NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Saferifag 80 lull
fmaaffde laatgang.
CHRISTELIJK- sr
HISTORISCH
De twee pendanten.
Ho. 128. 1898.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Coes. Euphonia zal Dinsdagavond te
8 ure op de tent op de Groote Markt ter
gelegenheid van den verjaardag der Ko
ningin-Regentes het volgende programma
uitvoeren 1. Volksliederen 2. Au pas
camarade8, marsch van Benoodt3. Ouver
ture zu Berlin, Wie er weint und lacht
van Conradi4. Intermezzo Russe, van
Francke 5. Le pré aux clers, fantaisie van
Hérold. Pauze. 6. Au Vallée d'Aran, fan
taisie pastorale de Mahay 7. Donauwellen,
wals van Ivanovici8. Envélo, fietsgalop
van Mahay; 9. Le Voyage en Chine, par.
Mullot10. Volksliederen.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Volgens belofte geven wij hieronder de
heide Aaltensche strooibiljetten. Het eerste
is 't antirevolutionaire; het laatste ghet
liberale biljet.
Kiezers van Atnbt-Doetinchem
Donderdag a. s. 30 Juni wordt ge weer
ter stembus geroepen. Flink hebt ge u
gehouden bij de laatste stemming, nog meer
krachtsinspanning zal er uwerzijds gevergd
worden bij de herstemming. Mannen ver
saagt niet. Wees wakker en op uw post.
Nogmaals wijzen wij u op het groote
belang der a. herstemming. Zult gij de
liberalen hun zetels laten behouden Om
de wille van u zelf en van uwe kinderen
bidden wij u kies toch nooit een liberaal
Als het uw vurig verlangen is, dat uw
kinderen wandelen in uw voetspoor, dat zij
het dierbare kleinood, den bijbel, zullen
gebruiken als hun riohtsnoer op den levens
weg, als ge nog liefde voelt voor uw kerk,
kies dan nooit een liberaal, blijft ook niet
thuis, want dan steunt gij ze toch, maar
kies de antirevolutionnairen Te Gussinklo
en Te Winkel.
Het liberalisme heeft gebroken met de
kerk. De liberalen hebben het bewerkt
dat van denzeltdeu preekstoel waarop Gods
naam met eerbied en ontzag genoemd wordt
ook Godslasterlijke taal mag verkondigd
worden zonder dat ge dit beletten kunt.
In uw kinasche jaien, op school, mocht
er gebeden worden, het licht van Gods
Woord werd op den kandelaar geplaatst,
men vertelde u van Gods wonderdaden.
De liberale staat moet uw kinderen niet
opvoeden, niet beschermen, neen, gij moet
ze beschermen tegen den staat. Eerst zal de
staat uwe kinderen opvoeden tot alle chris
telijke en maatschappelijke deugden en aan
kunnen ze de maatschappij in. De maat
schappij waarin de liberale regeering de
schandhuizen in stand houdt, waarin men
uwe zonen lokt, die rein van huis ziju
gegaan; straks komen ze in de kazerne en
de liberale regeering tapt zelf jenever
voor uw jongens inde cantine en strijken
de centen der landskinderen voor dat
vergif in de schatkist. Gaan ze naar Indië,
dan verkoopt diezelfde regeering opium
aan hen alsof de jenever alleen hen nog
niet vroeg genoeg ten verderve sleept. De
liberale regeering duldt het, dat in liberale
bladen advertenties geplaatst worden, die
gij niet onder de oogen uwer dochters durft
brengen. Advertenties, waaruit kinderen
leeren, dat ze een groote last zij n voor
hun ouders, en waarin het den ouders wijs
gemaakt wordt, dat ze nog minder zijn dan
een dier. Zij beelddragers Gods! O! Chris
tenen in Ambt-Doetichem, gij, die nog
met eerbied uw knieën buigt voor den
Koning der Koningen, gordt u aan om te
strijden tegen een party, die in alles Christus
aanrandt.
