KERKNIEUWS.
SCHOOLNIEUWS.
UIT DE PERS.
Ingezonden Stukken.
wijze zooals smetpoeder op tarwe, de uit
slag was dat het stak op de gewone ma
nier gaf 18 HL. zware en 1,3 HL. lichte
of 925 kilo, de met aniliet bewerkte gaf
17 HL. zware en 1 HL. lichte of 854
kilo, zoodat de proef uitviel in het nadeel
der aniliet, dat de proefnemer toeschreef
aan het te geil groeien van de met aniliet
bewerkte, en daarom te vroeg legerde, z.i.
zou op mindere grond vermoedelijk het
gebruiken wel aan te bevelen zijn.
Omtrent de bemestingproef op Erwten
we.d medegedeeld, dat de proef genomen
werd op een stuk land aan den grindweg
in den JHeerenpolder in gebruik bij C.
Zuijdweg groot 40 aren, verdeeld in vijf
gelijke vakjes van 8 aren. No. 1 is be
zaaid met 40 KG. superphosphaatno. 2
met 40 KG. superphosphaat en 20 KG.
Chilisalpeterno. 3 onbemest; no. 4 met
50 KG. ammoniaksuperphosphaat en no.
5 met 40 KG. superphosphaat en 10 KG.
ammouiak-superphosphaaf. De erwten zijn
gezaaid den 17 Maart nadat vooraf onder
toezicht der commissie de kunstmest over
het land was gezaaid en tweemaal ingeëgd.
In plaats van de gewone verloting werd
aan ieder lid een boekje ter hand gesteld,
getiteld Landbouwers-Catechismus .van de
Zaadcontrole.
Yan den heer Lesnhouts, Landbouw
kundige te Koudekerke was een schrijven
ontvangen, waarin hij zich gratis beschik
baar stelde, om te Wolfertsdijk een lezing
te komen houden. Dit werd door de leden
dankbaar aanvaard, en als onderwerp zal
opgegeven worden Zuivelbereiding en Vee
voeder aan Melkvee. Het bekende schrij
ven van den heer Jac. Welleman te Krab-
bendijke, wekte ook levendige discussie.
Na breedvoerige bespreking werd echter
met groote meerderheid van stemmen be
sloten, de vereeniging te laten zooals zij
is, in dien geest zal een schrijven worden
gericht aan het Hoofdbestuur der Zeeuw-
sche Maatschappij van Landbouw. Voor
den a. s. aankoop van Chilisalpeter werd
bereids 188 balen opgegeven, dat nog aan
zienlijk grooter zal worden. Wegens het
vergevorderde uur, werd eene voordracht
van den heer A. C. J. Noteboom over
kunstmatige bevloeiing, uitgesteld tot later.
Te Nieuwvliet is Francois de Keu
op 103-jarigen leeftijd overleden. E. N.
Biggekerke. Dinsdagnamiddag hield
de schietvereeniging met flobertbuks (6
mM.) „Nuttig en Aangenaam" haar eersten
wedstrijd enkel voor de leden.
Er weid geschoten op een afstand van
12 Meter, op schijven waarop een maximum
van 60 punten was te behalen.
De prijzen die door de vereeniging waren
aangekocht werden behaald door L. Ver-
hage, een wekker met 50 p; M. Marijs,
een portretalbum, met 48 p; M. Kleine-
pier, een inktstel, met 47 p P. Florusse,
een tabakspijp, met 43 p; 1. s. 6; J. de
Troije een scheerdoos, met 43 p. 1. s. 4
Js. Simpelaar, een sigarenpijp in étui, met
42, 1. 8. 5 A. Wisse, twee sigarenbekers
met 42 p. 1. s. 3 en een brie venhanger
door P. Vlieger met 37 punten.
Voor het schieten van de meeste rozen
had de heer A. C. Greep te Middelburg,
cadeau gedaan een aschbakje, dit viel ten
deel aan M. Kleinepier na kamping met
P. Florusse en M. Marijs die er ieder 4
hadden geschoten.
Vlissingen. Heden morgen arriveerde
alhier met de nachtmailboot een mannetjes-
vent die de kolossale lengte had van twee
meter 49 centimeter. Op heel de boot
was geen geschikte slaapplaats voor hem
te vinden zoodat hij al zittende den nacht
moest doorbrengen; en toen hij in den
trein ging die naar Duitschlanü vertrok
bleek dat hij daar ook niet goedschiks in
kon zitten. Alles liep uit om dat wonder-
mensch te zien.
