NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
lo. 100. 1899.
Sateriiog 27 lieu
Decfajlf lonrpng.
VERSCHIJNT
PRIJS DER ADVERTENTIËN
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
UITGAVE VAN
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Prijs per drie maanden franco p. p
0,95.
en
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
Enkele nummers
0,02*.
meer 10 cent.
Een twaalftal sollicitanten meldden zich
reeds aan voor de betrekking van zuivel-
consulent voor Zeeland.
De zuivelconsulent voor Utrecht trad
dezer dagen te Benschop op met een voor
dracht voor elf personen.
Zal de te benoemen zuivelconsulent in
Zeeland een talrijker en gewilliger gehoor
vinden
Langzamerhand verlaten onze Zeeuwsche
landbouwers de conservatieve paden
helaas nog niet in de politiek maar dan
toch op landbouwterrein.
Iudien nu de consulent den noodigen
tact weet te gebruiken en niet al te apo
dictisch het oude veroordeelt en het nieuwe
verheerlijkt; maar ingaande in de ge
woonten en zeden onzer boerinnen, tege
lijk de boeren weet te winnen voor de
toepassing der nieuwere denkbeelden; niet
al te veel theoretische wijsheid verkoopt
en toonen kan dat theorie en praktijk wer
kelijk elkander steunen en aanvullen, zie
dan hebben wij van 't optreden van een
zuivelconsulent in onze nog zoo schoone
landbouwprovincie goede verwachting.
Laat 't Hoofdbestuur der Maatschappij
tot Bevordering van Landbouw en Vee
teelt in Zeeland, dat hem benoemen moet,
vooral toezien dat dit tactisch talent in
hem zit. Niet alle landbouw leeraren toch
wekken vertrouwen door aangenaamheid
van optreden, nederigheid van gemoed,
helderheid van voorstellen enz.
Voorzichtigheid bij 't afbreken en dan
met vaste hand aan 't opbouwen, dat is
in Zeeland de zaak.
Wie naar dezen regel wenscht te wan
delen zal in deze provincie de rechte man
kunnen'zijn op de rechte plaats.
s
De Nederlander besluit de laatste van
haar veeltijds uitnemende persoverzichten
n>et eeue opmerking die wijniet wenschen te
ontleden doch tegen welke wij haar zeiven
moeten waarschuwen.
Naar aanleiding van de weigering van
't antirevolutionair blad De Edesche Crt.
om de vrij antirevolutionairen te bestrijden
op 't punt van beginselen en de opmerking
van datzelfde blad dat de antirevolutionaire
pers en professor Eabius verzuimden de
Keuchenius-club en haar blad die de ver
kiezing van Schaper hebben toegejuicht
en zeer revolutionaire tendenzen vertoonen,
te bestrijden, merkt de Ned. op dat „het
signaal van professor Pabius tot de locale
pers om toch de afwijkingen in het licht
te gaan stellen in het zuiden even eene
redactie schichtig schijnt te hebben ge
maakt".
Nu hebben wij om de leuke keus van
dit beeld eens gelachen.
Doch daarna achten wij ons dan ook
gerechtigd tot de tegenopmerking dat men,
om op wat de Ntd. schrijft, critiek te
oefenen, juist niet schichtig behoeft te zijn.
Wij hebben geen plan wie ter wereld
ook te bestrijden wanneer wij de aanlei
ding ot het nut er van niet inzienmaar
dan rekenen wij er ook op dat men bij
bestrijding onzerzijds niet twijfele aan
onze nuchterheid.
Wij zullen, naar aanleiding van 's Ne
derlanders aanhaling van Groens „In ons(
isolement ligt onze kracht" binnenkort
eene opmerking aan haar adres in een
hoofdartikel over samenwerking trachten in
slechtenwij zeggen dit alvast maar
opdat zij Qn8 00fc dan niet voor „schich-
'8" aanzie.
