NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
J. BOS A.Jz.
Ho. 118. 1898.
Metofag 25 funi.
ftiMaCfrfe Jaargang.
RECHTSZAKEN.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Buitenlandsch Overzicht
ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,02 6.
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Zij die zich met I
Juli a. s. op ons blad
abonneeren, ontvangen de nog
voor dien datum verschijnende
nummers gratis.
De Zeeuw blijft ook voor de her
stemming van WOENSDAG 29 JUNI,
a. s. voor het kiesdistrict Vlissingen
de candidatuur steunen van
candidaatder antirevolutionaire kies-
vereenigingen.
Blijkens advertentie in ,t no. van heden
hebben de Antirevolutionairen in Hulst
besloten hunne heide candidaten voor de
aanstaande herstemming opnieuw aan te
bevelen.
Ons advies kwam te laat, naar wij ver
nemen. De beide kiesvereenigingen hadden
reeds na vergeefsch overleg een besluit ge
nomen.
De antirevolutionairen hebben hierdoor
kans om een zetel te winnen verspeeld.
Had 'taan ons gestaan wij hadden ge
adviseerd te stemmen Heemskerk, Rompu,
Moerdijk.
Laat nu toch vooral niemand der onzen
thuis blijven en zoo men een derde stem
toch mocht willen uitbrengen, dan doe men
'top een der beide bovengenoemde aftre
denden.
In geen geval Van Deinse
Integendeel de eer der vlag, en onzer can
didaten vordert dat niemand achterblijve,
opdat hun stemmencijfer toch zoo groot
mogelijk zij.
De liberalen hebben hij de herstemmin
gen wel veel van het bedreigde in Noord
Holland behouden, toeh hebben zij nog
enkele zeels moeten verliezen.
Zij wonnen Haarlem, waar, dank zij de
hulp der Christelijk hiBtonschen, mr. de
Kanter den aftredenden katholiek Van
Waterschoot met een meerderheid van 300
stemmen verdrong. Zij behielden van Am
sterdam de districten I, II, IV en VI,
dit laatste met een meerderheid van slechts
68 stemmen, dank zij den steun der chris
telijke historischen die ook baron Roëll
hielpen herkiezen.
Zij verloren echter district VII waar
Hovy (a.) en Sutorius (k.}, en district
VIII waar van Ontersterp (k.) gekozen zijn.
In district IX hielden zij met de radicalen
elk een der beide zetels bezet en bleven
de heeren Bijleveld (a.) en de Bont (k.)
met 600 stemmen in de minderheid.
In Enkhuizen verloren zij een zetel aan
den antirevolutionair, het oud-lid Sluis
doch de katholieke candidaat Buis even
eens oud-lid; (beiden werden reeds voor
enkele jaren uitgeworpen) bleef rnim hon
derd stemmen in de minderheid.
Datzelfde heeft ook te Doesburg bij de
verkiezing voor de Geldersche staten van
begin dezer week plaats gehad; waarover
de Roomsehe pers, en met rëcht, zeer ont
stemd is.
Het is inderdaad te betreuren dat bij
afspraak om eikaars candidaten te steunen,
men op een deel, zij 't ook een gering
deel slechts, der antirevolutionairen niet
aan kan.
De leiders doen echter te zeer hun best
om hun hiervan een verwijt te maken.
Bovendien toont de uitslag in Amster
dam, waar de antirevolutionairen, ondanks
de tegenwerking der christelijk historischen,
in 2 districten een katholiek in de staten
hielpen brengen, dat ook aan onze zijde
zin voor trouw aan de afspraak meer
levendig wordt.
In Den Helder behielden de liberalen
hun zetels, met 1800 stemmen, terwijl de
heeren Staalman en Oosterhaan met 1400
en 1100 stemmen in de minderheid bleven.
In Friesland verloren de liberalen nog
een zetel te Franeker aan de antirevoluti-
nairen en in Overijsel een zetel te Al-
meloo aan de radicalen.
In Enschedé behielden zij 't veld, on
danks de krachtige bestrijding der antire
volutionairen en Roomschen wier candida
ten over en weer getrouwelijk gesteund,
slechts 20 stemmen verschilden, de anti
revolutionair bekwam 2746, de katholiek
2723.
