NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. Ho. 59. I». DotitWag 16 Mcuari. Mkntf? lofgang. CHRISTELIJK- HISTORISCH ONS VOORUIT. VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HLTÏJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN TWEE BOEKEN. elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p p0,95. Enkele nummers0,02E. UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Op twee uitgaven wenschen wij de aan dacht te vestigen. Da eerste is het „Gedenkboek van de feesten in Zeeland, AugustusSeptember 1898, door K. Wielemaker, hoofd derChr. School te Biggekerke"; uitgever de heer K. Ie Cointre te Middelburg. De samensteller beeft, voorzoover hem daartoe welwillend gelegenheid vergund werd uit verschillende Zeeuwsche gemeen ten, de berichten omtrent de feestviering in een boek, van 176 bladzijden, vereenigd. In een inleidend woord beantwoordt de schrijver de vraag of feestviering geoor loofd is. Hij merkt onder anderen op dat „noch Oud-, noch Niou w-Testament 'tasketisme leert, dat integendeel bijzondere en open bare feesten met blijkbaar welgevallen vermeld worden en tot de bedreigingen tot geddelooze steden gericht, ook deze behoort: de Heere zal uit bare straten doen ophouden „de stem der vroolijkheid en de stem der vreugde'"'. Het werk is voorts in drie afdeelingen gesplitst: Voor de feesten. De feesten. En Ridderorden enz. In de eerste afdeeling worden verschil lende uitgaven gereleveerd alsmede circu laires van den Ned. Vrouwenbond en den Middelbnrgsohen Bestuurdersbond. De tweede afdeeling geeft een beschrij ving der feesten die tusschen 30 Aug. en 15 September hebben plaats gehad. De derde afdeeling bevat de onderschei dingen die verschillende personen in Zee land ten deel vielen by de aanvaarding der regeering door de Koningin, en een overzicht van 't door de Zeeuwsche bladen verrichte ter vereeuwiging van het gewioh- tige feest der troonsbestijging. Voorts is 't boek op goed papier gedrukt, met flink geslaagde naar photographieën vervaardigde plaatjes voorzien die de waar- FEUILLETON. O II. (Ook het tweede stuk der zeer belangrijke artikelenreeks van dr. A. Kuyper over Amerika vinde hier eene plaats. Wij ne men 'c over nit De Standaard). „Onbekrompener levenslot beeft de gees telijke ontwikkeling van de lagere standen in Amerika op ongemeene wijze bevor derd. Do arbeider, zelfs te platten lande, die ia het spoor zijn blad of tijdschrift zit te lezen, is er geen nitzondering op zijn etand, maar alledaageeh verschijnsel. Wie van handenarbeid loven moet, gaat daarom in Amerika nog niet in zijn stoffelijke bezigheid onder. In het arbeiden met de band wordt niets verlagende gezien, maar dan eerst eert die arbeid er den trouwen werker, zoo hij toont door de meerderheid van xijn geest vrij over de stof, die hij bewerkt, te heerschen. Hy mag er niet in opgaan, bij mag er niet onder staan. Uit de hand moet geoefendheid en kracht, maar ook nit den blik van het oog een zin en wil spreken, die de materie van zijn ambacht aan hom onderwerpt. De werkman van Amerika voelt zich vrijer. Hij weet dat hij door zijn patroon, zooal niet als evenknie en gelijke, dan toch als man en burger wordt geëerd, en lxaeft daarom geen behoefte om door de brutaliteit der verlegenheid zich aan de drukkend^ meerderheid van zijn patroon te onttrekken. By eerBte ontmoeting zal wie nit Enropa komt, zyn bonding te brusque vinden. Het Duitsche buigen als een knipmes valt niet in zijn smaak. Hetaltoos petje-af van