VOOR ZEELAND.
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
Ho. 151. 1898. (DoruMttg 22 Scpfemöcc. IraaaCfde lanrgang.
VERSCHIJNT
PRIJS DER ADVERTENTIËN
G. M. KLEMKERR te Goes
F. P. D'HUIJ, te Miidelburg.
Wat willen de anarchisten?
ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p„0,95.
Enkele nummers0,025.
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
UITGAVE VA!
en
Zij die zich met
UPsiapy Oct. a. s. op ons blad
abonneeren, ontvangen de nog
voor dien datum verschijnende
nummers gratis.
O
De daad der Caserio's, Henry's, Lucchi-
ni's en hoe zy meer heeten mogen die
sluipmoord pleegden op gekroonden, heeft
weer meer dan ooit de aandacht doen
vestigen op de sombere party der anar
chisten, die den dood in haar vaandel
schryft, het „geen God maar dan ook geen
Meester" tot in zijn graweiykste conse
quenties in toepassing brengten de uit
vindingen der wetenschap dienstbaar maakt
aan hare helsche raadslagen.
Deze party ontleent haar naam aan de
anarchie (regeeringloosheid) waarvoor zij
zegt te vechten. Zy dankt haar beteekenis
aan een Rnssisoh officier, Bakoenine ge
naamd, die in 1847 wegens zijn heftige
pleidooien vee* de vrymaking der Polen,
nit Parijs verbannen werd, terwijl zyn
bezittingen ter waarde van 3 miljoen roe
bels in Rusland, aan den staat kwamen.
Gedurende het rumoerige jaar 1848 nam
hy in onderscheidene steden van Europa
aan versohillende oproeren deel.
In Dnitschland, Oostenrijk en Rnsland,
werd hy vervolgens tot de doodstraf ver
oordeeld, waarvan hy telkens gratie wist
te verkrygen, totdat hy eindelijk door het
laatstgenoemde Rijk naar Siberië werd
verbannen.
Vandaar ontsnapte hy naar China en
kwam in 1861, tot aller verbazing, in En
geland aan, waar hy 'tweer opnam voor
zyn Polen en de revolutionaire bewegingen
in alle landen steunde.
Hy eindigde zyn rusteloos leven in Zwit
serland.
In zyn „Revolutionaire Catechismus"
lezen wy
„De revolutionair is een gewijd mensch,
hg heeft geene persoonlij ke belangen geen
gevoelens, geen neigingen, geen eigendom
en ook geen naam.
Alles wordt door hem in beslag geno
men door éèn eenig uitsluitend belang, één
eenige gedachte, één eenige hartstochtde
revolutie.
In het diepst van zyn wezen niet slechts
in woorden, maar inderdaad, heeft hy vol
komen gebroken met de burgerlijke orde,
geheel de beschaafde wereld, de wetten,
de gewoonten en de algemeen erkende
zeden der wereld.
Een revolutionair ziet af van de weten
schap dezer wereld, die hy voor de vol
gende geslachten afschaft. Hy kent slechts
ééne wetenschapde verwoesting.
Hond tegen zich zeiven, moet hy het
ook tegen anderen zyn, alle gevoelens van
toeneiging, ver weekelij kende gevoelens
van verwantschap, van vriendschap, van
dankbaarheid moeten in hem door den eenigen
en kouden hartstocht van het omwentelings-
werk verstikt zyn.
Dag en nacht moet hg éen enkele ge
dachte hebben éen eenig doel, namelijk
de onverzoenlijke verwoesting.
Terwijl hy kond en onophoudelijk dit
doel vervolgt, moet hy bereid zyn, zelf
onder te gaan en allen, die hem in dit
doel hinderen, met eigen handen om te
brengen.
Hy mag niet terugschrikken voor de
verstoring van eenige positie (dat is ook
niet voor koningsmoord(van geen band,
geen mensch die deze wereld toebehoort.
In de overtuiging, dat de vrymaking en
het gelnk des volks slechts kan worden
bereikt door eene alles verwoestende volks
revolutie, zullen de verbondenen alles aan
wenden om het ongeluk en de ellende te
vergrooten j om het geduld des volks nit
te putten en het tot algemeenen opstand
aan te hitsen.