De liberale pers is in de wolken over
den uitslag. Een uitslag notabene waarbij
meer verloren dan gewonnen werd.
Een vreugde die men aan een geslagen
tegenstander gaarne gunt, doch welke tevens
niet pleit voor diens krachtsgevoel.
Er is iets comisch-tragisch in de speling
van de stembus, met het afgetreden staten
lid voor Vlissingen graaf v. Lijnden.
In Juli '79 gekozen na heftige bestrijding
door de 3f iddelburgsche Crt. en aanbeveling
van „Eenige Kiezers" en Het Zuidenwerd
hij in Mei 1880 herkozen, schoon geen
enkel blad of vereeniging hem aanbevolen
had, hij bekwam daarbij meer stemmen
dan Snijders, doch minder dan D. A. Dron-
kers, zijn liberale mede aftredenden.
In Juli 1886 werd hij evenmin officiéél
aanbevolen en moest hij zijn plaats inruimen
voorden antirevolutionair de Wolf; deze
echter bedankte en toen werd hij officieus
door beide partgen opgeraapt, nagenoeg
zonder strijd opnieuw gekozen.
In Juli 1892 werd hij, ondanks 't ge
mis van eenige aanbeveling met de meeste
stemmen herkozen.
Thans, Juni 1898, onder dezelfde om
standigheden, doch met uitgebreider kies
recht en in een tijd die met grootere be
slistheid tot kleur bekennen dringt, bracht
hij het slechts tot herstemming.
Tot herstemming met een antirevolutio
nair, wien wij boven hem, spijt zijn kennis
en dienstjaren, om des beginsels wille en
dewijl wij ook op politiek terrein 't land
't best gediend achten door mannen die
Groens beproefde opvatting omtrent den ze
delijken band met de kiezers deelen, verre
weg en met groote beslistheid de voorkeur
geven!
Uit den verkiezingsstrijd.
De liberalen staan tegenover de zwarte
bendeen de liberale partij behoeft
geen jonge broekjes aan te bevelen, die
pas van school komen.
Doorenbos te Middelburg.
Personen die sleehts verdeeling en af
scheiding in kerk en school trachten te
bewerken, die slechts schijnen te bestaan
om hunne medeburgers te pesten, behooren
dan ook niet in de provinciale colleges.
De Hoeksche Waard, liberaal
blad voor Dordrecht en omstreken.
Waar zoo een ex-predikant spreest en
een journalist schrijft, verwondert 't niemand
meer dat een professor de Groningsche
hoogleeraar Hecker aan 't adres van
Kuyper en Lobman indertijd de volgende
liefelijkheid diohtte
Geen dwepende Alexanders,
Geen Brammen vol venijn
Verdienen Nederlanders
Te heeten of te zijn.
Overmoed en kleingeloof.
In onzen modernen rechtsstaat is plaats
voor iedere eerlijke overtuiging, juist om
dat hij, de Staat, den godsdienst als indi-
vidueele gemoedszaak, opvat, behandelt en
eerbiedigt. Ruimte is daarin tot zelfs voor
het theologisch krakeel, waarmede de pre
dikers der liefde niet ophouden elkander
en anderen te verdedigen. Doch waar de
o zoo lieflijke en verdraagzame verkondi
gers van onverschillig welke orthodoxie zich
vermeten de hand naar den staatsteu-
gel uit te strekken, daar voegt een onbe
wimpeld en krachtig grond wettelijk verzet.
Verzet met het woord zoo 'tkan, en zoo
lang het kan (verzet) met de daad, zoo
het moet. Levy, 1884.
Mocht men er in slagen de Eerste Ka
mer om te krijgen, niet minder dan het
bestaan van den rechtsstaat zou er
mee gemoeid zijn. De strjjd is van liberale
zijde niet gezocht doch haar opgedrongen.
Thans te luisteren naar eischen van even
redige vertegenwoordiging, zou zelfmoord
zijn. Levy 1898.
In dat „staatssteugel" en „rechtsstaat"
ligt iets Levytisch, overigens is het con
trast nogal groot.
