NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELÏJK-
HISTORISCH
Imimfftte Jaargang.'
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, tc Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Buitenlandscli Overzicht.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Minister Pierson heeft de vorige week
in de tweede kamer zijn miljoenenrede
uitgesproken.
Zg heeft nogal eengoeden indruk gemaakt.
Mon weet wel dat de financieële toestand
slecht is maar men had 't erger verwacht.
Daarom juicht men van zekere zgde de
rede toe.
Met dit al zal echter het feit niet worden
weggepraat dat de Nederlandsche schatkist
met ieder jaar grooteren geeuwhonger toont,
de tekorten stygen en de te leenen sommen
vermenigvuldigen.
Het Rijk wacht in het nieuwe jaar een
uitgaaf van 152 miljoen.
Naar nieuwe bronnen om de schatkist
te sty ven wordt uitgezien.
De geschoren schaapjens beginnen te
vreezen dat het vel er ten langen leste
ook nog af zal moeten.
Want de troonrede spreekt van hervor
mingsplannen. Sociale verbeteringen waar
mede wy het allemaal eens zijn, zeker.
Maar 't geld, dat had de regeering moeten
bedenken, voor haar optreden.
In de verkiezingsdagen is onzerzyds
beweerd dat de sociale verbeteringen een
jaarlgksche uitgaaf van 10 miljoen zouden
vorderen.
De middelen om die uitgaaf te dekken
werden aangewezen.
Van liberale zyde wilde men er echter
niet van weten. Onder de leus „duur brood"
.werden onze mannen uit de Earner geweerd.
Men zou die 10 miljoen wel op een
andere wys zien vast te krggen.
Een andere wgs, ja welLeenen en be-
laBtingverhooging.
Is dit verstandig, mogen wg vragen.
Naar aanleiding van onze afkeuring van
de tegen socialisten elders gepleegde bal
dadigheden vraagt ons een socialist te
Goes of wg 't dan ook niet evenzeer af
keuren dat tijdens de Kroningsfeesten
menschen, waaronder leden van Christe-
lgke corporatiën, hem op allerlei wgs
hebben beleedigd
Onze interpellant beweert zelfs dat dit
geschied is door een voorganger.
Wg achten ons niet geroepen de juist
heid der beschuldigingen te onderzoeken.
Zg bestaan hierin dat eenige jongelingen
de boompjes voor de deur van een socialist
hebben gemolesteerd, teneinde een lak te
kunnen leggen op den bewoner, voorts
dat uit een wagen met Christelgke jon
gelingen beleedigende woorden zgn toege
roepen, en tegen de open ramen is gespuwd
ook moet er door kinderen op aanmoedi
ging van een grooten man zgn gezongen.
Gaarne verklaren wg, al komen deze
feiten niet kgken by de deor ons ge
laakte mishandeling van den dominé, dat
wg ook deze handelingen ten zeerste be
treuren en afkeuren.
Vooral zg die den Christennaam dragen
hebben zich te wachten voor al wat tot
lastering van dien Christennaam leiden kan.
Juist dewyl wg 't grievende van ge
loofsvervolging door liberalen bg ervaring
kennen, moeten wg op betrachting der
christelgke verdraagzaamheid ook jegens
geesteskinderen der liberalen aandringen.
En wie dit nog niet kan, had althans
moeten beproeven van de socialisten tydens
de kroningsfeesten geen notitie te nemen.
De socialistische pers wekt niet zelden
onze walging met hare aanranding van
't heilige, haar atheïsme, hare beleedigende
uitvallen op Christenmannen, die wg hoog
achten (men neme bgr. eens weer 't be
richt in de Vrye Soaialist uit Hilversum
omtrent ds. Laan) dit mag echter niemand
beletten en 't moet den christenjongelingen
vooral er toe dryven om bg bestrijding
van het socialisme christelgke wapenen
te gebruiken en de personen welke deze
beginselen zgn toegedaan ongerept te houden.
Groen van Prinsterer heeft ons hier
het voorbeeld gegeven door zgne bestrg-
ding van het liberalisme met waardeering
yan de personen der liberalen.
