NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. CHRISTELIJK- HISTORISCH RECHTSZAKEN- Ito. 21. 1898. DowMag 17 looemfiec. Mientfe laacgang. VERSCHIJNT G. M. KLEMKEKK. te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Buitenlandsch Overzicht. elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p.0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE VAN EN van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. a In Transvaal stelt de regeering een pre mie op 't hebben van groot gezinnen. De president Paul Kruger, is op 't oogenblik 120 levende kinderen er. klein kinderen rijk. Hij is gehuwd met eene juffrouw Du Plessis. Hun eeht is met 16 kinderen gezegend geworden, allen in leven en byna allen volwassen. Karakteristiek is zijn antwoord aan den Iersehen pair. Toen die er op pochte dat diens vader onderkoning geweest was, riep Kruger lachend: „Een onderkoning Zeg hem, en hierbij wendde hij zich tot zijn tolk, „dat mijn vader schaapherder ge weest is". Kruger schijnt een godzalig man te zijn en „de godzaligheid is een groot gewin met vergenoeging, hebbende de beloften (ook) des tegenwoordigen levens". Leerplicht en Animositeit De voorstanders tot eiken prijs van leerplicht naar der radicalen opvatting be ginnen zich zwak te gevoelen in hunne verdediging van 't leerdwangontwerp Bor- gesius. Het Vaderland onder anderen, nota bens nogal vooruitstrevend, democra tisch, liberaal, beschuldigt een van de nuohterste bestrijders van du ontwerp van „animositeit" (zenuwachtige kwaadheid). De Nederl. komt terecht hiertegen op wat zij zegt nemen wij gaarne over, ook omdat in onze eigen omgeving van liberale zijde eveneens geschermd wordt met 't bond genootschap van den „antirevolutionair" Fabius en den „Katholieken" redacteur van Het Centrum. Het Vaderland meent dat wij door animositeit tegen ons schoolstelsel en door onze hartstochtelijke overdrijving «iet in staat zijn de feiten met nuch- teren blik te zien, zóoals ze zijn, en verwijst ons naar onzen „geestverwant Fabius". Wij, onzerzijds, meenen dat, indien het blad, en geheel de liberale party ons, althans ons blad, in haar gedach ten wilde losmaken van die „animosi teit", en ook bij ons slechts wilde on derstellen een vurigen ijver voor iets beters, men elkaar beter verslaan zou. In vroeger dagen bestond er vaak verbittering tegen hen, die destijds het hoogst onrechtvaardige schoolstelsel hand haafden. Thans is, althans bij ons, dat gevoel vervangen door een auder. Wij willen op geheel \het schoolgebied iets beters dan het bestaande, omdat het bestaande niemand meer voldoet of ooit zal kun nen voldoen. En als wij dat betere vurig willen, moeten wij wel datgene wat o. i. in het bestaande het hoofdgebrek is op den voorgrond stellen. Dat hoofdgebrek nu is, dat de school uitgaat van de overheid, en niet van het volk zelf. Wij meenen bij een zoo democratisch blad als het Vaderland in dien strijd tegen de openbare school steun te zul len vinden. Edoch, indien wij dwalen laat het blad ons dan terecht wijzen. Maar niet ons verwijzen naar den Inspecteur van het onderwijs, den heer Fabius, die, hoewel geestverwant, juist op het purft van inmenging der Over heid met de volksopvoeding belangrijk van ons in gevoelen verschilt. Zou men van liberale zijde niet beslui ten kunnen don pennestrijd op dit terrein over te brengen en daarbij ophouden den tegenstander te verdenken van min edele bedoelingen, bijv. jegens ,,'t volk" en „de volksschool" en „de volksopvoeding". Met name de