NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Jlo. 108. 1898.
DotiMag 2 ftifit.
taiaaffdp fftatijaii&
VERSCHIJNT
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
J. Bos.
A. Loois.
I). Mulder.
J. C. Vis.
Buitenlandsch OverzichL
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Candidaten der antirevolutionaire
kiesvereenigingen zijn
In 't kiesdistrict Middelburg
1). J. Dronkers (aftr.)
R. J. v. d. Meer (aftr.)
Mr. A, A. de Veer Gzn.
In 't kiesdistrict Vlissingen
In 't kksdistrict TholeiJ
Mr. J. H. L. v. Buren (afr.)
A. Hollestelle (aftr.).
In 't kiesdistrict Zierikzee
C. Hage.
Voor zooveel noodig, herinneren wij dat
7 Jnni de dag is waarop de candidaten-
lijst door minstens 40 kiezers geteekend
den burgemeester in de hoofdplaats van
het district door een of meer der ondertee-
keuaren moet aangeboden worden, tuBschen
des morgens 9 en des namiddags 4 uur.
Kort dag dus voor de Kiesvereenigingen.
Voor onzen tijd, waarin de jeugd alom
verkeeren denkt op een leeftijd, waarop
zij volgens sommigen nog op de school
banken behoorde te zitten, is onderstaande
parodie, een gedichtje in de Geldersche
taal, voorkomende in een Geldersch blad,
juist gepasten 't middeltje tegen de
kwaal der vroegrijpheid door den dichter
aan de hand gedaan, niet minder
„Mooi Elsken zat an 't venster,
Met 't breiwark op der knêê,
Zèó droeg zes ponney-lökskes,
An iedre kante drêê.
'n Jungsken, dol van leefde,
Dat kwam veurbie, en héê
Had zes heurkens op de lippen
An iedre kante diêê!
Diep veur zien Elsken baog g e.
Zéé wazzen 'r ens, dêê twêê,
En hêê stuirden der zes kuskes,
An iedre kante drêê
Heur vader kwam en zag dat,
En schreeuwden 't uit: „Zêê zêê
En gaf d'rm zesse van achtren,
An iedre kante drêê!"
De heer Doorenbos, president der libe
rale kiesvereeniging „E. m. M." te Middel
burg, heeft in de Vrijdag door zijn kies
vereeniging gehouden vergadering onder
meer gezegd dat
„de liberalen staan tegenover de zwarte
bende".
Wij begrijpen niet welke „zwarte bende"
de man bedoelt.
Bedoelt hg de flesschentrekkers en ander
soort schelmen die de marktplaatsen on
veilig maken
Zoo niet, wie bedoelt hij dan?
Om den anderen.
Wanneer er niet meer candidaten bij
komen zal 't in het kiesdistrict Goes al
heel gemakkelijk zijn, zelfs voor den
meest eenvoudigen kiezer, wien 't tenmin
ste om de beginselen te doen is, om zijn
stem uit te brengen op de vier candidaten
zijner kiesvereeniging.
De candidatenlijst zal waarschijnlijk be
vatten de namen van de 8 candidaten in
deze volgorde.
B. M. den Boer (a.)
J. A. P. Geill (1.)
M. de Jonge Jz. (a.)
J. M. Kakebeeke (1.)
J. Lemson (a.)
W. F. K. Lenshoek (1.)
mr. C. Lucasse (a.
J. F. W. Wagto (1.).
Zoodat de antirevolutionairen zullen
stemmen om den anderente beginnen bij
no. 1 en de liberalen te beginnen bij
no. 2.
De antirevolutionairen maken de oneven
witte rondjes zwart de liberalen doen
hetzelfde met de evene.
De werkmanskiesvereeniging te Ierse kc
stelde candldaat voor de staten de hh.
Kakebeeke, Geill, Lenshoek en Lemson.
De heer Lemson is antirevolutionair, de
overigen zijn liberalen.
Wij wisten wel dat de heer Lemson in
de arbeiderskringen zijner woonplaats goed
gezien is.
Maar dat bij een politieke verkiezing
deze beslist antirevolutionaire man zelfs
door een liberale kiesvereeniging kon
worden candidaat gesteld, hadden wij niet
kunnen denken.
Wie dan ook gedacht hebben dat de
heer Lemson liberaal zou zijn, omdat hij
door een liberale kiesvereeniging gecandi-
deerd is, die vergissen zich zeer.
De heer Lemson is een geloovig man,
een principieël bestrijder van het libera
lisme, doch die in de arbeiderskringen
onder alle richtingen groote achting geniet.
De Meimaand die over 't algemeen zeer
kond en nat was eindigde met hevige
regenvlagen en onweder en een buitenge
woon lage temperatuur.
De Zomermaand ,zette in kond en guur,
met feilen hagelslag en een najaarskonde
die naar den Winterjas doet grijpen.