Onze zaak isde schrikkelijkevolstandige
Onverzoenlijk» en algemeene verwoesting."
Met dat denkbeeld van „onverzoenlijke
verwoesting" zijnde volgelingen van dezen
gedachten Pool het eens.
Dit bewyst onder anderen het besluit
van het anarchistisch congres, reeds in
Juli 1881 te Londen genomen, dat voor de
vernietiging van VorstenMinistersGeeste
lijkenadellijke heeren, gr oote Kapitalisten en
andere dergelijke personen elk middel
geooeloofd" is.
Dit bewijzen niet minder de moorden
en moordaanslagen door aanhangers dezer
party gepleegd en toegejuicht.
De anarchistische „party" heeft haar aan
hangers in alle landen.
Zy is een cosmopolietische party.
Aan het denkbeeld van een vaderland
zijn de zwervers die tot haar behooren,
reeds lang ontwassen.
Overal is hun land, waar maar „broe
ders" rondloopen en waar gekroonden en
andere rijken der aarde wonen, welker le
venslicht zij zich geroepen achten uit te
blazen.
Die party telt ryken en armen, ouden
en jongen, aanzienlijken en geringen on
der hare leden, professoren en handwerks
lieden, geleerden en onkundigen.
In Amerika is haar hoofdzetel.
Maar ook in Italië telt zij hare aan
hangers by duizenden. In Spanje, in Frank
rijk en België zijn zy ook in grooten ge
tale. In Zwitserland, het broeinest van het
anarchisme, zijn zy het gevaarlijkst. Daar
toch heeft het anarchisme de harten der
wetenschappelijke wereld vervulddaar
biedt een liberale regeering aan alle uit
geweken moordenaars schuilplaatsdaar
krijgen de studenten de anarchistische be
schouwingen over staat- en staathuishoud
kunde rechtstreeks van hunne leermeesters
te hooren.
In Zwitserland is het socialisme opper
machtig en van 't socialisme tot 't anar
chisme is maar éene schrede.
Professor Reichel te Berlijn is een hoog-
leeraar met sterk anarchistische neigingen.
Te Zurich is dr. Schmidt, die in Duitsch-
land zich nergens als privaat docent ves
tigen mocht, wegens zijne politieke ge
voelens, hoogleeraar en geeft college in de
reeds lang door professor Treub ten onzent
afgemaakte „waardetheorie".
Aan de universiteit te Nenchatel werd
de beroemde dierkundige Elysée Reclus
tot professor benoemd, niettegenstaande
een ieder wist dat hij anarchist is. Hij
bedankte omdat bij met het oog op zijn
groot werk er geen tijd voor had. Maar
hy beval zyn geestverwant, secretaris en
vriend Metchnikof in zyn plaats aan, met
het gevolg dat deze benoemd werd.
Deze nam de benoeming aan doch legde
den curatoren nog eens voor dat hij was
lo atheïst2o anarchisten 3o nihilist
zoodat zij wel moesten weten wien zy
kregen.
Curatoren vonden echter hierin geen
bezwaar, en zoo werd deze „atheïst, anar
chist, nihilist" professor.
Is het wonder dat in zulk een land de
anarchistische denkbeelden zoo welig tieren;
de anarchisten zoo gaarne er rondwandelen
dat een Luccheni zich daar de Keizerin
van Oostenrijk tot slachtoffer kwam kiezen.
Dat er verband bestaat tusschen den
afval van den hoogen God en de ontwik
keling dezer '(nieuwe denkbeelden behoeft
niet afzonderlijk meer opgemerkt.
Ongeloof en revolutie zijn altijd samen
opgetrokken.
Groen heeft in 1846 al voorzien wat
wy nu zien gebeuren.
Hij heeft by de ontwikkeling der libe
rale denkbeelden tegen de uitspattingen
der anarchisten gewaarschuwd.
Het bekende trapje:
Conservatisme.
Liberalisme.
Radicalisme.
Socialisme.
