NIEU WSBLAD VOOR ZEELAND. Jlo. 75. tóecifag 25 ilaarf. Dectarfe lanrpng. CHRISTELIJK- HISTORISCH delbnrg. esterschelde. VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel. M D 1 E N 8 T. MIDDELBURG. Zeilm. vm. 4,50 r. 1, 11,45nm. 12.30, f4.15, 5,10, +5,55, 5, 10,15. nise. g (Markt) vm. 5.20 i0, nm. fl2.35, 1,20 !0,f5,15, 6, f 7, 7,50 goederen. iDIENST HE VEER—GOES, mdering van Dinsdag. V ertrek Y eer's morg, 's avonds 5,unr. 'smorg. 8,37, 'snamid. 's avonds 6,30. Des 's morg. 9,'g av Slot Ostende), 'g nam )RBOOTDIENST DI Hulst-Vlake. ITDIENST. naar Ylake vm. 5,20 ilsoorden onmiddellij k n correspondeerenden I, 2,15, 5,15 unr. DIENST. Yalsoorden vm. 7, iur. onmiddellijk na aan- ;eveer vm. 9,en 5 unr. tOTTEKDlM. rt m s c h e tij d. Van Rotterdam: Dond.23 9. Vrijd.24 10,— Zater.25 10.30 Zon. 26 10,30 Maan.27 11, Ding. 28 11, Woen29 10,30 Dond.30 10,30 Yrijd.31 10,30 vbhumlav. irt. PERDAM landag) 's morg. 7.u VERPEN aandag) 'g morg. 7.n OTDIENST pELB.-ROTTERDAM lart. Van Van iddelbnrg. Rotterdam. 8,45 8,45 8,45 8,45 9- 9- 9- 8,45 9- 9,- 9,- 9,- 9,- 9- 9- OTDIENST urg en Zierikzee. ikzee Spoorweg Goes [aart. Van Zierikzee: d 'smorg. s midd Dond.23 6.— 2.15 Vrij d.24 7,50 3,- Zater.25 Zon. 36 Maan.27 Dinsd28 Woen29 Dond.30 -Yrijd.31 7,50 7,50 6- 6.30 6,30 6,30 7,50 3,30 3,30 3,30 3,30 3,30 3,30 STOOMBOOT, tart ondag 26 'smorg. 9.- ag 29 's morg. 6. - 35a) nm. 3,255). !5a) nm. 3,55. 0,20 nm. 1,55. ),40 »,15. 11,55 3,255) L2,15 3,45. 1,10. 1,40. ir Breskens hoogstens 6,10 van Ylissingen gemaakt, het spoorwegstation elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE VAN EN van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten vair 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Zij die zich met I April a. s. op ons blad wen- schen te abonneeren ontvangen de voor dien datum verschijnen de nummers GRATIS. H E R IJ K. Goes wijk E op 25 Maait, van 's morgens 9 tot 12, 's namiddags van 1 tot 4 unr. Ook voor Kloetinge en Kattendijke, be nevens 's Heer Hendrikskinderen en Wis- sekerke (gemeente 's Heer Arendskerke). Wolfaartsdijk, 10 April. Heinkenszand, ook voor 's Heer Arendskerke, 11 April en 12 April des voormiddags. 's Heerenhoek, ook voor Borssele en Nieuwdorp 12 April des namiddags en 13 April. Wat er van het Vredes-Congres komen zal? Ontzaglijk zijn de oorlogskosten in vre destijd. En een heusche oerlog kost nog meer. De Fransch Daitsche oorlog kostte aan Frankrijk 27 millioen francs per dag bene vens 2000 miljoen francs voor de eerste maand. Zich over dergelijke onverstandige uit gaven te leeren schamen zij voor de re geeringen van Europa eene eerste vrucht der vredesbeweging. t De heer Van Houten heelt zijn 2en Staatkundigen brief het licht doen zien, en aan 't Leerplichtsontwerp gewijd. De schrijver verbaast zich over de op positie die 't wetje vond. Het wetje zelf is vrij onbeduidend en noch de politieke constellatie noch de beginselen der oppo sitie schenen haar aanleiding te geven hare krachten met die der regeering te meten. De regeering heeft het echter anders ge wild, zegt mr. v. H. Bij de oplegging der verplichting om de lagere school te bezoeken heeft ze, blijkbaar zonder veel nadenken en ook weinig logisch, de ver plichting gevoegd om een zevende school klasse te bezoeken, die er niet is. Van daar natuurlijk verzet van allen, die tegen de inrichting van zulk een klasse over wegend vooral financieel bezwaar hadden en tevens wederopstanding van de moei lijkheden ten aanzien der verhouding van openbaar en bijzonder onderwijs, welke door de wet Mackay tot rust waren ge komen. Wat de regeering met dit jaar er bij beoogt, zegt mr. v. H., begrijp ik niet. Zeker is alleen dat bij hare wijze van handelsn de invoering van den leerplicht zoo goed als