Verban uit uw huizen die zedekwet-
sende, huichelende, satanisch spottende
bladen waardoor in de harten uwer kinde
ren al vroeg het zaad gestrooid wordt van
allerlei zonden. Zijn die harten van nature
al niet boos genoeg? Ban de liberalen
uit de regeering, tot ze niet meer plaat
sen bekleeden dan waarop zij recht
hebben.
Kiezers van Ambt-Doetinchem
Donderdag a. s-, 30 Juni, wordt ge weer
ter stembus geroepen. Flink hebt ge U
gehouden bij de laatste stemming, nog meer
krachtsinspanning zal er uwer zijds gevergd
worden bij de herstemming. Mannen ver
saagt niet. Weest wakker en op Uw post.
Nogmaals wijzen wij U op het groote
belang der a.s. herstemming. Zult gij de
twee leden uwer Hervormde Kerk hun
zetels laten verliezen. Om de vrijheid van
U zelf en van Uwe kinderen bidden
wij U, kiest toch nooit een Dolee-
rende of Kuyperiaan. Als het Uw
vurig verlangen is, dat Uw kinderen zul-
en blijven wandelen in Uw voetspoor;
dat zij het dierbaar kleinood, den Bijbel,
onvervalscht zullen mogen blijven gebrui
ken als ge nog liefde gevoelt voor de
Kerk Uwer vaderen, kiest dan nooit man
nen als te Gussinklo en te Winkel, die,
door de hulp der Roomschen aan te nemen,
later naar de pijpen van Rome zullen
moeten dansen, maar kiest de twee leden
Uwer Hervormde Kerk.
Mr. W. D. Bosch en B. J. Manschot.
De doleerenden hebben gebroken met de
Nederlandsche Hervormde Kerk. De do
leerenden hebben het bewerkt dat van den
zelfden predikstoel, waarop Gods naam met
eerbied en ontzag genoemd wordt, ook taal
mag verkondigd worden, die scheuring,
twist en tweedracht brengt onder de huis-
genooten des geloofs, tot groote vreugde
van Rome, Denkt aan de Paneelzagerij in
de Nieuwe Kerk te Amsterdam, aan de
troebelen te Aalten, aan de vechtpartijen
op de Vein we enz. En zal ook in het Ambt
niet binnenkort een doleerende Kerk ver
rijzen ten einde scheuring te brengen in
de Hervormde Gemeente
Rome en de Doleerenden zullen Uw
kinderen niet opvoeden, niet beschermen.
Neen, gij moet ze beschermen met al de
kracht die in U is, tegen de schadelijke
invloeden, die van dit schandelijk Mon
sterverbond uitgaan.
De haat van de Doleerenden is zóó groot,
dat zij u in hun strooibiljetten met leugen
achtige woorden, te schandelijk om hier
te herhalen, „opzetten tegen de Overheid"
welke ook zij in de eerste plaats eerbied
hebben te betoonen en gehoorzaam behoo-
ren te zijn.
Verbant uit Uw huizen die biljetten en
couranten, waarin de doleerenden hun God-
onteerende en de Overheid beleedigende
taal verkondigen, waardoor in de harten
Uwer kinderen al vroeg het zaad van haat
en nijd gestrooid wordt.
De aandachtige lezer oordeele nu zelf
aan welke zijde de grove leugen was.
Het liberale biljet heeft bij eene politieke
verkiezing kerkelijke hartstocht opgewekt,
en gelogen o. a. dat de liberale heeren „den
Bijbel behouden" en zorgen kunnen dat „geen
doleerende kerk verrijze".
Het antirevolutionaire biljet heeft, schoon
hier en daar met laakbare overdrijving en
generaliseering, de bekende fouten en gevaren
van het liberalisme in herinnering gebracht.
De Middelburgsche Courant door de
tegenovergestelde conclusie van hare Zutphen-
sche collega te beamen, waar zij aet libe
rale biljet ver boven 't antirevolutionaire
prijst, heeft hierdoor den goeden dunk om
trent haar fijnen politieken smaak, naar
onze meening, in zeerernstiggevaar gebracht.
