NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK- «r
HISTORISCH
Middelburg.
Safecifag 21 lamiari,
^ROTTERDAM.
de, Hulst-Vlak®.
Vesterschelde.
>9.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Afdeeling Zeeland.
OMBOOTDIENST
Middelburg en Zierikzee.
ie Zierikzee Spoorweg Go#»
Jan.
urgVan Zierikzee:
's midd 'smorg. s midd
Jlo. 48. 1899.
Derfipnrfp Jancgftng.
1.45
1,45
1,45
1,45
1,45
1,45
1,45
1,45
1,45
1,45
1,45
Dond.19
Vrijd.20
Zater.21
Zond. 22
Maan,23
Dinsd24
Woen25
Dond.26
Vrij d.27
Zater.28
Zond.29
Maan.30
Dinsd31
6,30
7.50
7,50
7,50
7,50
7.50
7,50
6,30
7,—
7,50
7,50
7.50
2-
1,30
1,30
2,-
2.—
2.—
2,-
2.—
2,-
2-
2,-
1MB00TDIEN8T
-MIDDELB.-ROTTERDAM
Jan.
Van Van
gen. Middelburg. Rotterdam.
6-
7,30
n
8.15
6,—
n
7,30
n
8,15
6,-
n
7,30
n
8,15
6-
n
7,30
8,15
6,-
7,30
n
8,15
n
8,15
RAMD1ENST.
•EN—MIDDELBURG,
singen Zeilm. vm. 4,50 r.
,30, 11, 11,45; nm. 12.30,
3,30, f4.15, 5,10, f5,55,
f9,15, 10,15.
Remise.
Idelburg (Markt) vm. 5.20
c, 11,50, nm. f 12.35, 1,20
4,20, f5,15, 6, f7, 7,50
1,11.
geen goederen.
Jan.
ROTTERDAM
ve Maandag) 's morg. 7.u
INT WERPEN:
Ve Maandag) 's morg. 7.a
E STOOMBOOT.
Jan.
rd. Zondag 22 'smorg 8.
>ensdag 25's morg. 4.
dan.
•damsche tij d.
se: Van Rotterdam:
8.— Dond.19 10,30
8,— Vrijd.20 11,—
8,— Zater.21 8,
9,— Zon. 22 9,_
8,— Maan.23 9,30
8,30 Dins. 24 9.30
9,30 Woen25 9,30
O,— Dond.26 9.30
0,30 Vrijd.27 9,30
7,— Zater.28 9,30
8,Zond. 29 9,30
- Maan.30 9,30
- Dins. 31 9,30
POORBOOTDIENST
op de
BOOTDIENST.
en naar Vlake vm. 5,20
W alsoorden onmiddellij k
den correspondeerenden
.0.31, 2,15, 5,15 uur.
ENDIENST.
ir Walsoorden vm. 7,
,5 uur.
sn onmiddellijk na aan-
ongeveer vm. 9,—, en
6,15 uur.
11,55a) nm. 3,25J).
2,25a) nm. 3,55.
10,20 nm. 1,55.
2,15.
io'i* 3'256)
12,15 3,45.
8,10.
8,40.
aar Breskens hoogstens
6,10 vaa Vlissingen
gemaakt.
sn het spoorwegstatiog
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p pf 0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 centiedere regel
meer 10 cent.
Wij herinneren nogmaals alle belasting
kiezers, dat zij, willen zij ook dit jaar
hun kiesrecht behouden, voor 1 Febr. hun
belasting hebben aan te zuiveren. Alle
belastingen moeten betaald zijn, behalve
de bedrijfsbelasting die van 1 Mei 1898
tot 1 Mei 1899 loopt.
Volgens sommige bladen hebben eenige
grondeigenaren en verpachters van hof
steden en landen, naar aanleiding van
de groote strooperijen, die in den laatsten
tijd in Znid-Beveland hebben plaats ge
had, in overweging genom-n om in de
huurcontracten de volgende pachtvoor-
tcaarde op te nemen
„Indien de pachter of een zijner onder
geschikten wegens stroopery wordt ver
oordeeld, zal hy verbenreu een boete van
honderd gulden ten behoeve van de armen
der gemeente, waarin zijne woonplaats
gevestigd is, te betalen binnen acht dagen
na de veroordeeling"
Het oprichten van een bond onder ds
stroopers, die, uit de door hem te betalen
coutributiën, de betrekkelijk geringe boeten
en kosten van veroordeeling voldoen, door
bekeuringen wegens stroopery verschuldigd
schyiit tot bespreking van bovengemelden
maatregel aanleiding te hebben gegeven."
