NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
lo. 90.
Dinsdag 2 Hel
Decficmlc Jaargang,
ferkoopingen enz.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Buitenlandsch Overzicht.
li E K E N IHH K n G E il
taandag 1 Mei.
de B ceJe Watering in de
;nj« 11 uar in 2 perc. het
aoud der sluizen, gebouwen
i levering 350 M. pruisischa
eenjarig onderhoud der heulen
i bestekken by Kleeuwens
b.
'oensdag 3 Mei.
derswerk Gasthuis Biljetten
ift Besteding Gasthuis bij
Motthe voor of op Woensdag
anwpzing Zaterdag half 12.
rg. Sociteit St. Joris 11 Ul
igronden Brakman naby Phi'
3820 M. zeedyk en maken
aal. Raming f283.000. ln-
ldop'.i6ner domeinen Middel
en teekening bij ontvangers
ivering biljetten Woensdag 3
bureel directeur registratie
I. huis.)
oensdag 13 Mai.
Gemeentehuis 10 u. onder
van den Anr.apoldor. Aanwo
ei. Richtingen H. Roelof.
Vrijdag 19 Mei.
rg. Provinciaal gebouw 11 u.:
der boord voorziening van het
lid-Beveland. (Raming f5000).
lei. Inl. hoofdingenieur Bekaar,
enieur Stoel, Goes, enopzich-
Hansweert.
'g. Aan het Gebouw van
uur is heden aanbesteed
van drie ijzeren drijvende
met toeleidende bruggen
ijzeren lichtopstanden, ten
e tramwegbaven aan het
d met dsn in aanleg zijnden
van Zijpe naar Brouwers-
den Willempolder naar Steen- «j
ing f 44700). Inschrijvers
en Co., Gorinchem f49400,
Amsterdam f 43200, F. de
42670, F. Kloos en Zonen,
2609, V. A. Hillen, firma l-
en, V. A. Hillen #n Co.,
de Kon. Nedeil. Grofsmederij
Meijer Zalt Bommel f39999.
zioning der boorden van het 1
erneuzen. Inschrijvers -. P.
11e 446 M., f42.-, f 17.75, B.
n 456 M„ f41.-, 117.—K. de
f41.20, f 17.30, C. v.d.Hoott,
-, f 16.—, P. J. Dubbelman,
4, f40.—f 16.J.Jansen,
f40-, 16—, A. ïholens
f39—, 15.—.
tal in guldens achter eiken
.nheidsprijs (f 25000) zware,
Ide eenheidsprijs lichte.
TE BERICHTEN.
ons uit Vlissingen
'e te» stadhuize heeft toch
laat gehai. Er is namelijk
stel van de stakers inge-
k 1 cent loonsverhooging
maanden later nog een.
nit de patroons heeft dit
omen mits van de zijde
activiteit en bekwaamheid
behouden zich het recht
ming der werkstakers met
w aangekomen werklieden,
n alle patroons volgt heden,
at de werkstaking hiermede
ons uit Middelburg
raad besloot heden een
voor het garnizoen te
gemeenten Vlissingen en
5407 waarvan een gedeelte
zal worden verkocht voor
aad van Vlissingen keurde
it ook goed.
blken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
H E R IJ K.
Wemeidinge, 2 Mei des voorm.
lerseke, 3 Mei des namiddags, 4 en
4 Mei.
Kruin'ngen, met uitzondering van
Hansweert, 5 Mei.
Hansweert, 6 Mei.
Hoe 't staat tusschen Amerika en de
Philippijnen blijkt uit een telegram door
generaal Otis van daar naar Washington
gezonden
De oonferentie met de vertegenwoordi
gers der opstandelingen is hedenmorgen
geëindigd. Deze verzochten staking der
vijandelijkheden voor den tijd van drie
weken, opdat de Philippino's een Congres
bijeen zouden kannen roepen, waarop be
sloten zal kannen worden of de oorlog
moet worden voortgezet, of dat er vredes
voorstellen zullen worden gedaan.