Men begint al meer in te zien dat 't
Fransche ministerie een dwaasheid beging
met Zurlinden in zich op te nemen.
Die man is nu letterlijk een blauwen
Maandag minister van oorlog geweest om
zich goed op de hoogte te stellen en een
middel te vinden om den generalan staf
uit de moeilgkheid te redden.
Een wolf in de schaapskooi.
Thans is de kans op spoedige revisie
weer verder af dan ooit, nu de militaire
rechter zich van Picquart meester maakte
en de commissie die zich over de wen-
achelgkheid der revisie had uit te spreken,
bg staking van stemmen drie tegen
drie zich tegen de revisie verklaarde.
Het ministerie begon reeds met zgn be
sluit te verdagen wegens de afwezigheid
van twee ministers.
Men begint in te zien dat jok Chanoine
de verrader der goede zaak zal zgn en
niet alleen hg maar alle militairen met
uitzondering van Picquart.
Het eene feit dat Esterhazy van zijn
vlucht naar Engeland te Parijs is terug
gekeerd, zegt meer dan duizend vertoogen
dat de papieren der falsarissen in beden-
kelyke mate rgzende zijn.
Een borger aan 't hoofd van oorlog, zoo
roepen sommige bladen. Indien dit de
eenige manier is om 't recht te doen tri
omfeeren, dan is de maatregel de open
baring der grootste krankheid, neen rot
heid van 't militairisme dat in Frankrgk
eeuwen aaneen, meest gevreesd en geducht,
uitgeblonken heeft door talent en karakter.
Dat overigens aan de Dreyfus-geschie-
denis veel vuil vast zit, is, zoo men 't uit
de meer intieme geschiedenis van den
echtbreker Esterhazy nog niet kon merken,
gezien aan een andere quaestie die de vorige
week werd afgespeeld.
Een lid der Fransche Kam <r van Afge
vaardigden, Paulmier, had in een open
brief aan de regeering het leger verdedigd
tegen de grofheden der Dreyfus-vrienden
zooals hg zei.
Een redacteur van een socialistisch blad
(La Lanterne) had hierop ronduit in zgn
krant verteld dat Paulmiers vrouw met
Paulmiers medeweten er een vriend op na
hield en dat Paulmier er van leefde.
Mevrouw Paulmier is hierop naar 't re
dactiebureau gegaan, tot drie maal toe, om
den redacteur (Millerand, evenals zgn col
lega Rochefort, bekend uit den commune
opstand van '70) te sprekenen toen deze
de derde maal weer niet aanwezig bleek
schoot zg haar geladen revolver af op een
onschuldige, den secretaris der redactie,
die haar te woord stond. De jman is ster
vende en zg is in arrest genomen.
Na Dreyfus is Fashoda het woord dat
in Frankrgk op aller lippen zweeft.
Fashoda is een op zich zelf onbedui
dend plaatsje aan den Ngl op Soedan-
Egyptisch gebied, waar de sirdar 't
opperhoofd onder Engelsohen invloed
staat.
Bg verdrag tusschen Duitsohland, Italië
en Engeland in 1891 werd het aan laatst
genoemde mogendheid toegewezen; maar
de Fransehen hebben zich daaraan niet
gestoord en hebben in hun nag ver tegen
Engelsche expedities daar hun vlag geplant.
Dit kan een muisje met een staartje
worden.
De Engelsche diplomaten hebben hun
ongenoegen reeds kenbaar gemaakt, niet
zoo zeer over deze bezetting van 't onbe
duidende plaatsje als wel over 't geen er
achter ligt: de kennelyke intentie om de
Engelschen in hun politiek van machts
uitbreiding te dwarsboomen.
Komt 'ttüsschen Marchand en de Fran-
schen tot een treffen, dan zou Fashoda het
Fransche leger in Afrika wel eens ten
valstrik kunnen zgn, gelgk Dreyfus het
Fransche leger in Europa bg de keel heeft
om het niet weer los te laten.
dan lachen de
net Japan in bond,
In China is het oo: weer eenige weken
oremus geweest.