In eene Zaterdag avond te Wol-
faartsdijk gehouden vergadering van
Wulferts Fanbare werd de heer C. Zuijd
weg als bestuurslid herkozen en in plaats
van den heer C. Koert, die als zoodanig
bedankte, de heer K. van de Slikke be
noemd. Als directeur werd de heer F. X.
Mannhardt, te Goes, met bijna algemeene
stemmen herkozen. Diens jaarwedde werd
bepaald op f 125 met een toelage van f 50.
Ri|land. Benoemd tot gemeente-ge
neesheer alhier de heer Morré te Utrecht
met vier van de zes stemmen.
Uit Zierikzee schrijft men ons,
dat door de firma C. Bal en Co., kassiers al
daar, surséance van betaling is aangevraagd.
Door onverwachte opzegging van een cre-
diet, door een beken ie handelsbank, schijnt
de voormelde firma in moeilijkheden ge-
f akt. M. C.
Door de borgen van den in April
van het vorige jaar ontslagen gemeente
ontvanger van Leeuwarderadeel is thans
het door hem nagelaten tekort, ten be
drage van f 7318.85, aangezuiverd.
Bij Dinksperloo is een 10-jarig
meisje onder het spelen onder een zand
hoop bedolven en daarin dood terugge
vonden. Om haar zoontje van 5 jaar
een goede beurt te geven had een vrouw
te Haarlem een emmer kokend water
gehaald. De knaap ging, terwijl de moeder
even weg was, in den emmer zitten en
brandde zich zoodanig dat hij aan de ge
volgen overleed.
Een 20jarig meisje uil Uithuizen,
dat als huishoudstertje in dienst is bij een
vader en twee zoons, kwam voor eenige
dagen ten gemeentehuize met den oudste
der zoons en werd in ondertrouw opgeno
men. Het schijnt dat de beide broers het
jn dezen niet met elkaar eens zijn geweest
wie nu eigenlijk de echtgenoot „moest"
worden, althans Donderdagmiddag kwam
de bruid met den jongsten broer en ver
zocht den ambtenaar van den burgerlijken
stand om de eerstgedane aangifte maar
te niet te doen en nu werd zij met
den jongste der broeders in ondertrouw
opgenomen.
Een zwaar vergif in de huishouding
In hun Maandblad jschrijven dr. Van
Hnmel Koos en Harmer.s
Wij hadden dezer dagen gelegenheid een
onderzoek in te stellen naar de aanwe
zigheid van schadelijke hestanddeelen in
poetspoeder, voor zilveren voorwerpen als
bijzonder doeltreffend aanbevolen.
Het poeder bleek kwikverbindingen te
bevatten en derhalve aan zilveren en an
dere metalen voorwerpen een prachtigen
glans te verleenen, door een zich daarop
afzettend laagje metallisch kwikzilver. Het
behoeft geen betoog, dat het bezigen van
een dergelijk poeder een ernstig gevaar in
de huishouding zal opleveren. Het laagje
kwikzilver, op de lepels, vorken enz. aan
gebracht, gaat langzamerhand in de spijzen
of dranken over en zal zonder den minsten
twijfel jtot chronische kwikvergiftigingen
aanleiding geven.
Een zeer gemakkelijke wijze om zich te
overtuigen of een poeder kwikzilverver
bindingen bevat, bestaat in het daarmede
poetsen van een blank koperen voorwerp.
Indien kwik aanwezig is, wordt het koper
bijna oogenblikkelijk met een laagje van
dit metaal bedekt en derhalve fraai ver
zilverd.
Wij waarschuwen het publiek nadruk
kelijk tegen het gebruik van dit, naar ons
medegedeeld werd, uit Engeland en Ame
rika geïmporteerd (rood uitziend) poets
poeder. In Engeland zelf wordt bij aan
bevelingen van poetspoeders voor metalen,
speciaal gewezen op de afwezigheid van
kwikzilver; met den uitvoer schijnt men
zooals trouwens meestalhet zoo
nauw niet te nemen.