Dikke donkere luchten belemmeren het
zonlicht, de velden worden doorweekt van
waterde landbouwer zucht over de toe
komst van 't gewas en de veldarbeider
kan geen slag werk verrichten hij keert
moedeloos van den akker.
En dat feest en dolt er maar op los in
't eens zoo ernstige en geloovige Zeeland
de herbergen waren vol op het Pinkster
feest, de sterkedrank werd ingezwolgen als
water en 't opgespaarde geld van weken
in een halven dag brooddronken wegge
worpen.
Waar de Heere met zijne roede komt,
voegt den landbouwer een luisterend oor
en hebben alle menschen zich diep oot
moedig voor Zijne majesteit te buigen.
Wie weet, mocht 't gevaar nog worden
afgewend.
Want wat een mislukte oogst voor een
volk zeggen wil, dat hebben Ierland en
Transvaal, Voor-Indië en Kaukasiëen 't
land der Apennijnen ondervonden.
Moge Neêrland hiervoor bewaard blijven
en de natie ervarenHij handelt niet met
ons naar onze zonden.
Het Nederlandsch Dagblad meent de
vrij -antirevolutionairen te moeten kapit
telen wijl hnn orgaan de samenwerking
met de Roomschen weer heeft aanbevolen,
ook en vooral met 't oog op bet leerplicht-
ontwerp.
Het blad verwijt den vrij antirevoluti
onairen een „zonder vast beginsel rond
dobberen op de baren, een geven en nemen
om er maar te komen" en de vrij
antirevolutionairen hebben geen toekomst,
zegt zij, wijl hun candidaten hun zetel
aan Rome danken.
Geen toekomst?
Dan is 'tmet de Chriatelij k-historischen
zeker gedaan.
Zij toch brachten drie hunner mannen
in de Kamer; no. 1 de Visser kwam
er, door de hulp van Roomschen en anti
revolutionairen no. 2 en 3 Van Kar-
nebeek en Bastert, oud liberalen, kwamen
er door de hulp van liberalen, radicalen
en socialisten.
Het orgaan eener partij, in de Kamer
levende bij de gratie van al de overige,
diende wel wat bescbeidentr in zijn aanval
op een van deze te zijn.
De Middelburgsche Courantdie reeds
vroeger geklaagd bad, dat indien de vrij
stelling der geestelijken in de wet op den
persoonlijken dienstplicht behouden bleef,
het mooie er af zou zijn, is niet best te
spreken over de verwerping van bet voor
stel Pyttersen om die vrijstellingen te doen
opbonden.
Het blad vindt dat de heer Veegens
geen hulde verdient voor zijp zeggen, dat
zoo men een nationale wet wilde, men
de verdraagzaamheid behoorde te betrachten.
Het ">lad keurt zeer af „de inconse
quentie, de tegenstrijdigheden die zich bij
de behandeling van dit ontwerp hebben
voorgedaan"en roept spijtig uit„wat
hebben de liberale en andere leden die,
bij de quaestie der vrijstellingen, de cle-
ricale partij zoo aardig naar de oogen zagen
en bun best deden om hen te bekeeren,
een succes gehad
Wij hebben respect voor de eerlij kbeid,
waarmede het liberale blad dit alles
zoo zegt.
Doch dit belet ons niet er nota van te
nemen, dat zij er hare partij een verwijt
van maakt, verdraagzaamheid te hebben
gepredikt.
Trouwens wij weten bij ervaring dat
„verdraagzaamheid" niet staat in het
woordenboek dezer redactie.
Ai de liefelijkheden aan 't adres der
antirevolutionairen, aan de voorstanders
van Christelijk onderwijs, aan doleerenden
en calvinisten en hoe zij ze meer gelieft
te noemen, in een boekdeel saam te lezen,
zou ons geen moeite kostenen wat zij
nu schrijft met 't oog op deze „vrijstel
lingen" doet vermoeden dat zij hare laatste
liefelijkheid aan 't adres der niet-liberalen
nog niet gesproken beeft.
Gelukkig dat een gewaarschuwd man
geldt voor twee.
Tegen de liberale partij in onze pro
vincie, voorzoover zij door de Middel-
burgsche Courant wordt geïnspireerd, wen-
schen wij op onze hoede te zijn.
Het raadslid Gewin te Vlissingen heeft
't nog kort geleden met eene rondheid die
te prijzen is, doch tegelijk tot groote
waakzaamheid in onze gelederen noopt,uitge
sproken dat de kerk naar beneden moet".
Wij zullen het niet vergeten.
DE OORLOC.
Omtrent de bewegingen en lotgevallen
der Amerikaansche en Spaansche vloten
liepen allerlei geruchten.
Thans valt met eenige zekerheid te mel
den dat 't eskader van Schley is aange
komen bij Santiago en dat een treffen met
de Spaansche vloot kan worden verwacht.