De liberalen die vrijwillig op
nonactiviteit zich stellen, moeten
hun eigen verantwoordelijkheid
dragen.
Lett (20 Juni '98).
In de Telegraaf komt de navolgende
mededeeling voor. Zij is klaarblijkelijk van
een „liberaal", doch juist hierom niet te
minder belangrijk.
Wat bewijst de uitslag der verkiezingen
voor de Provinciale Staten en wat zal hy
Donderdag a. s. bewijzen Niet dat de lib.
partij zwakker werd, maar dat de liberale
wetgeving impopulair werd.
De Drankwet verminderde geenszins
het drinken maar bemoeilijkt en benadeelt
alleen dedrankslijters. De militie-
wet bleet voor het blijvend gedeelte de
n ummerverwiss elaars handhaven
en dus in zake sociale rechtvaar
digheid inconsekwent. Die wet zal de
zonen der rijken geenszins treffen.
En nu 1 e e r p 1 i c h t. Die wet zal het
schoolverzuim niet doen afnemen, zal schrik
kelijk kostbaar zijn en alleen de ouders,
die hun kinderen goed opvoeden bemoeilijken.
En meer dan dat. Hoe zal zjj de nering
doenden treffen
Stel u voor een kind van een winkelier
krijgt de mazelen.
Een verstandig geneesheer glimlacht over
de besmettelijkheid van mazelen eu nog
meer over de averechtsche uitwerking van
de wet op de besmettelijke ziekten. Hij weet
er alles van en bemoeilijkt den nijveren
burger niet. Maar leerplicht zal hut
kleinste mazeltje constateeren. De winkelier
krijgt al zijn kindertjes van de school
tehuis en en een briefje aan de deur
met „mazelen" er op, hetwelk juist binnen
6weken zjjne nering doet verloopen.Leerplicht
is tyraniek, despotisch en door-en door-oc-
Hollandsch. Men besüyde schoolverzuim op
andere wijze, niet door onze nationale vrij
heid, ons nationaal karakter en den nijveren,
burger te treffen. Groote maatschappijen
krijgen geen „mazolen", de kleine winkeliers
wel.
Dat is het wat de liberale kiezers gevoeld
hebben. Zu hebbon niet op den tegenstan
der gestemd, maar hebben zich onthouden
zij konden niet anders.
Laat de liberale partij, laat het liberale
kabinet vooral, met zijn dvvangwetten, toch
't oor niet sluiten voor deze billijke klacht
van een vriend die hun hunne feilen toont.
Het groote nieuws van den dag is dat
de Amerikaansche troepen geland zijn bij
Baiquiri op 17 mijlen, dat is ongeveer
drie uren gaans, van Santiago.
De vloot bombardeerde onderwijl ver
scheidene sterkten der Spanjaarden op de
kustdeze stonden hierbij tusschen twee
vuren. Voor zich hadden zij 't geschut der
schepen te verdurenen in den rug door
stonden zij een aanval van een duizendtal
insurgenten onder bevel van Castello, die
zieh daarna met de landingstroepen ver-
eenigden.
Gedurende de landing werd het stadje
Cabaias gebombardeerd om de aandacht af
te leiden. Op de Texas werd één man gedood.
Santiago zal een beleg nog langen tijd
kunnen uithouden, dank zij den grooten
overvloed van maïs.
Een scheepje van Cardenas bemachtigde
eenigen leeftooht en krijgsvoorraad die
door de Amerikanen voor de opstandelin
gen aan land gebracht was.
Manila (op de Philippijnen) moet zich
thans aan de opstandelingen hebben over
gegeven.
Spanje's positie wordt hachelijk.
Nog in een ander deel der wereld
in Zuid-Afrika dreigt de storm te zullen
losbarsten.
Men weet dat de Swazies, een kaffer
stam ten Zuiden van Transvaal, eene be-
leedigende houding aannemen tegen de
Boeren.
Kruger heeft dit met taai geduld ver
dragen en de Boeren aangemaand rustig
te big ven.
Thans is hg ziek en heeft een Trans-
vaalsch vrijwilligerskorps de grens van
Swazieland overschreden.