den Hollander is hem vreemd. Zelfs het gedempte in toon, waaraan de aristocratie den Engelschen werkman gewend heeft, is bij den Amerikaanseheu werkman niet de van dit gedenkboek niet weinig ver- hoOgen. Ons dunkt vele Zeeuwen zullen dit boek als liefelijke herinnering aan de schoono inliuldigingsweek gaarne bezitten of hst bunnen kinderen ten goschenke geven daarom danken wij samenstelleren uitgever voor hun werk, waarmede zij flink voor den dag kamen komen en voor de geboden gelegenheid om wat de pers slechts als bloemen van een dag bieden kon, ais geiroogde kruiden van blijveade waarde verkrijgbaar te stellen. Wij mogen htt wel, tot in geslachten, verder vertellen wat al schoons en goels gansoh het Nederlandsehe volk en zijne Vorstinnen in die schoone dagen van "98 hebben doorleefd; wat verbeurde zegeningen Neerlands en Otanje's God Oranje e.i Ne derland te genieten gafwat dure ver plichtingen Koningin en Volk op dien gedenkwaaidigen 6en September bij de vernieuwing van liet drievoudig verbond God, Nederland en Oranje, op zich namen! Daartoe strekke dit Gedenkboek. De tweede uitgaaf, die da aandacht en aanbeveling verdient is „De Duitsche wet oji de Ziekteverzekering en de voorgenomen arbeidersverzekering hier te lande, door het lil der tweede kamer J. H. de Waal Malefijt. Uitgeversmaatschappij de Veeht, te Breukeltn". De geachte schrijver heeft reeds in de tweede kamer en in sommige werklieden vergaderingen zijn sympathie batuigd met de Ongevallenwet, die deze regeering heeft ingediend. Bij zijn „dankbaar" behoort echter een „niet voldaan" dewijl toch de minister heelemaal geen notitie schijnt genomen te hebben van de stemmen die roepen om krankheids verzekering. Over verzekering tegen den ouden dag, den invalieden dag, den sterfdag wordt wel gedacht, doch niet over verzekering te vinden. Hij treedt jnist zóo bij en tegen u op, als hier een ambtenaar of kantoor klerk van beter allooi. Maar al stuit u dit het eerste oogenblik, ge zijt er terstond mee verzoend, als ge, tot uw zaak komende, ontwaart hoe uit nemend die werkmin op de hoogte van zijn vak is, hoe flink en terdege hij u te woord staat, en met wat zaakkennis en ;act hy zyn arbeid voor u tot een goed einde brengt. Betere levenseonditie heeft zijn geest ontwikkeld die booge ontwikkeling beeft hem vrij man gemaakten dat gulden vrijheidsbesef heeft zijn karakter op hooger peil gebracht. Natuurlijk spreken we hier alleen van den man die zijn vak verslaat, en doelen niet op de „unekilled labourersMaar wie een skilled labourer, gelijk Amerika hem vormt, in zijn zooveel betere conditie en hoogers positie wil leeren kennen, bezoeke bv. Pullman-city, vlak bij Chicago. En dan hebt ge de ryen flinke huizen langs de breede straten slechts aan te zien, en uw blik te laten gaan over de drommen van werklieden, gelijk ze op schafttijd nit de fabriek komen, om u aanstonds te overtuigen, dat ge uier mot een hooger soort sociale existentie te doen hebt. Vlak bij Puüman-aity ligt Rosiland, een dorp in hoofdzaak door werklieden uit Holland gesticht, en nu behoeft ge u slechts van den levenstrant in znlk een dom op de hoogte te stellen, om als met éen oogop slag het verschil te meten, dat tusschen het leven van onze werklieden in de ach terbuurten en het leven van den Ameri- kaanschen werkman bestaat. Ze zijn minder afgesloofd. Ze zien er physiek beter uit. Hun oog is intelligenter. Hun houding fierder en vrijer, Ze stellen belang in alle hoogere vraagstukken. Ze zijn op