7 N1EUWSBLAD PAARD, CHRISTELIJK- HISTORISCH VOOR ZEELAND. hypotheekbank iiin dknecht nskiiecht sknedit, tteid lo. 66. 1898. DondkfCag 3 ilaatE. famafftfe laacpiijj. urg. e Knecht JAN DEKKER, an Teijlingen, oud II jaar, VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Goes. De vereeniging „De Ambachts school" vergaderde Dinsdagavond onder voorzitterschap van den heer J. J. Ocht- man; tegenwoordig waren 3 leden en 7 bestuursleden. OIL 1 eerste hypotheeair A genten. OP; Kamperland. ERSE, Koudtkerke. raagd een ongehuwd, bij C. J. ïerman Wolfertsdijk. ELSMAN, Nieuwe dt zfch san 8in aan- anneer het noodig te erken. O. Goisd. NSE, Cortgene. Mei en de 30 jaar, bij i, te Aagtekerke. i. s. een i. H. DAANE, te TDIENST ILB.-KOTTEÏtDAM ft, Yan Yan delburg. Botterdam. 8,46 - R n J-45 n J- n J- n J,45 J,45 n 9, n _8,45 9, n 9, J.45 JS,45 n 9,- )ond. 3 frijd. 4 "ater. 5 ond. 6 laan. 7 )insd. 8 Yoen. 9 Jond.10 7 rijd.11 'ater.12 ond. 13 Haan.14 )ins. 15 Voenl6 )ond.l7 'rijd.18 iater.19 Iond.20 laan.21 )ins. 22 V"oen23 )ond.24 'rijd.25 ater.26 iond.27 laan.28 )ins. 29 YoenSO )oud.31 7,50 6,— 6,30 7,-- 6,30 7,50 7,50 7.50 7,50 6,30 7,50 7,50 7,50 6, 6,30 6,30 6,30 7,50 7.50 7,50 7,50 7,50 7,50 6,30 9, n 9, _9,~ ii 9, n J.- ii 9, n 9, i) 9, ii 9, ii 9, n 9, li 9, 9- 9- TDIENST -g en Zierikzae. ;zee Spoorweg (does rt. Van Zierikzee: 'smorg. s midd )insd 1 7,50 3.30 Voen. 2 6.1.30 6,30 6.— 7.50 2,30 3,30 3,30 3,30 3,30 3,30 3,30 3,30 7,50 3,30 7.50 3.30 3,30 3,30 2,- 2,30 3.30 3.30 3.30 3,30 3.30 3,30 3,30 3,30 3,30 3,30 3,30 BKaBBSsaBUu elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. pf 0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. 2 Maart 1898. Nogmaals dringen wij bij onze kiezers te 's Heer Arendskerke er op aan op Vrijdag a. hun stem uit te brengen op dien wij kennen als een degelijk man van beslist Chistelijk historische be ginselen. Wij hadden een vorig maal abusieve lijk den voornaam anders geschreven. Bij Kon. Besluit is bepaald, dat aan de leden der colleges van zetters en andere personen, welke met een ambtenaar opne mingen verrichten volgens art. 50, 1, der wet van 16 April 1896, eene vergoe ding wordt toegelegd van 25 cent voor elk gebouw. Bestaat een gebouw uit verschillende perceelen, dan wordt de vergoeding be rekend voor elk perceel dat afzonderlijk is opgenomen. De vergoeding bedraagt voor iedere gemeente jaarlijks niet minder dan vijf gulden, welk bedrag, voor zooveel noodig naar het aantal opgenomen perceelen wordt verdeeld onder de personen, die op vergoeding aanspraak hebben. De deskundigen, welke opnemingen verrichten volgens art. 50, 2, der ge melde wet, genieten belooning naar het aantal perceelen, waar zij het mobilair opnemen. De bedoelde deskundigen genieten ver goeding wegens reis- en verblijf kosten. In bijzondere gevallen wordt eene ver hooging toegekend van de genoten vergoe ding of belooning. Dit besluit wordt geacht op 1 Jan. 1898 in werking te zijn getreden. Het is ook van toepassing voor opnemingen betreffende het belastingjaar 1897, die na 31 Dee. 1897 zijn of worden verricht. TWEEDE KAMER. De heeren Mees en v. Delden 's morgens reeds beëedigd door H. M. de Regentes ten paleize, deden Dinsdag in de tweede kamer hnnne nieuwe intrede en namen plaats: de heer Mees op zijn oude plaats en de heer Van Delden aan de rechterzijde wegens plaatsgebrek aan de linkerzijde. Of hij daar ook gemakkelijk zitten zal, deze „geus" onder de „jeeuieten" FEUILLETON. De stikstofvoeding en stikstofbemesting der landbouwgewassen. H. De eerste plaats in de rij der meststoffen, welke den bodem van stikstof voorzien, komt aan den Stalmest toe. Als stikstofmest komt de mest zeer langzaam tot eene vol ledige uitwerking, vandaar dat de werking van den stalmest eenige jaren duurt. De stikstof der vaste mestdeelen komt voor in den organischen vorm, d. w. z als be standdeel van eiwit en eiwitachtige stof fen zij heeft dus een heel proces te door- loopen, eer /ij tot salpeterzuur