Volgende week beginnen de vrienden
van Christelijk Schoolonderwijs hun rond
gang langs de woningen der voorstanders
en voorstandsters om een gift te vragen
eene uniegift voor de Christelijke
scholen in hunne woonplaats.
o, Dat wie kan toch veel geve.
De geldelijke nood onzer Scholen met
den Bijbel is zoo groot.
Van zeer nabij met enkele dezer scholen
in onze omgeving op de hoogte, wagen wij
't te verzoeken dat men toch vporal dit
jaar de hand niet gesloten houde, en de
broeders die zich gaven voor deze min
aangename taak om te bedelen voor hunne
en ook uwe scholen, met ruime giften
verblijde.
Onze scholen worstelen letterlijk ieder
jaar met stijgende tekorten.
Wat het Rijk aan subsidie geeft, wordt
by na geheel in verhoogde nitgaven voor
verbeterde inrichting en salariëering ver
smolten.
En om ook 'f hind van den arme van
dit onderwijs met den bijbel te doen genie
ten worden steeds grooter opofferingen ge
vorderd.
Helpe dan wie kan, en zegene de Heere
de gaven, de gevers, de geefsters, de
Scholen mot den By bel en eiken arbeid
ondernomen in Zijn naam
Het is eene Unie-collecte.
Om de Christelijke volksschool ver-
eenigt zich nog al wat den Christenmiam
draagt en oog heeft voor de gevaren die
de natie dreigen bij den afval welke in
Kerk en Staat en Maatschappij al wordt.
In de Haagsche tentoonstelling van vrou
wenarbeid is naar beweerd wordt, het femi
nisme aan 't woord.
Wij gelooven het ook.
Toch is er iets in dat ons aantrekt.
Trouwens bij de opening heeft mevrouw
Goekoop dit duidelijk doen uitkomen, en
de heer de Clercq uit Nnnspeet heeft het
deze week nog eens dunnetjes over gedaan.
Er zijn in Den Haag en elders duizenden
dames uit hoogere standen, wier leven ge
heel nutteloos voorbijsnelt.
Zij eten en drinken, luieren en hangen,
ergeren en vervelen zich, negeren hunne
omgevinglezen romans over vrije liefde
en zelfmoordkortom doen niets dat nu
eens tot verheffing van eigen stand of tot
heil van den naaste stekken kan. Zy leven
en verdwijnenen niemand mist haar.
Nu tracht „Vrouwenarbeid" de oogen
dezer dames te openen voor het breede
veld waarop zy o, zoo nuttig kunnen
worden.
Zy moeten aan 't werk gezet.
Zy kunnen heel wat tot stand brengen.
Zij moeten trachten wat de heer de Clercq
noemt „het conservatisme tegen handen
arbeid" te boven te komen.
Uit wat „Vrouwenarbeid" tentoonstelt
blijkt, hoeveel op dit gebied reeds gedaan
wordt en nog gedaan kan worden.
Natuurlijk gaan wij noch met het femi
nisme, noch met het sociaal coöperatisme
gelijk enkelen dit schijnen te dry ven, mee.
Doch de poging om de hoogere standen
op te heffen uit hunne hoogte men ver-
gunne ons dit averec'ntsche beeld om onze
bedoeling te verduidelijken uit hunne
hoogte van eigenwaan tegenover den han
denarbeid de wereld die zich verveelt
gezonde afleiding te bezorgenhet Buddhisme
te breidelen dat onder de liefelijkste voor
stellingen heele scharen van beschaafden
ten verderve voert, verdient hartelijke toe
juiching.
De standen tot elkander.
Het evangelie tot de verlichte heidenen.
Dit moet het gevolg worden van deze
„feministische" beweging van „Vrouwen
arbeid"
Zegenwensch aan H. M. onze Geëer
biedigde Koningin.
