NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Ho. 37. 1398.
VERSCHIJNT
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
KERSTFEEST.
ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Wegens het Kerstfeest
verschijnt Maandag geen
no. van deze Courant.
Zij die zicli met 1
Januari a. s. op ons
blad "wenschen te ahonneeren,
ontvangen de tot dien datum ver
schijnende nummers gratis.
Eere zij God in den hemel der heem'len,
Vrede op aardein menschen behagen
Hemelsohe koren! verheerlijkt die Jiefde,
Halleluja I
Wereld! kniel neder by Bethlehems kribbe,
't Kind, daar gelegen, 't is God nooit vol-
(prezen,
God, die zich neerbuigt naar 't zondige
(schepsel,
Halleluja I
Isrelhet Kind door Jesaja bezongen,
4t Rijsken van Isaï, 't is hier ontsproten.
Staamle uw mond by de schamele kribbe:
Halleluja!
Christen! uw blijdschap, uw roem en nw
(Krone
Ligt hier, in needrige doeken gewonden:
•t Beeld van uw leven, met Christus ver
borgen
In uwen God.
Eens worden doeken en winds'len ver
swonden,
Eens zult gij kennen gelijk gij gekend waart;
Heerlijk zal dan ook uw juichtoon weer
klinken
Halleluja!
G. SWANBORN.
Vergadering van den Gemeenteraad van
Middelburg van 21 Dec. 1898.
Afwezig met kennisgeving de heeren
Heijse, van der Swalme en W, J. Sprenger.
Ra voorlezing en vaststelling van de
notulen der laatste zitting, stelt de Voor
zitter aan de orde de volgende punten
der agenda:
I. Ingekomen stukken.
Daartoe behooren
o. versohillende missiven van Gedepu
teerde Staten, houdende goedkeuring van
vroeger genomen besluiten, waaronder dat
tot vaststelling der begrooting voor 1899
b. eene mededeeling van dezelfden,
dat zij op ingediende reclames tegen aan
slagen in de inkomstenbelasting beschikt
hebben als volgtGehandhaafd bly ven de
aanslagen van J. C. Klaassen en J. J. Sies,
terwijl zijn teruggebracht de aanslagen
van M. I. de Groot van de 11e naar de
10e klasse, die van ;D. J. Dronkers Jr.
van de 10e naar de 7e klasse, die van H.
M. Mariens van de 5e naar de 4e klasse
die van P. Labruyere van 4e 3e naar de
2e klasse, die van P. van Langeraad van
de 4e naar de 3e klasse en die van K. J.
van Heusden van de 5e naar de 3e klasse
c. een proces-verbaal van de opneming
der kas op 20 dezer van den Gemeente
ontvanger
d. eene kennisgeving van het Bestuur
der Oudheidskamer omtrent verschillende
geschonken voorwerpen;
e. een adres van M. C. Roest o. s.
houdende adhaesie aan het voorstel van
B. en W. om een deel van het dok der
voormalige commercie-compagnie als puin-
stortplaats aan te wijzen
een verzoek van B. en W. om ge»
machtigd te worden het gras op de be
graafplaats buiten verpachting te hou
den en
g. een voorstel van den heer C. Ver-
hage tot verhooging van het schoolgeld
aan school G.
Het voorstel strekt om 't schoolgeld te
stellen op f 75 in plaats van op f 60.
De stukken sub a, b, c en d worden
voor kennisgeving aangenomen, dat sub
e gevoegd, bij de desbetreffende stukken;
voor dat sub f wordt zonder tegenspraak
machtiging verleend, terwijl besloten wordt
dat sub g om advies in handen te stellen
van de Commissie van Toezicht op het
lager onderwijs.
II. Benoeming van leden van het Bur
gerlijk Armbestuur, Bestuur der Godshui
zen, Commissie van toezicht op het m iddel-
baar en lager onderwijs, Gezondheid scom-
missie, wegens periodieke aftreding.