Anarchisme.
Nihilisme
is van hemen dat hy goed gezien heeft,
bewijzen de feiten.
En de stelselmatige verlroekening van
den levenden God zal de stelselmatige
ondermijning van bet gezag en in onze
dagen zelfs van het leven <br vorsten en
andere overheidspersonen al meer ten ge
volge hebben.
Met te toornen op de aterlingen die 't
leven der vorsten bedreigei, is men er
niet. Het kwaad moet in dtn wortel aan
getast.
Het is't neutralisme der sholen dat hier
en elders 't zaad heeft aangdragen, waar
van de opbrengst thans met mile schooven
door de kinderen der resolutie wordt
geoogst.
Weet gij wat de anarchisten willen?
Deroulède beeft het in de Fransche Ka
mer eens zeer geestig opgemjrkt dat hun
programma is nte leven zondei werken en te
dooden zonder vechten".
Droomers onder ben spreien wel van
een maatschappij, waar de menschen in
harmonie zullen leveu en gein wetten van
noode zullen zijn, doch ho> de denkers
onder hen zich deze maatschppy denken
schijnt hun zeiven tot nog toi niet bekend.
In éen punt komen zy (vereen, deze
omkeerders der maatschappij. Zij haten de
bourgeois wereld en trachten door woord
en geschrift, door dynamiet in dolk daar
van 't bewijs te leveren.
Naar een vast plan werkten zij tot nog
toe niet. Meer negatief dan positief was
tot nog toe in Europa hun iptreden.
In Amerika is echter eenigejaren geleden
eene proclamatie verschenen die 't ver
moeden wettigt dat zy wel pen vast plan
sckynen te hebben.
Deze proclamatie, zoo heet het, zal afge
kondigd worden op den dag tan den alles-
overweldigendenalgemeenen opstand of
omiventeling"zooals aan het hoofd daar
van te lezen staat.
Den korten inhoud dier prcclamatie laten
wij hieronder volgen en hierbij vestigen
wij in de eerste plaats de amdacht op de
middelenwaardoor men het doel wenscbt
te bereiken.
„In iedere gemeente waar het volk over
wonnen heeft, zullen revolitionaire com
missies bijeenkomen, welk) de bevelen
van het revolutionaire legtr zullen uit
voeren. Alle werklieden zullen gewapend,
alle gezagkebbenden, hetzij keizers, konin
gen of presidenten, omgebracht worden.
Terzelfder tijd zullen de vijtnden des volks
in grooten getale vermoord worden.
„In alle gemeenten worden opstanden
verwekt, de oorlog kan serst eindigen,
wanneer de vijand tot den laatsten man
gedood is. Alle eigendom gaat aan de ge
meenschap over. Totdat eer harmonische
orde van zaken ingesteld ztl zijn, zal alle
schuld vervallen, zullen alle in pand ge
geven voorwerpen aan den eigeuaar terug
gegeven en zal geen woniighuur betaald
worden.
„De gemeenschap versciaft een ieder
de noodige levensbehoeften, totdat allen
werk zullen hebben. Een gemeente welke
levensmiddelen te over heeft, zal bet
overschot geven aan eene gemeente, waar
te weinig is. Vakvereenigingen zullen
opgericht worden, wien ille fabrieken,
gereedschappen, grondstoffen enz. zullen
behooren. Dit is de grondslag, waarop
de nieuwe maatschappij spgebouwd zal
worden.
„De gemeenschap ontvangt de geprodu
ceerde goederen en houdt daarvan uitdee-
ling. Scholen ook voor volwassenen
moeten opgericht worden. In de kerken
zal men den godsdienst der waarheid en
der kennis verkondigen.
„Wetboeken, strafregisters, contracten en
dergelijke stukken worden verbrand. De
gevangenissen worden geopend, leger en
politie worden afgeschaft. Wie zich ver
zet, wordt gedood."
Zoodanig zijn de middelen waardoor de
anarchisten hun doel hopen te bereiken,
een rechtvaardige maatschappij te
stichten. De proclamatie geeft verder een
beschrijving van de inrichting dier maat
schappij.