Beminde Vorstendochter, geliefde Koningin,
In naam van God dtieëenig zy biddend
(Uw begin;
En voor Zijn Troon gebogen, bidt Zyn
(gemeente meê,
Om wysheid, hHlp en krachten en om den
(waren vreê,
Om wysheid in 't regeerende taak is
(anders zwaar
Doch hulp en steun zyn boven, dat worde
(u steeds gewaar.
Doorluchtige Vorstinne zoek dan uw kracht
(by Hem,
Dan zal de God der liefde ook acht slaan
(op uw stem
Dan wordt door u genoten de vrêe die
(niet vergaat
Hij staat dan aan uw zyde, die God die
(nooit verlaat,
De Bonds God uwer Vadren, de Hoogste
(potentaat.
Als u gevaar mocht nadren, Hy kan en
(wil zulks doen,
Vertrouw op zijn beloften, Hy wil Zyn
(volk behoên.
Leef dan, beminde Vrouwe, gelukkig en
(tevrêen
In 't vriendelijk bewustzijn Vorstin en
(volk zijn een.
Leef lang, zoo wenschen allen, geliefde
(Majesteit,
Leef lang, o Koninginne, leef tot in
(Eeuwigheid
(Bovenstaande regelen vloeiden uit de
pen eener eenvoudige lezeres van ons
blad. Wy nemen ze op by uitzondering.
Red.
Een onbetaalbaar leuke zet uit de Jon
gelingsbode
„Menigeen zou de geschiedenis van den
Barmhartigen Samaritaan beter bevallen,
indien er maar niet in gesproken werd
van onkosten die later door hem vergoed
zouden worden".
Zy hy op niemand der onzen van toe
passing wanneer straks de collecte komt
voor de Christelijke School.
Het komt al!
Op de 53ste algemeene vergadering van
het Nederlaudsch Onderwijzersgenootschap
is 't wetsontwerp op den leerplicht ter
sprake gekomen.
Het hoofdbestuur, by monde van den
heer Zernike, besprak 't rapport te dezer
zake wat betreft den duur cn de controle.
Artikel 1, zegt hy, opent al dadelijk
den strijd. In plaats van den dertien
jarigen, verlangt 't Genootschap N. O. G.
den veertienjarigen leeftijd dat 't kind pas
van school kan.
Den ouders moet 't recht benomen wor
den hun kinderen midden in den cursus
van school te nemen, ook al ware de by
de wet gestelde leeftijd bereikt.
Feitelijk komt er dus voor vele kinderen
bijv. allen die na 1 Januari dertien jaar
worden, nog een jaar bij.
N. O. G. stelt voor dat artikel 1 ge
wijzigd worde, er moet in staan dat de
kinderen tusschen hun 5e en 14e levens
jaar 7 opeenvolgende jaren geregeld lager
onderwijs moeten genieten.
In plaats van 2 achtte men 1 tijdstip
van toelating voldoende.
De controle over het betrekkelyk school
verzuim, gelyk zy in dit wetsontwerp ge
regeld is, acht N. O. G. bepaald onuit
voerbaar.
Dit was ook van antirevolutionaire zijde
herhaaldelijk aangetoond.
Den arrondissements-schooiopzieners wordt
zegt N. O. G. een onmogelijke taak
opgedragen, hetgeen met voorbeelden wordt
aangetoond.
In 't wetsontwerp wordt voorts miskend
zegt N. O. G.wat de onderwijzer
tot dusver, veelal met succes, tot bestrijding
van het schoolverzuim heeft gedaan. Het
schoolverzuim neeait af, en dat is hun
werk. Wat zij noodig hebben is een auto
riteit die hun te hulp komt waar hun
gezag en invloed te kort schieten.
Het eerste onderzoek, de eerste macht
moet aan de onderwijzers blijven, daarna
kome 't gezag der autoriteiten.
Ja, het grootste gedeelte van de toe
passing dezer wet moet aan den onderwijzer
worden opgedragen. En dan er moet
deskundig schooltoezicht zyn, dat van zijn
werkkring het hoofddoel zijner bezigheden
maakt.
