L
een woonhuis,
OPRUIMING
PHILIPS VAN MARNIX,
Openbare Verkooping.
verkoopen
Olmen- en Populie
ren Stammen,
verkoopen
MUTSAARDS
Wed. J. P. MAGIELSE.
Openbare Verkooping
op Woensdag 4 Januari 1899,
Schuur, Erf, Bouw- en
Weiland
Meubilaire Goederen,
Vrijdag den 23 December 1S98,
openbaar verkoopen
geschikt voor W e r k h o u t,
zware Eikenboomen, Takhout.
Kaphout en meer.
Essen-, Elzen-. Berken- en
Eikenkapbout, droog Hout
en meer.
Dinsdag 27 December 1898,
HUISRAAD,
Woensdag 21 December 1898,
openbaar verkoopen
vijfjarig Essen- Elzen- en
Wilgen Kaphout
Wegens opheffing der zaak:
Dames-Winteren poles, Kinder-
Winleiheedcn,
gegarneerde en onopgemaakte,
Kinderkapers,
Manteltjes, Bontjes, Schortjes,
Wollen Vrouwenmutsen,
Wollen Kinderkapers, Wollen
Doeken, Handschoenen,
Linten. Veeren, Bloemen, Kant,
Fluweel, Voiles, Crêpe enz. enz.
De geheele zaak komt eigenlijk hierop
neerie het nu verkeerd geweest van den
minister, na drie malen vergunning te
hebben gegeven dat een leeraar zonder
bevoegdheid aan eene hoogere burgerschool
les gaf, eindelijk gezegd heeftdat moet
uit zijn
Dat is de geheele kwestie, want die
andere regeling die ik beschouw als
etne betereis niet aan de gemeente
opgedrongen. Men moest een anderen lee
raar hebben en toen heelt men daarbij het
advies gevolgd van den inspecteur en ge
zegdnu zullen wij te gelijker tijd ook
één leeraar voor het geheele vak der ge
schiedenis zien te krijgen wat trouwens
te gemakkelijker was, omdat de leeraar,
die uit Bergen op Zoom overkwam, om les
in de geschiedenis te geven, juist in dien
tijd eene andere betrekking had aangeno
men. Maar ik herhaal het, tot die veran
dering in die organisatie is het gemeente
bestuur niet gedwongen. Wanneer men ge
zegd had: wij willen den leeraar uit Ber
gen op Zoom behouden, dan zou de regee
ring zich daartegen niet hebben verzet.
Het eenige wat dus overblijft, is: had
die andere leeraar zonder bevoegdheid in
de Staatsinstelling in zijne betrekking
moeten worden gehandhaafd De heer De
Savornin Lohman spreekt daarover als
wilde hij ons doen gelooven dat 2 of 3
maal niet slagen voor een akte-examen
eigenlijk als eene eer moet worden be
schouwd. Ik twijfel echter of zijne meening
op dit punt door velen zal worden ge
deeld. Dat de tegenwoordige leeraar op
dit oogenblik ook nog niet bevoegd is
spreek ik niet tegen, maar de geachte af
gevaardigde mag niet zeggen, dat er nu
een docent gekomen is, die niet kan do-
ceeren. Daaromtrent heb ik mij vergewist
en ik ben natuurlijk niet zelf naar Goes
gegaan om dien man te hooren les geven
uit verschillende rapporten is mij ge
bleken dat de nieuwe leeraar een voor
treffelijk docent is, die ook in de methode
van lesgeven voor zijn voorganger niet
behoeft onder te doen.
En als de geachte afgevaardigde nu
vraagt of deze leeraar, als hij, evenals zijn
voorganger 2 tot 3 keer zakt, ook weer
weg mott, dan antwoord ik ja, zeer zeker.
Volgens de wet moeten de leeraren bevoegd
zijn en als men onbevoegden verscheidene
jaren achtereen in hunne functie handhaaft,
dan is goede uitvoering der desbetreffende
wetsbepaling niet meer mogelijk, dan zou de
minister ook tegenover andere gemeente
besturen niet meer met kracht kunnen
optreden.
Coes. De opbrengst der collecte van
de Nieuwjaarscommissie heden 16 Deo.