Generaal Otis heeft dit verzoek van de
hand gewezen, doch beloofde algeheele
amnestie in geval van overgave. Daarna
hseft Agninaldo het aanbod gedaan zich
met zijn manschappen en zijn ammunitie
over te geven ouder voorwaarde van er-
kenniag van de onafhankelijkheid, onder
Amerik..ansch protectoraat.
De verliezen van de Amerikanen in
dezen veldtooht bedragen tot heden 198
gedooden en 1111 gewonden.
Ook de staatkundige toestand in de
Transvaal wordt in de Transvaal met
groote belangstelling besproken. De Staa ts-
secretaris heelt echter verklaard, dat de
regeering den toestand met een kalm oog
gadeslaat en er geen aanleiding voor onge
rustheid bestaat.
Men weet dat Chamberlain in het En-
gelsche Lagerhuis gezegd heeft dat de
Transvaalsche krijgsmacht aanzienlijk ver
hoogd ia. En wat blijkt na? Dit, dat
er 50 nieuwe staats artilleristen in de
plaats van 50 ontslagene gekomen zijnen
dat dit heele wapen nog geen 300 man
sterk is. Zal er dan aan al dat gelaster
nooit een einde komen? Maar de Boeren
begrijpen het wel. Zoowel de „krijgstoe
rustingen" van de Transvalere, als de
„grieven" der Uitlanders dienen als stok
om de Boeren te slaan. Men wil te Lon
den nn eenmaal de Transvalers te lyf en
zoekt naar middelen om de Repnbliek
voor goed in te lijven. Nu weer heeft
Chamberlain in het Lagerhuis medegedeeld,
dat aan President Krnger kennis was ge
geven dat de dynamietconcessie een schennis
der conventie is. Daarop is van den Pre
sident een antwoord ontvangen; een
blauwboek over deze aangelegenbeden zal
binnenkort aan het Parlement worden voor
gelegd.
Intusscben wordt uit Johannesburg ge
mald, dat zich Jaar een krachtig gematigde
party vormt als een protest tegen de
aanhitsende politiek en het verder gekonkel
van de kapitalisten.
Zoo doen de grooten tegenover de
kleinen. Ook de regeering te Petersburg
gaat maar steeds voort de Finnen te
knellen in hit ijzeren dwangjuk harer
wetten ter Russificatie der arme bevolking.
Zij heeft met name de leerprogramma's
van de middelbare scholen in het voor
malig groothertogdom opgevraagd. Met
welk doel wordt wel niet vermeld, maar
«Ogenomen mag worden, dat de veel
hoegere ontwikkeling der Finnen een doorn
in het oog is van menigen Rns. Verlaging
van het verstandelijk peil zal de Russifi-
gemakkelijker maken.
f ïknnen gevoelende wat hnn te
ac en staat verlaten het land hunner
*-prei! het Verre Westen een
18 zoeken. Nog dezer dagen
A m M met miai*er dan 500 hunner naar
KJMtr0kken vooral met het
j. tF-j6. vooruitzicht opeen vijfjarigen
wil W" o 'V* RQ8si8che leger! Rusland
llrl tgMt Tan *"^<1 voor het
leger op 7200 man brengen, voor het
onderhoud waarvan de Finnen 10 miljoen
roebels zouden betalen.
Welke donkere schaduwen op de Vredes
conferentie
Welk eene onoprechtheid I
Te meer nog nn Rusland en Engeland
het scbynea eens geworden omtrent de
verdeeling van het door hen begeerde
deel van China.
Van den Burgemeester te Gees:
WERKLIEDEN
die door berichten in de nieuwsbladen of
door daartoe uitgezonden agenten, soms
met verstrekking van reisgeld voor de
heenreis, zich opgewekt gevoelen om naar
Duitscbland ten behoeve van industriëelc
ondernemingen te vertrekken, worden ge
waarschuwd, dat menigmaal bij aankomst
ter bestemde plaatse blij kt, dat zy daar
niet kunnen gebruikt worden.
