverwanten candidaat te
stellen.
Is daar in eene gemeente een ernBtig
liberaal van wien gg wéét of vertrouwen
moogt blijkens schriftelgke uitlatingen dat
hg vooral op schoolgebied mede recht wil
doenen alle onnoodige uitgaven tegengaan,
gg zoudt nw eigen glazen ingooien, met
zulk een candidaat te doen vallen of,
dreigde hg te vallen, hem voorbg te gaan.
Men stelle overal mannen, wier herkiezing
of verkiezing men in het belang der ge
meente acht.
Zgn 't geestverwanten, dat is natuurlijk
het beste, doch ook voor andersdenkenden
die op sommige punten met ons geestver
want zgn moet er bg een gemeenteraads
verkiezing plaats zgn.
Men leze hun daartoe een programmetje
voor dat hen polst omtrent hnnae gezindheid
voor: billgke schoolgeldheffing, zainige
gemeenteadministratie, openbare zedelij kheid
en Zondagsrust; en tegen subsidiëering van
publiek vermaak en over 't algemeen van
alles wat me r eigenaardig thuis behoort
bg 't particulier initiatief.
Bg een weinig overleg kunnen in vele
gemeenten de gemeenteraadsverkiezingen
best reeds op 27 Juni afloopen.
Toen Donderdag de tweede kamer he: ont
werp haven Scheveningen had aangenomen
glden de reeders en visschers die op de
tribune van deze aanneming bigde
getuigen waren geweest, naar Scheveningen
om met een „aangenomen jooi" de lieden
te verrassen. Terstond stak een elk zgn vlag
uit, ook de loggers en bomschepen die er
lagen staken de vlag op, onder deze zag
men de groote vlag van „Professor dr.
Kuyper" en van „Minister Keuchenins",
„Minister Mackay" en andere namen welke
herinneren aan de politieke kleur der
eigenaars. Het antirevolutionaire Scheve
ningen heeft Donderdagavond feestgevierd
Blgke de haar geboden hulp nu maar
afdoend te zgn. Wg kunnen niet beoor-
deelen of 'tgelgk hien aan de zgde der
Troelstra's en Fokkers, dan wel aan die
der Kraps en Conrads en van den minister
van waterstaat is. Deze laatsten zgn in elk
geval mannen van den Waterstaat. In ver
trouwen dat zg 't als mannen van het vak
aan het rechte eind hadden, willen wg,
bigde zgnd met de bigden, gaarne deelen
in de vreugde der Scheveningers.
Natuur door tollen tol betaald
Dit is de blijde boodschap die uit de
tweede kamer 't land in ging, toen daar met
64 tegen 8 stemmen het wetsontwerp tot
afschaffing der rgks land- en watertollen
werd aangenomen.
Alle rgkstollen afgeschaft. Zij waren
reeds lang uit den tgd. Voor velen eene
belemmering. Voor menigen boer die om
reed eene bespotting, voor menigen schipper
die omvaren moest een ergernis. Het is
maar goed dat zg verwgderd worden. Nu
staan de provinciale en gemeentelijke tollen
ook niet zoo heel vast meer.
Zgn eenmaal ook deze opgeruimd, opge
ruimd van hart zullen onze voerlieden en
vele anderen het oude tolhek voorbgrgden;
al zal menige tolbaas een zucht slaken,