schoolstrijd is onzerzijds steeds positief, nooit negatief gevoerd ge worden wij hebben de bewijzen er voor jarenlang in klinkende munt geleverd en doen het nog gaarne. Wie dit ontkennen, gelijk met name de Arnh. Crt. deed in hare critiek op 't schrij ven van den opper-rabijn Dunner (waarop wij in een volgend no. terugkomen) mis kent onze daden of heeft een staar op het oog die hem belet ze te zien en te beoordeelen. In den strijd voor leerplicht is een an tirevolutionair werkman menigen liberalen journalist met 't brengen van geldelijke offers voor dit schoone beginsel, heel wat vooruit. Beginnen wij met Frankrijk. Wij berichtten reeds dat het hof besliste om Dreyfus terstond van den stand der quaestie op de hoogte te brengen en hem uit te noodigen zijn verdediging op te stellen. De regeering heeft aan dit verzoek van het hof terstond gevolg gegeven. Dit is een verblijdend bericht in de eerste plaats voor die vaderlanders welke nog rechtsgevoel hebben en 's lands eer wensehen te bewaren; en in de tweede plaats "oor den balling en voor hen die zijn zaak hebben opgenomen. Blijkbaar heeft Dreyfus vermoeden gehad dat er voor hem gewerkt werdmaar de vrees dat men door ouhandigheden zijn zaak bederven zou, heeft hem in September reeds doen schrijven dat hij den moed had opgegeven. Thans zal de tijding van dezen goeden keer der quaestie den ingezonken moed, doen herleven. Het strekt het nieuwe ministerie Dupuy niet tot eer dat het geweigerd heeft het besluit van zijn voorganger, het ministerie Brisson, uit te voeren, om 's mans leedvol lot eenigszins te verzachten. Maar de minister van oorlog De Freycinet verdient lof voor zijn openlijk partijkiezen voor Picquard, een tweede slachtoffer d r zaak Dreyfus. In de Kamer van Afgevaardigden drong namely k een lid aan op toepassing van de wet betreffende de instrnotie in strafzaken op de militaire rechtspraak, en zulks ter vrijstelling van Picquart die vervolgd wordt wegens feiten welke valsch gebleken zijn. De minister van oorlog antwoordde ter stond dat de militaire wet geen verstand houding tusschen den verdediger en diens oliënt duldt, maar dat hij, minister, voor zich, deze gestrengheid ten zeerste afkeurt en zich daarom met 't wetsvoorstel ver- eenigt. Ook moet de minister van koloniën aan den advocaat van mevrouw Dreyfus mr. Mornard hebben toegestaan om te on derzoeken in hoever hij en anderen zich thans rechtstreeks met den balling kunnen in betrekking steLlen tot 't geven van raad. Men ziet het, de zaak heeft thans een groote schrede vooruit gedaan. Wel is 't nog verre van Dreyfus' invryheidsstelliug. Maar dan zouden de bewijzen van Dreyfus onschuld aanwezig moeten zijn. Men heeft nu alleen nog maar onzekerheid omtrent 's mans schuld, en dat is heel iets anders. De quaestie tusschen Spanje en Amerika over het bezit der Philippijnen werd door de verkiezingen in Amerika eenigszins in 't voordeel der Amerikanen beslist; tenminste van de bovendrijvende partij die der republikeinen welke de onvoorwaarde lijke annexatie wil. Maar welke beteekenis zullen de Jingo 's wel geven aan de berichten die na de verkiezingen inkwamen De Spaansche troepen op Cuba zijn oproerig geworden, dewijl de regeering onmachtig is de achterstallige soldij te betalen. Veschillende ongeregeldheden moes ten met de blanke sabel boteugeld worden. Maar op de Ptiilippijxien is op 't oogeu- blik insgelijks een opstand zich aan het uitbreiden. De opstandelingen hebben reeds den zetel van den Spaanschen gouverneur bedreigd