Generaal Miles zal zich te Tampa naar
't kiijgstooneel inschepen.
Slaagt Schley er in Cervera's vloot die
zeer gevaarlijk ligt, te vernietigen, dan
gaat de expeditie naar Portorico, anders
doen de troepen een aanval op Santiago.
Reeds kwam 't aldaar tot een eerste
treffen.
Intusschen neemt 't gerucht al meer een
vasten vorm aan, dat de partijen naar den
vrede neigen en stappen in die richting
worden gedaan.
Ean matroos uit Cadix, met name Daza,
heeft eenontploffingsmiddel uitgevonden dat
alle bekende middelen van dien aard over
treft, de proeven zijn gelukt.
Moge spoedig kunnen gemeld worden
dat gelukt, is de proef om den vrede tus-
schen de beide oorlogvoerende partijen te
herstellen.
De Belgische verkiezingen.
De liberalen in België hadden met
groote beginselvastheid geijverd voor de
verkiezing der socialistische candidaten. 't
Gevolg daarvan was dat in Luik 6 soci
alisten en 5 radicalen werden herkozen,
en in Thuin de 3 socialisten zegevierden,
een hunner echter ten koste van een libe
raal, die hierdoor een zetel verspelen,
doch er twee wonnen op de katholieken
te Ath. In Yerviers daarentegen wonnen
deze laatsten 4 zetels op de socialisten,
terwijl zij een zetel door de socialisten
in Thuin verloren, en derhalve uit dezen
strijd tegen de libero-radico-sociale triple
alliante nog met een winst van een zetel
te voorschijn traden; terwijl de liberalen
niets winnen en de socialisten er een ver
liezen.
In den Senaat is de verhouding der
partijen volkomen dezelfde gebleven. De
katholieken verloren een zetel aan de libe
ralen te Doornik, doch winnen er een van
hen te Verviers.
De minister van landbouw De Bruijn,
die zich in den lande en in zijn district,
Dendermonde, zoo impopulair gemaakt
heeft door zijn afsluiting der grenzen voor
den vee-invoer heeft zich aan eene her
stemming moeten onderwerpsn, nog wel
tegen een partijgenoot, den chr. democraat
Ca tellon.
Hij is herkozenmaar de opgedane er
varing zij hem een spoorslag tot ernstig
onderzoek naar de grieven der grensbe
woners in betrekking tot den verboden
veehandel.
Dit laatste zal hem nog wel eens per
soonlijk herinnerd worden door den nieu
wen afgevaardigde voor St. Nicolaas, ook
een Roomsche doch geen Clericaal, geen
Christen democraat; maar een Afgescheiden
Katholiek.
Van deze nieuwe partij, malcontenten
tegen hunne eigene geestverwanten in 't
staatsbestuur, zijn de twee eerste vertegen
woordigers de vorige week reeds bij eerste
stemming gekozen, beiden ter vervanging
van een Clericaal.
Een van de twee is bovengenoemd lid
voor St. Nieolaas, hij heet Van Brussel,
woont te Stekene, op deZeeuwsehe grens,
gaat op klompen, draagt een rood wam
buis en verstaat geen woord Fransch. Hij
zal in de Kamer het plat Vlaamsch spre
ken van het land van Waes. De regee
ring zal aan hem een lastigen burger
hebben, want hij is tegen de sluiting der
grenzen, tegen de Kongo-politiek en tegen
legeruitbreiding.
De andere Afgescheiden Katholiek is
zekere heer Gielen die zijn zetel dankt
aan de vele lezingen door hem gehouden
en de duizenden glazen bier door hem
weggeschonken. Hij versloeg in Tongeren
met 't dubbel aantal stemmen zijn be
kwamen tegenstander, 't aftredend Katho
lieke lid en is 't met zijn demoeratisehen
vriend uit Stekene volmaakt eens.
De heer Reitz, oud-president van den
Oranje Vrijstaat, is gekozen tot Staats
secretaris der Transvaalsche republiek.
Hij verkreeg 13 stemmen, de heer Esseler
1, de heer Gregorowski 2.
Melden wij nog ten slotte, op gezag
van de Telegraaf het volgende staaltje
van Engelands onrechtvaardige staatkunde
onder 't kabinet SalisburyChamberlain.
Zooals bekend, moesten de heeren Brit-
scke officieren, deelnemers aan den Jameson
strooptocht, na behoorlijke terechtstelling,
convictie en gevangenisstraf, hun ontslag
nemen als officier. Niettegenstaande dit
werden hun door den Secretaris van Oorlog,
Lord Lansdowne, hun volle pensioenen en
gebruikelijke toelagen toegekend. Kolonel
Rhodes kreeg 300 pd. st. per jaar, Kapitein
the hon R. White kreeg 1,200 pd. st.,
Majoor Sir J. C. Willoughby 1.333, Kapi
tein R. Grey 1,600 pd. st., en Majoor the
hon. H. F. White 1,750 pd.st.