de hoogte van de sociale en poli tieke vraagstukken van den dag, en weten er ter dege goed over mee te spreken. Veel beter zelfs dan de gewone burgerman tegen den zieken dag. En nu beeft hij door zijn helder geschreven met cijfers gestaafde broekure, de zwakke zijde van 't ontwerp Ongevallen wet doen zien. In Duitscbland, zoo herinnert hij, bestaat eene verzekering tegen den kranken <iag en zij werkt met groot succes. De geschied-nis d-zer wet, de algemeetie inrichting, verschillende fondsen en kassen; de aard der ondersteuning bij ziekte; pre- miebetaii: g en cijfers, 'twordt allesduidelijk uiteengezet en dan laat de schrijver het hinkende paar 1 achteraan komen, dooreen overzicht te geven van den toestand ten onzent. Omtrent hetgeen ten onzent bereikbaar is, kan de schrijver zich bij gebrek aan gegevens niet p ,niiefuitlaten. De volgende punten mocht hij echter wel in overweging geven lo. Men trachte zooveel mogelijk aan sluiting te verkrijgen aan bestaande toe standen. 2o. Van stonde aan strove men zooveel mogelijk naar viko'gtnisatie. 3o. Zou Veel ui .gelijk verbinde men begrafenisbussen [in hunnen tegen woordigen vorm in vele gevallen ware parasieten onzerarbe' .'erskringenjaandeziekenfoiidsen. 4o. Het b'-stinr korae gebeelln handen der belangliebhv j-n, onder behoorlijke regeling van tuezic.it. op de geldmiddelen. 5o. Men ragle,raentaere zoo ruim mogelijk en geve zo-iv-ei m >g dijk vrijheid om ieder fonds zoo in toiicu'en, ais belanghebbenden dit meest gewensohl achten. Op deze grondslagen zou z. i. ook ten onzent zeer wel eene bevredigende regeling zyn te treffen. Wij bevelen dit boek zeer ter lezing en bespreking vooral in de kringen onzer werklieden aan men doe er zijn voordeel mee. die in Holland acuter de toonbank staat. Thuig hebben ze meer ruimte, en in vrouw en kinderen beter gezelschap. Want niet alieen dat z# meer vertrekken ter be schikking hebber, en dat die vertrekken beter gemeubileerd, en hun vrouwen kin deren beter gekleed zijn maar ook bun vrouwen weten van meer af, en zien er minder unweibtich nit dan zoo menige af gebeulde en uitgeteerde vrouw uit den werkenden staal ten onzent. Degelijk gesprek is in zn'ke gezinnen geen utopie meer. Meer dan eens is het sc.bry ver dezes dan ook voorgekomen, dut juist uit den werk mansstand de vraag tot hem kwam, waarom hy niet nog dieper op zijn onderwerp was ingegaan, en of hij dan niet wist, dat de werkman in Amerika even goed op de hoogte der quzestiën was, als andere hoorders. Vooral het wonen van de negerbevolking onder de blanken, doet deze zeldzaam booge positie van den Amerikaanscben werkman scherp uitkomen. Het loonde te moeite, om met die ne gerbevolking nader kennis te maken, en hen op te zoeken in hun huizen, ten einde zoowel met de lager staande, als met de meer ontwikkelde afstammelingen van wie nog zoo ko: t gelsden slaven waren, kennis te maken. Terstond viel daarbij de booze nawerking van de harde slavernij in het oog. Ge meenlijk nog de slaafsche bonding, half kruipende manieren, een schier sluipende geest bij de armeren en bij die weinigen die sociaal hooger waren geklommen, de opgeblazenheid van den parvenu, de valscbe smaak van den pronker, de kinderlijke overmoed van den man die trotseeren kan. Desniettemin is deze negerbevolking in den rege 1 zeer godsdieustig. Ze heeft be hoefte aan beslistheid en is daarom streng orthodox. Liefst houdt ze er eigen kerken op na, waar geen blanke komt,en voldaan 15 Febr. 1899. CoeS. Vergadering van