Wat dit zeggen wil, weet men wel.
Het versterkt ons in onze meening dat
van deze wet niets goeds komen kan, dan
eenige vette baantjes voor onderwijzers die
schoolopzieners zuilen worden.
LANDBOUW.
Vereeniging tot verbetering van het paar
denras in Walcheren en Bint Joosland.
Buitengewone algemeene vergadering van
Woensdag 28 Juli.
Bij eene zeer talrijke opkomst verklaarde
de heer H. J. E. Gerlach van Sint Joos
land dat hij, bij afwezigheid van den heer
G. Born, die hem deswege een telegram
gezonden had, de leiding der vergadering
op zich had genomen.
Die vergadering was belegd met het oog
op de omstandigheid dat een bericht was
ingekomen van Nieuwenhuijzen, bij wien
zooals men weet, de hengst „Lion Beige"
gestald is, dat hij zich niet langer met
de stalling van den hengst wilde belasten,
omdat deze zeer humeurig en derhalve
niet goed te regeeren was.
De Commissie van Toezicht had de zaak
onderzocht en was tot de conclusie geko
men dat eene verander.ng in de stalling
zeer gewenscht was, omdat de hengst dien
men er bij Nieuwenhuijzen voor had, niet
goed verzorgd werd.
Met het oog hierop stelde de voorzitter
voor dat de vergadering mede een besluit
zou nemen dat verandering gewenscht was
en middelen zou beramen om tot die ver
andering te geraken.
Al dadelijk verhieven zich talrijke
stemmen tegen dat voorstel en de heer
Mesu maakte zich tot tolk der tegenstanders
door te verklaren dat hij niet met het
voorstel kon medegaan. De heer Born had
op zich genomen den hengst voor een vol
jaar te stallen. In zyn oog was dus de
heer Born de verantwoordelijke man en
vond hij het minstens vreemd dat de heer
Born hier niet verschenen was om zich te
verantwoorden.
De voorzitter antwoordt hierop dat de
Commissie van Toezicht de verantwoorde
lijkheid van den heer Born niet van toe
passing vond, nu deze heer zijne hofstede
overdeed aan Nieuwenhuijzen. In het belang
van het dier zeiven moet zij op spoedige
verandering blijven aandringen.
De heer Mesu persisteert echter by zijn
gevoelen dat de heer Bom hier wel dege
lijk de verantwoordelijke man is »n stelt
voor de vergadering te verdagen om den
heer Rorn iu staat te stellen zich te
komen verantwoorden.
De heer Nieuwenhuijzen verklaart hier
op den hengst niet langer te willen houden
dan tot aanstaanden Maandag en de Com
missie van Toezicht deelde bij monde van
den Voorzitter mede dat zij, zoo geene
verandering tot stand kwam, ha ir mandaat
zou neerleggen.
Dit alles, herhaalt de heer Mesu, zyn
zaken die de vergadering niet regardeeren;
dat Nieuwenhuijzen den hengst wil op
ruimen is eene zaak die alleen den heer
Born regardeerthy betreurde het zeer
dat deze niet hier tegenwoordig was en
handhaaft zyn voorstel om de vergadering
te verdagen ten einde hem alsnog in de
gelegenheid te stellen zich te verantwoorden.
Van alle kanten volgde op die woorden
een langdurig applaus, zoodat de voorzitter
wel genoodzaakt was voor te stellen de
vergadering te verdagen tot den volgenden
Donderdag, om dan met of zonder den
heer Bom een besluit te nemen.
Dit voorstel werd met algemeene teeke
nen van goedkeuring ontvangen en nadat
de heer Voorbeytel nog aan de vergadering
had medegedeeld dat de heer Urchard zich
bereid verklaard had den hengst te stallen op
dezelfde voorwaarden als de heer Bom,
ging men uiteen.
Bij herstemming is Dinsdag tot lid
van den raad te St. Philipsland gekozen
de heer J. A. Stols (aftr.) met 90 stemmen.
De heer Th. A. Boudeling had er 50,