De 26 jarige keize, stellig onder ver
keerde invloeden, hadlen verdienstelijken
Li Hoeng Chaëg, den besten diplomaat en
politicus, die er in CKna loopt, zoo maar
aan den dijk gezet.
De keizerin wedure, de diensten ge
denkende door Li Hoag Chang aan baars
huis en den lande belezen, trachtte eene
betooging in het leve; te roepen om hem
terug te krygen. En lit is gelukt.
Kang Yu Wei, eei ander Chineesch
staatsman die aan den val van zijn collega
had medegewerkt en tans in zgn plaats
het oppertoezicht had, werd verjaagd en
vloot naar de Britsche vloot die hem in
veilige haven bracht.
Li Hung Chang hat zijn vorst groote
hervormingen voorgestld en dit had den
Keizer zoo ziek gema&t dat de geruch
ten omtrent zijn dood log niet verdoofd
zyri, en het zal de vaag wezen of de
terugroeping van den rooten boeman met
zijne hervormingen inden zak den zieken
Keizer niet heusoh 't besterven doet.
In ieder geval Kanf is weg en Chang
is weerom.
Maar helz'y met Cling of met Kang,
China blyft een ongelikkig land dat door
binnenlandsche beroeriigeu wordt verteerd,
door buitenlandsche vrinden geplaagd, en
door zgn eigen topzwar bestaan bedreigd,
en noch door Chang ioch door Kang op
de been te honden is.
En wat zullen zi
Europeesche roofvogels
en wat zullen zg sp.t 's Czaren vr
woord onderling heiben af te vechten,
die Russisch- Duitsch- 'ransoh- Engelsch-
Italiaansch- Japansche lezetters van Chi-
neesche havens.
Op 't oogenblik gaal alles nog vrede
lievend toe.
De mogendheden bzetten alles met
onderling goedvindenbt Pekingsynuicaat
heeft te Rome evenzee als te Londen
zgn beschermers.
Wie te Fashona elaar benijden en
benauwen, steunen en sarken malkaar in
Fioetsjoe. Het onmeilyk gebied met
China's toestemming inCina te exploiteeren
zal door cosmopolieten vorden beheerd.
Doch wacht maar, of it zoo blijven zal
i26 Sept. '98.
Ds. Schriecke te Erisaede deelt namens
de redactie van De Vderlander mee dat
dit blad, vroeger bg nuwglen den heer
Breger verschenen, than versehgnen zal
bg Wenk en Birkhoff e Rotterdam, te
beginnen met 1 Oct.
De directeur van 't iabinetder Konin
gin maakt in de Staatscourant het vol
gende schryven van H.M. de Koningin
openbuar
,,'s Gravenhage,24 Sept. 1899.
Bg het aanvaarden de Regeering en ter
gelegenheid Mijner Inhujiging mocht ik
zoowel uit het Vaderlan als uitdeOver-
zeesche Bezittingen en >an Nederlanders
in het buitenland vertoeende, zoo tallooze
blijken van liefde en gebchtheid en trouw
ontvangen, dat het Mg tc Mgn groot leed
wezen onmogelykis gewest aan eenieder
afzonderlyk Mgn dank te oen overbrengen.
Daarom verzoek Ik üHoogWelgeboren
Mgndiepgevoelde erkentelkheid te betuigen
aan allen, die mg in dez dagen big ken
hebben gegeven van huns liefde en ver
knochtheid en Mgn wansten en hartelgk-
sten dank uit te sprekei voor de geluk-
wenschen en huldebetuigigen, die ik van
alle zyden mocht ontvanen in den vorm
van adressen, brieven entelegrammen.
WLHELHINA."
Revisie in etrafzaka
Het wetsvoorstel, ingdiend door de
heeren Harte van Tecklüburg, Hartogh,
De Savornin Lobman, Ethaan Macaré en
Tydeman, strekt tot uitbeiding van de
toepasselgkheid der reviffl van vonnissen
en arresten en zulks in iwachting eener
geheele herziening van het Wetboek van
Strafvordering door den minister aangekon
digd, maar waarvan de indiening niet spoe
dig is te verwachten.