en de voorsteden van Ilo-Ilo ge deeltelijk bezet. Ook de eilanden Negros en Cebu zijn in hunne macht, wat zeer zeker de beteekent dat Spanje 't.'niet lang op Philippijnen zal kunnen uithouden. Het zal echter te bedien staan of de bewoners 'tSpaansehe g'zag voor 't Ame- rikaansch zullen willen ruilen, al ware allicht de ruil niet kwaad. Dat eenerzijds op 't behoud, andererzijds op 't bezit van deze ,vriv htfcare eilanden groep samen als Engeland, Schotland en Ierland zoo groot gezonnen wordt, is volkomen te begrijpen. Zij toch vormt een kostbare bezitting, 2Vs maal zoo groot als Cuba, en belooft bij verstandig beheer een gróote productiviteit aan haar bezitter. Neemt Amerika deze eilanden niet iu bezit, dan doet mettertijd stellig i-.-'ere mogendheid dit. Duits"!..and en Japan hebben er ook we' zin in. Maar zy liggen te veraf om loordeelig te zijn voor Ame rika. Chira zou er meer plezier van kan nen bjoben, indien het niet zelf min of tn er door de jicht geplaagd werd. Recht op dezo inbezitneming heeft Amerika stellig nietmaar wat wordt in de staatkunde al niet recht gepraat, wan neer men het voor verdrukten opneemt. En men weet dat om het verdrukte Cuba te hulp te komen Portorico wel moest ingepalmd wat anders dan het bezit der Philippijnen zou dan noodig zijn om het bezit van Portorico en Cuba te waarborgen. Het schijnt niet onmogelijk dat Mc Kin- ley's voortvarende, min of meer hebzuchtige politiek beheerscht wordt door de vriend schapebetuigingen der Engeische staatslie den die in een bondgenootschap met dezen verren vriend steun meenen te vinden voor de inpalmende staatkunde van John Buil. Doch met dit al wordt Spanje kind van d# rekening, gelijk Griekenland dit in 't vorige jaar werd. 16 November '98. Militie-vereenigingen In zijn memorie van antwoord deelt de Minister mede dat de thans in Noord-Bra bant opgerichte vereenigingen tot bevorde ring van vrij willige dienstneming bij de militie, met het doel om anderen in staat te stellen aan persoonlijke vervulling van den dienstplicht te ontkomen, tot groot leedwezen der Regeering zijn ontstaan. Aan de oprichting dezer vereenigingen (naar het oordeel der Regeering niet in strijd met de wet) kon echter bezwaarlijk de Koninklijke goedkeuring worden ont houden. De vraag, of aan zulke vereenigingen subsidiën uit de gemeentekas mogen wor den toegekend, is thans in onderzoek. Zooals bekend is, zijn de desbetreffende besluiten der gemeenteraden van Tilburg en Heivoort tot 1 Januari 1899 geschorst. Op een schrijven van Gedeputeerde Staten van Zeeland is voor de derde maal een vergadering gehouden van ingelanden van Groote Boom en Goodsvliet, teneinde de rekening over 1897/98 goed te keuren; voor de derde maal is het voorstel van het bestuur ter goedkeuring met 8 tegen 7 stemmen verworpen, zoodat, volgens boven genoemd schrijven, Ged. Staten de eind beslissing zullen nemen. De invoering op 1 Februari a. s. van het nieuwe artikel 113 (nieuwe regeling van rust- en diensttijden) van het algemeen reglement voor den dienst op de spoor wegen zal tengevolge hebben, dat de Ne- derlandsche spoorwegondernemingen zullen moeten overgaan tot eene belangrijke uit breiding /an het personeel op de lijnen, voornamelijk wat betreft het treinperso neel. Kilometerboekjes. Van heden af zijn de kilometerboekjes weer geldig op de gemeenschappelijke lij nen als voor 1 October. -- Benoemd met ingang van heden tot klerk der posterijen en telegrafie 2e klasse to Amsterdam (telegraafkantoor) Hejuffr. M. J. Giljam