NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK- r
HISTORISCH
elburg.
1899,
TEBDAM-
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
II E k E N D H A KI NG EN.
c li e tij d.
an Rotterdam:
nd. 8 11,
ijd. 9 12,
ter.10 11,—
nd.ll 11,—
an.12 11,30
ns. 13 11,30
oenl4 11.
nd.15 11,
ijd.16 11,—
ter.17 11,30
.18 12,—
an.19 1,
ns. 20 10,30
oen21 11,
nd.22 11,
ijd.23 11,—
ter.24 11,—
nd.25 11,
an.26 11,30
.27 11,30
oen28 11,
nd.29 11,
ijd.30 11,—
DIENST
en Zierikzoa.
"e Spoorweg Go«»
Van Zierikzos:
'smorg. s midd
nd. 8 3,15
ijd. 9 11,30
ter. 10
7,50
9,15
3afprifttij 10 luni.
Decfiende laorpntj.
7,50
9,15
Cortg.
Z.Z.
ter. 10
Middb.
11
an. 12
i. 13
Cortg.
.Z.Z.
nsd. 13
Middb.
oen.14
nd.15
ijd.16 11,30
ter. 17
Cortg.
.Z.Z.
ter. 17
Middb.
nd. 18
an.19
20
oen21 11,30
nd.22
ijd.23
ter.24
nd.25
an.26
nsd27
oen28
nd.29
ijd.30
3,15
4,45
12.30
7,50
9,15
6,-
6,30
6,30
6-
7,50
7.50
7,50
6.30
7,50
3.15
3,15
3,15
3,15
4,45
3,15
3.15
3,15
3,15
3.15
4.45
3,15
3.15
3,15
3,15
3,15
erschelde.
nm. 3,25 en 6,205)
nm. 3,55 en 6,50
nm. 1,55a) en 4,45
2,15a) en 5,05
55a 3,25 en 6,202»)/
5a 3,45 en 6,40
eskens ten hoogste
en naar Borsselen
40
52
59
12
22
34
40
47
57
5,—
5,2.
5,9
(3)
5,28
1
6,5
6,20
56,80
7,34
7,34
8,46
8,46
9,58
9,58
8.49
8.4»
9,_
9.—
6,20
6.80
6,36
6,48
6,57
7.06
7,13
7,28
7.35
7.48
7.59
8.07
8,15
9,23
9,17
10.+3
10,2=
10.4
nd over Vlissingen
S
,37
,28
,40
,22
,38
55
1,58
1,25
3,10
3,50
4,6
4,22
S,13
6,3
7,25
8,10»
8,26.
8,41?
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Zii die zich met 1 Juli a. s. op ons
blad wenschen te abonneeren. ontvangen
het tot dien datum gratis.
Bedroevend is 't bericht dat dezer dagen
uit Leeuwarden kwam.
Daar had de Bond van Christelijke
fanfarecorpsen uit Friesland een festival ge
organiseerd en aan Burgemeester en Wet
houders bet gebruik van den Prinsentuin
aangevraagd. Voorloopig werd vergunning
verleend; doch B. en W. trokken de ver
gunning spoedig weder in dewijl B. en W.
vernomen hadden dat het festival met
gebed, geopend en met dankzegging gesloten
zou worden.
Het Bondsbestuur deed nog moeit e om
B. en W. tot andere gedachten te brengen
doch tevergeefs.
Wij zullen over deze weigering niet
veel zeggeu. Het feit spreekt luide ge
noeg voor zichzelf.
Toch is 'twel opmerkelijk, dat in den
Prinsentuin wel Godslastering en gemeene
taal vrijelijk mag uitgesproken worden
doch dat daar geen gebed mag worden op
gezonden.
Ziedaar de geest des tijds.
Zit er in den Leeuwarder gemeenteraad
niet een lid, van welke richting ook, die
het dagelijk8ch bestuur omtrent de weige
ring interpelleert en zijne afkeuring over
deze partijdige afwijzing uitspreekt opdat
deze schande van het iiberaie dagelijksch
bestuur, ja van geheel ons volk worde weg-
gsnomen?
Schennis der heiligheid van den Dag
deB Hoeren is 'twat te Haarlem jongstleden
Zondag is gebeurd.
De burgemeester te Haarlem, een christelij k
historisch man type Bastert, had aan de
commissie voor den universiteitswedstrijd
verboden op Zondag de groote fuif te
organiseerenook een Bloemencorso werd
door hem verboden. Edoch de wethouders
waren er voor; en de minister van binnen-
landsche zaken stelde hen in 't gelijk.