De voorstellers verklaren dat, moge het
behandelen der zaak van de gebroeders
Hogerhuis in de Tweede Kamer mede aan
leiding gegeven hebben tot dit voorstel,
zij geenszins bedoelen daarmede te willen
aangeven, dat, mocht het tot wet verheven
worden, in die zaak revisie zal moeten
plaats hebben. Beoordeeling daarvan be
hoort uit den aard der zaak uitsluitend
tot de bevoegdheid vau de rechterlyke
macht.
Het voorstel strekt om achter 378 straf
vordering zeven nieuwe artikelen in te
iasscken, teneinde te bepalen dat op grond
van eenige andere omstandigheid dan be
doeld is bg art. 375 (dat slechts in drie
gevallen revisie toelaat) herziening van
een in kracht van gewgsde gegaan arrest
of vonnis kan plaats hebben, indien die
omstandigheid ten processe den rechter niet
bekend was en op zieh zelve of in ver
band met de vroeger geleverde bewijzen
de vryspraak of het ontslag van rechts
vervolging van den veroordeelde zoude
kunnen tengevolge hebben.
De beginselen waarop dit voorstel steunt
zijn: lo. dat alleen revisie mogelyk moet
zgn van een vonnis of arrest in kracht van
gewgsde gegaan 2o. dat eene dwaling in
het recht nimmer aanleiding moet geven
tot revisie 3o. dat het eene omstandigheid
moet zgn die ten processe niet bekend is
geweest4o. dat alleen sprake is van
revisie ten voordeele van den veroordeelde,
maar dat die revisie vermindering van straf
ten doel noeh ten gevolge kan hebben 5o.
dat niet vereischt wordt dat het novum,
wordt het bewezen, de onschuld vau den
veroordeelde met zich moet brengen.
De aanviage der revisie zal moeten plaats
hebben bg den Hoogen Raad, terwgl dan
de zaak in revisie behandeld wordt door
een gerechtshof. Inmiddels wordt de ten
uitvoerlegging der beslissing geschorst, ook
indien de veroordeelde de hem opgelegde
straf reeds ondergaat.
Uit het jaarverslag van het Neder-
landsch Bijbelgenootschap big kt dat in
189778 afgeleverd waren 67,819 By bels
en Testamenten, daaronder 841 in vreemde
Europeesche en 8590 in verschillende
Indische talen.
Op de te Amsterdam gehouden vergade
ring werd besloten bij wyze van proef,
in den eerstvolgenden druk vau den Octavo-
Bybel, inhoudsopgaven boven de hoofd
stukken te plaatsen, ten gerieve der lezers.
Eveneens een voorstel van de heeren prof.
dr. J. J. Van Toorenenbergen, oud-voor
zitter des genootschaps, en H. C. Klinkert,
oud-afgevaardigde voorde Maleische Bybel-
vertaling, om aan de hier te lande ver
toevende Indische vorsten, prachtbijbels
in hunne taal Javaansch en Maleiseh
aan te bieden. Een audiëntie is daar
toe aangevraagd. Laatstgenoemde vroeg of
niet iets zou kunnen gedaan worden om
Javanen en Maleiers, die in de havens
van Amsterdam en Rotterdam aankomen,
met Gods Woord bekend te maken.
Nog werd in overweging gegeven, even
als te Stuttgart ook hier te lande in de
hotels Bgbels te doen leggen.
Polderbestuur van Walcheren.
Najaartzitting van 24 September 1898.
De voorzitter opent de vergadering, die,
met een voltallig bestuur, bygewoond werd
door alle commissarissen, behalve de heeren
Dronkers en Franse, van wie de eerste
met, de tweede zonder kennisgeving af
wezig waB.
Nadat de geloofsbrieven van den her
benoemden commissaris W. H. de Brugn
van Melis- en Mariekerke hierop door den
Voorzitter ter fine van onderzoek in han
den waren gesteld van eene commissie, be
staande uit de heeren Sngders, Melis en
Cgsouw, en deze, bg monde van haren
rapporteur Sngders, verklaarde die geloofs
brieven in orde bevonden te hebben, zoo
dat zg tot toelating concludeert, wordt
conform die conclusie besloten en richt
de voorzitter tot den herbenoemden com
missaris een gelukwensch met het vernieuwd
bewys van vertrouwen hem door ingelan
den geschonken," er de hoop bg voegend
dat hg nog vele jaren in liet belang van
den polder werkzaam zgn moge.