Naar aanleiding dezer mededeeling nemen
wy de vryheid nogmaals de aandacht te ves
tigen op de noodaakelykheid eener nieuwe
jachtwet".
Verbeeld u, wanueer een arbeider een
haas stroopt, wordt de pachter by wien
de arbeider ia dienst is, beboet met hon
derd gulden!
Er staat niet bij dat die arbeider be
hoeft betrapt te worden op bet land van
den pachter. Onverschillig waar hij be
trapt wordt, zijn baas zal er voor worden
aangesproken.
Dat is onbillijk. Maar bet is ook on
billijk wanneer 't slechts in eerstgenoem
de» zin is bedoeld. Een arbeider kan wat
FEUILLETON.
Nederlandsche Vereeniging tot hescher-
ming van dieren.
ii.
(Slot.)
Op verzoek van de commissie, benoemd
door het hoofdbestuur, om een onderzoek
in te stellen naar de beste slachtmethode,
hebben wij hier zooveel mogelijk inlich
tingen by deskundigen ingewonnen, en die
aan genoemde commissie doen toekomen.
Wanueer die commissie haar rapport zal
hebben uitgebracht, hopen wy tot bevor
dering van de beste wijze te kunnen
medewerken. In éen geval, het slachten
betreffende, wendden wy ons tot den bur
gemeester van de betrokken gemeente om
zyne aandacht te vestigen op het feit, dat
in zyne gemeente door een slager vaak
geslacht werd op de publieke straat, door
tiet te slachten dier vast te maken aan
eenen ring op straat, en dan den nek af
te snijden. Daar wy later geen bericht
dienaangaande meer kregen, denken en
hopen wy, dat dit daarna niet meer is
voorgekomen.
Op verzoek van het hoofdbestuur stelden
wy voorts een onderzoek |in of hier by
het vervoer van konijnen ook gebruik
weid gemaakt van Italiaanscbe eierkisten,
waardoor die dieren vaak gekneusd en ge
wond worden, en by bet slachten ervan
van de Engelsche methode (waarbij ze
levend gevild worden.)
Gelukkig konden wy mededeelen, dat
noch het een, noch het andere, voor zoover
wy konden nagaan, hier voorkwam.
Naar aanleiding vau een paar klachten
omtrent vertraging by de doorzending en
driftig uitgevallen of aangeschoten zyn en
bij ziet een baas de veldvruchten van
zyn baas opvreten; hy schiet, hy stroopt
en zyn baas verbeurt honderd gulden.
Wordt op die wijze de vryheid van den
landbouwer, by 't aangaan van pachtcon-
tracte i tocbal zoo beperkt, niet nog al meer
bedreigd?
Een consciëntieus man zal tegen derge
lijke bepaling wel geen bezwaar hebben,
maar door de onkunde van zyn onderge
schikten er in loopen kan en zal bij on
getwijfeld. Bovendien is dat recht, wan
neer de overheid iemand wegeRS stroopery
heeft gestraft, dat dan de landheer het
ook nog eens komt doen
Moet stsooperij dubbel gestraft worden
Of wy de stroopery dan verdedigen?
Integendeel wij veroordeelen haar als
diefstal.
Maar wy voelen evenzeer bet velerlei
ongerief dat de instandhouding van den
wildstand met heel bet s elsel van jacht
opzichter» enz. den landbouw oplevert.
En in plaats van den aristocratischen
„honderdgulden" maatregel toe te juichen,
dringen wij liever op een meer democra
tische wetgeving aan, een regeling die
den landbouw van bet overtollige wild
verlost en de jacht van een plaag in een
zegen voor den landbouw weet te ver-
keeren.
Indien wij iet» onmogelijks begeeren,
dan dringen wy aan liever op wegruiming
van den wildstandop onze eilanden althans,
door het toestaan van vrije jacht op eigen
erf en vergemakkelijking van den afkoop
van bet „heerlijk" jacbtrecht.
De Goesche Courant bet wetsvoorstel
„omtrent nadere bepalingen omtrent de
personeele belastingen" en met name de
veranderingen voor de gemeente Goes
besprekende, zegt er van
„Deze klasse-verandering is voor de^e-
meente als zoodanig niet van belang. De
uitkeering van het Rijk naar de bepalingen
van de wet, regelende de financ. verhoudiag
tusscben Rijk en gemeente, wordt er niet
bezorging van honden by de Maatschappij
tot Exploitatie van Staatsspoorwegenwend
den wy oiib tot den directeur-generaal bij
die Mij, die onzen voorzitter later de
toezegging deed, dat daarin verbetering
zou kon'en.