Het iR daarom geraden niet dadelijk op
dergelijke berichten of aanbiedingen af te
gaan, maar inlichtingen in te winnen,
waartoe ter secretarie gelegenheid zal
worden gegeven.
1 Mei '99
Jhr. F. X. J. v. Nispen te Pannerden
lid der eerste Kamer voor Gelderland sinds
1889, is op by na 69 jarigen leeftijd te
.Zutphen overleden.
De Tweede Kamer heeft zonder stem
ming toegestaan aan dr. A. Knyper om
zijn interpellatie tot de regeering te rich
ten in verband met de vredes-conferentie.
Goes. Vrijdag vergaderde de gemeen
teraad onder voorzitterschap van den
heer Ramondt wethouder. Afwezig de
heer J. Buijse wegens ziekte. Ingekomen
goedkeuring door ged. staten van een paar
raadsbesluiten. Ingekomen was ook een ver
zoek van dr. G. H. Leignes Bakhoven om
toelating van zijn dochter op de H. B.
school.
De voorzitter deelde namens burg. en
weth. mede, dat naar hunne meening
thans, na de laatste beslissing van den
raad eene verklaring, dat het onderwijs
voor verdere stadie noodig is, niet meer
behoeft overgelegd te worden. De kwes
tie van al of niet toelating wordt nu
alleen beheerscht door de plaatsruimte.
Deze is er thans. Verder is de beslissing
op dergelijke verzoeken opgedragen aan
hun college.
Met die opvatting vereenigde de raad zich.
Voorstel om een maand vacaturegeld van
een leeraar in 't Duitsch te bestemmen
voor de leeraars die de lessen gedurende
de vacature hebben waargenomen.
De heer v. d. Leeuw zegt dat hier het
personeel van 't lager onderwijs niet zoo
billy k wordt behandeld als dat van 't
middelbaar. Daar toch komt het vacatu
regeld de gemeentekas in plaats van den
onderwijzers ten goede. Deze hebben wel
geen meerdere lesuren, doch wel grootere
klassen voor hun rekening. Bovendien
beboeft het volmaken van een lesuur met
lezen of iets dergelijks niet betaald te
worden, wijl immers niet in hetzelfde vak
van den vertrokken leeraar onderwezen
wordt.
De Voorzitter antwoordt dat de verge
lijking met de lagere school niet opgaat.
De leeraren hebben een bepaald aantal
lesurenwanneer men hun nn meerdere
lesuren oplegt dient dit betaald te worden.
Het voorstel wordt met 11 tegen 1
stem aangenomen.
Goedgekeurd werd een af- en overachrij-
v.ng op de begrooting voor 1898. De
heer v. d. Leeuw zegt op gezag van des
kundigen te eonstateeren dat de boompjes
in den Paralelweg zijn dood gegaan ten
gevolge van slechte verzorging. De voor
zitter zegt een onderzoek toe. Het stond
bij B. en W. ook niet vast of de boompjes
uit zichzelf of wegens slechte verzorging
waren gestorven.
De behandeling van het kohier voor
den hoofdclijken owslag voor 1899 werd
tot eene volgende vergadering uitgesteld.
Middelburg. Vergadering van den
gemeenteraad van 28 April 1899.
Afwezig met kennisgeving de heer
Schorer, zonder kennisgeving de heer van
Teijlingen, terwijl 2 vacaturen bestaan.
De notulen van het verhandelde in de
vorige zitting worden gelezen en onver
anderd vastgesteld.
Aan de orde stelt thans de Voorzitter
het eenig punt der agenda: Voorstel van
B. en W. betreffende een oefeningsterrein
voor het garnizoen.