onmogelijk werd. Vervolgens betuigt de oud-minister dat mr. Borgesius als hij van den molshoop die deze zaak uit der aard is, een berg maakt, dien deze Kamer in haren vierja rigen leeftijd te nauwernood zal kunnen overklimmen, zich heel wat lastige vrien den van 'tlijf hondt, die hem anders om vervulling zijner beloften zouden manen. En in dien gedachlengang (let op de iro nie. Red.is 't niet kwaad dat hij nu het ontwerp niet tot natuurlijke afmetin gen terngbrengt, maar in de plaats van het zevende schooljaar een andere rem aanzet (1) in den vorm van het verplicht herhalings- onderwijs en door de 93 pagina's tellende memorie van antwoord. Het resultaat zal zijn dat de exceptie „laat, de Kamer eerst den leerplicht afdoen" gedurende den heelen dunr dezer Kamer blijft gelden voor alles u>at mr. Borgesiu# heeft beloofd (1) en waarmee hij niet klaar kon komen. In alle gevallen kan hij nu op het gebied van onderwijs alle mogelijke beloften doen zonder aan hare vervulling te behoeven te denken. It. 't volgende deel van zijn brief zegt de heer Van Houten eenige ketterijen die aan de oude denkbeelden der conservatie ven en oud-liberalen der Manchesterschool ook op 't gebied der vrije school doen denken. Oaze plaatsruimte verbiedt ons echter er nu op in te gaan. Dus later. Alleen merken wij op dat v. Houten nu staat waar Borgesius, c. s. in '88 bij de behandeling der wet Mackay stonden, zoo dat met recht van hem gelden magniets begrepen, en niets geleerd, gij stoere zoon van 'tNoorden! 24 Maart 1899. Vergadering van den Middelburgschen Gemeenteraad van 22 Maart 1899. Aanwezig waren 15 leden (twee vaca turen, ontstaan door het overigden van den heer de Stoppelaar en het bedanken van den heer van Dunne). Nadat de zitting geopend was, wijdt de Voorzitter eenige gevoelvolle woorden aan de nagedachtenis van den te Nizza ontslapen beerde Stoppelaar; hij somt in korte bewoordingen op wat Mr. de Stop pelaar voor de Gemeente geweest is, jhoe hij steeds zijne beste zorgen en krachten aan de belangen der Gemeente wijdde, om tot de slotsom te komen dat hij in Middelbnrgs annalen steeds in gezegend aandenken zal blijven. Zijne woorden worden met applaus begroet. Hierna leest de Secretaris de notulen van het verhandelde in de laatste zitting, welke onveranderd worden goedgekeurd en vastgesteld, waarna de Voorzitter aan de orde stelt de volgende punten der agenda I. Ingekomen stukken Daartoe beheoren a. een schrijven van den heer van Dunné, waarbij hij ontslag neemt als lid van den Raad, omdat hij niet met de roe ping van zijn mandaat overeen kan brengen dat telkens in geheime zi.tingen van den Raad behandeld worden belangrijke punten, zooals nog in de laatste zitting de afstand aan het Rijk van een gedeelte der Groen markt c. a., daar hij van meening is dat zulke zaken in het openbaar moeten be handeld worden, opdat de Kiezers over het pro en contra gesprokene kannen oor- deelen 5. eene missive van Gedeputeerde Sta ten, houdende goedkeuring der gemeente- begrooting voor 1899 c. eene missive derzelfden met de ine- dedeeling dat het der Hooge Regeering behaagd heeft eene resolutie te nemen, waarbij bepaald wordt dat het der Ge meente is toegestaan, de nog resteerende f 285.000, door de gemeente aan het Rijk verschuldigd voor den aanleg van kanaal- en havenwerken, verder, niet zooals pri mitief vastgesteld in annuïteiten van f 15000 maar in annuiteiten van f 5000 af te lossen. d. eene mededeeling van B. en W. dat zij in handen stelden van de Commissie van Financiën de adressen vanP. van Lan geraad en J. Broerse om afstand van ge meentegrond aan het Molenwater en de Loskaai en ir. die van de Commissie van Fabricage voorstellen omtrent de schietbaan en de verandering der wagens, waarmede de privaattonnen