Het opperhoofd Boenoes zond zgn bood
schappers uit om overal de weerbare mannen
ten strijde op te roepen.
Nu de pokken in Swazieland zgn uit
gebroken verwacht men dat de vijandelijk
heden nog wel eenigen tijd zullen uitge
steld wordenmaar de toestand blijft
zeer gespannen.
Het feit dat de nieuwe Staatssecretaris
tegen haastige maatregelen van geweld
is en liever den diplomatieken weg be
wandelt, kan misschien nog helpen eene
breuke te voorkomen.
De Volksraad in Transvaal heeft de Pen
sioenwet verworpen.
Te Kaapstad heeft de wetgevende ver
gadering een besluit genomen dat den En-
gelschen onwelkom zal zgn, en de Salisburys
en Chemberlains niet bevallen zal. Er was
door het lid Schreiner een motie van wan
trouwen ingediend tegen het ministerie,
dat zeer Engelschgezind is en onder den
invloed van Rhodes staat.
Met 41 tegen 36 stemmen werd deze
motie aangenomen, zoodat de Rhodespartij
eene geduchte nederlaag leed.
Het kabinet besloot het wetgevendlicbaam
te ontbinden.
Nog een „vreed'rijk" berichtje.
De groothertog van Saksen Weimar
weduwnaar van Sophie, de zuster van
wijlen onzen koning Willem III en der
halve oom onzer koningin vierde heden
onder blijken van belangstelling van gansch
zijn volk en van alle gekroondeu van
Duitschla-d zgn 85sten verjaardag.
De Duitsche pers wijdt hartelijke woor
den aan dezen nestor der Duitsche honds
votten, broeder van Duitschlands eerste
keizerin, die nu reeds 45 jaren 't schip
van staat bestierde en zich naam maakte
door zgn kunstzin en beoefening der we
tenschappen maar vooral door bevordering
van de welvaart zijner onderdanen.
In dit traditioneele land van Luther,
door Hervorming en Boerenkrijg, en zoo
menig concilie bekend, waar de Wartburg
staat en zoo menig plekje spreekt van
houw en trouw voor de zaak des Heeren,
wordt nog steeds de Heere gediend in hut
en paleis. Ook de oude groothertog, hierin
de traditiën van zgn geslacht getrouw,
schaamt zich bet evangelie \an Christus
niet. Blijke 'took hem op zijn ouden dag
en ia zijn eenzaamheid stesds meer eene
kracht Gods tot zaligheid.
24 Juni 1898.
Bij kon. besluit is toestemming ver
leend aan J. Barendregt, burgemeester van
Zaamslag om tot 1 Nov. 1898 te Terneuzen
te wonen.
Aan den le-luitenant der infanterie
Th. B. van Lelyveld is wegens vertrek
uit de kolonie Suriname eervof ontslag
verleend als adjudant van den gouverneur
en als lid van het militair gerechtshof
voor de Nederlandsche West-Indische be
zittingen.
De rijksbijdrage over 1897, toeko
mende aan het bestuur d«r bijzondere
lagere school aan den Zuidsingel te Mid
delburg vau de Ned. Herv. gemeente, en
door Gedep. Staten op f 1466.67 bepaald,
is, ingevolge het beroep van den commis
saris der Koningin, bij Kon. besluit nader
vastgesteld op f1458.38».
Bg kon. besluit zgn benoemd tot
dijkgraaf voor den Seydlitz-polder H. P.
de Vleeschauwer en voor den polder Rei-
gersbergschen J. J. van Gorsel Hendriks-
zoon tot gezworen voorhet waterschap
Oud-Yosmeer W. A. Douw; den polder
Willem Leopold, Nederlandach gedeelte,
J. Verhage jr.het waterschap Waarde
J. J. Molen den Schengepolder J. J.
van Weel.