Benoemd worden:
bij het burgerlijk armbestuur, de aftre
dende heeren D. Hildernisse en A. A. Mes.
Met hen stonden op de voordracht de
heeren A. P. van de Kamer en A. H.
J. Peek
bij het bestuur der godshuizen de aftre
dende heeren J. B. Boddaert en G. Alberts
Lz. Met hen stonden op de voordracht de
heeren J. F. Fak Brouwer Mz. en E. H.
P. Peek
bij de Commissie van toezicht op het
middelbaar onderwijs de aftredende heer
J. A. Frederiks. Mat hem stond op de
voordracht de heer J. P. Boddaert
bij de Commissie van toezicht op het
lager onderwijs, de aftredende heeren J.
G. Voegler, K. W. Brevet, J. J. Berdenis
van Berlekom, M. G. Boasson M.Hz., R.
Bijlsma en de dames Voegler-Slothouwer
en Bolle-Mulock Houwer. Met hen ston
den op de voordracht de heeren H. de
Raaf, A. A. Bekaar, W. Hioolen, J. de
Vos, J. Meijers en de dames de Liefde-
Cramer en Dumon Takvan Trigt
bij de gezondheidscommissie, de aftre
dende heeren J. P. Berdenis van Berlekom
en A. J. Wynne. Met hen stonden op de
voordracht de heeren J. Meijers en M. J.
van der Stadt.
III. Benoeming van twee leden in de
Commissie van Toezicht op de Bijschool.
Benoemd worden de heeren W. H.
Snouck Hnrgronje en E. A. O. de Casem-
broot, met wie op de voordrachtstonden
de heeren K. W. Brevet en H. Lenshoek
van Zwake, geschiedende deze benoeming
ter voorziening in de vacaturen F. G.
Sprenger en J. C. Lantsheer.
IY. Aangehouden voorstel van B. en W.
tot teruggaaf van pacht aan L. J. van Pagé.
Zooals onze lezers zich zullen herinneren
was, op voorstel van den heer E. P.
Schorer, omtrent deze teruggaaf besloten
dezelve aan te houden, totdat zal zijn ge
bleken wauneer de verzoeker erfpachter
is geworden.
B. en W. hobben hiernaar een onder
zoek ingesteld en het is hun gebleken dat,
bij de scheiding der vroegere firma Ditmars
en van Pagé in 1874, de erfpachtsgrond
was toebedeeld aan den firmant L. J. van
Pagé. Dientengevolge vinden zij geen
vrijheid hun vroeger gedaan voorstel te
wiizigen.
Dat voorstel wordt dan ook nu zonder
verdere disoussie of stemming goedgekeurd.
Alleen merkte de heer van Dunné op dat
hij zichpomtrent andere in de zitting ver
leende erfpachten, ten opzichte van de
kadastrale grootte van den uitgegeven
grond, op het hypotheekkantoor vergewist
had en daarin onnauwkeurigheden had
gevondenHy spoorde tot voorzichtigheid
aan, opdat zich niet met anderen herhalen
de geschiedenis thans aan de orde met
L. J. van Pagé.
YAdres af deeling Middelburg der so
ciaal democratische arbeiderspartij, hou
dende verzoek dat ran gemeentewege voor
alle kinderen, die kostelooze lagere scholen
bezoeken, in de behoefte van voldoende
voeding en kleeding worde voorzien.
In hun praeadvies, dat op verzoek van
den heer van Dunné in zijn geheel wordt
voorgelezen, achten B. en W. het verzoek
niet voor inwilliging vatbaar, eensdeels
omdat de wet tot regeling van het lager
onderwijs in art. 44 niet de kosten noemt
•wegens voeding en kleeding als hierbe-
doeld en anderdeels omdat volgens het
Koninklijk besluit van den 3 Juni 1892,
is uitgemaakt (dat uitgaven in bovenbe
doelden zin noch de armverzorging, noch
de voorziening in onderwijs betreffen en
in geenerlei opzicht kunnen gezegd wor
den tot de gemeente-hnishouding te be
hooren.