Bloemencorso en Universiteitswedstrijd
zijn Zondag doorgegaan, onder deze hooge
bescherming.
De wedstrijd moet allerbeestachtigste
tooneelen tot nasleep hebben gehad. Wij
lazen er eene beschrijving van uit bet
Studentenweekblad, waarin zuipen en bezo
pen zijn schering en inslag is en de klacht
geuit werd, zelfs van die zijde, dat het wel
wat al te bar was.
Ook de Bloemencorso had een ontstich-
tenden invloed. Lang eer de morgengods-
dienstoelening afliep, was alles in rep en
roer; en ciat onder bescherming van den
minister van binnenlandsche zaken, en naar
men mededeelt ook met medewerking van
den minister van buitenlandsche zaken.
Deze toch kwam met een breeden kring van
afgezanten en hunne dames in den morgen
aan en woonde met hen de feestelijkheden bij.
Hij deed dit derhalve niet in ptivéj
maar in qualiteit, alzoodeu buitenlandschen
gezanten, in zoo buitengewonen getale
ditmaal, dank zij de vredesconferentie, in
den lande aanwezig, van nabij doende zien
lioe de Nederlandsclie regeering de vertreding
van een barer wetten in dit geval de
Zondagswetduldt niet alleen, maar er
zelve aan meedoet, wat nog erger is, er
den stempel op drukt van door haar zeiven
te zijn toegestaan.
Hoe de Nederlandsche regeering over
hare eigen zelfstandigheid denkt is in de
quaestie der uitnoodiging gebleken; wat zij
onder de vrijheid van het woord verstaat
toonde zij bij de behandeling van den Ar-
meenschen professor; op wat manier zy de
eihging van den Rustdag verlangt is bij
deze feestviering gezien. Om nu maar te
van 't beginselloos gekniebuig voor
den heidenschen J apannees bijjhet jongste trac-
taatmet Japan; voor den fanatieken Turk
en den Engelschen naam-Christen bij de
«proeping enz. ter vredesconferentie.
En daarbij is de minister De Beaufort
de hoofdschuldige. De man die behoort tot
hen, voor wie de Vaderlander de hoogste
achting koestert wegens hunne godsdienstige
aspiratie» en voor wier lange politieke
leven dr. Bronsveld, c. s. zoo gaarne ij veren.
Te Goes zullen worden aangesteld
twee Hulpagenten van politie,
op eene bezoldiging van f 1,25 voor iedere
dag, dat door hen dienst zal worden gedaan.
Uniform pet,a(nbtsteekeaen wapenen zul
len van gemeentewege worden verstrekt.
Sollicitanten moeten zich schriftelijk aan
melden bij den Burgemeester voor 15 Juni
9 Juni 1899.
Volgens Haagsche bladenis het voor
stel vati generaal Den Beer Poortugael dat
de mogendheden zich verbindenin vijfjaar
geen nieuw geweer aan te schaffen, in de
onderafdeeling van militaire wapeningen in
stemming gebracht. De uitslag was dat negen
gedelegeerden zich van stemming onthielden,
negen stemden voor en twee(Duitschland en
de Vereenigde Staten van Noord Amerika)
stemden tegen.
Bij kon. besluit zijn benoemd tot ge
zworens van de polders: JacobaL. Wisse.
Heer JanszD. Verburg. Thoorn: M. J. v.
Hee. StadsC. Schuilwerve. Willem: A.
Breure. Elizabeth (onder Biervliet)A. de
Groote. Maria: A. v. d. Maas. En van het
waterschap Baarland A. M. Steketee.
Middelburg. In eene vergadering van
de liberale kiesvereeeniging Gemeenlebe-
lang werden tot candidatea voor den ge
meenteraad gesteld de heeren: le district:
mr. K. W. Brevet (aftr.) dr. J. C. Bolle
2e district: J. H. C. Heijse (aftr.); 3e
district: J. E. Van Dunné, mr. S. Gratama
Hzn. (aftr.) en P. Polvliet. Het aftredende
lid de heer L. K. van der Harst JJz.
(lib.) werd niet opnieuw gecandideerd.
De heer dr. Bolle heeft verklaard geen
candidatuurte verlangen, en daar hij gesteld
werd tegenover den heer v. Dunné, die
juist zijn ontslag genomen had voor eene
quaestie, waarin Gemeentebelang" en des-
zelfs voorzitter en dr. Bolle geheel aan
diens zijde staan, was 't te begrijpen dat een
eerlijk man als dr. Bolle, door zijn eigen
vrienden in zoo scheve positie gebracht,
met een forschen sprong zich aan deze zon
derlinge stelling ontirok door op staanden
voet ontslag te nemen als lid der Kiesver-
eeniging met ue mededeeling dat hij zijn
candidatuur krachtig zal bestrijden.