Bij brief van 27 dezer schrijven B. en
W. daaromtrent aan den Raad:
dat de Generaal Majoor Inspecteur der
Genie hun den 28 Maart jl. heeft mede
gedeeld, dat het garnizoen alhier wordt
opgeheven, tenzij de gemeente een behoor
lijk oefeningsterrein ter beschikking stelt
van het Departement van Oorlog;
dat zij tevens vernamen, dat een terrein
in de gemeenten Vlissingen en O. en W.
Souburg, grenzende aan het aan bet Depar
tement van Oorlog behoorend reduit van
het gesloopte middenkroonwerk, aan de
ge.telde eischen zou voldoen, terwijl tevens
ter hunner kennis werd gebracht, dat de
gemesnte Vlissingen zou willen dat het
Departement van Oorlog aan haar afstond
het zoogenaamde glacis in ruil tegen een
ander stuk grond, dat dan voor oefenings
terrein voor het garnizoen te Vlissingen
zou moeten dienen, doch dat dit stuk
grond niet aan den Minister van Oorlog
voldeed.
dat, wanneer zy het terrein om boven
genoemd reduit konden machtig worden,
het Departement van Oorlog aan de ge
meente Vlissingen den eisch zou stellen,
daarvan een deel te koopen
dat zij toen omtrent den koopprijs van
het terrein inlichtingen hebben ingewon
nen en tot de ervaring gekomen zijn dat
het, ter grootte van 32.7265 hectaren,
voor den, naar hunne bescheiden meening,
zeer billijken prijs van f 65407 te koop is;
dat zij dit resultaat hebben medegedeeld
aan den Kapitein Eerstaanwezend Inge
nieur der Genie te Bergen op Zoom, die
op 28 Maart j. 1. den Generaal Majoor
vergezelde, waarna zy op 25 dezer ander
maal een bezoek van laatstgenoemde ont
vingen, die mededeelde dat hij zyne goed
keuring aan het plan hechtte en aan de
gemeente Vlissingen den eisch gesteld had
tot overname van 15.5466 hectaren voor
de som van f 35000, en afstand van een
gedeelte zijkant aan de gemeente Middel
burg voor de som van f 1
dat zy verder met W. Brielsman, pach
ter tot 25 November 1906 van sommige
der aan te koopen perceelen, eene over
eenkomst hebben getroffen, waarbij bij zich
bereid verklaart, tegen betaling eener
som van f 500, in de onmiddellijke ontbin
ding der pacht toe te stemmen
dat eindelijk van de Gemeente rog ge
vorderd wordt een crediet van f 1800
voor door de genie op bet terrein uit te
voeren werken, terwijl alles aan het De
partement van Oorlog worft afgestaan,
doch de Gemeente het recht van ver
pachting behoudt onder door de Genie
goed te keuren voorwaarden
dat de Gemeente dns zal hebben te
betalen:
voor aankoop van het terein f 65407.
voor aankoop van een ge
deelte zijkant van de gemeente
Vlssingen - 1.
voor kosten - 2300.
voor schadeloosstelling aan
den pachter W. Brielsman - 500.
voor een crediet aan de Genie
voor uit te voeren werken - 1800.
Samon f70008.
af restitutie van het te ver-
koopen deel aan de gemeente
Vlissingen - 35000.
Bljjft f35008.—
te dekken door eene leening tegen pari
voor eene rente van 3Vü 's jaars met
jaarlijksche aflossingen van minstens f 5t 0.
dat zij ernstig hebben overwogen in
hoeverre het behoud van het garnizoen
voor de Gemeente gewenscht is en tot
de slotsom zijn gekomen dat dit be
houd werkelijk van groot bblang is te
achten
dat, ofschoon zij niet ontkennen dat
het voor de Gemeente een zwaar druk
kende lastpost is, die zij thans op hare
schouderen gaat nemen, zy er toch op
moeten wijzen dat door het verlies van
het garnizoen de gemeente zou moeten
missen ongeveer 300 maal f 3.24 wegens
uitkeering door het Rijk krachtens art.