Voor eenige jaren heeft men getracht
hier te lande langs den weg, kwikhou-
dende watertjes te slijten ter verzilvering
van metalen voorwerpen, hetgeen toen van
overheidswege verboden is geworden. Nu
echter groote fabrieken dergelijke waren
gaan afleveren, is het van publiek belang
te voorkomen, dat zulke zware verg'ften
een plaats in onze huishouding vinden.
De 16-jarige Schellingerhout, te
Zaandam, een lichamelijk zwakke knaap
gevoelde een jonweerstaanbaren drang in
zich tot de muziek. Daar zijn ouders niet
bij machte waren om dan dat verlangen
te gemoet te komen, trok de knaap de
stoute schoenen aan en schreef aan H. M.
Koningin Wilhelmina. Zijn verzoek werd
goed opgenomen. Terstond gaf H. M. last
om den jongen als proef een half jaar
piano-les te geven. Luiden dan de rapporten
daaromtrent, welke aan H. M. moeten
worden ingezonden, gunstig, dan worden
deze lessen voortgezet en ontvangt hij van
H. M. ook een pianino ten geschenke.
Een zonderling geval van vergifti
ging wordt uit Philadelphia bericht. De
directrice van een voiksinrichting aldaar,
Miss Mary Biddle, ontving per post een
deel gedichten van Browning, met een
leesteeken bij het gedicht May and Death.
Dat leesteeken had een bijzonder aange-
namen geur, en Mej. Biddle hield het bij
het lezen van het gedicht onder Jen neus.
Maar het duurde niet lang of zij viel
bewusteloos op den grond. Ondanks spoe
dige geneeskundige hulp, duurde het een
uur vóór de dame weder tot bewustzijn
was gebracht, en zij is nog niet volkomen
hersteld.
Bij onderzoek is gebleken, dat het zoet-
geurend leesteeken een zwaar vergift
bevatte.
De Engelsche stoomboot „Stella" is
de vorige week in het Kanaal gezonken.
Deze schipbreuk is zeker de droevigste
zeeramp, welke gemeld werd sedert de
aanvaring van de „Bourgogne". Wat deze
ramp nog droeviger maakt, is de omstan
digheid, dat de slachtoffers meest allen
Engelschen waren, die een bescheiden
reisje maakten van Londen naar het eiland
Guernsey, om daar gedurende de Paasch-
dagen ontspanning te zoeken na langen
tyd van onafgebroken werkzaamheid, en
die nog weinige minuten vóór de ramp
vroolyk zongen.
De „Stella" had Londen 's morgens ver
laten en moest 's avonds ongeveer halfzes
te Guernsey aankomen, lieeds bij het ver
trek mistte het zwaar en voortdurend werd
de nevel dikker. Maar de gezagvoerder,
die dacht, dat de nevel tegen den midlag
wel zou optrekken, liet de bootfnll speed,
20 knoopen in het uur, loopen.
Plotseling bemerkte de officier vaii de
wacht zwarte stippen onduidelijk door den
nevel uitkomenhet waren de Gaskets,
gevaarlijke riffen, in de nabijheid van
Guernsey. Het hoogste dezer (riffen draagt
een vuurtoren, doch door den mist was
deze niet te zien. Zoodra den kapitein
gemeld werd, dat men de riffen naderde,
gaf hij last de snelheid van het schip te
verminderen maar het was reeds te laat.
In volle vaart liep de „Stella" op een
rif, dat zich onder water bevindt, en de
romp werd als het ware van voor naar
achter opengereten. De passagiers, die op
dat oogenbiik gezellig byeen waren in de
kajuit, werden door den hevigen schok
opgeschrikt en snelden gillende naar het
dek. De „Stella" begon toen reeds te zin.
ken. De kapitein en zijn bemanning, ;wier
kalmte en moed door de overlevenden
worden geroemd, begonnen onmiddellijk
reddingsgordels uit te deelendoor hun
voorbeeld voorkwamen zij een paniek on
der de passagiers. Tegelijkertijd werden
zes reddingsbooten te water gelaten, waarin
eerst de vrouwen en de kinderen werden
gebraeht. Aandoenlijke tooueelen vielen
bierbij voor. Zonder dat de matrozen en
de passagiers elkaar hun voorgevoelens
mededeelden, begrepen allen, dat de ramp
hen zou verpletteren en de vrouwen en de
kinderen, die het schip verlieten, en de
mannen, die er bleven, namen schreiend
afscheid van elkaar. Twaalf minuten later
verdween de laatste reddingsboot in den
nevel en begon de „Stella", die nog zeer
veel personen aan boord had, sneller te
zinken.