Zienkzeesch schijnt de kennisgeving
P a,ivertentie in de Nieuwsbode van het
n ^isehbi
vla o jeatuur" dat voor de levering van
Zond 4 Juni (dat i8 °P een
A J p® moeten bezorgd zijn bij dhr. mr.
eesch'JL Fokker> de °P Sezef5eld PaPier
gescureven inschrijvingsbiljetten
Franache min'steries. Weet ge hoeveel
ministeries Prinkrijk sedert den val van
het Keizerrijk in September 1870 gehad
beeft, dus in 29 jaren Niet minder dan
42. Elks gemildelde levensduur het te
genwoordige natuurlijk niet meegerekend
was dus -ilechts 9 maandenNiet min
der dan 22 hebben een korter leven gehad,
één, dat van Dufaure in Mei 1873, slechts
7 dagen en dan zijn er nog twee die na
20 en 23 dagen zijn overleden. Niet, meer
dan 7 hebben langer dan 1 jaar geleefd,
en 3 langer dan 2 jaar, nl. het kabinet-
Meline 2 jaar en 61 dagen dat van Jules
Ferry (18831885) 2 jaar en 73 lagen,
*i en"dat van Thiers (187173) nog 16 da
gen langer. In alle maanden des jaars
kwamen crisissen voor behalve in Juli
omdat in deze maand de Kamer vacantie
heelt. De meeste Kabinetten vielen in
December. Niet minder dan 227 Kamer-
of Senaatsleden zijn tot Ministers benoemd,
waarvan juist 100 slechts 1 keeréén is
12 keer Minister geweest, nl. de heer De
Freycinet, die in 't geheel 12 jaar aan het
bewind was.
Vergadering van den Middelburgschen
Gemeenteraad van 24 Mei 1899.
Er bestaan twee vacaturen de overige
15 leden zyu allen tegenwoordig.
Na lezing en goedkeuring der notulen
van het verhandelde in de laatste zitting,
stelt de Voorzitter aan de orde de vol
gende punten der agenda
I. Ingekomen stukken.
Daartoe behooren
a. verschillende brieven van Ged. Sta
ten, houdende goedkeuring van vroeger
genomen raadsbesluiten
b. een verslag over het eindexamen
aan de Burger-avondschool
c. eene missive van de Commissie van
Toezicht op de scholen van lager onderwijs,
waarin wordt medegedeeld dat de volgens
besluit van 12 Februari 1896 aan de scho
len H en I genomen proef om twee onder
wijzeressen te benoemen voor de handwer
ken, die tevens in het bezit zijn van de
akte bedoeld in art. 56a van de wet op
het lager onderwijs, uitmuntend geslaagd
is, zoodat zij in overweging geeft eene
dergelijke regeling ook aan de scholen A,
B en C in het leven te roepen
d. een verzoekschrift van Mej. Dhont
om eervol ontslag als onderwijzeres;
e. een request van S. van Os om ver
lenging tot het jaar 2000 van een tegen
een jaarlijkschen canon van f4.50, met
het jaar 1914 eindigende erfpacht van
grond in de St. Janstraat, waarop een hem
toebehoorend gebouw staat
f. een request van Ribbink van Bork
en Co. om overdracht van de concessie
der telefoon-exploitatie op de „Algemeene
Telefoon Maatschappij voorheen Ribbink
van Bork en Co.
g. een request van Mej. de Wed. Rotten,
waarbij zij verzoekt om de huur van het
huis, dat haar onlangs overleden z mn van
de gemeente in huur had, aan Carol te
mogen overdragen
h. een request van de Vereeniging
„Handelsbelang" met verzoek om loterijen
op de jaarmarkt te weren.
De stukken sub a en b worden voor
kennisgeving aangenomen, die sub.c, d, e
en f in handen gesteld van B. en W.
om nader advies en dat sub g conform
het voorstel des Voorzitters, dadelijk in
behandeling genomen en het verzoek zon
der beraadslaging goedgekeurd. Omtrent
dat sub h stelde de Voorzitter voor het
ter afdoening te verzenden aan B. en W.
De heer Koole kon zich hiermede echter
niet vereenigen daar het request aan den
Raad gericht was. Ten slotte wordt be
sloten het in handen te stellen van de
Commissie voor de strafverordening, waarna
het met het advies dier Commissie tot den
Raad zal wederkeeren.
II. Adres F. van de Ransou om eer
vol ontslag als onderwijzer aan school E
met voorstel van B. en W.
Het voorstel, strekkende om een eervo'
ontslag te verleenen tegen 1 Augustus a. s.
of zooveel vroeger als \n den dienst zal
zijn voorzien, wordt zonder discussie of
stemming aangenomen.