Ook het veevervoer werd door onzen
voorzitter bij den directeur-generaal ter
spruke gebracht. Ons werd toch bericht
dat in Goes op een Donderdag een trans
port paarden werd ingeladen, waarvan de
koopers zelf aan de verkoopers mededeeldon
dat deze bij de uitlading hunne paarden
waarschijnlijk niet zonden herkennen, als
zy ze dan zagen, omdat ze eerst Zondag
daaraanvolgende op de plaats van .bestem
ming in Duitschland konden zijn, eu ze
al dien tijd eten noch drinken kregen
Daar het hooflbestunr wederom aan
dringt op toezicht van regeeringswege op
het vervoer vau vee zoowel te water als
te land, hebben wij ook dit geval terstond
ter kennis van het bestuur gebracht.
Dit geval geeft one tevens aanleiding om
nog eens jallen aan te sporen om ons
toch kennis te geven, en liefst zoo om
standig mogelyk, van ieder feit van die
renmishandeling, dat hun ter ooreu mocht
komen. Wanneer toch dergelijke feiten,
als het zoo juist genoemde, algemeen be
kend worden, dan moet er verandering
in komen.
Reeds kort na ons optreden, hebben wij
eene circnlaire verspreid, met het verzoek
om ie Ier feit dienaangaande aan ons te
willen mededeelen. Slechts op deze wyze
toch kan een juist overzicht verkregen
worden van alles, wat op dit gebied nog
te doen |valt, en zoodoende konden wij de
noodige gegevens verzamelen om handelend
te kunnen optreden zooals 1de omstandig
heden dat medebrengen. Wij verklaarden
tevens, en wij doen dit hierbij nogmaals,
hocger door. Zelfs zal de gemeente moeten
voorzien in de vermindering der tegen
woordige opcenten op het personeel, om
dat de opbrengst van dit laatste in hoofd
som minder wordt.
Toch zyn er aan de verandering voor-
deelen verbonden voor de ingezetenen,
doordien de personeele belasting zelve
vermindert.
Het voordeel der verandering wordt
allereerst genoten doof hen, die in de
tegenwoordige 7e klasse nog aangeslagen
zijn bij eena belastbar# huurwaarde van
f50. Nu zal de vrijdom van personeele
belasting uitgestrekt worden tot hen, die
perceelen bewonen, waarvan diehuurwaarde
f 62,50 bedraagt.
Voorts zal nu de aftrek voor alle per
ceelen f 47,50 worden, in plaats van f 35
zooals thans. Ook op de haardsteden zal
de verandering van invloed zijn. Waren
in de 7e klasse, waarin Goes nu staat, de
haardsteden vrij, wauneer de huurwaarde
f80 bedroeg, thans zal die vrijdom zich
ook uitstrekken tot de perceelen van f 100
huurwaarde.
Ook in den aftrek voor de kinderen
profiteeren de belastingschuldigen. Was
in de 7e klasse die aftrek niet toegelaten,
wanneer men een perceel van f 350 huur
waarde bewoont, thans zal men nog voor
de kinderen aftrek krijgen, wanneer dfë
huurwaarde f437,50 bedraagt
Wordt das het ontwerp aangenomen,
dan zal voor velen de belasting op het
personeel verminderen, voor anderen ge
heel vervallen. Ware het verzoek van
ons gemeentebestuur geheel ingewilligd,
dan zouden de voordeelen voor de aange-
slagenen in de personeele belasting nog
grooter zijn.
De schaduwzijde der zaak is, dat, aan
gezien de gemeente 50 opcenten op het
personeel heft, de opbrengst ook daarvan
zooveel minder wordt als de helft van de
vermindering der belasting in hoofdsom
bedraagt. Deze helft zal de gemeente das
weder op andere wijze of door verhooging
der opcenten moeten trachten te verkrijgen.
Voor sommigen gaat tevens het kiesrecht
dat wy de namen van hen, die ons jzulke
inlichtingen willen geven, niet zullen noe
men, tenzij die personen ons speciaal daar
toe machtigen.J
In het afgeloopen jaar mochten wy ook
zoodanige inlichting >n ontvangen, wy er
kennen dat met dankbaarheid, maar wy
ontvingen er nog veel te weinig.
Hoe nuttig het kan zyn ons zooveel
mogelijk in te lichten, moge blijken uit
het volgende.