Yan de op 27 en 28 Mei 11. te
Bergen op Zoom aangeboden Yisch-
plaatsen op de Yersche Oesterbank zgn aan
de hoogste bieders gegund de perceelen1,
2a, 26, 3a, 36, 4a, 46, 5a, 66, 76, 8, 9,
10a, 106, 11a, 116, 12a, 126, 13a, 136,
14a, 146, 15a, 156, 16a, 166, 17a, 176,
18a, 186, 196, 20a, 206, 21a, 216, 22a,
226, 23a, 236, 24a, 246, 25a, 256, 26a,
266, 27a, 276, 28a, 286, 29a, 296, 30a,
306, 31a, 316, 32a, 326, 33, 34, 35, 37,
38a, 386, 39a, 396, 41a, 43a, 46a, 476,
49a, 51a, 53a, 55a, 56a, 566, 56c 59a,
596, 60a, 6C6, 616, 62, 63, 64, 65, 66,67,
68a, 686, 75, 76, 806, 81a, 816, 81c, 81<7,
81c, 81 g, 82c, 82c, 82/, 82g, 88, 89, 90,
91, 100a, 102, 103, lOt, 105, 112, 117,
118, 119, 126,127, 130a, 1306, luOc, 130f,
131a, 1316, 131c, 132, 144,145, 147.148,
151, 155, 157, 162, 163, 170, 171, 178,
179, 186, 190, 193, 209, 210, 216a, 2166,
217a, 2176, 219a, 2196,220, 225a, 226e,
228a, 228c, 228c!, 230a, 230/', 2216,232a,
2326, 232c, 232d, 233, 234, 235, 236, 237,
238, 239, 240a, 2406, 240c, 242, 243, 244,
245, 246, 247a, 2476, 247c, 247d en 248a,
2e. dat van de op bovenvermelde data
aangeboden visubplaatsen eveneens aan de
hoogste bieders worden gegund, doch slechts
voor eenen termijn van 3 jaren 2>nder
recht op verlenging en onder voorwaarde
dat die hoogste bieders schriftelijk verkla
ren met deze wijziging der verpachtsvoor-
waarden genoegen te nemen, de perceelen
446, 47a, 48a, 496, 536, 546, 576, 586,
70. 77, 93, 94, 98, 99, 106, 107, 108,
1096, 116, 120, 121, 124, 125, 139, 140,
141, 142, 146, 149, 150, 164, 165, 166,
167, 168, 169, 172, 173, 174, 175, 176,
177, 183, 184, 185, 198, 199, 200, 201,
202, 203, 204, 205, 206, 207, 212, 227e,
231c en 231d.
3e. dat voorzoover betreft de terzelfder
tijd aangeboden vischplaatsen de perceelen
69, 82(7, 113, 122, 138, 158, 159a, 1616,
eu 208 de gunning alsnog wordt voorbe
houden en daaromtrent nader zal worden
bericht.
Op het Znider Zendingsfeest, 13 Juli,
a. te Oisterwijk te houden, treden als
sprekers op Ds. A. H.Roose Openingsrede.
I)s. W. Lamers „Een tweede eeuw Zending"*
Zendeling Zimmerbentel „Yreugde en be
proeving op het Zendingsveld". Prof. Vale-
ton Jr. „De openbaring van het Koning
schap Gods". Ds. v. Haselen van Vlaar-
dingen „Recht doen". A. v. Os zendeling
onder de Joden te Amsterdam „Israël en
het Kruis". C. Geel directeur der Marths-
stichting„Gods groote liefde voor de
kleine kinderen". Ds. C. J. v. Paassen te
Meppel Afscheidsrede. Ds. F. W. Stutterheim
te Ginneken Slotrede.
De trein B vertrekt van Vlissingen te
6 uurMiddelburg 6,15 Arnemuiden 6,24;
Noordkraaijert 6,35 Arendskerke 6,46
Goes 7,11 en verder gelijk 't programma
aangeeft.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg
Heden Vrijdag zgn veroordeeld wegens
beleediging van een ambtenaarJ. M.,
28 j., arbeider, Kapelle, tot 14 d. gev. straf
mishandeling: M. K., 19 j., arbeider,
Schore, tot 3 m. gev. straf, en J. H. C.
R., 20 j., stuurman, Hans weert, A. J. v.
E., 29 j., voerman, Zwartenhoek, beiden
tot f 5 b. s. 5 d. h.
valschheid in geschriftenJ. v. d. W.,
29 j., werkman, Colyusplaat, tot 3 m.
gev. straf, en