Hierna worden de notulen der voorjaars
zitting en der daarop gevolgde twee bui
tengewone zittingen voorgelezen en onver
anderd vastgesteld.
Alsnu komt ter tafelde rekening over
1897, in ontvang f 243486.05, in uitgaaf
f 237466.73Va en dus sluitende met een
goed slot van f 6019.31V2. De Commissie,
belast met het nazien dezer rekening (waar
toe ook behoort de beer Schorer, die ver
klaarde wegens uitstedigheid zich niet van
zgne taak te hebben kunnen kwgten) ver
klaart, bg monde van haren rapporteur
Allaart, die rekening minutieus te hebben
nagezien en concludeert tot onveranderde
vaststelling, met welke conclusie zich alle
aanwezigen bg hoofdelyke stemming ver-
eenigden, terwgl het bestuur zich van stem
ming onthield.
Ii handen dierzelfde Commissie was ge
steld een voorstel van het bestuur om voor
1899 het dykgeschot te bepalen op f 14.50
per hectare schotbaar en f 6.30 per hectare
vryland. Ter betere beoordeeling van dat
voorstel bad het bestuur tevens ingezonden
eene voorloopige raming van kosten voor
werken, die het in 1899 wil uitvoeren.
Die voorloopige ramingen zgn door de
Commissie nauwkeurig onderzocht en, daar
zg geen enkele bemerking heeft te maken,
concludeert zg tot aanneming van het
voorstel.
De heer Sprenger om redenen, die hij
reeds vroeger ter sprake bracht en dus
genoegzaam bekend waren, stelt voor zoo
wel voor schotbaar- als voor vrgland het
geschot met f2 per hectare te verhoogen.
De heer van Teylingen merkt den heer
Sprenger op dat hem, als Jong Commis
saris, die redenen niet bekend zgn, waarop
de heer Sprenger antwoordt dat die alleen
daarin bestaan dat hg van oordeel is dat
het in het belang van den polder zgn zou,
wanneer die meerdere ontvangsten ge
bruikt worden tot vorming van een reser
vefonds of tot delging van schuld.
Den heer Melis bevreemdt het niet dat de
heer Sprenger nogmaals zgn lievelings
denkbeeld ter sprake brengt. Hg kan er
echter nu ook niet mede instemmen; het
bestuur, waarin hg volkomen vertrouwen
stelt, zal dat vroeger reeds geuite denk
beeld gewikt en gewogen, maar te licht
bevonden hebben.
De Voorzitter voegt hieraan toe, dat
moeht het voorgestelde geschot ontoerei
kend blijken, nog altijd da gelegenheid
overblijft om het in de voorjaarszitting
te verhoogen.
Het voorstel Sprenger wordt hierop met
17 tegen 4 stemmen (die der heeren.
Lantsheer, Sprenger, Schorer en de Brugn
van Melis- en Mariekerke) verworpen en
dat van het Bestuur aangenomen met 18
tegen 3 stemmen (die der heeren Lants
heer, Schorer en de Brugn van Melis- en
Mariekerke).
Conform het voorstel des Voorzitters
wordt hierop zonder stemming aangewezen
de gemeente Westkapelle, als plaats waar
buiten Middelburg, in 1899 een stembureau
zal gevestigd zgn.
Tot leden en plaatsvervangende leden
van die bureaux worden thans conform
de voordracht benoemd: tot voorzitter de
president van het polderbestuur en tot
zyue plaatsvervangers de heeren van der
Swalme en van Westen; tot leden de
heeren Pouwer, Borsius en Cysouw en tot
plaatsvervangende leden de heeren Koene,
de Visser en van Teylingen. Allen lieten
zich hunne benoeming welgevallen.
Daarna wordt overgegaan tot de benoe
ming der commissie die belast zal zgn met
het examineeren der rekening over 1898