1 der wet van 24 Mei 1897 (St. bi. no.
156), de opcenten op de personeele be
lasting van hen die buiten de kazerne
wonen en een zeker bedrag aan inkom
stenbelasting. Ook zou zij gas en duin
water (voor kazerne en hospiiaal alleen
is dit reeds ruim f2100, 'sjiars) minder
debiteeren en f 170, minder ontvangen
voor het derven van de faecale stoffen
afkomstig van de militaire slachterij, om
bovendien slechts ter loops te gelagen
van de voordeelen, welke het garnizoen
voor menig ingezetene indirect oplevert
dat zy, den toestand in aanmerking
genomen en geleid door vorenstaande be
schouwingen, daarom de eer hebben voor
te slellen te nemen de navolgende be
sluiten
I. a. voor de gemeente te koopen het
terrein hoven bedoeld voor de som van
f 65407, en van de gemeente Vlissingen
een gedeelte zykant voor de som vanf 1
b. van dat terrein aan de gemeente
Vlissingen te verkoopen 15.5466 hectaren
voor de som van f35000;
c. hierop de goedkeuring van Gedepu
teerde Staten te vragen.
II. a. tot dekking der kosten, voort
spruitende uit den aankoop in het besluit
sub I genoemd, van de heeren J. A. Zip
en van Teylingen te leenen f 35' 00, tegen
eene rente van 3Vs> 's jaars, met jaar
lyksche aflossingen van minstens f500;
b. voor de betaling van rente en aflos
sing aan te wijzen alle inkomsten en mid
delen der Gemeente.
Zonder disenssie of hoofdelijke stemming
worden hierop beide besluiten goedge-
gekeurd.
Daar, op de gewone rondvraag des Voor
zitters, niemand meer iets in het midden
te brengen had, sloot deze de vergadering.
Uit Atjeh schrijft men aan het
Centrum
De vrouw van Toekoe Oeraar, Tjoet
Nja Din, eene energieke vrouw, heeft
bloedwraak (of zooals zij het noemen „bela")
gezworen oan de bezetting van Melaboeh
en aan de bewoners van de passar aldaar,
vooral op delaatsten, omdat men beweert,
dat zij ons als vsrraders gediend hebben.
De troep van wijlen Oemar is vooral woe
dend, omdat 't slechts zoo weinig man
schappen waren (pl.m. 25 man), die hen
zoo te pakken hebben gehad.
De zoon van Oemar, die pl.m. 12 jaar
oud is, is nn tot radja Batak uitgeroepen
(Radja Batak beteekent Radja van de
bovenlanden).
Tjoet Nja Din moet de ziel der bewe
ging zijn. Zij is het ook, die Oemar steeds
gesteund heeft en zij geniet ook groot aan
zien onder de hoofden.
Eenigen tijd geleden hebben wy hier
een voorval gehad waarover nog al druk
en zeer afkeurenswaardig is gesproken. Er
zijn nl. 500 vaten kruit onder de oogen
van de marine binnengesmokkeld voor
onze Atjehsche broeders. Er wordt schande
van gesproken, dat dit heeft kunnen plaats
hebben zonder dat door de marine een
hand is uitgestoken om het te beletten.
Ned. Militaire Bond.
Donderdag 27 April werd te Utrecht
in het Militaire Tehuis de 28ste algemeene
vergadering gehouden van den Ned. Milit.
Bond.
De vergadering na het zingen van Ps.
27 7 op verzoek geopend door Ds. P.
Groote had plaats onder leiden van den
Voorzitter Baron Sohimmelpenninck v. d.
Oye.
In warme bewoordingen gaf de voorzit
ter den terugblik over het afge-loopenjaar
en wees de vergadering naar aanleiding
van 1 Thees. 1 5 op de dure verplichting
maar tevens op het groote voorrecht om
te handelen in de dingen van Gods Ko
ninkrijk zooals dat in dat hoofdstek wordt
aangetoond, wetende dat Hij die ons tot
dat werk roept, ook getrouw is.