III. Benoeming van voorzittersleden en
hunne plaatsvervangers in stembureaux.
Achtereenvolgens warden benoemd:
lo. van 15 Mei 1899 tot en met 14
Mei 190U tot leien feil plaatsvervangende
leden van de stembureaux in het le en
3e stemdistrict voor eventueels stemmingen
en herstemmingen te* verkiezing van leden
van de Tweede Kamer derStateu Generaal
en van de Provinciale Staten, de heeren
uir. F. J. Sprenger, D. Hilderuisse, P. A.
Verhulst, M. Fokker, Ph. Boudewijuse,
P. Pouwei Az., J. J. Th. Evers, P. Dumon
Tak, J. W. de Raad, A. Meeuse, M. VV.
Hildernisse, P. W. H. de Kan, C. A. H.
Billerbeek, F. A. Frederiks, J. C. Frederiks,
H. F. van den Oudendijk Pieterse, mr. A.
A. de Veer, H. W. J. Callenfels, C. H. J.
van Beuthem Jutting, D. G. Kröber, P.
Pol vliet, K. Turk en W. Hioolen;
2o. tot leden van het stembureau voor
de verkiezing van een lid voor de Kamer
van Koopuaudel en Fabrieken de heeren
W. J. Sprenger en H. P. den Bouwmeester
en tot plaatsvervangende leden al de leden
van den raad behalve genoemde heeren;
3o. tot leden van de stembureanx voor
de stemmingen en herstemmingen ter ver
kiezing van leden van den gemeenteraad
a. in het le kiesdistrict, voor de stem
ming tot plaatsvervangend voorzitter de
heer H. P. den Bouwmeester, tot lid uit
sluitend voor de werkzaamheden welke met
de opening der stembus aanvangen, de heer
A. P. Snouck Hurgronje en tot zyn plaats
vervanger ke heer J. H. C. Heyse voor
de herstemming tot plaatsvervangend voor
zitter de heer H. P. den Bouwmeester, tot
lid uitsluitend voor de werkzaamheden
welke met de opening der stembus aan
vangen, de heer W. J. J. Koole en tot
zyn plaatsvervanger de heer L. K. van
der Harst; voor de stemming en herstem
ming tot ieden en plaatsvervangende leden
buiten den Raad, de heeren F. H. P. J.
Gevers, P. J. de Kruyter, A. A. Mes Az.,
M. de Mol, W. A. de Rijeke, M. G.
Boa8son, H. Y. Haccou, W. P. Haman,
M. C. Jeras en A. A. van Teylingeu;
b. in het 2e kiesiistrict, voor de stemming
tot voorzitter de heer W. J. Sprenger, tot
zijn plaatsvervanger de heer W. J. J.
Koole, tot lid uitsluitend voor de werk
zaamheden welke met de opening der stem
bus aanvangen de heer L, K. van der
Harst cn tot zijn plaatsvervanger de heer
S. Gratama; voor de herstemming tot
voorzitter de heer W. J. Sprenger, tot
zyn plaatsvervanger de beer K. W. Brevet,
tot lid uitsluitend voor de werkzaamheden
welke met de opening der stembus aan
vangen de heer C. J. J. A. van Teyiingen
en tot zijn plaatsvervanger de heer W. H.
Snouck Hurgronje; voor de stemming en
herstemming tot ieden en plaatsvervangende
leden buiten den Raad de heeren G. O.
Altorffer, W. P. de Back, A. W. Berdenis
van Berlekom, C. J. Hondius, J. A. Frank,
J. Appel, F. A Boassou, P. L. deBruijne,
J. Hosang en J. M. Boone.
c. in het 3e kiesdistrict, voor de stem
ming tot voorzitter de beer C.. J. J. A.
van Teyiingen, tot zijn plaatsvervanger
W. H. Snouck Hurgronje,, tot lid uitslui
tend voor de werkzaamheden welke met
de opening der stembus aanvangen de heer
J. C. de Waal en tot ijn plaatsvervan
ger de heer E. P. Schorervoor de her
stemming tot voorzitter de heer A. van
der Swalme, tot zijn plaatsvervanger de
heer H. P. van de Ree, tot lid uitsluitend
voor de werkzaamheden welke met de
opening der stembus aanvangen de heer
C. Verhage en tot zijn plaatsvervanger J.
H. C. Heyse; voor de stemming en her
stemming tot leden en plaatsvervangende
leden buiten den Raad de heeren J. B.