In de kiesvereeniging zelve was tegen
deze onpractische wijze van candidaat stel
len van te voren ernstig gewaarschuwd. In
district 1 had de heer v. Dunné bedankt.
Nu de kiesvereeniging met hem eens bleek,
had zij hem natnurlyk caudidaat te Btellen
in het district waar hij aftraddaar hadden
de kiezers gelegenheid zich met hun ver
tegenwoordiger al dan niet homogeen te
verklaren. Daar had derhalve het pleit
beslecht moeten worden. En deze gele
genheid wordt nu afgesneden door de
kiesvereeniging die de leiding der verkiezing
op zich nam en het zelfs met den candidaat
yolkomen eens bleek te zijn.
Middelburg. Woensdagavond ver
gaderde op de zaal in de Bogardstraat de
antirevolutionaire kiesvereeniging „Neder
land en Oranje". Aan de orde was het
stellen van candidaten voor leden van den
gemeenteraad.
Nadat eenige personen, die naar men
meende daarvoor in aanmerking kunnen
komen, genoemd en besproken waren, ging
de vergadering, die door ongeveer 50 per
sonen was bezocht, tot stemming over van
drie candidaten voor het 3de district.
Vóór destemming besloot de vergadering,
dat hij, die de meeste stemmen op zich
vereenigde, candidaat zou zijn voor de va
cature van wijlen den heer de Stoppelaar.
Benevens de heer W. A. DE RIJCKE,
die de meeste stemmen op zich vereenigde,
werden gekozen, de heerenMr. A. A. DE
VEER en D. WISBOOM VERSTEGEN.
Wanneerdeze heeren zich deze candidaat-
stelling laten welgevallen, zullen zij dus
voor het 3e district gesteld worden.
Daar de gewone tijd voor vergaderen
verstreken was en de meeste leden dien
tengevolge heengingen, werd de verdere
bespreking met het oog op de overige twee
districten verdaagd.
TWEEDE KAMER.
Het ontwerp tot verbetering van het
Noordzeekanaat is er in de tweede kamer
jl. Woensdag met vlaggen en wimpels
doorgegaan. De verbetering zal geschieden
door verruiming van het vaarwater, de
verbouwing van twee spoorbruggen over
het kanaal en de vervanging van de voet
brug bij Velzen door een stoompont. Het
werk zal, naar raming, een uitgaat vor
deren van 7% millioen gulden, voor 9/,o te
bekostigen door den Sraat en van V10 door
Amsterdam, dat natuurlijk op de eerste
plaats bij de uitvoering belang heeft.
Tnsschen twee haakjes zij gezegd dat
een comité te Amsterdam ai weken van
te voren eene agitatie' op 't touw gezet
had om de K imer te „overtuigen" of
liever te „bewegen" 't wetsontwerp aan
te nemen. In volksvergaderingen werd
hierop aangedrongen.
En nu de aanneming in 't zicht was,
liet 't zelfde comité briefjes bedrukken
met de woerden: zoodra 't bekend wordt
dat de tweede kamer tiet ontwerp heeft
aangenomen, noodigen wij u nit hiermede
door 't uitsteken der vlag ingenomen beid
te betuigen.
Zoodra 't nu Woensdag bekend werd
dat bet wetsontwerp was aangenomen
werden bedoelde briefjes rondgebracht',
en met welk gevolg?
Dat eenige sigarenhandelaars de briefjes
voor 't raam plakten, doch van vlaggen
was nergens sprake.
Zelfs toen 't gemeentebestuar door klok
gelui het heuglijk nieuws had laten bekend
maken, bleef nog de burgerij rustig.
Men verhaalt dat een Amsterdammer,
door het beieren der klokken verrast, aan
een politiedienaar op den Dam geposteerd
naar de reden dezer feestelijke stemming
vroeg, eu deze ten antwoord gaf 0, dat is
voor Dreyfus,
Wij kunnen derhalve letterlijk zeggen:
't ontwerp ging er met vlaggen en wimpels
door; want Amsterdams vlaggen en wimpels
waren niet te zien.
Dit teekent wel de onaandoenlijkheid
van het Nederlandsche volk. Amsterdam
toch wordt gehouden voor den polsslag
van Nederland.
Intusschen bet ontwerp is aangenomen
met 88 tegen 2 stemmen.
Nog een ontwerp werd behandeld,strek
kende tot wijziging vaD de militie wet in
dien zin dat voortaan worde onmogelijk
gemaakt het dienstnemer. als vrijwillig
milicien bij remplaceering voor lotehngen
in eenzelfde gemeente.