den gemeente raad op jl. M anlagavond. Voorzitter dhr. burgemeester. Tegenwoordig al de leden. De voorzitter opent deze eerste vergade ring in het nieuwe jaar met de betuiging zijner blijdschap al de leden weer bijeen te rien. Hij merkt op dat, in 't afgeloopeu jaar hard gewerkt is, doch niet alles werd rijp, wij hopen echter evenals de landbouw op geleidelijken groei en een gezagenden oogst. Moge 't dit jaar zijn een oogst zoo sch ion als ooit te voren. Daartoe wenscht spr. den raadsleden lust en kracht toe, doch daartoe is noodig dat hunne fa milie, hunne kinderen en allen die hun dierbaar zijn wèl varen ook dat wenscht bij hun toe. Moge de gansohe gemeente vuortgaan in bloei, welke spr. noemt eene schoone s'ud in het schoone Zeeland Toe juichingen De iecretaris leest de notulen die goed gekeurd worden Ingekomen zyn Missive van den mi nister van binnenla .dsche zaken ter goed keuring der tijdelijke benoeming van den heer L. v. Rorseu. Van Gedop. Staten goedkeuring der begrooting voor 1899, van 't besluit tut verzetting der paarden markt, van de regeling tot afkoop der tolheffing, der geldleening van 't Gasthuis voor de verbetering der begraafplaats. Van wijziging en afschrijving op de gemeente- begrooting. Voorts rekening en verslag der Nieuw jaarscommissie omtrent de door haar ge houden bedeeling. Aan de com i.issie wordt op voorstel van den voorzitter de dank van den raad overgebracht. Verder: van den particulieren secretaris der Koningin namens haar een medaille ter herinnering aan de inhuldiging. Voor den beer J. M. Kakebeeke drie medailles geslagen ter berinnering aan de inhuldiging onzer drie koningen door hem zal namens den raad worden dank betuigd. is ze eerst, als ze een prediker bezit van het eigen ras. Die pr.dikers zijn gemeenlijk redenaars van professie. Ze spreken in bezielde, bloemrijke taal, en hebben bijna nimmer last van slapen onder hun hoorders. Maar met dit al is het hun nog niet gelukt, ketzedelijk peil van deze bevolking genoegzaam te verheffen. Deze kleurlingen waren in bun sla vernij aan geen begrip van eigendom ge wend, en groeien niet dan langzaam in dit besef in. Het gebod „Gij zult niet stelen" heeft daardoor voor hen nog Teel beperkter beteekenis, dan bij bun blanke landgenooten. Het „waarheid-spreken" Tinden ze wel schoon, maar de nawerking van de oude slavernij gedoog4- nog niet, dat het waar heidsbegrip zijn grenzen breed uitzet. En evenzio staat bet met de kuiscli- heid. De schandelijke toestanden van weleer, toen de slavenhouders elk bevallig jong meisje als goeden prijs beschouwden, en hun slavi nen koppelden aan slaaf na slaaf naar hun goed dacht, beeft alle strengere opvatting van bet zedelijke leven te niet gedaan en niet dan zeer langzaam gelakt bet, om dat atavistisch kwaad uit te roeien. Zij, die den Boeien in Transvaal hard vallen over den afstand waarop zede Kaffers houden, zouden, na kennismaking met den toestand der negerbevolking van Amerika, dan ook allicht tot gansch ander oordeel geneigd zijn. De streng-zedelyke opvatting, die Paul Kruger en zijn trouwe helpers met zich nit de Kaapkolonie brachten heeft althans dat goede gehad, dat ze alle onzedelijke vermenging tusschen Blanken en Zwarten voor goed afsneed. lu Amerika daarentegen is die zondige vermenging in de volksgewoonte inge drongen, en heeft zelfs nu nog ten gevolge, dat het ï.eger-meisje zich door zonde met Wijders is ingekomen van de commissie tot bestrijding van sohoolverzuim bet ver slag van 1898. Van