Toen riep de kapitein„Ieder redde
zich, zoo goed hij kan Nog ble /en twee
booten aan boord over, die men met veel
moeite uitzette. Een gedeelte van de pas
sagiers sprong er in en een oogenbiik
later was de „Stella" onder water verdwe
nen met den kapitein Reeks, het grootste
deel der bemanning en 50 passagiers, onder
wie er drie of vier levend, op hun red
dingsgordels drijvend, later werden ge
vonden. De overigen kwamen om tusschen
de riffen. Eeuigen waren er in geslaagd
zich vast te klampen aan een verhuiswa
gen, welke zich aan boord bevond, maar
de wagen zonk eveneens, degenen, die er
hnn redding in hadden gezien, meedoogen-
loos medesleepend. De stoomketels van de
„Stella" ontploften en maakten een eind
aan het drama daarna heerschte onmiddel
lijk de stilte des doods om de riffen.
Die passagiers, welke in een reddings
boot plaats hadden gevonden, brachten een
kouden, akeligen nacht door in den mist.
Na 15 uren zwerven werden eenige der
booten ontmoet, door de stoomboot „Lynx",
die 30 passagiers opnam. De stoomsleepboot
„Marsonin" redde 3 matrozen en 5 passa
giers van de „Stella", die 17 uren hadden
rondgezwalkt en uitgeput waren van ver
moeienis en koude. Het stoomschip „Vera"
pikte 61 schipbreukelingen opin het
geheel worden 66 passagiers en 20 sche
pelingen vermist.
Een kieken op visr pooten is dezer
dagen geboren op een landgoed bij Mün-
ehen. Het diertje is flink en gezond en
eet voor twee.
De Britsche stoomvaartmaatschappij
de „Shell Line", welker booten dienen
voor het vervoer van petroleum van Batum
naar Indië en het verre Oosten, neemt
tegenwoordig op groote schaal proeven om
de steenkolen, benoodigd voor het verhit
ten harer stoomketels, door petroleum te
vervangen.
Deze proeven werden b. v. genomen aan
boord van de Haliotis, een stoomschip van
900 paardenkrachten, bepaaldelijk gebouwd
voor het vervoer van petroleum van
Borneo.
Dit vaartuig volbracht in 36 uren den
proeftocht van de Tyne naar Gravesend
aan de Theems en verbrandde daarbij
slechts 758 grammen olie per paardenkracht
en per uur. Een der voornaamste voordeelen
van dit stelsel bestaat daarin, dat men de
meeste kolenruimen vrij krijgt en het
meerendeel der stokers kan ontslaan, daar
weinige mannen voldoende zijn om op den
geregelden stand der branders te letten.
Bovendien heeft de boot slechts 300 ton
petroleum per reis noodig, in plaats van
500 ton steenkolen, die zij vroeger behoefde,
waardoor 200 ton scheepsruimte wordt
uitgespaard voor het laden van koopwaren.
Ons „wel bekome 't u" tot niezende
menschen schijnt een algemeen mensche-
lijkej beleefdheid te zijn. De volksstammen
der binuenlanden van Afrika de Jahoma's
aan de Oubanghi, de bewoners van Abvias
en Mobaye, zeggen bij ieder niezen „Balao!"
een woord, dat overeenkomt met boven-
genoemden ouderwetschen heilwensch.
Achttien maanden geleden vond ie
mand te Parijs op straat een hoedendoos
waarin een nieuwe hooge hoed, die hij
bij de politie bracht. Nadat hij een jaar het
voorwerp ter beschikking was gesteld van
den eigenaar, werd de hoed naar den vinder
teruggezonden, die hem nu als zijn eigen
dom mocht beschouwen. Tegen Paschen liet
de viuder den hoed opstrijken. Daarbij
merkte de hoedaumaker dat achter het
kapje in den hoed iets verborgen was. Hij
haalde het er uit en vond er 3000 francs
aan bankbiljetten in.