De heer E. P. Schorer brengt in het
midden dat vroeger besloten is het adres
om advies in handen te stellen van B. en
W. en van de Commissie van toezicht
op het lager onderwijs: het advies dier
Commissie heeft hij echter niet onder de
stukken gevonden.
Op voorstel des Voorzitters gaat de
zitting nu over iu eene met gesloten
deuren.
Na heropening der openbare zitting
constateert de heer E. P. Schorer, dat een
advies van de Commissie werkelijk be
staat, indien men althans de door haar
ingezonden ongemotiveerde conclusie als
dusdanig betitelen wil; hij zou liever de
motieven kennen waarop die conclusBie
gegrond is en stelt derhalve voor een
verzoek te richten tot de Commissie om
mededeeling dier motieven en tot zoolang
de beslissing der zaak aan te houden.
Dienovereenkomstig wordt zonder ver
dere discuesie of stemming besloten.
VI. Foorstel van B. en W, betreffende
den prijs van het duinwater benoodigdvoor
het verpleeghuis te Middelburg
Het voorstel, in aanmerking nemende
dat de ziekenverpleging van onvermogen-
den in het Verpleeghuis gratis geschiedt,
strekt om op den prijs van het in dat
Huis gebruikte duinwater eene korting
van 25% toe te staan.
Nadat de Voorzitter op eene vraag van
den heer van Teylingen eenige nadere
inlichtingen verstrekt had, wordt het
voorstel zonder stemming goedgekeurd.
VII. Voorstel van B. en Wtot vast
stelling van bepalingen omtrent minimum
loon en maximum-arbeidstijd in bestekken
en voorwaarden van aanbesteding van ge
meentewerken.
B. W. hebbea hun voorstel samen
gevat in 14 artikelen, die zij in de ge
meentebestekken willen inlasschen. Volgens
huR voorstel zou het minimum-loon zijn,
voor personen boven 23 jaren, van een
ambachtsman 18, van een vakarbeider
(geen ambachtsman) 15 en van een hand
langer, opperman of sjouwer 13 cent per
uur voor personen beneden 23 jaren, res
pectievelijk 15, 13 en 12 cent per uur,
terwijl de maximum-aibeidstijd is gesteld
op 11 uren per etmaal.
De Commissie van Fabricage, op dat
voorstel gehoord, maakte de volgende be
denkingen
lo. het voorgestelde minimumloon te
verminderen voor personen boven 23 jaren,
respectievelijk tot 16, 13 en 11 en voor
die beneden 23 jaren, respectievelijk tot
13, 11 en 9 cent per uur
2o. de aanstellingen, door den aannemer
nit te reiken, op gezegeld papier te doen
schrijven en
3e. art. 14 te doen vervallen, daar de
beperking daar gemeld haar voorkwam in
strijd te zijn met de openbare orde en de
goede zeden.
Bij nader schrijven konden B. en W. zich
vereenigen met de bedenkingen der Com.
missie sub 2o en 3o, doch zij bly ven hun
voorstel omtrent het minimumloon hand
haven.
De heeren van de Ree en van Dunné
zetten het standpunt uiteen, waarop de
Commissie van Fabricage zich geplaatst
heeftdie Commissie is van het denkbeeld
uitgegaan dat de Raad niet geroepen was
om een loonstandaard te maken, maar om
een minimumloon te bepalen. Het door haar
voorgestelde minimumloon is nog iets hoo-
ger dan het tegenwoordig algemeen vigee-
rend en naar hare meening kan thans
de werkman tevreden zyn en worden den
aannemer geen al te zware lasten opge
legd. Bovendien voor een bij uitstek knap
ambachtsman zal de aannemer in zijn eigen
belang wel een hooger loon toepassen. De
Raad heeft alleen te waken dat de aanne
mer zich niet verrijke ten soste van den
werkman.