Giljam, J. Belderok, C. de Broekert, P
J. de Broekert, C. van der Bent, I. Jon-
gepier, D. L. Broeder, P. J. Geill, H. A.
Snouck Hurgronje, H. J. Snoep, G. Boogaart
en A. Berentsen.
IV. Benoeming van een lid van het
College van Curratoren over het Gymnasium.
Ter voorziening in de vacature, ontstaan
door het vertrek van den heer Poort,
zonden B. en W., na verhoor van curato
ren, eene aanbeveling in bestaande uit de
heeren A. B. ter Haar Romany en P. J.
Roscam Abbing.
De eerste wordt gekozen met 14 stemmen
zijnde 1 stem uitgebracht op den heer
dr. Wagenaar.
V. Benoeming van ten onderwijzer
aan school C.
Op de voordracht staan W. Smit tijde
lijk onderwijzer aan school C, C. Renes
onderwijzer te Sliedrecht en M. Nieuwen-
huijze id. te Wemeldinge.
Gekozen wordt de eerste met 11 stemmen,
terwijl de tweede er vier bekwam.
VI. Voorstel van B. en W. tot wijzi
ging concessie voorwaarden telefoon.
Naar aauleiding van het voornemen van
Z.E. den minister van W terstaat om in
den loop van 1899 het intercommunale
(resp. internationale) Rijkstelet'oonnet ook
tot Middelburg uit te strekeen, stellen
B. en W. onder overl-gging van een
schrijven van de concessionarissen, voorin
de voorwaarden, waarop aan de heeren
Ribbink van Bork en Co. indertijd con
cessie is verleend, de volgende wyzigingen
te brengen, en wel
le. achter het laatste woord van art.
8b. te voegen de woorden„tenzij het
lokaal dosverlangd met een dubbellijn
tevens in verbinding is gebracht met het
intercommunale of internatiouale Rijkstele
foonnet, in welk geval zonder dat de
concessionarissen voor het verkeer met dat
net iets mogen heffen genoemd bedrag
tot hoogstens f 45 mag worden verhoopt.
2o. voor de laatste alinea van art. 9
in te lasschen de volgende alinea „Deze
prijzeu ondergaan geene verhooging voor
het desverlangd met eene dubbellijn in
verbinding brengen met het intercommunale
of internationale Rijkstelefoonnet, terwijl
evenmin voor het verkeer met dat net
evenmin iets mag worden geheven
3o. de woorden „dat begrensd wordt
door de stadsvesten en het kanaal door
Walcheren" in art. 16 te vervangen door
„begrepen in de wijken A tot en met Q."
Zonder discussie of stemming wordt het
voorstel van B. en W. goedgekeurd.
VII. Voorstel van B. en W. tot plaat
sing van een lantaarn aan het begin der
Teerpakhuizenstraat.
Naar mededeeling van B. en W. staat
ten zuidoosten van de Vlissingsche brug
een lantaarn, die ook de Teerpakhuizen
straat verlichtte. Sinds echter het pomp-
gebouwtje in die buurt is geplaatst, wordt
het licht van dien lantaarn onderschept,
en hehben B. en W. een lantaarn aan het
begin der Teerpakhuizenstraat doen bij
plaatsen, op welke bijplaatsing zij nu
sanctioneering verzoeken.
Zonder eenige bemerking wordt hun de
verzochte sanctie verleend.
VIII. Beschikking uit onvoorziene uit
gaven gemeentebegrooting 1898.
Zonder aanmerking worden B. en W.
door den Raad gemachtigd tot een bedrag
van f 12.11 uit den post van onvoor
zien over 1898 te beschikken.
IX. Wyjziying gemeentebegrooting 1898.
De door B. en W. voorgestelde wyzigin
gen worden zonder aanmerking of stemming
aangenomen.
X. Kohier hondenbelasting 1899.
Het kohier wordt zonder bemerking tot
een bedrag van f 1264,50 door den Raad
vastgesteld.
XI. Wijzigingen gemeentebegrooting en
in verband hiermede het nemen van eene
beslissing omtrent verandering van de wagens
voor 'ut vervoer von privaattonnen of aan
schaffing van nieuwe.