1898 bedraagt f 216.29s. De collecte be
droeg op 15 Dec. 1897 1224.06, en met
nagiften totaal f 231.86.
Dezer dagen werd te Wemeldinge
opgelicht de vereenigir.g Ziekenzorgdie
zich ten doel stelt het verstrekken van
versterkende voedingsmiddelen aan arme
zieken of herstellenden, doch alleen op
advies van den plaatselijken geneesheer.
Genoemde vereeniging wil daardoor de
diaconie en het algemeen armbestuur het
werk niet uit de handen nemen, doch dit
slechts aauvullen. Een achttiental leden
3) FEUILLETON.
HERINNERING
aan
HEER v. ST. ALDEGONDE,
1538 15 Dec. 1598.
Ontzaglijk veel was in het gemoed van
Marnix omgegaan, sinds hij het strijdtooneel
had verlaten. Door velen miskend en diep
gegriefd gaf de blijmoedige berusting in
de leiding Gods den grooten balling lang
zamerhand de kalmte en veerkracht van
vroeger weder.
Te midden der rustige omgeving houdt
de landedelman zich met verschillende,
ver uiteenloopende werkzaamheden bezig.
Levendig stelt hij belang in alles wat land
en tuinbouw betreft.
Zooveel mogelijk is hij zijn eigen tuinier
en zijne passie voor het kweeken van
bloemen en vruchten verraadt den echten
kenner en liefhebber.
Een uitgebreide correspondentie voert hij
met zijne vele vrienden.
Onder deze telt hij eenige Leidsche hoog
leeraren o. a. Bonaventura Yulcanius, aan
wien Marnix de zorg voor zijn eenigen
zoon had toevertrouwd, verder een aantal
medestrijders van vroeger ook in het bui
tenland.
Met die allen houdt hij af en toe brief
wisseling, zeer geleerd soms. Marnix toch
was zeer ervaren in vele takken van we
tenschap. Als grondig beoefenaar van
Grieksch en Hebreeuwsch was hij in de
geleerde wereld bekend. Met het grootste
genot kon de wijsgeer theoloog zich ver
diepen in eene beschouwing over de echt
heid van den Hebreeuwschen bijbeltekst
en daarover Let oordeel zijner hooggeleerde
vrienden vragen.
Uit het stille studeervertrek richt hij
ook een schrijven aan de verdrukten, eene
Trouwe rermaninge aan de Christehjcke
Gemeijnten van BrabantVlaanderen11e-
negou ende andere omliggende landen
beijde die noch onder H Cruice sitten ende
benevens een dertigtal begunstigers traden
reeds toe. M. C.
Waarde. Alhier overleed onverwachts
Woensdag de oudste ingezetene dezer ge
meente de heer M. Trimpe, in den ouder
dom van ruim 90 jaar. De overledene heeft
tal van jaren in verscheidene besturen
zitting gehad, ook is hij, toen hij in de
kracht van zijn leven was, menig mensch
tot st6un geweest. De heer Trimpe mocht
zich tot aan zijn dood steeds in eene uit
stekende t ezor.dheid verheugen.
Onze berichtgever te Wissenkerke
meldt ons dat hem, bij nader onderzoek,
is gebleken, dat in de raadsvergadering
van 5 dezer voor het voorstel Maiousse,
tot adhaesieverleening aan het aires der
Eriesche Maatschappij, stemden de heeren
Marcusse en D. de liegt Mz.
Waterlandkerkje. Tot postbode is
benoemd J. Enters, geboren en wonende
te Goes, gewezen militair. M. C.
Te Zevenhuizen (Groningen) was
eene vrouw naar de buurtschap Alteveer
geweest, haar kind met zich dragende. Op
de terugreis had zij het zoo dicht in
doeken gepakt, dat het bij de thuiskomst
was gestikt. Te Ciessen reden de
schoonvader en de knecht van den bak
ker met kar en paard uit om de klanten
te bedienen, toen 't paard schichtig werd
en met kar en voerlni van den dijk
tuimelde- De oude man werd gedood, de
knecht gekwetst.