In het laatst van 1898 vernamen wy,
dat de eenden, die onze vesten bevolken
op allerlei wijzen werden mishandeld. Om
trent de de daders was echter niets bekend
ook niet by de politie. Wy loofden toen
eene belooning uit aan hen, die ons het
eerst de noodige inlichtingen zouden ver
schaffen, en reeds nu kunnen wij met ge
noegen constateeren, dat de namen van de
bedrijvers dier gruweldaden ons bekend
zyn en dat er nu een gestreng onderzoek
wordt ingesteld. Oiib is gebleken dat die
personen zich o. a. aan de volgende feiten
hebben schuldig gemaakt. Eene eend heb
ben zy met steenen doodgegooid, eene
eend liebben zij alle zwemvliezen doorge
knipt, eene eend hebben zij eene poot
afgedraaid, eene eend hebben zij met een
stuk glas een poot afgesneden, en meer
malen hebben zij een omgebogen speld of
visschhaak aan een touw bevestigd, aan
de speld of haak brood gedaan en dat
aan de eenden toegeworpen, waarna zij
zich, als eene ee. d dat brood geheel of
gedeeltelijk ingeslikt had, zich er ie ver
lustigden om die eend den aan het touw
heen en weer te rukken en ze eindelijk
met die speld of haak in de keel of maag
terwijl het touw er bij bleef hangen, aan
hun lot over te laten.
Nog vernamen wy, Jat dezelfde personen
verloren, voor zoever dit op deze belasting
steunde
Neutrale School.
Een modern predikant, dr. Knappert,
schrijft:
„De algemeene toestand is die van een
passieve negatie. (l) En het is alleen le
ridicule qui tue.^) Iedereen weet wat dood
zwijgen is. Onze kinderen verkeeren ge
durende de jaren van hun lager, middel
baar en gymnasiaal onderwijs in een we
reld waarin de godslienst wordt doodge
zwegen."
lijdelijke ontkenning.
Men maakt oen zaak af do ar haar
belachelijk te maken. (Het belachelijke doodt).
De afschaffing der sterke dranken als
volksdranken wel verr* van de Bchatkist
te benadeelen, zon oorzaak zijn dat alle
overige bronnen van nationale inkomsten
des te rijkelijker zouden vloeien en zelfs
zoozeer, dat k»t tekort van 23 miljoen,
dat er het gevolg van zon zyn, gemakke
lijk eu ruim zou worden aangevuld.
Minister Pierson in 1892.
Openbare Vergadering van de Afdeeling
Middelburg" van den Chr. Hist.
Kiezersbond.
(Slot.)
Na de pauze werd gelegenheid gegeven
tot debat. Daarvan werd gebruik gemaakt
door den heer A. J. Bos van Vlissingen.
Deze wil slechts een enkele vraag doen.
Hij is met de sprekers voor subsidiever-
hooging aan de bijzondere scholen, maar
vraagt waarom worden ook de kerken niet
financieel met elkander gelijk gesteld. Is
het niet baatzuchtig om voor de Herv.
Kerk van staatswege subsidie te eischen.
Spreker wijst op de verschillende richtin
gen in die kerk en vraagt of het billijk
is deze alle van staatswege te steunen,
hij acht het beter dat iedere kerk voor
of een van hen reeds langer geleden een
vogeltje dat zij, na het met een catapult
te hebben getroffen, bemachtigd hadden,
op ergerlijke wijze met een mes hadden
gefolterd, en het eindelijk toen zy genoeg
hadden genoten van de stuiptrekkingen
vau het diertje, den hals omdraaiden.
Had men o s maar eerder het een ea
ander medegedeeld, wellicht waren dan die
latere mishandelingen voorkomen.
Hoe verdorven moeten toch zulke per
sonen zijn, die zich zoo kunnen verlusti
gen in het lijden van weerlooze diertjes.
En nu meene men niet, dat de bedrijvers
van die feiten ruw9 barsche mannen zijn
neen het zijn nog kleine jongens. Veelbe
lovende uienscben.
Dergelijke feiten brengen ons ook tot
de overtuiging, dat by de kiaderen gewerkt
moet worden op het opwekken van gevoe
lens van zachtheid en liefde voor de die
ren en zoo is ons plan om in 1899 o. a.
den door de afdeeling Rotterdam samenge
stelde geillustreerden maand kalender zooveel
mogelijk op de scholen en anderszins te
vsrjpreiden, om zoodoende den onderwijzers
éénmaal per maand een aanleiding te ver
schaffen de kinderen op het nut van vele
dieren en op het slechte en lage van die
renmishandeling te wijzen, en bij hen
zachtheid eu toegevendheid jegens de weer
looze dieren aan te kweeken.