De vinder bracht den schat naar 't poli
tiebureau, doch daar werd hem medegedeeld,
dat hij 't geld als zijn eigendom mocht
beschouwen.
Uit Duitsch Zuid-West-Afrika wordt
geschreven: Op bevel van den keizerlijken
gouverneur, moesten in geheel Z.-W.-Afrika
de geweren gestempeld worden. De Hotter.-
totten maakten bezwaar, hun geweer af te
geven, vreezend dat men hun geweren wilde
afnemen. In 't Noorden, in Damaraland
liet kapitein Von Estorff, door luitenant
Eggers, die twee jaar geleden ook de inen
ting der groote veekudden der Damaras
leidde, het belicht verspreiden, dat de
geweren meesten „ingeënt" worden, opdat
men er beter mee zou kunnen schieten.
De Damaras haastten zich nu om hun
geweren te brengen en hier had men met
de stempeling niet de minste moeilijkheid.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Bergschenhoek (toez.) ds.
K. A. de Groot te Houtem te Jaars
veld ds. H. Snel te Gameren te
Groot Ammer8 ds. E. J. Homoet te Ouder
kerk a. d. IJsel te Garijp ds. H. Pos
te Losser; te Heilouw ds. W. G. v.
Leeuwen te Akkooite Nieuw Stads
kanaal ds. G. Boersma te Hollandscheveld
te Draehtstercompaguie ds. J. Sevenster
te Beets.
Aangenomen naar Grosthuizen door ds.
H. Vermaas te Hensbroek naar Vrooms-
hoopdoor ds.H.W. A.Voorhoeve te Rekken.
Bedankt voor Harlingen door ds. J. W.
Beerekamp te Willemstad voor Slie-
drecht door ds. W. A. Bronsveld te Brand
wijk; voor Oudeen Nieuwe Wetering
door ds. J. Wartena te Nieuw Vennep.
Ds. H. Malcomesius, vroeger predikant
te Kollumerzwaag, Franeker, Buitenpost,
Herveld, Maassluis en Rotterdam, is op
59-jarigen leeftijd in laatstgenoemde ge-
meeute overleden. Hij was onder anderon
voorzitter van de Vereeniging Christelijk
Volksonderwijs.
Geref. Kerken.
Beroepen te Aalten ds. G. L. Goris te
Hoek van Holland.
Aangenomen naar Pieterburen door N.
Duurseraa cand. te Uithuizen.
Bedankt voor Amsterdam door ds. K.
Fernhout te Utrecht voor Buiksloot
door ds. G. Elshove te Schipluiden
voor Munnekezijl en voor Westerlee door
N. Duursema cand. te Uithuizen voor
Zevenhuizen door B. W. ter Meulen cand.
te Eefde.
Chr. Ger. Kerk.
Beroepen te Broek op Langendijk ds-
T. A. Bakker te 's Gravendeel.
Oud Geref. kerk.
Beroepen te Oudewater ds. N. H. Be
versluis te Middelburg.
Evang. Luth. Kerk.
Beroepen te Medemblik ds. K. P. C. A..
Gramberg te Harlingen.
Te Zwolle is geslaagd voor de acte
nuttige handwerken Mej. B. D. G. Mulder
van Ovezand.
Tot curator van het Stedelijk gym
nasium te Gorinchem is benoemd ds. J. van
Andel, pred. bij de Geref. kerk aldaar,
welke deze benoeming heeft aangenomen.
Sehaepman en Bolland.
Zooals de lezers weten is onlangs van
de hand van Prof. Bolland een geschrift
verschenen, getiteld „Petrus en Rome" dat
weldra gevolgd werd door „Bolland en
Petrus" van Dr. Schaepman.
Met instemming nemen wij naar aan
leiding van dezen pennestrijd het volgende
uit de Nederlander over. Na voorop ge
steld te hebben dat eenvoudige Christenen
slechts een betrekkelijk belang stellen in
de quaestie, of de apostel Petrus te Rome
geweest is, schrijft haar redactie
Dit belet evenwel niet, dat wfj, bij de
beoordeeling van de beide brochures, ons
zekerlijk niet aan de zyde van Prof. Bol
land zouden plaatsen.
Niet natunrlijk, omdat wij, wat de beoor
deeling van het recht van den Paus over
de Christenheid betreft, aan de zijde .-an
Dr. Schaepmastaan.