Eene zeer geanimeerde discussie volgde
hierop. Voor het door B. en W. voorge
stelde minimum-loon braken de heeren
WH. Snouckllurgronje en den Bouwmeester
eene lans al de overige sprekers schaar
den zich evenwel aan de zijde der Com
missie van Fabricage, wier voorstel omtrent
het minimum-loon ten slotte met algemeene
stemmen, behalve die van de heeren vau
der Harst, den Bouwmeester en W. H.
Snouck Hurgronje, werd aangenomen.
Nadat ook de overige artikelen waren
goedgekeurd, wordt het voorstel van B.
en W. gewijzigd als aangegeven door de
Commissie van Fabricage, aangenomen met
algemeene stemmen, behalve die van de
heeren van der Harst en W. H. Snouck
Hnrgronje.
VIII. Staat oninbare posten inkomsten
belasting 1897.
Deze staat wordt tot een bedrag van
f814 70 zonder stemming goedgekeurd.
IX' Voorstel van B. en W. betreffende
het doen maken van een volledig plan van
afsluiting van het afgesneden gedeelte der
voormalige Middelburgsche haven, door be
dijking met begrooting van kosten.
Het voorstel strekt om deu heer M. in
't Hout het maken van dat plan op te
dragen tegen een vergoeding van f250.
De heer van Dunné moet zich bepaald
tegen de vergoeding van f 250 verzetten.
Deskundigen zullen er mede lachen, want
voorloopig is niets te leveren dan eene
situatieteekening, eene teekening der leng
te en dwarsprofielen, eene beschrijving
van de dijksrichting en eene begrooting,
niet eens een bestek en voorwaarden, die
nit den aard der zaak eerst later kunnen
volgen.
De heer den Bouwmeester merkt op dat
B. en VV. die som voorstelden, na ook
bekwame deskundigen te hebben gehoord.
Hij kan geen namen noemen, maar diezelfde
deskundigen hebben hem tevens verklaard
dat de belooning van vroegere werkzaam
heden armoedig was.
Dit ken de heer van Dunné niet toege
ven. Hij bleef het betreuren dat men op
zijn vroeger gedaan aanbod om voor f 100
alles te leveren geen regard had geslagen.
Nu de zaak zulk een wending nam, acht
hij zich met de voorgestelde uitgave be
zwaard en stelt hij voor de vergoeding
thans te bepalen op f 150, dan kunnen de
resteerende f 100 dienen voor het maken
van een bestek met voorwaarden, nadat
de Raad zal hebben beslist dat tot bedijking
zal worden overgegaan.
Het voorstel van Dunné wordt hierop
aangenomen met algemeene stemmen, be
halve die van de heeren A. P. Snouck
Hurgronje. den Bouwmeester, W. H.Snouck
Hurgronje en Gratama.
X. Begrooting Middelburg Vlissingschen
rijweg 1899.
De Commissie van Financiën heeft om
trent die begrooting opgemerkt lo. dat
het haar wenschelijk voorkwam de jaarwed
de van den secretaris-penningmeester en
van den opzichter, elk ad f 100 (te zamen
bijna 25 pCt. van de totale ontvangsten)
te verminderen en 2o. den post voor aan
koop van plantsoen te verhoogen, in ver
band met een noodzakelijke beplanting
langs den weg van de Parel tot aan de Kleine
Abeele.
De heer van Dunné vindt f 100 voor
den opzichter niet te veel en evenmin
f 100 voor den secretaris-penningmeester,
nadat de Voorzitter hem eene explicatie
van diens werkzaamheden gegeven had.
De heer A. P. Snouck Hurgronje consta
teert dat de Commissie van Financiën ook
niet bekend is met die werkzaamheden,
doch zij toch gemeend heeft hare bezwaren
in het midden te moeten brengen.
Op voorstel des Voorzitters wordt daarop
besloten de begrooting goed te keuren en
de bedenkingen van de Commissie van
Financiën ter kennis te brengen van het
Bestuur van den Rijweg.