Ook een bruidschat
Vader der bruid (tot den minnaar, een
jong advocaat): Baar geld geef ik mijn
dochter niet maar ik lieb nog voor
f 10,000 twijfelachtige rekeningen die
kunt ge gerechtelijk laten opvorderen
Iemand uit DoeticLem telegrapheerde
naar zijne familie te Wildervank„ont
slagen." 't Woord kwam echter over als
„ontslapen". De familie kwam over, om hem
een fatsoenlijke begrafenis te bezorgen, en
vond den „ontslapene" gelukkig in
gooden welstand.
-Te Arnhem was een loteling drie
centimeter boven de maat. Wacht,
dacht hy, zooveel moet ik zien te krimpen,
dan ben ik Vlij. Om dat gedaan te krijgen
ging hy des nachts wandelen. Na echter
eenigen tijd geloopen te hebben, zette bij
zich op een der banken aan den Eusebins-
singel neder, viel spoedig in slaap en
werd omstreeks vijf nur met een schrik
wakker, waarop by weder wilde gaan
wandelen, doch slaapdronken in een gracht
liep. Een politie-agent, die den plons
hoorde, kwam ijlings toegesneld en bracht
den loteling huiswaarts die, tot belooning
van zijne moeite, werd goedgekeurd.
H. M. de Koningin heeft f250 ge
schonken aan de nagelaten betrekkingen
der slachtoffers van den brand in Den
Haag op 11 dezer en ten behoeve der ge
zinnen, die door dien brand schade hebben
geleden. Bij de begrafenis der slachtoffers,
welke gisteren plaats had, liet zij zich
vertegenwoordigen door haren Kamerheer
jhr. v. Suchtt-len.
Gisteren heeft de Wester Suikerraf
finaderij te Amsterdam een „record" ge
maakt. Van 1 Januari tot 14 Dec. heeft
zij nl. 85 miljoenK.G. ruwe suiker verwerkt,
een cijfer, dat zy tot nog toe in geen enkel
jaar bereikte.
De directie heeft in dat heugelijke feit
die buijten 's lants geweken sijn.u
Een lange titel voorzeker, maar de lengte
van den titel schaadt niet aan den inhond.
Het is een brief vol troost, waardoor hij
tracht den ingezonken moed te verleven
digen en bet droeve oog naar omhoog te
richten.
Eenigen tijd later wordt de staatsman
in ruste door de Staten tot een eervolle
zending naar buitenlandsche hoven geroe
pen. Bereidwillig neemt hij die taak van
vertrouwen op zich. Hy slaagt naar wensch
en keert tevreden en goedsmoeds huiswaarts.
Op de terugreis is hy de welkomo gast
van Heer Walraven v. Brederode, den
eersten Edele van Holland.
Ook Brederode's Secretaris, Arnold Bu-
chel, is onder de genoodigden.
Op luchtigen toon roert Warrix allerlei
dagelij ksche onderwerpen aan, schertst met
de liefhebberijen en stokpaardjes, die de
meeste menschen er op nahouden, zichzelvan
niet te vergeten. Het levendig aandeel,
dat Aldegonde in de tafelgesprekken neemt,
tiekt Buchel's aandacht. Hy maakt op
dezen laatste den indiuk van een „bewe
gelijk en spraakzaam oud heertje, die over
alles meepraat,zy n petit mot pour rire heeft
en zelfs vermakelijk den spot drijtt met
eigen zwakheden en stokpaardjes."
Dit intérieurtje danken wij aan de on
vermoeide werkzaamheid van den oud-hoog
leeraar Dr. Fruin.
Onder de bewerking van Buchel's dag
boek vond de bekende histoticus deze
interessante mededeelingen onder andere
verscholen.
Interessant vooral ook daarom, wijl zy
ons als ter sluik een kijkje gunnen in Mar
nix' gezellig verkeersleven te midden zijner
adellijke vrienden.
En, eerlijk gezegd, valt ons die nadere
kennismaking volstrekt niet tegen. Integen
deel, ze valt ons mee. We krijgen er die
sombere stroeve figuur te liever om.