Evenmin omdat wij den toon prijzen
waarin Dr. Schaepman zijn geschrift heeft
gesteld. Hij heeft, althans bjj niet - Rooinsch-
Katholieke lezers, gevoelens opgewekt, die
het hemzelven leed zal doen opgewekt t#
hebben. Evenwel mag gevraagd worden of
die heftigheid niet haar verklaring, zooal
niet haar verontschuldiging vindt in de
smadelijke, en schandelijke wijze waarop
de hoogleeraar Bolland zich over de moe
der des Heeren heeft uitgelaten. Hoeft de
man die zulks doet niet zelf de smaadwoor
den uitgelokt die hem zfjn toegevoegd
Doch wat ons diep ergert is de wijze
waarop deze Leidsche Hoogleeraar zich over
den Heere der gemeente zei ven heeft uitge
laten.
Wij willen onzen lezers niet het verdriet
aandoen, hun de woorden van dezen ge
leerde onder de oogen te brengen. Zij zijn,
voor geloovige christenen, eenv/udig Gods
lasterlijk. Zy maken van Hem, die nu acht
tien eeuwen lang bezig is de menschen tot
Zich te trekken en daardoor de wereld te
hervormen, een erbarmelijken doch het
juiste woord wil ons niet uit de pen'
Welnu l w(j kunnen niet nalaten onze
verwondering uit te spreken, dat mannen,
die toch ook gelooven in Jezus Christus,
den Zone Gods meteenig verlangen schijnen
uit te zien naar een tweede brochure van
den quasi kerkhistoricus Bolland ter beant
woording van Dr. Schaepman, en niet ge
voelen, dat in dezen strijd geen christen
aan Bollands zijde kan staan.
ln plaats van Dr. Schaepman te hekelen,
en zoetsappig prof. Bolland onder het oog
te brengen, dat „tegenover Rome alleen de
christen met zijn Bijbel sterk staat" wat
geeft prof. Bolland omzijn „Bijbel" heb
ben wij te bedenken dat deze Leidsche
hoogleeraar, een geschenk van mr. S. van
Honter,, niet in de eerste plaats het Paus
dom, maar geheel de christelijke kerk be
strijdt, en zulks op de aanmatigendste wijze.
Zeis in den strijd tegen Rome moeten wij
bij het lezen van dergelijke geschriften,
zeggen: non tali auxilio!
„Zoo is het.
Het heeft ons lted gedaan, dat het christ.
hist. Ned. Dagblad zich verkneukelt van
genoegen over het optreden van den heer
Bolland in deze quaestie, en thans nog
O Redactie van 'tNed. Dagblad het
orgaan der „christelijk historischen" type
Bronsveld—Yerkouteren-
reikhalzend uitziet naar zyn antwoord op
Dr. Schaepmans brochure.
Die man is immers vervuld van haat,
van fanatieke haat tegen het Christendom
en vooral tegen den persoon van den
Christus.
Dat blad doet dat evenwel uit papen-
haat, en brengt zoo de stelling in praktijk,
welke het zelf steeds veroordeelt, dat het
doel de middelen heiligt.
't Is treurig 1" zegt de Nieuwe Provinciale
Groninger en wij zeggen het met haar.
Maar wij voegen er dan ook bij dat
protestantsche redactiën als bijv. Marnix
die prof. Bolland in bun kring van mede
werkers en volksvoorlichters opnamen, dit
doende blijk gaven van een weinig fijnen
neus te hebben.
Men schreeuwt nog altijd wraak over
sommige antirevolutionairen die in '88
bij herstemming Domela Nieuwenhuie stem
den; en zelf geneert men zich niet den
Holiandschen Nietzsche toe te juichen
wiens grootste verdienste is dat hij spot
met 't heilige en dat nog niet eens doet in
oorspronkelij ken vorm.
Buiten verantweordelijkheid der Redactie
Stukkeu worden in gevat Uruj gezonde*.
Mijnheer de Redacteur!
Als getrouw lezer van „de Zeeuw"
komen mij natuurlijk telkens allerlei op
merkingen en aanmerkingen onder het
oog in betrekking tot de voorgestelde
wet op den leerplicht.