den Bond van Nedorlandsche onderwijzers, afdeeling Zuid- Be velaud een verzoek met toelichting tot regeling der jaarwedden van onderwijzers en onderwijzeressen bij het lager onderwijs. De voorzitter vestigt de aandacht zeer op dit stuk hetwelk bij voorstelt ter visie te leggen, 't is zeer de overweging waard tevens wordt het op zijn voorstel in han den van B. en W. gesteld ter fine van ad vies. Nog is ingekomen een missieve van den heer J. E. Mulock Houwer houdende be richt der aanneming van zijn benoeming tot lid van bet Burgerlijk Armbestuur. En eindelijk de rekening van het fonds tot. ondersteuning der weduwen van ge meenteambtenaren. Aan mej. J. J. Steutel wordt op haar verzoek wegens vertrek naar elders eervol ontslag verleend als helpster aan de Be- wsarschool. Overeenkomstig't advies van hei hoot t der school en 't voorstel van B. en W. wnrdt in dvacature door op schuiving voorzien; -.j wordt derhalve vervangen door mej. Ph. Meijler, en deze resp. door mej. J. M. v. d Velde. A. Pik kaart en F. Ukkee, terwijl in de vacature dezer laatste, op een jaarwedde van f 40 sollicitanten zullen worden opgeroepen. Up 't verzoek van J.Holland, voorzitter der Hollandsche Tramvereeniging' om voor- loopige concessie tot het aanleggen en in exploitatie brengen eener stoomtiamlijn Goes (station), 's Gravenpolder, Ovezand, Driewegen, Ellewoutsdijk, Borsele, 's Hee- renhoek, Heinkenszand, 's Heer Arends- kerke, Goes, te verleenen, stellen B. en W. voor te antwoorden als op vroegere der gelijke aanvragen, dat't geven of weigeren van dergelijke concessie niet behoort tot de competentie van gemeentebesturen maar van gedeputeerde staten. Ook is nog door anderen inlichting gevraagd omtrent even- den blanke vaak vereerd gevoelt, en dat de neger in zijn overmoed de afschaffing der slavernij als een vrijbrief verstaat, om nu desgelijks met de blanke vrouw ie handelen. Alleen daaruit verklaart zich het wreede Lynch-recht, dat onverbiddelijk door de blanken op een neger, die zich aan een blanke vrouw vergrijpt, wordt toegepast. En nu is het opmerkelijk, dat de nering doenden zich het ernstigst beklaagden, niet over de vrijpostigheid van den blanken wellusteling, maar schier uitsluitend over dat Lynchen. Het scheen haar een be- leediging, dat de neger, die zich aan de blanke vrouw vergrijpt, ouiten de wet wordt gesteld, en dat wie haar zelve aanraadt, vrij loopt. Vooral op dit punt is de wederzijdsche haat tusschen negers en blanken dan ook zoo sterk, dat toen een neger-redacteur in zijn blad had durven schrijven, dat de blanke vrouwen zelve soms zondige relatiën met negers zochten, den volgden morgen heel de blanke bevolking met pistolen en geweren op zijn bureel lostrok, er twee man doodschoot, en heel het huis in den brand stak. Is het nu niet te verstaan, dat juist tegenover de donkere schaduw, die nog op deze negerbevolking rust, de werkman van bet Arisch ras gunstig afsteekt Al is het toch ongetwijfd waar, dat nu reeds uit de kringen der negers enkele eminente mannen zijn voortgekomen, en dat m.:er dan één ook onder de gewone negers tot nobeler zin is opgeklommen; voor wat de groote massa betreft, mist de negerbevolking èn kunde èn fierheid èu karakteren bet is niet het minst dooi de tegenstelling met deze weerzinwekkende zelfverlaging, dat de blanke werkman, uit selfrespect, geprikkeld wordt om edeler op te treden en zich beter sociale positie te veroveren. Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1899 | | pagina 1