Zulk een traditioneelen Marnix nn eens
met vroolyk, onbezorgd gelaat, te zien
aanzitten aaneen rijk voorzienen vrienden-
disch, me dunkt bet gezicht alleen er van
is voldoende geweest om de opgewekte
gtemming onder de hooge gasten in niet
aai leiding gevonden om f 10,000 in het
Pensioenfonds te storten.
Dit bedraagt thans f 70,000.
In de strafgevangenis te Leeuwarden
be inden zich thans 17 mannelijke gedeti
neerden, die tot „levenslang' veroordeeld
zijn en in de bijzondere strafgevangenis
te Gorinohem 2 vrouwen, die tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld zyn.
-DNHMnnav^nNiaiMufn-i
11848. 20 December. 1898.
Op Dinsdag a. s. hopen onze ge
liefde Ouders, Behuwd- en Groot
ouders
WILLEM DE WOLF
f
en
CATHARINA STItOO
hun GOUDEN BRUILOFT te
vieren.
Dunne dankbare kinderen, be
huwd- en kleinkinderen.
L. DE WOLF.
Ritthem, 15 Dec. 1898.
i. Psalm 134 3.
11 Op 21 December a. s. hoopt onze
||j innig geliefde moeder
JACOBA LAROOIJ,
laatst wed. Jacob Geluk,
j haar 80sten geboortedag te
is, herdenken.
Dap zij nog lang moge blyven
in den kring harer kinderen, 'ocliuwd-
en kleinkinderen is onze bede.
Hare dankbare kinderen.
Borssele, 17 Dec. 1898.
Voor de gewaardeerde blijken van
belangstelling op den lOn dezer bij ge
legenheid van mijn zeventigsten ge
boortedag zoo van hier ats elders ontvan
gen zeg ik, ook nameus mijne kinderen en
behuwdkinderen, hartelijk dank.
Iz. WESSEL.
Goes, den 12 December 1898.
des voormiddags IOV2 uren, te Wemeldinge
in de gemeente-herberg, ten overstaan van
den Notaris Mr. J. L. H. LIEBERT te
Goes, van
^e Wemeldinge in Zwaakhoek, kadaster
sectie C nos. 1024, 1572 en 1579, samen
groot 30 A. 41 c.A.
bewoond door J. Noels.
geringe mate te verboogen.
Was het niet onbescheiden, we zouden
prof. Fruin, onder dankbetuiging voor
zyne kostelijke bijdrage in betrekking tot
Marnix, willen verzoeken om meer van
die kleine maar fijne trekjes betreffende
de mannen onzer historie, trekjes, welke
onmiskenbaar aan een karakteristiek zoo
veel relief, gloed, kleuren leven bijzetten.
Het portret, moge er eenigszins door
gewijzigd worden, zulk eene wijziging is
verbetering en, wat alles afdoet, er zouden
heel wat caricature» worden opgeruimd.
Doch we moeten uit de feestzaal naar de
studeerkamer terag,
Daar vinden we den werkzamen en ge
leerden edelman ijverig bezig aan de ver
betering van den lievelingsarbeid van
vroegere jaren.
Bedoeld wordt zijne Psalmberijming,
reeds in 1580 aan de Staten van Heiland
en Zeeland opgedragen.
De plaats waar en de omstandigheden
waaronder deze vertaling en berijming
plaats vond, drukken op haar een eigen
aardige» stempel.
Even als Johan Banyan's onsterfelijke
allegorie is ook deze beryming grooten-
deels onder kommervolle omstandigheden
in den kerker en te midden der vijanden
vervaardigd.
Deze poging om ook door het bede-Jen
danklied krachtig op de eenheid des volks
in te werken, laaide echter volkomen.
Verschillende Synoden gaven aan
Datheen's beryming boven ieder andere
de voorkeur en volhardden daarin tot de
laatste helft der 18e eeuw.
Dathenus zelf was eerlijk genoeg te
bekennen, dat zyne beryming met groote
haast gemaakt was, en edelmoedig genoeg
om harteiyk te wenschen, dat de vertaling
van Marnix in plaats van de zyne mocht
worden aangenomen.
Eerst in 1591 werd Marnix' Psalmbe
rijming in zyn tegenwoordigen vorm op
nieuw aitgegeven.