vervoerd worden e. een request van G. Janssen, waarbij hij een eervol ontslag verzoekt uit zijne betrekking van onderwijzer aan school C. Het laatste sluk wordt gerenvoieerd om advies naar de (Commissie van Toe zicht op het lager onlerwijs, en al de overige stukken worden aangenomen voor kennisgeving. Bij dat sub c wijst de Voorzitter er op dat de aflossing der resteerende 285000, in annuiteiten van f 15000, dus over 19 jaren, A 3Va van de Gemeente eene rente zou verderen van f206000, terwijl do nu vastgestelde aflossing in annuiteiten van f5000, over 57 jaren a 3Vs aan de Gemeente zal kosten aan rente f 123000, dus een ver schil en besparing van f83000, welke opmerking den heer A. P. Snouck Har- grouje aanleiding geqft om B. en W. te bedanken voor de tact- en beleidvolle wijze waarop zij deze transactie met de Hooge Regeering hebben tot stand ge bracht, eene dankzegging waarmede de overige leden zich door een levendig ap plaus vereenigden. II. Voorstel van B. en W. tot verhu ring van de bovenlokalen van het waagge bouw aan den garnhoens commandant. j Het voorstel, strekkend om de boven lokalen van het waaggebouw weder evenals in vorige jaren van 1 Mei toten met 30 September 1899 voor de som van f50, aan den garnizoens-commandant te verhuren ten einde daarin militairen de huisvesten, wordt zonder discussie of hoofdelijke stemming aangenomen. III. Bekening plaatselijke gezondheids commissie 1898. Deze rekening wordt zonder discussie tot een bedrag aan entvangsten en uit gaven van f75.95 vastgesteld. IV. Nader voorstel van B. en W. tot uitgifte in recht van erfpacht van gronden ten dienste van de Israëlitische begraaf plaats. B. en W. tot de ervaring gekomen dat de omschrijving van bet stukje grond bedoeld bij raadsbesluit; van 16 November 1898 bij de kadastrale opmeting is ge bleken minder juist te zijn, alsmede dat door ee i weinig te veel oostwaarts plaat sen van het hek, dat de Israëlitische be graafplaats van den Achtersingel afscheidt, meer ruimte is ingenomen dan bij raads besluit van 14 December 1859 is bedoeld, stellen nu voor het besluit van 16 No vember 1898 in te trekken en een nieuw besluit te nemen om den grond tot eene gezamenlijke grootte jvan 450 centiaren, te rekenen van 1 Januari 1899 tot en met den 31 December 1958, doch in geen geval langer wdan de tegenwoordige Is raëlitische begraafplaats als zoe lanig wordt gebruikt, in erfpacht uit jte geven tegen een canon van f 5 per jaar. Het voorstel van B. en W. wordt zon der discussie of stem ning goedgekeurd. V. Voorstel van B. en TV. naar aan leiding van het adres van J. J. Hendrikse Hzn. betreffende den toestand van eenige straten in de gemeente. J. J. Hendrikse Hzn heeft zich tot den Raad gewend om eene betere b„straling te erlangen van de Spanjaardstraat, die hij bij het snijpunt met de Balans en Spanjaardstraat 'gevaarlijk en derhalve onhoudbaar noemt. Het rekest wordt door B. en W, gesteld in handen van de Commissie van Fabricage, die bij haar rapport van 24 Januari jl. eenige wenken geeft tot verstrating van een gedeelte der straat, doch bij haar nader rapport van 21 Februari op haar advies terugkomt, uithoofde zij van den gemeentebouwmeester heeft vernomen dat het riool in de Spanjaardstraat slecht is. Verstrating zou dus gepaard moeten gaan met verbetering van rioleering, Naar aanleiding dier rapporten merken B. en W. op dat, hoewel de klacht van Hendrikse niet ongegrond is, de zaak niet zoo spoedeischend is als de door B. en W. voorgestelde aanvulling van het riool stelsel in het algemeen. De verbetering der rioleering der Spanjaardstraat moet das aangehouden en daaraan de aandacht gewijd worden bij het opmaken der be grooting voor 1900. Zy snellen dus voor adressant te Kennen te geven, dat