„De maatschappij zal bestaan uit onaf
hankelijke gemeenten, welke door een
reeks verbonden, uit vrijen wil aangegaan,
bijeengehouden zullen worden. Yan tijd
tot tijd zal het volk zonder onderscheid
van geslacht, bijeenkomen om over zaken
van algemeen belang te beraadslagen en
hen aan te wijzen, die het geschikt acht
om hunne besluiten uit te voeren.
„Het onderscheid tusschen de steden en
het platteland moet vervallen, de huur
woningen en de nauwe straten moeten ver
dwijnen, om plaats te maken voor flinke
woningen omgeven door tuinen, bewoond
door een groep menschen, welke te zamen
zullen huishoudea, om hun comfort zooveel
mogelijk te vermeerderen.
„Privaat eigendom bestaat niet, alles
behoort aan de gemeente, van wie ieder
de levensbehoeften kan verkrygen, welke
hij verlangt. Het totaal der aanvragen
zal de te produceeren hoeveelheid bepalen.
Allen, zoowel mannen als vrouwen, hebben
een aandeel in de productie, met behulp
vau machinee en de scheikunde zal de
arbeid tot op een minimum beperkt
worden, zoodat het grootste deel van den
dag metgenoegens doorgebracht kan worden.
„Enkelen moeten hun vrijen tijd aau
hun medeburgers wijden en een werkzaam
aandeel nemen in het algemeen bestuur
anderen zullen zich nuttig maken door
het schrijven van boeken of het houden
van lezingen, weer anderen kunnen lessen
aan de Hoogeschool bijwonen, welke voor
allen toegankelijk zal zyn. Scholen voor
de ontwikkeling van schilders, beeldhou
wers en musici moeten in het bijzonder
aangemoedigd worden.
„Zij, die van kinderen houden en vrou
wen zullen de onderwijzers van beroep
moeten bijstaan bij het onderwijzen van
het opkomend geslacht. Het onderwijs
wordt gegeven in ruime luchtige lokalen,
zoo mogelijk in de open lucht. Ten einde
lichaam en geest gelijkmatig te ontwikke
len zullen de lessen afgewisseld worden
door spelen en lichaamsoefeningen.
„In schouwburgen en concertzalen moe
ten allen vryen toegang hebben, de artisten
zullen door de gemeente beloond worden.
„Iedere man zal vry zyn in de keuze
van een levensgezellin."
De proclamatie eindigt met de schoon
klinkende belofte, dat in de nieuwe maat
schappij alle ellende, misdaad, onrecht
vaardigheid eu wat dies meer zij ver
dwenen en de tijd aangebroken zal zijn
om inderdaad van het leven te genieten.
Hoe men het echter aanleggen zal de
menschen zoo te veranderen dat zij voor
zulk een maatschappij geschikt zijn,
vooral nadat men eerst vreeselijk heeft
gemoord en dus wraakzucht heeft opge
wekt dat schijnt nog het geheim der anar
chisten.
Yan dezen „geluksstaat" zijn wij geluk
kig nog verre.
Maar eerlijk gezegd, wie deze proclamatie
leest zal moeten bekennen dat meer dan
een artikel op dit program reeds lang een
aanzienlijke plaats beslaat op 't program
van hen die niet gaarne voor anarchisten
of socialisten zouden gehouden worden.
Wanneer men de „godsdienst" leest ge
lijk de Biihlers e. s. die uitstallen in hunne
geschriften, dan begrijpt men hoever het
met de godsdienst in de kerken reeds ge
komen is.
De liberale afschaffers van het leger zijn
nu reeds legio, evenals de tegenstanders
van wetten en politie.
De onderscheiding tusschen steden en
dorpen liet Thorbecke reeds een halve eeuw
geleden vervallen.
Afschaffing van privaat eigendom is ook
al geen privaat eigendom meer van de
socialisten.
Kosteloos onderwijs en dito vermaak is
een liberaal begrip, waarover men al niet
eens meer twisten wil.