Naar het mij voorkomt verdienen deze
opmerkingen alleszins de aandacht, want
het is toch niet tegen te spreken, dat
zulk eene ingrijpende wet verdient om van
alle zijden te worden bezien.
Het nader bezien van deze wet is
echter niet bijzonder geschikt om de
sympathie ervoor te vermeerderen, want
zij valt schrikkelijk tegen. Vooreerst de
verplichte schoolgang van het zesde tot
het twaalfde jaar. Hoewel voorstander
van goed en getrouw schoolbezoek vind
ik toch dat in ons land het absolute
schoolverzuim niet van dien aard is.
dat dergelijke maatregelen noodig zyn.
Zonder wetsbepalingen daaromtrent is
zulks in de laatste jaren zoodanig ver
beterd, en is de werking van de ver
schillende vereenigingeu die zich op dit
terrein bewegen, met zoo gunstigen uit
slag bekroond, dat het niet te gswaagd
was om aan deze de verdere wering van
het schoolverzuim op te dragen.
Wat het relatieve schoolverzuim
betreft ik wil gaarne toestemmen
dat dit moeielijker te keeren is, doch de
maatregelen daartegen, in deze wet opge
nomen, zijn zoo bespottelijk en zoo dra-
konisch, dat men zichzelve afvraagt hoe
het in het hoofd van menschen, die voor
verstandig doorgaan, kan opkomen om
daarmede op deze manier om te springen.
Verbeeld U, oproeping, berisping, bekend
making enz. Wat een diukte. Als mijn
kind om deze of gene reden, die ds
schoolopziener niet voor geldig houdt, of
wegens lichte ongesteldheid, waarvoor ik
geen attest vau den dokter aanvraag, een
paar maal per maand niet ter school komt
dan wachten mij al die ijselijkheden. Mis
schien komt het nog wel zoo ver, dat
bij bekkenslag wordt bekend gemaakt, wat
ontaard vader ik ben.
Bovendien is het misschien voor menig
vader uit den werkenden stand (ik zeg
dit niet om deze menschen te verachten,
doch de uitdrukking is dan bevattelijker)
wel eene levenskwestie of zyne kinderen
tehuis aiet mogen hunne kleinere broertjes
oppassen, of op het veld eenige lichte
werkzaamheden verrichten. Hoevelen zyn
er niet, ook in mijne «mgeving, „die daar
door in niet geringe mate worden bemoei
lijkt in den toch reeds moeielijken strijd
om het bestaan, om zonder schulden te
maken eerlijk de wereld door te gaan.
Nu weet ik wel dat velen zeggen: dat
moet zoo niet zijn, doch deze toestanden,
die eeuwen lang bestaan, zijn nu een
maal niet met één pennestreek op te ruimen.
Verder bespreekt de ontworpen wet ook
nog het verplichte herhalingsonderwijs,
en wel van 12 tot 16 jaren.
Dit geeft natuurlijk aan de onderwijzer»
eene massa meer werk, bovendien men
kan toch van de onderwijzers niet vergen
dat zy eiken dag een paar uur gratis
onderwijs zouden geven, dus van zelf weer
nieuwe kosten ook. Ook kunnen toch de
jongen» van 15 en 17 jaar niet zitten in
de bankjes waar de kleine van 68 jaar
in zitten, ergo nieuwe banken zijn noo
dig, dat wil zeggen nieuwe kosten.
Wanneer de avond komt en de groote
kinders komen naar de herhalingschool,'
moeten de kleine bankjes weg en de groote
in de plaats.
Moeten de onderwijzers dan voor sjou
werlui spelen, of is dit te veel gevergd
Vanzelf te veel gevergd. Dus aan elke
school nog een sjouwerman om des avonds
de kleine bankjes op te ruimen en des
morgens ze opnieuw te zetten. Dat wil
zegge»nog meer kosten.
Moeten de kleine bankjes des nacht»
buiten blijven staan, of niet? Dat kan
immers niet, dus eene bergplaats voor de
banken gebouwd. Alsof er nog geen kosten
genoeg waren.
Wat moet er komen van de onderwijzer»
die voor verdere stuuie hun tijd noodig
hebben Men kan toch niet van 's morgens
9 tot 's avonds 8 ure werken, en daarna
studeeren gaan.
Misschien krijgen wij nog wel plaats
vervangers-onderwijzers ook. Dat hoort er
zoo by.