Deze rustige arbeid brengt ongetwijfeld
de aandoenlijke momenten van 'smans
leven hem voor den geest.
Naar vorm en inhoud beide, naar be-
De Deurwaarder HOLLMANN te Goes
zal op
DONDERDAG 22 DECEMBER 1898,
des voormiddags om 10 unr, aan het woon
huis van dhr. M. Nolet, timmerman te
Yerseke,
eeno groote partij nieuwe Vuren-
planken, Steigerdelen, Latter:, Ten
gels, Schroten en Kolders, oude- en
nieuwe Kamen en Deuren met Kozij
nen, Pannen, Trapper:, Ladders,
Bascules, Kruiwagens, Keldewind,
enz., Waakhond, Melkgeit, Kippen,
enevBni:
waaronder: Kasten, Tafels, Ledikan
ten, enz.
De Notaris A. M. TAK, zal op
des voormiddags te 10 uren op de buiten
plaats „Duinvliet" by Domburg, in het
EENE GROOTE PARTIJ
EENIGE
En daarna in het Overbosch zeven
hectaren
De Notaris A. M. TAK, zal op
des namiddags te één ure, op bet bofsteedje
bewoond door A. P. Wouters Jr. op
Zandijk, in het openbaar
4 2 Melkkoeien, 3 Geiten, 2
Meetputloopers, 25 Kippen
en lianen, Windmolen,
Kot tmolen, Geeselstoe!, Vleeschblok,
Kruiwagen, Stampbak, Tobben, Kla-
vorhooi. Tarwe-, Gerste- on Boon-
stroo, 10 voeten Jaapjesp';en, Mei-
kersge reed schappen en
waaronder
Kant, Roomtonnen, Botertob, Em
mers, Kaashorde, Meelkisten, Tafel,
Stoelen, Kachel, Eikenhouten IJoog-
kabinet en meer andere Goederen.
voegden verzekeren, is deze vertaling, ook
zonder vergelijk met Datheens arbeid,
voortreffely k.
Ze bepaalt voornamelijk Marnix' ver
dienste als dichter en letterkundige. Vol
gens de voorrede heeft hy met voorbe
dachten rade in dit werk alle mogelijke
vreemde woorden vermeden en zooveel
mogelijk de meest gebruikelijke spreek
wijzen gevolgd.
In dezen is hy de tegenvoeter van
Bredero en geeft alzoo de richting aan
voor Hoofts purisme.
Maar nog in tweede opzicht is Marnix'
beryming verdienstelijk wat den vorm
ben eft.
Ze heeft ook bijgedragen om Hollands
taalschat te verrijken met welluidende,
zachte vormen, welke later tot wezenlijke
schade van ons taaleigen, jammerlijk zyn
teloor gegaan.
In deze zyn andere volken met hunne
taal ons voornit.
We bedoelen het gebruik van de zoo
eigenaardige enkelvoudige vormen van de
voornaamwoorden van den tweeden per
soon.
De zoo zachte taalvormen „du" en
„dijn", beurtelings de uitdrukking van
vertrouwen en ontzag, werden door Marnix,
evenals nu nog door onze naburen, met
voorliefde gebruikt, om bet Opperwezen
aantespreken.
In zoover dit gebruik diende als eene
uiting van het schepsel om meer eerbied
voor de majesteit van het goddelijk We
zen aan den dag te leggen, geeft het
ons onmiskenbaar eene proeve van Alde-
gondes innigen, vromen zin.
Van dit laatste getuigt echter veel meer
de inhoud dezer berijming. Hieruit spreekt
meer bepaaldelijk de dichter, die zijne
lier besnaart, omdat by in deze zangen de
wisselende stemmingen vin eigen zielele-
ven heeft weergevonden.
Hij greep de Psalmen Davids aan om
dat zy hem aangegrepen hadden en wel
in de meest beslissende oogenblikken van
het leven.