Wy hopen dat wy daarbij op den steun
van vele onUerwijzers in Zeeland mogen
rekenen.
In deze richting zouden wij gaarne
nog meer willen werken, maar dat zal ons
eerst mogelyk zyn, als ons ledental aan
merkelijk toeneemt en dat verwachten wy
ook.
Den korten tijd van het bestaan van de
afdeeling Zeeland in aanmerking genomen,
zich zelf zorgt.
De heer J. W. Happée, openbaar onder
wijzer te Middelburg, die nu het woord
verkreeg, komt op tegen de beteekenis die
men hecht aan het woord neutraal. Z. i.
moet dit woord niet zoo erg worden opge
vat. De openbare echool is neutraal want
zy streeft er naar andersdenkenden zoo
min mogelijk te kwetsen. De byzondere
school kweekt godsdiensthaat. Ketelaar
wijt het kleine beetje vrees voor papisme
dat hij heeft aan zijne opleiding aan eene
byzondere secteschool. B.j onderwijs in
rekenen en aardrykskunde is volgens
spreker geen sprake van den godsdienst.
Sommige onderwijzers willen de gesohiede-
nis laten vervallen omdat deze aanleiding
kan geven tot kwetsing van gevoelens,
Christus maar ook Socrates waren menschen,
die hoog boven anderen hebben uitgeblon
ken en hunne woorden en uitspraken lee-
ren wat werkelyk Christelijke deugden
zyn en daaraan moet de openbare onder
wijzer zich houden. Hij vreest niet voor
de socialistische onderwijzers, die uitmunten
door toewijding en zelfopoffering. Indien
er meerderen deden ais zy, dan zon er
minder verdeeldheid en onverdraagzaam
heid zyn.
Dp heer Bimmel, die vervolgens het
woord erlangt heeft niet veel in het midden
te brengen, nu een openbaar onderwijzer
hem voor is goweest in de verdediging van
de socialistische gevoelens.
Hij vraagt slechts of hetgeen inquisitie
zou zijn, wanueer op de openbare schoal
godsdienstonderwijs gegeven werd. Daar
door wordt antagonisme gezaaid. Hij acht
de nentrale school voor allen voldoende
en protesteert tegen den aanval op de so
cialistische onderwijzers.
De heer de Lange, eveneens socialist,
heeft maar een enkele vraag. Men wil
gelijke subsidie voor openbire en bijzon
dere scholen. Geldt dit ook voor de scholen
van socialisten
Dr. de Visser beentwoordt eerst de hee-
ren Happée en Bimmel, daarna den heer
Bos, en vraagt aan den heer Bimmel, hoe
het mogelijk is, dat deze als socialist ijvert
hebben wy daarover geen reden tot kla
gen. De eens zoo wakkere, maar klein#
atdeeling Axel loste zich in de onze op
de weinige in Zeeland verspreid wonend#
leden van de iV. V. tot beschermirig van
dieren voegden zich allea bij ons, en zoo
was ons ledental reeds tot 161 geklommen,
waarvan wij er in den loop van het jaar
echter weer 4 door overlijden en 1 door
bedanken voor het lidmaatschap, verloren.
Om te beginnen was dat zeker geen
onaardig getal; om te beginnen echter,
want als wy in aanmerking nemen, dat onze
afdeeling zich uitstrekt over onze geheel#
provincie, over 109 gemeenten dus, dan
zon onze provincie al een heel droevig
figuur maken, als dat getal binnen niet
al te langen tijd, niet een paar maal ver
dubbeld was. Wanneer ieder in zijne om
geving met ijver werkzaam wii zijn om
zoovelen mogelijk over te halen ziek bij
ons aan te sluiten, dan twijfelen wy er
niet aan, of dat resultaat zul spoedig be-
Teikt zyn. De contributie kan daartoe
toch geen beletsel zyn; die bedraagt slechts
f0.25 als minimum. Hoe meer men ech
ter wil geven, hoe liever.
Wanneer wij nu ten slotte nog een terug
blik slaan op het afgeloopen jaar, dan moe
ten wij erkennen, dat wy dankbaar zyn
voor den ondervonden steun, zoowel van
antoriteiten als particulieren, dankbaar,
maar nog lang niet voldaan. Van onze
leden verwachte.» wy voor het vervolg,
behalve hunne financieele, nog meer per
soonlijke medewerking, medewerking door
ons alle feiten op dit gebied mede te dee-
len, medewerking door zooveel mogelyk de
zaak van dierenbescherming te bevorderen,
medewerking door ons een groot aantal
nieuwe leden toe te voeren.