Had Coolen haar een kool gestoofd, door,
schoon in anderen vorm, de plaatsvervan
ging voor sommige gemeenten toch nog te
kunnen uitvoeren, de regeering zorgde er
nu wel voor dat Coolen dit niet wee: zal
doen.
Enkele Roomsche leden, onder welke
een militair De Ras bestreden de
wijziging. De heer Lohman, schoon tegen
het plan Coolen, als zijnde een vermomd
plaatsvervangersstelsel keurde nietiemiu
de voorgestelde militiewijziging af, omdat
daarbij de miliciensvrij wiliigers worden
afgeschaft, zoodat ter wille van het plan-
Coolen feitelijk inbreuk wordt gemaakt
op de bestaande legerorganisatie. Spr. zou
willen het aantal vrijwilligers in het ge-
heele Rijk te doen strekken in minder ng
van de geheele jaarlijksche lichting, en
dus niet tea behoeve van enkele ge
meenten.
De minister beloofde te overwegen of in
den door dezen spreker bedoelden zin vrij
wil 1 gers zijn te scheppen. Trouwens sinds
1861 hebben zich slechts 45 vrijwilligers
aangemeld.
De heer Lohman bracht «ok nog de be
kende dienstweigering ter sprake, en noemde
in verband daarmee het Tolstoïaansche
stelsel, waaruit voortvloeit dat men in tij(3
van nood bet vaderland onverdedigd laat
en aan den vijand prijs geeft, in één woord
verderfelijk.
Vermelden wij nog dat het wetsontwerp
met 64 tegen 12 stemmen is aangenomen.
De tegenstemmers waren Roomsche leden
onder leiding van dr. Vermeulen, terwijl
de overigen zich onder leiding van dr.
Nolens voor verklaarden.
De heer v. d. Velde interpelleerde hierop
de regeering over de opleiding van Indische
ambtenaren, welke niet bij koninklijk
besluit maar bij de wet dient te geschieden,
opdat de belangen der studeerenden niet
afhankelijk worden gemaakt van de wisse
lende inzichten der elkander opvolgende
ministers van koloniën.
Daar 't antwoord hem niet bevredigde,
stelde hij een motie voor uitsprekende de
wensehelijkheid dat de regeering deze zaak
ter hand neme.
De motie zal later behandeld worden en
eveneens een interpellatie van den heer
Staalman aan den minister van marine over
het optreden der marine-autoriteiten tegen
ds. de Koe te Den Helder, naar aanleiding
van dien3 preek met de passage er in over
den marineman en den visscnersman.
Bruinisse. Donderdagnamiddag werd
aan iemand uit onze gemeente een treffende
bevestiging gezien van het Schriftwoord
waarin van bet levèn des menschengetuigd
wordt: „In deu morgenstond bloeit het
en het verandert, des avonds wordt het
afgesneden en het verdort." Ds. C. H. Cal-
lenbach predikant bij de Ned. Herv. Ge
meente ten onzent had de classicale vergade
ring te Zierikzee bijgewoond en ging na
afloop daarvan een bezoek brengen bij den
heer A. J. de Looze. Nauwelijks echter
binnengekomen zijgt Z.Eerw. ineen en voor
de aanw«zigen ietster hulpe konden brengen
was bijeen lijk. De dadelijk binnengeroepen
dokter constateerde dan ook onmiddellijk
den dood, zeer waarschijnlijk door hartver
lamming. De tijding van het gebeurde
verwekte, zeer begrijpelijk, hier algemeene
consternatie.
De overledene bereikte den leeftijd van
59 jaren.
Dinsdag 30 Mei jl. arriveerde te Harder
wijk een O.-I. terugkeeren l detachement,
waaronder de Afrikaanse te fuselier Jacobs,
gerechtigd tot het dragen -an het expeditie-
kruis, de Kraton- en bronzen medaille.
Jacobs is een der Afrikanen, die in 1861
in onzen kolonialen dienst zijn gekomen. Hij
nam in 1874 deel aan de inneming van den
Kraton, bleef daarna nog eenige jaren op
Atjeh eu werd in 1882 gepensioneerd met
f200 'sjaars. Van 1882 tot nu bleef bij
in Indië, doch daar hij nu het verlangen
te kennen had gegeven, om naar zijn ge
boorteland terug te keeren (zij behouden
steeds aanspraak op vrijen overtocht) is hij
naar Harderwijk gezonden om vervolgens
naar Afrika terug te keeren. En alzoo ziet
men hem door de straten flaneeren bewon
derd d^or oud en jong. Soldatenkrant
Te Oudepekela heeft hij eene
schermutseling tussehen den gemeente-veld
wachter en den kastelein Vos, aldaar,
eerstgenoemde Vos met zijn sabel een
groot deel van den neus gehouwen. Vos
heeft nu een aanklacht ingediend.