Onder de door B. en W. voorgestelde
wijzigingen is begrepen f612.50 voir den
aanmaak van een nieuwen wagen voor het
vervoer van privaattonnen.
De Commissie van Financiën kan zich
ir.et die voorgestelde wijziging niet ver
eenigen.
jjjjDe heer W. H. Snouck Hurgronje acht
de nitgaven ongerechtvaardigd. De ascb-
karren moeten ook gesloten zijn en altijd
zijn zij open; zoo zal het ook gaan met
de overdekte wagens voorde privaattonnen.
Over het algemeen boort men dan ook in
het publiek tegen de voorgestelde wijziging
erg te velde trekken.
De wjjziging, wat betreft het aanschaffen
vaa een nieuwen wagen, wordt hierop in
stemming gebracht en verworpen. Voor
de heeren Grarama, Sprenger, deu Bouw
meester, van der Harst, de Waal en Bre
vet tegen de heeren W. II. Snouck
Hurgronje, van der Swalme, Koole, van
de Ree, Verhage, van Teijliugen, Schorer,
Heijse en A. P. Snouck Hurgronje.
De overige voorgestelde wijzingen wor
den daarna zonder stemming goedgekeurd.
XII. Staat oninbare posten honden
belasting 1898.
Deze staat wordt tot een bedrag van
f 16,50 zonder aanmerking vastgesteld.
XIII. Voorstel van B. en W. tot het
huren van weiland voor puinplaats.
B. en W. stellen voor i i de verlenging
van het Arnemuidsche voetpad van bet
bestuur der godshuizen, onder de voor
waarden die dat bestuur stelt, eeu weiland
te huren en dit als puinplaats aan te
wijzen.
Behoudens eene kleine redactie wijziging
kan de commissie van Financiën zich met
het voorstel vereenigen.
De heer Verhage is verheugd dat ein
delijk eene geschikte pun plaats gevonden
is, maar hij vindt de voorwaarde wel wat
bezwarend voor zooveel betreft het ophoo-
gen met korengrond. Men vergete niet
das minstens 10000 M3. zullen noolig zijn.
Ik zou, zegt hij, liever gezien hebben dat
de gemeente het terrein kocht dan het
later, wanneer het in goed bouwland zal
herschapen zyn, weder aan het bestuur
der godshuizen te moeten overgeven.
De heer den Bouwmeester merkt den
heer Verhage op dat eerst een bestaande
put moet gedempt worden, dat dan weder
een font gemaakt wordt waarvan de uit
komende grond als korengrond zal gebezigd
worden, dat bovendien met elke lading
puin altijd eenige korengroad wordt aan
gevoerd en dat naar zijne berekening
hoogstens een paar honierd M«. .-sullen
te kori komen.
De heer Brevet stelt nu voor dat de
bepaling van taxatie in 1930 door een
deskundige zoo worde gewijzigd dat de
Gemeente alsdan zal moeten opleveren wat
van den grond in orde gebracht is, dat
de Gemeente bij halve Hectaren den grond
zal brengen in den toestaud door het
bestuur der godshuizen gewenscht en dat
wat nog niet in orde is, ook na 1930 bij
de gemeente in hunr zal blijven.
De heer den Bouwmeester antwoordt den
heer Brevet dat de wijze van bemerking
zooals hij voorstelt, tot de onmogelijkhe
den behoort en niet ten ourechte oppositie
van het bestuur dor godshuizen zou uit
lokken.
De heer van Teijlingen merkt op dat
de voorzitter van het bestuur der gods
huizen hier tegenwoordig is en zon gaarne
zijn gevoelen omtrent het voorstel Brevet
vernemen.
De heer A. P. Snouck Hurgronje kan
niet in naam van het bestuur der gods
huizen hierop antwoorden, maar als zijn
peisoonlijk gevoelen geeft hij te kennen
dat het voorstel Brevet onaannemelijk is.
Het bestuur der godshuizen heeft gedaan
wat het doen kon en hij gelooft niet dat
het zich eenige wijziging zal laten wel
gevallen.
De heer Brevet zag dan ook zijn voor
stel met algemee .e stsmmsn, op de zijne
na, verwerpen, waarna het voorstel van
B. en W. zonder stemming wordt goedge
keurd-