op eene verbetering van de ligging en den aard der bestrating van de Spanjaardstraat bij voorkomende gelegenheid zal worden gelet voor zoover dit met andere belangen is overeen te brengen. Dat voorstel wordt thans zonder eenige bemerking of stemming aangenomen. VI. Voorstellen van B. en TV. betref fende aanvulling en verbetering van het riolennet en het aangaan van een geld- leening hiervoor. Zich grondende op een rapport van den gemeentebouwmeester stellen B. en W. thans voor, in aansluiting aan de onlangs uitgevoerde werken, het riolennet verder te verbeteren, zoodat dan de geheele kom der gemeente behoorlijk gerioleerd zal zg n en alle riolen in verbinding zullen staan met den riool watergang naar Veere, dit laatste evenwel met uitzondering van het gedeelte bewesten de Houttuinen begrepen tuaschen de Zandstraat en het Armeni- aansche schuitvlot, waarvan de kosten van verbinding te hoog zouden loopen in verband met de daarvoor noodige volledige pompinrichting van groote capaciteit en het maken van ean zinker in de Zoute- gracht. O n de kosten te dekken stellen B. en W. verder voor, tegen eenjaarlgk- schen intrest van 3LA pCt., van de heeren J. A. Zip en van Teylingen f 37000 te leenen, van welke geldleening de aflossing zal moeten geschieden in de jaren 1933 tot en met 1944 telken jare f 3000 en f 1000 in het jaar 1945. De heer TV. J. Sprenger is van oordeel dat het beter is het aanhangig voorstel nog uit te stellen; misschien zgn voor de gas- en waterleiding nog verdere uitbrei dingswerken noodig, die dan met het huidige voorstel zouden kunnen worden gecombineerd. De heer A. P. Snauck Hurgronje daar entegen is van meening dat wanneer men eenmaal a gezegd heeft, men ook b moet zeggen, hij zal dus voor het voorstel stemmen. De heer TV. H. Snouck Hurgronje is het geheel met den vorigen spreker eens; wij wisten vooraf, zegt hij, dat na de vroeger uitgevoerde werken dit voorstel zou volgen. De heer Heijse vraagt of de d ior den gemeentebouwmeester genoemde cgfers be trouwbaar zgn enthans vaststaan, waarop de heer den Bouwmeester bevestigend antwoordt. Hierna wordt het voorstel van B. en W". aangenomen met algemeene stemmen, behalve die van den heer W- J. Sprenger. VII. Bezwaarschriften inkomstenbelas ting 1898. Conform het voorstel van B. en W. wordt zonder discussie goedgekeurd lo. dat de aanslagen van Giffard en Goedhaart respeetievelgk in de 5a en 11e klasse worden gehandhaafd en 2o. dat de-aanslag van J. de Lange van de 3e naar de 2e klasse wordt teruggebracht. De agenda hiermede uitgeput zgnde, wees de heer Schorer op eenige onnauwkeurig heden in het stemmental, voorkomende in de straks gelezen notulen. Hg merkte het echter alken op om die onnauwkeurig heden in de te drukken Handelingen te vermijden. De heer Brevet vroeg inlichtingen omtrent het plantsoen dat op den Dam wordt aan gelegd en de afsluiting van dit plantsoen. Hij vreest dat er niet veel van terecht zal komen. De heer den Bouwmeester stelt deu heer Brevet gerust, maar eene goede afsluiting is noodig, wil men niet alles vertrapt zien. De heer Brevet kan hierin niet met den heer den Bouwmeester medegaan, hij vreest dat het zoute water hier der kunst parten zal spelen. Bekommert u daarover niet, antwoordt de heer den Bouwmeesteralles zal worden uitgevoerd volgens het eenmaal genomen raadsbesluit. Het gras heeft er tot hiertoe welig gelierd, nu zullen er zelfs perken verrijzen met bloemen die tegen zout water bestand zgn. Hierna ging de vergadering uiteen. Het volgende adres is verzonden. Aan de Tweede Kamer der Sta ten Generaal. Geeft met verschuldigden eerbied te kennen het Bestuur van de „Vereeniging voor Lager Onderwijs op Gereformeerden grondslag te Amsterdam, wier statuten goedgekeurd zijn bij Koninklijk