Aldegonde had den grondtoon gevonden,
waarin deze zangen waren gezet, de mu-
De Notaris A. M. TAK, zal op
des voormiddags te 10 uren, ten verzoeke
van het Polderbestuur van Walcheren,
in het
EENE PARTIJ
staande aan de Straatwegen van Middel
burg naar Grijpskerke, van Grijpskerke
naar Meliskerke en vai: Grijpskerke naar
Oostkapellebenevens een partij
liggende op de Stapelolaats te Oostkapelle
De verkooping zal beginnen bij de hof
stede van Z. Koene aan den Seisweg.
AlIeH tot apotprijzeu.
Lange Kerkstraat C 7. Goes.
DIAKENEN der NEDERL. HERV.
GEMEENTE te Middelburg berichten
met dankzegging, dat de op 28 Nov. jl.
door gehouden wintercollecte met de later
ontvangen giften te zamen heeft opge
bracht f 1505,69, waaronder 1 bankbiljet
ad. f100, G.B. 1183; 8 dito ad. f 25, L.
F. 6026, Q,. G. 4312, Q, J. 6132. Q. K.
1073, Q. O. 4803, Q.F. 7304, R.D. 2976,
S. G. 5101; 11 muntbiljetten ad. f 10,
04062 B. D., 06782 D. O., 03688 D. W.,
06215 D. W., (2089 E. F., 00405 E. V.,
01006 F. A., 03614 F. H., 07252 G. C.,
00482 G. U. 08130 Z., 1 Couponpremie-
leening Amsterdum serie 05458 n. 4 f 1.50,
3 inschrijvingen ad. f 100, 1 dito ad. f 30,
3 dito ad. f 10, 1 dito ad. f 4, 1 dito ad.
f3 en 1 dito ad. f 1,50, ea 5 tiengulden
stukken. Voorts zijn nog ontvangen van
de commissie voor spijsuitdeeling 1740
kaarten door tusschenkomst van Br. Per-
voost 88 dito van S. G. en 44 dito, en
van Br. Mantz. 56 dito en van de Vin-
eentius vereeniging 50 kaarten eu deor
tussehenkomst van Br. Pervoost 50 dito.
Diakenen voornoemd
M. L. DORMAAR, Yoorz.
K. KLAASSE. Secr.
0. C. MANTZ, Kassier.
ziek kon hij van het blad weg zingen.
Daarbij treft ons de voorliefde van Marnix
voor deze Psalmen te meer, omdat hij
daarin niet alleen de afspiegeling ran eigen
leven vindt, maar ook van dat zijns volks.
Voor Aldegonde is ond IsrelB klaagtoon,
de treurzang zijns volks te midden der
grootste ellende; zijn hart klopt met feilei
slagen, als hij het bevrydingslied mag aan
heffen, Jehova ter eer. Voor 's dichters
gevoel is de psalm der bevrijding de
triumtzang van bet verloste Nederland der
16e eeuw.
Door deze Psalmberijming beeft Marnix
van St. Aldegonde zichzelven, als letter
kundige, een waardig monument gesticht
voor alle volgende tijden.
Maar niet minder door zijn Proza-arbeid.
Reeds in 1569 had de totn ruim dertig
jarige edelman met groote geestdritt zich
aan het werk gezet, om in zyn „Bijen-
corf", zijn meesterwerk, de leer der Room-
sche kerk belachelijk te maken. Onder
het masker van den spot schrijft Marnix
zyne diepe overtuiging ter neder. Men
behoeft nog niet zóo ingenomen te zijn
met doel en strekking van dit geschrift
als de schrijver zelve, die het later ge
durig overzag en verbeterde om spoedig
te bemerken, dat hier de leerling van
Calvijn aan het woord is.
Hij bezigt den geesel der satire, en toont
dat deze aan znlk eene hand wel ia toe
vertrouwd.
Het doel is niet zoo zeer om den tegen
stander te verpletteren maar meer om hem
zijn wapens te ontnemen. Hy stelt hem ten
toon om daarna den spot te dry ten met
zijne machteloosheid.
Maar die spot bij Marnix is hooge ernst.
Het is de bittere spot van een veront
waardigd gemoed over de afwijkingen en
dwalingen in de leer der Roomsche kerk.
Z.
Wordt vervolgd.
D. de R.
f1) De tegenwoordige vorm van het werk
dagteekent uit dezen tyd en ie eerst
zynen dood uitgegeven.