XI. De Puinplaats.
Na ernstig beraad blijven B. en W.
bij hun primitief voorstel om een gedeelte
van het dok der voormalige Commercie
Compagnie te gebruiken.
De heer Koole blij ft het betreuren dat
eene watervlakte aan den handel wordt
onttrokken, te meer nu zich buiten de
Langeviele eu de Veersehe poort nog ge
legenheden roordoen, waar nog wel 1000
voer kunnen geborgen worden.
De heer den Bouwmeester moet dit weer
spreken. Buiten de Langevielepoort ver
langt men slechts gesorteerden afval van
steen en buiten de Veerscbe poort is niet
meer plaats dan voor 100 a 200 voer.
De heer Gratama doet nu het voorstel
om de zaak te renvoieeren naar de Kamer
van Koophandel om advies.
De heer de Stoppelaar heeft er geen
bezwaar tegen hij gelooft wel dat de
Kamer zich zal verklaren tegen onttrek
king van elke wateropvlakte aan den han
del, maar men verlieze niet uit het oog
dat het niet hare roeping is eene puinplaats
aan te wijzen.
Het voorstel wordt daarop zonder stem
ming aangenomen.
Thans doet de heer Brevet het voorstel
het storten van puin in bet dole te schor
sen tot na ontvangst van bet advies van
de Kamer van Koophandel, doch hij trok
het weder in, toen de heer de Stoppelaar
hem de verzekering gaf dat dit advies reeds
half Januari den Raad zal bereiken.
De heer E. P. Schorer herinnert er aan
dat een vroeger door hem aangewezen
terrein tusschen de Wintersa'aat en den
Vlissingschen weg geen goed onthaal vond
omdat het Polderbestuur van Walcheren
het gebruikte tot berging van baggerspe
cie, Misschien zal het Polderbestuur zich
wel laten vinden om het ook, zij het dan
slechts gedeeltelijk, tot puinplaats in te
richten.
De Voorzitter zegt den beer Schorer
hieromtrent een onderzoek toe.
XII. Voorstel van B. en fV. omtrent
het loon van een zieken werkman van de
gasfabriek en duinwaterleiding.
B. en W. stellen voor om aan dien werk
man, I. 1. Hendrikse, die lijdende was aan
gewrichtsrhumatiek en over wien zijne
superieuren zeer tevreden zijn, tot 1 Juli
1899 de helft van zijn loon uit tekeeren.
Het voorstel ondervond geen tegenkan
ting en wordt zonderstemming goedgekeurd.
Daar niemand meer iets in het midden
te brengen had, Rprak de Voorzitter den
wensch uit de leden weer gezond in het
nieuwe jaar te mogen terug zien en hief
daarna de zitting op.
Goes, Vergadering van den gemeente
raad Woensdagavond, Voorzitter de heer
burgemeester.
Ingekomen zijn: Missive van den minister
van binnenl. zaken houdende goedkeuring
der tijdelijke benoeming van leeraren aan
de H. B. S. Idem van Ged. Staten hou
dende bericht der verdaging van degoed-
keuring van het raadsbesluit tot verzetting
der paardenmarkt op grond van dopr den
raad van Zierikzee geopperde bezwaren;
en verzoek om, zoo de marktverzetting ge
handhaafd blijft, daartoe een gemotiveerd
besluit te nemen en toe te zenden.
De Voorzitter zegt dat B. en W. het
advies van de commissie voor de paarden
markt hebben ingewonnen en deze ver
klaart dat slechts van tijd tot tijd de
Zierikzeesche markt na de Goesche zal
vallen, terwijl 't niet uitgemaakt is dat
dit nadeelig zal zijn voor Zierikzee, ja,
volgens deskundigen zelfs voordeelig kan
zijn dewijl de vreemde kooplieden het al
licht voordeeliger zullen vinden twee
markten te bezoeken en eveneens de boeren
die toeh in Goes zijn, lichter zullen be
sluiten om ook naar Zierikzee te gaan, terwijl
't ten slotte blijkt dat Juli te iaat is voor
den handel in veulens.