Besluit van 10 Maart 1890, Staatsblad No. 98; dat het kennis heeft genomen van het Wetsontwerp op de invoering van den Leerplicht, gelijk dit thans in gewgzigden vorm bg uwe vergadering aanhangig is dat het, wel vermoedende, dat het ont werp niet in zgn oorspronkelgken vorm gehandhaafd zou blijven, niet aanstonds zijne bedenkingen tegen de oorspronkelgke voordracht bg U heeft ingebracht, maar hiertoe thans eerst overgaat; dat het daarbij niet weuscht te treden in eene heoordeeling van het geheele ont werp, maar zich uitdrukkelgk bepaalt tot datgene wat binnen den kring zgner be voegdheid en belangen valt dat het te dien einde als zgne over tuiging uitspreekt, dat ook zonder dwang middelen het volstrekte schoolverzuim hier te lande gaandeweg nu reeds iti die mate is afgenomen, dat de weinige geval len, waarin men thans nog op onwil of slordigheid stuit, geen buitengewone over brenging van de rechten en plichten der ouders op de Overheid kunnen rechtvaar digen dat niettemin zulk eene overbrenging in het aanhangig ontwerp plaats heeft, doordien de O verheid zich hier de bevoegd heid wil zien toegekend, om aan atie ouders voor te schrgven, welke regelen ze bij de schoolopvoedi.ig, en ten deele zelfs bg de huisopvoeding, van hunne kin deren, zullen te volgen hebben; en om gehoorzaamheid aan deze regelen met dwang af te vorderen dat het niet de bevoegdheid en de roe ping van de Overheid betwist, om, waar werkelijk verwaarloozing van de zijde der ouders gebleken mocht zgn, ter bescher ming van het kind tusscheubeide te treden, maar dat dit in niets een maatregel zou rechtvaardigen, die het natuurlgke reeht van alle ouders aantasten en ten deele ver nietigen zou dat het dusgenaamd betrekkelijke school verzuim ongetwgfeld een veel bedenkelij ker verschgusel is; maar dat tegen dit kwaad ep geheel andere wijze behoort te worden opgetreden en dat te meer, waar de eenvormige bepaling van de schooluren, waarbg geen rekening wordt gehouden met de uiteenloopende behoeften van streek en jaargetijaen, dit kwaad vooreen groot deel zelve uitgelokt heeft en nog steeds in de hand werkt dat het, ook afgezien van het vraagstuk der beginselen, bezwaar moet maken tegen de vele nieuwe administratieve bezigheden, die de Regeering aan alle onderwgzers, en dus ook aan die van de Bgzondere Scho len, wil opleggen, daar deze bezigheden noodzakelgk een tgdverlies zullen veroor zaken, dat óf krachten aan het onderwijs ontrooft, óf buiten schooltgd noodzaakt tot het waarnemen van onbetaalde diensten dat de goede verstandhouding, die thans op zgne echolen tusschen het onderwgzend personeel en de ouders der schoolgaande kinderen bestaat, dreigt verbroken te wor den, indien de hoofden der school genood zaakt worden tegen de ouders op te treden, in hetgeen tot een strafprocedure leiden kan en eindelgk dat het zeer ernstig bezwaar heeft tegen het invoeren van het herha- lingsonderwgs bg dwangmaatregel voor aile kindereu van omstreeks hun twaalfde jaar tot hun zestiende jaar en zulks om de navolgende redenen lo. Dat dit oorzaak zal worden, dat de jongens en meisjes van dien ieeftgd ge durende meerdere avonden in de week, en mogelgk ook in maanden als de zon reeds te vier uur ondergaat, over straat van hun woning naar het schoollokaal moeten gaan, om op een zeer laat uur van de school huiswaarts te keeren dat de meeste ouders niet bij machte zijn hunne dochters van 15- en 16-jarigen Ieeftgd naar school te doen begeleiden of van de school af te doen halen, en dat het strgdt met alle beginselen van zedelgke opvoeding, nagenoeg alle meisjes van zulk een Ieeftgd, onder zulke omstandigheden, op zulk een uur, alleen over straat te laten gaan;

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1899 | | pagina 1