Maar het het mooiste van alles is dat
volgens de militaire regulatiën Majoor the
hon. H. F. White, door onvoldoenden dienst
tijd, nog niet gerechtigd was tot zijn toe
lage, doch om daarin te voorzien gelastte
het Departement van Oorlog dat de perio
de van zijn gevangenisstraf als diensttijd
zou gerekend worden
Te Doornik zegevierden de aftredende
katholieken slechts m3t een meerderheid
van 12 stemmen op de socialisten.
1 Juni 1898.
Blijkens een mededeeling in de Midd.
Crt. zal de discussie in den Goeschen
Raad in verband met eene aanvraag om
grond door de firma Massee, een muisje met
een ongewenscht i taartje zijn.
Burgemeester en Wethouders moeten
namelijk zoozeer gegriefd zijn door een
uitdrukking van den heer mr. Dicke, name
lijk dat een door hem gewenschte „com
missie doen zal wat burg. en wethouders
hadden moeten doen", een „beschuldiging
van nalatigheid", dat men er ernstig over
denkt „dat deze zaak een voor de gemeente
zeer ongewenscht gevolg kan hebben en
wij houden ons overtuigd" zoo eindigt
het bewuste bericht „dat mr. Dicke
dit evenmin wenscht als de groote meer
derheid der burgerij. Immers, gezwegen
nog van andere gebeurlijkheden, kan het
door niemand gewenscht worden in de
kritieke oogenblikken, welke de gemeente,
in verband met de bij de wet gevorderde
wijziging van alle belastingverordenin
gen, tegemoet gaat, het gemeentebestuur
in geheel nieuwe handen te leggen
De liberale kiesvereenigingen in
Middelburg hebben candidaat gesteld de
heeren Herman Snijders, J. H. Snijders en
J. F. Sprenger.
De unie-liberale kiesvereeniging
te Goes heeft tot candidaat gesteld voor
de prov. staten de heeren J. M. Kakebeeke
(aftr.) Geill, Lenshoek en Wagtho.
De antirevolutionaire kiesvereeni
gingen op Schouwen-Duiveland stelden tot
candidaten voor de provinciale staten de
heeren C. Hage wethouder te Bruinisse
D. Mulder, hoofd der chr. school te Zie
rikzee, en J. C. Vis, landbouwer te Haam
stede.
Van de commiezen bij 's rijks belas
tingen in Zeeland, die aan het in deze
maand gehouden examen voor roeier der
dranken hebben deelgenomen, zijn geslaagd:
J. F. Eekebus en P. J. Stontjesdijk te St.
Jansteen, M. J. Almekinders te Terneuzen
(gedetacheerd te Hulst), J. de Ronde te
Kauter, G. van de Griek en J. F. Zonne-
vijlle te Sluis. M. C.
Met genoegen melden wij dat de
vergadering van 't Zeeuwsch Verbond uit
nemend geslaagd is, en dat de spreker uit
Middelburg met zijn antirevolutionair be
toog in zake 't Koningschap, 't Gezag en
de Kroningsfeesten de ruim driehonderd
hoorders te boeien wist en zich vrienden
verwierf op Zuid-Beveland.
Voor een verslag van 't verhandelde
zullen de lezers eenig geduld hebben te
oefenen.
Door de Centrale anti-revolutionaire
kiesvereeniging in Zeeuwseh-Vlaanderen's
Oostelijk deel zijn voor de verkiezingen
voor vier leden der Prov. Staten in het
district Hulst candidaat gesteld de heeren
J. F. Heemskerk, te Sas van Gent, P.
van Hoeve, te Axel, en J. A. de Jonge
en G. Wieland te Terneuzen.
Het bovenstaand bericht ontleenen wij
aan de Midd. Crt.
Indien 't juist is, blijkt er uit dat onze
vrienden in Hulst niet getracht hebben
naar of geslaagd zijn met maatregelen
tot samenwerking.
Wij zijn niet voldoende op de hoogte
met de politieke verhoudingen aldaar,
zoodat wij 't besluit om eigen candidaten
te stellen, niet kunnen beoordeelen.
Wij hadden liever reeds bij eerste stem
ming de samenwerking gezien, die immers
nu pas bij de herstemming tot stand komt.
Mocht 't van achter blijken dat dit de
wijste en beste weg was om den zetel
van mr. v. Deinse te bedreigen zoo niet
te veroveren. De leiders te Terneuzen,
Zaamslag en in Axelland zullen dit het
beste weten.
Bevorderd bij de posterijen tot com
mies 3e klasse B. Boogaart te Goes, thans
4e klasse.