te Middelburg. Uit Goes schrijft men aan de M. C. Wat hier door enkele personen werd gemompeld, is uitgesproken in het voor- loopig verslag der Tweede Kamer over Hfdst, V" BinnenlZaken) afd. O n d e r- w ij s. Daar leest men (zie Midd. Crt. van Za terdag 12 Nov „Met het oog op hetgeen is voorgevallen aan de gemeentelijke Hoo- gere burgerschool te Goes, waar tenge volge van de inmenging van den inspec teur van het middelbaar onderwijs, ee.ie althans bruikbare organisatie nu gedesor ganiseerd schijnt te zijn, werd gevraagd, of het niet wenschelijk ware, dat het staats toezicht niet in te sterke mate zijn wil opdringe aan de locale besturen en commissiën." Eene bruikbare organisatie. E>n der leeraren gaf, hoewel onbevoegd, reeds sedert eenige jaren les in een der vakke van het M. O. Die leeraar was niet gelukkig bij het doen van examens maar dleerlingen kregen op het eind examen „meer dan voldoende", en dat iB toch de hoofdzaak Nu i erd tengevolge eener reorganisatie, die vol ;ens de opmerking in ^ds Tweede Kamer eene desorganisatie is, bedoelde leeraar van het onderwijs in dat vak ont heven, enj daarvoor in de plaats benoemd een jr ng leeraardiö ook de bevoegd heid /oor dat vak mist. Niet alleen komt het den opmerker in de T;?eede Kamer gewenscht voor „dat het s aatstoezicht niet in te sterke mate zijn vil opdringe aan locale commissiën en besturen" ook vele Goesenaars zou den gaarne gezien hebben, dat de bestaande organi atie niet plaats hadde gemaakt voor wat zoo juist genoemd wordt „een desor ganisatie". In een plaatsje van pl. m. 7000 zielen kan men den leeraren natuurlijk geen traktement aanbieden, gelijk staande met dat aan Rijks hoogere burgerscholen, waar aan bovendi n nog het voordeel van pen sioen verbond/.n is, of die aan gemeen telijke inrichtingen van grootere plaatsen. Daarom kan men het (.en leeraren niet kwalijk nemen, aU zij trachten een beter gesalarieerde betrekking te bekomen, al mocht men verwachten, dat zij den termijn van hun hier-zijn niet zoo kort mogelijk maakten. Maar wanneer nu door eene inmenging van het Staatstoezicht gedesorganiseerd wordt eene regeling, waarmede ieder ge noegen nam omdat zij in de nraktijk was gebleken bruikbaarte zijn, dan onder vindt onze school nadeel van eene zijde, vanwaar men dat niet had mogen ver wachten. - De Tweede Kamer kwam bijeen tot hervatting der werkzaamheden. De centrale sectie besloot na afloop van de aan de orde gestelde werkzaamheden in de afdeeüngem te onderzoeken de mijnwet met de daarop voorgestelde amendementen. .De vergadering wordt hierna gesloten tot Dinsdag 22 November te 11 uur, wan neer zal worden behandeld de Indische be grooting met het wetsontwerp betreffende den spoorweg BanjoewangiKalimas. Kantongerecht te Goes. In de zitting van 15 November 1898 zijn veroordeeld wegens: visschen met een beugelnet zonder acte of machtigingP. K. te Goes f 3 b. s. 2 d. h. verbeurdverkl. beugelnet met bevel tot uitl. of te betalen fis. 1 d. h. visschen zonder acte en vergM. de IJ. Hzn te Goes 2 m. s 2 b. s 2 ra. 2 d. h. verbeurdverkl. kruisnet met bevel tot uitl. of te betalen f .50 f 1 d. h. id. J. G. te Hansweert F. J. en P. J. te Maria- kerke (België) ieder 2 m. f 6 h. s. 2 m. 4 d. h. verbeurdverkl. inbeslaggenomen sleepnet. jagen zonder acte en verg'. G. H. te Colynsplaat 2 ra. f5 b. s. 2 m. 4 d. h. verbeurdverkl. geweer met hevel tot uitl of te betalen f 3 s. 3 d. h. en vernieti ging patroon, P. B. te Baarland 2 m. f 3 b. s. 2 m. 3 d. h. verbeurdverkl. geweer