Het vrije huwelijk, hoe menigeen die
gruwt van anarchisten, brengt deze droeve
leer niet schaamteloos in toepassing en hoe
menig eerlijk liberaal droomt zelfs nog niet
den schoonen droom mee van eentoestandvan
vrede en geluk, die 't onbeperkte levensge
not zal vergezellen, zoodra maar deze on-
gerechtige maatschappij zal voorbijgegaan
zijn-
En dat ook zelfs de parlementaire socia
listen geen baar beter zijn, dat bewijzen
nitdrakkingen als onder anderen eenige
jaren geleden door Troelstra gebezigd zyn in
een protestmeeting van den Bond „Steeds
voorwaarts."
„Wat zullen we er tegen doen? Geweld
kunnen we nog niet gebruiken, niet omdat
we dat te gemeen viuden, maar omdat we
nog niet sterk genoeg zijn. Konden we
de spoorwegmaatschappijen met dynamiet
iu de lucht laten springen, dan zou dat
natuurlijk een heele omkeer teweeg bren
gen."
Nog eens zij 't gezegd.
Niet met te toornen tegen de anarchisten.
Maar met 't anarchisme in onze naaste om
geving, wie weet ook in ons eigen hart to
bestrijden, met recht en gerechtigheid te
betrachten, zullen wy de revolntie in dezen
meest stuitenden vorm kunnen tegenhouden.
En dan tegen de Revolutie het Evan
gelie, blijft de beproefde lens waaronder
wy in dezen strijd optrekken.
Een leus voor 't leven, een leus zelf
leven. Dit laatste vooral is noodig om eiken
vijand, van binnen en vau buiten, te weer
staan.
DE TROONREDE.
De Koningin beeft haar eerste troonrede
gisteren uitgesproken.
Gelijk de lezers weten moet iederen
derden Dinsdag in September de Yorst
des lands de zitting der Staten Generaal
openen.
Als alle jaren geschiedde dit thans ook
met eenige plechtigheid en onder toejui
ching van tienduizenden buitenstanders,
zoo stadgenooten als menschen van bniten.
De belangstelling was zelfs grooter, de
wijl de Koningin voor 't eerst zelf de troon
rede uitspreken zou.
De Koningin reed in de glazen koets
met de Koningin Moeder, naar de verga
derzaal der tweede kamer, waar 't meeren-
deel der leden van beide afdeelingen der
staten generaal, in ambtscostnum, bijeen
waren onder voorzitterschap van den voor
zitter der eerste kamermr. v. Naamen,
om de Koningin te ontvangen.
Alleen de heeren Pyttersen, Heldt, Nol-
ting en Ketelaar waren in zwarten rok,
de drie geestelijken: dr. Schaepman, dr.
Everts en dr. Nolens hadden de priestertoog
met langen mantel aangetrokken.
De galerijen waren bezet met dames en
heeren uit allerlei stand. Een der loges
was ingenomen door de Indische vorsten
den sultan van Siak, den prins van Solo
en de prinsen van Keetei, allen in hunne
rijk met goud geborduurde tunica's.
Nauwelijks drong het eerste saluutschot
tot de zaal vol beweging en levendigheid
door, of de zon brak door de giazen lan
taarn, met hare stralen het goud der uni
formen doende glinsteren in haar vroolijk
licht.
Weinige oogenblikken daarna openden
zich de middendeuren de kamerheer cere
moniemeester trad binnen en kondigde de
komst der Koningin aan.
Aller oogen zyn naar den iDgang gericht.
Eerst trekken de kamerheeren en groot-
waardigheidsbekleeders van het hof naar
hunne plaatsen ter weerszijden van „den
troon dan nadert de opper ceremoniemeester
en onmiddellijk achter hem de Koningin.
Zij is binnen geleid door eene commis
sie nit de beide kamers, bestaande uit de
heeren Viruly, Merkelbach, v. Pallandt,
'Alberda en Pijnacker Hordijk leden dei-
eerste-, Mackay, v. d. Borch, Har'togh,
Harte, Travaglino, Houwing,Veegens,
Conrad en Hennequin van de tweede Kamer.
Vriendelijk neigend naar beide zijden