Om te eten. „Baas, die worst stuur*
mevrouw terug, ze ruikt zoo raar."
„Wie? Mevrouw?"
„Neen, de worst."
„Nou, zeg dan aan mevrouw dat ik
geen worst verkoop om er aan te ruiken
wel om ze te eten."
Te Dussen viel een rietdekker van
een hoogen steiger; hij kwam op een heining
terecht en bekwam zulke ernstige verwon
dingen dat voor zijn leven wordt gevreesd.
Te Venhuizen is een 70jarige weduwe
in beschonken toestand 's avonds laat in een
diep water gevallen en verdronken. De
22jarige zoon van een visscher te Ter
schelling zou met zijn vader voor de
eerste maal ter visehvangst gaan. Gisternacht
had de jongeling het ongelnk over boord te
slaan, hij verdronk ten aansohouwe van zijn
vader, die machteloos was bem te redden.
Te Harskamp, gemeente Ede is eene
vrouw door vergiftiging om het leven ge
bracht. Men verdenkt haar man die ter
beschikking is gesteld. Een 5Ojarige onge
huwde visscher te Marken, bezig zijnde in
bet kanaal staande palingfniken te lichten,
sloeg, waarschijnlijk door eene duizeling
overvallen, over boord en verdronk. Een
winkelier te Vlaardingen die zich aan
den Vaartweg te slapen gelegd had, is sla
pende in de vaart terecht gekomen en ver
dronken.
Gisterennacht zijn te Rotterdam
een tabakspakhuis en een kaaspakhuis met
hun inhoud in vlammen opgegaan.
In het begin van deze week is het
weer eens onrustig geweest te Belfast. Naar
aanleiding van een processie, die Maandag
gehouden werd, ontstond er een botsing
tussehen nationalisten en protestanten. Reeds
vroeg in den morgen kregen twee partijen
bestaande hoofdzakelijk uit jonge lieden
twist in Yorkstreet en het gevolg was dat
een waar bombardement van keisteenen
ontstond. Hunne houding was zoo uitdagend
dat de Royal Irish Rifles zioh genoodzaakt
zagen met de bajonet te chargeeren, waarop
in minder dan geen tijd de straat was schoon
geveegd.
Om 11 nur verscheen de processie voor
afgegaan door bereden politie en agenten te
voet. Onderweg hadden herhaaldelijk bot
singen plaats en menigmaal moest de politie
van den stok gebruik maken, Bij óe Pres-
byteriaansche kerk ging 't heet toe. De po
litie was onmachtig. Het publiek ontnam de
stokken, waarop de militairen weer te hulp
werden geroepen. Weer werd de bajonet
gebruikt waarmee tot tweemaal gechargeerd
moest worden, voordat de straat vrij was.
I11 den namiddag herhaalden zich nog
eenige malen de.opstootjes. Verscheidene
arrestaties hadden plaats. Een majoor kreeg
een steen tegen zijn hoofd, waardoor hij
ernstig gekwetst werd.
De Berlijnsche correspondent van de
Times valt de Vlissingsehe mailronte aan
naar aanleiding van het spoorwegongeluk
te Vlissingen. 5ij gewaagt van het toene
men der klachten over overvulling en sme
righeid der wagens van de Staatsspoor vooral
van de tweede klasse; en daarbij komt thans
naar het heet, de herhaaldelijk gebleken
onveiligheid.
Narretaal. Hendrik IV vroeg, in een
vroolijke bui, aan zijn hofnar of zij van rol
wilden verwisselen. „Broeder Hendrik, dat
zon niet gaan", gaf de nar ten antwoord.
„Jij bent niet verstandig genoeg om voor
gek en ik niet dwaas genoeg om voor
koning te spelen."
De metaalfabrfkanten te Kopenhagen
habben zich bij de algemeene sluiting van
werkplaatsen en fabrieken door de patroons
aangesloten, waardoor weder eenige duizen
den arbeiders werkloos zijn. Het aantal
werkjooze arbeiders bedraagt thans 40000.
De groote fabriek van muziekinstru
menten van Brachmann en Riessner te Wah-
ren is, naar uit Leipzig gemeld wordt,
geheel afgebrand. De schade bedraagt een
millioen mark. 1000 arbeiders zijn broode
loos door de ramp.
Te Stetiin is een familie van zeven
personen, ten gevolge van een brand in een
villa, gestikt.