met bevel tot uitl. of te betalen f 2 s. 2 d. h. en vernietiging 'patroon N. H. te Kwadendamme 2 m. f3 b. s. 2 m. 3 d. h. verbeurdverkl. geweer met bevel tot uitl. of te betalen f 2 s. 2 d. h. id. in gesloten jachttijdJ. K. Pzn te Kruiningen 2 m. 15 b. s. 2 m. 4 d. h. ver beurdverkl. geweer met bevel tot uitl. of te betalen f 2 s. 2 d. h. en opbrengst ver kochten haas ad f .75C. M. te Elle- wo(utsdijk 2 m. 5 b. s. 2 m. 4 d. h. ver beurdverkl. geweer met bevel tot uitl. of te betalen f 1.50 s. 1 d. h. niet J beletten dat hond haas opspoort en drijft zonder concent of machtigingJ. de R. te Biezelinge f .50 b. s. 1 d. h. zich met geladen schietgeweer in het veld bevinden zonder consent of machtiging J. G. te Nieuwdorp f 5 b. s. 4 d. h. verbeurd verkl. geweer met bevel tot uitl. ofte be talen f 2 s. 2 d. h. zoeken van eieren van wildJ. de W J. S M, Y. allen Colijnsplaat no. 1 en 2 ieder f 2 b. s. '2 d. h. no. 3 f 1 b. s. 1 d. h. mosstien visschen binnen 500 M. afstand v. d. zeedjkJ. B. Az. J. M. K. W. F. V. d. L. allen Tholen ieder f 30 b. s. 10 d. h. overtred. scheldereglemcntP. B. Czn. A. T. D J. P. Czn. E.D. Jdr allen te Yerseke E. F. te Barendrecht (België) M. v. A. Pzn te Zandvliet (België) ieder f 1 b. s. 1 d. b. P. v. S. Jz. te Yerseke f.50 b. s. 1 d. h. G. DS. H. en J. B. allen te Yerseke ieder f 2 en f 1 b. s. 2 en 1 d. h. P. J. d. M. en J. Th. beiden te Woensdrecht ieder f3 b. s. 3d. h. met bevel tot vernietiging van de inbeslaggenomen harpoenen, id. 2 maal gepleegd G. D. te Yerseke 2 m. f 1 b. s. 2 m. 1 d.h. des nachts gemeerd liggen met een vaar tuig zonder licht -. E.Th. te Glinge f3 b. s. 3 d. h. id. en in een vischbeun aanwezig hebben van bot beneden de maat: J. B. te Hans- weert 2 maal f 3 b. s. 2 maal 3d. h. vee lalen loopen op krammat van een zeedijkK. d. B. Azn. te Wissenkerke f2 b. s. 2 d. h. paarden los laten loopen op openbaren weg P. Y. te Nieuwdorp f 1 b. s. 1 d. h. vee laten loopen in een anders tuin zonder vergunningM. N,, weduwe G. R, te Borssele f3 b. s. 2. d. h. loopen over een anders grond zonder vergunningJ. P. W. te Goes f2 b. s. 2 d. k., P. v. d. B. en W". S. A.Jz. te Goes ieder f 1 b. s. 1 d. h., Js. P., Js. P., J. T, allen Kruiningen ieder f 2 b. s. 2 d. h, tijdens muziekuitvoering te Goes afsteken voetzoekers terwijl dit verboden was; M. Op 't H. te Goes fib. s. ld. h. id. 2 maal gepleegd: F. V. te Goes 2 maai 1 b. s. 2 maal 1 d. h. zich vastklampen aan een voorbijrijdend rijtuig te KapelleG. V. te Kapelle f 1 b. s. 1 d. h. straatschenderijR. d. B. te Nisse f 5 b. s. 3 d. h., G. M. v. B. te Ierseke. J. P. v. H. en L. C. B. beiden te Goes iedei f 2 b. s. 2 d. h nae'd-'umoerCh. A. Z., M. M. beiden te Schire ieder fl b. s. 1 d. h. stroopt "ijP. H. te Hoedekenskerke f 5 b. s. 5 d. h., H. B. te Ierseke f2 b, s. 2 d. k., C. B. te Ierseke f 1 b. s. ld. h.; overtreding arbeidswet; A. S. te Schore f 1 b. s. 1 d. h. dronkenschap P. M. S., J. v. D. Lz., C. M. Cz., S., allen te Ellewoutsdijk, J. R. te Kwadendi mme, W. L.te Kloetinge, J. L. Jz. te Biezelii ge, G. S. te Hansweert, J. v. d. V. te Fughi. M. P. S. en G. J. beiden te Goes ieder 11 b. s. 1 d. h., W. Z., G. K. te Hansvieert, G. S. huis vrouw C. Y. te Goes en P. d. K. (Jz. te Wissenkerke ieder f 2 b. s. 2 d. h., F. D. te Heinkenszand, M. v. H. te Kruiningen ieder f 5 b. s. 3 d. h, J. D. te 's Graven polder f 15 b. s. 3 d. h. ld. bij 8e herh.J. Z, te Middelburg 14 d. h.; 6

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1898 | | pagina 1