Tevens werd ons medegedeeld dat door
de gift van H. M. de Koningin en andere
giften het tekort over het afgeloopen jaar
weder was gedekt. De heer L. Rooseboom,
secretaris, bracht verslag uit van hetgeen
het vorig jaar verricht was en bracht in
herinnering de heugelijke gebeurtenis der
kroning welk feit ook duor den Ned. Krijgs
man, toen in bijzonder gewaad getooid,
naar waarde werd vermeld.
Uit het verslag bleek het volgende
dat te Dordrecht een afdeeling werd op
gericht, dat te Muiden ook behoefte werd
gevoeld aan znlk een lehnis en tot niet
geringe blijdschap van de afgevaardigden
uit Zeeland en N. Brabant kou de secre
taris mededeelen dat ook te Middelburg
een tal van broeders zich opmaken om
daar een Tehuis te verkrijgen voor onze
militairen.
De berichten van de meesten der 24
Tehuizen tot den Bond behoorende waren
gunstig zoodat er stof tot dank was voor
hetgeen de Heere schonk in dien arbeid.
Thans kwam de penningmeester Generaal
van Marle aan de beurt om verslag van
de financiën te geven.
Het boekjaar loopt tot uit. Maart 1899.
Men begon met een saldo in kas. Behalve
de contributiën waren de baten aan giften
f 1697.54, en aan collecten; in de kerken
f821.60Vz, aan coll. jongelingsvereenigin-
gen f562.26, aan schoolcollecten f341.88,
aan busjes f 37.29, aan bate van den Ned.
Krijgsman f74.92, aan rijks-subsidie tot
bestrijding van drankgebraik f 220, totaal
der inkomsten f 9227.96, waartegenover
staat als uitgaven zooveel, dat er een saldo
ia van f 128.47.
De Bond mag in algemeene sym
pathie zich vtrhengen. Moge dit opwekken
tot voortgaan in trouw en ijver, waar dit
zoo noodig blij kt en gedurig meer noodig
blijkt. Nog meer dank mag er zijn als men
enkele der rskening-cijfers nog nader nagaat
zooals Spr. hierop uitvoerig deed, daarbij
wijzende op het gelukkig teeken dat van
rijkswege ook een subsidie geg ven was
tot bestrijding van 't gebruik van sterken
drank. (Luid applaus volgde op dit finan
cieels verslag.)
De voorzitter slemde me» in den juichtoon
over den gunstigen toestand, maar meende
toch de afdeelingen er op te moeten wijzen,
dat zij matig zijn in het vragen om steun.
De vertegenwoordiger de heer Leenhardt
had veel gunstigs mede te deelen. In 65
gemeenten had hij de belangen bepleit.
Kerken en jong. vereenigingen toonden veel
belangstelling hetgeen bleek uit het fin.
verslag waarin vermeld werd dat het getal
kerken van 79 tot 137 was vermeerderd
en dat de jong. vereenigingen van 154 tot
160. Voorwaar een bemoedigend teeken.
Veel uitnoodigingen had de Vertegenwoor
diger tegen het aanstaande jaar en hoopt
hij gesteund door het gebed zjjn arbeid
voort te zetten.
Ds. Donner van Amersfoort hesprak
daarop zijn reeds vroeger ingediend onder
werp, om 'twerk van den vertegenwoor
diger meer aan de Tehuizen te doen aan
sluiten. Zooals 't nn gaat, kan 't niet blijven
de Tehuizen visschen allen te veel voor
zich af en honden den vertegenwoordiger
te veel buiten, omdat men hem te veel
beschouwt als nit te gaan van en te werken
voor het hoofdbestuur. Kregen de afdee
lingen meer voordeel door den vertegen
woordiger dan zouden zij minder subsidie
noodig hebben van 't hoofdbestuur, dns