omgezet en voor de planten opneembaar is. Onge veer een derde deel dezer stikstof is snel werkend. Dit hangt evenwel voor een groot deel af van de wijze, waarop de stalmest bewaard wordt. Daar wij evenwel dit punt reeds vroeger in dit blad behandeld hebben, gaan wij het nu stilzwijgend voorbij, na nog even aangestipt te hebben, dat de stikstof in de gier, zich gemakkelijk in salpeterzuur omzet en dus de gewassen spoedig kan voeden. De stalmest bevat gemiddeld 1/2 pCt. stikstof, zoodat 1000 KG. stalmest 5 K. G. stikstof bevatten. Door eene flinke bemesting met stalmest wordt dus de bodem met heel wat stikstof verrijkt en toch kan het heel goed ge beuren, dat deze aan stikstof rijke bodem den landbouwer teleurstelt. De stalmest- utikstof toch heeft om tot salpeterzuur Tot voorzitters der afdeelingen werd' n gekozen de heeren Mtckay, Bahlmann, Kerdijk, Tak en Hartogh. Ondervoor zitters Schaepman, E. v. Bylandt, Schepel, Rink en Pijnappel. De meerderheid is derhalve uit de liberale concentratie die ditmaal beter dan vorige malen schijnt opgekomen te zijn, tenzij de rechterzijde mocht hebben last gehad van spijbelaars. Gekozen tot lid der provinciale staten in 't kiesdistrict 's Gravenbage dl". W. P. Ruijsch (lib.) ter vervanging van ar. Borret (kath.) Hij bekwam, bij herstem ming, 5034 en mr. J. B. v. Berckel 3658 stemmen. In drie kiesdistricten vamAmsterdam had een stemming plaats voor een lid der provinciale staten van Noord-Holland. In district I moet herstemd worden tus- schen dr. Hubrecht (lib.) met 496 en L. M. Bonnike (kath.) met 544 stemmen. Yinke (chr. hist.) had er 174. In district V herstemming tusschen Rapp (rad.) met 589 en Kuipars (antir.) met 508, Blink (lib.) had 308 stemmen. In district IX is gekozen Van Hall (lib. en rad.) met 830 stemmen. H. Bijle- veld (antir.) had 544Van Son (chr. hist.) 243 stemmen. Na lezing en goedkeuring der notulen werden door secretaris en penningmeester resp. de heeren Stoel en v. d. Bilt la Motthe verslagen voorgelezen. Uit dat van laatstgenoemde blykt dat de ont vangsten in het afgeloopen jaar bedroegen f 5200,14, uitgegeven werd f 4779.66goed slot dus van f 420,48. Deze rekening met be scheiden door een door de* Voorzitter daartoe benoe nde commissie, bestaande uit de heeren J. Buijse en P. v. d. Meulen nagezien, werd volgens hun advies bij monde van laatstgenoemde, door de ver gadering, onder dankzegging voor des penningmeesters zeer accuraat beheer goed gekeurd. Iu 't verslag van den secretaris wordt de aandacht gevestigd op 'tfeit dat, schoon de belangstelling in de omgeving bevre digend is, de daling van 't ledental van 103 op 96 een hoogere beteekenis heeft dan wanneer die uitsluitend 'tge volg werd geacht van de gewone schommeliugen in 't leden omgezet te worden, eene ruime toetreding van de zuurstof der lucht noodig. Blijft nu de bodem door de eene of andere oorzaak gesloten, bijv. dichtgeslagen door den regen, dan kan de lucht niet binnendringen en de salpeterzuur vorming wordt belemmerd en de stalmest werkt heel weinig nit. Ook kan het gebeuren, dat de herfst- en winterregens het reeds gevormde salpeterzuur in den ondergrond spoelen en ook dan verliest de stalmest heel wat van zijne waarde. Verder kan ook het dadelijk onderploegen de oorzaak zijR, dat de stalmest niet volledig tot wer king .komt. Op zware gronden kan d t tengevolge hebben, d.at ze verzuurt, of dat zekere bacteriënsoort een deel van de stikstof verloren doet gaan. Een andere bron voor de benoodigde stikstof vormen de vlinderbloemige gewas sen, welke voor de groene bemesting ge bezigd worden. De hoeveelheid stikstof, waarmede de bodem door eene groene be mesting verrijkt wordt, is somtijds zeer aanzienlijk. Zoo verrijkt eene groenbe- mesting met zandwikken den bodem met 83 KG. stikstof per H. A., met Zweedsohe klaver met 78, terwijl in vele gevallen dez8 getallen nog hooger waren. De wer king van de groene bemesting is veel snel Ier dan die van de stalmest, maar duurt dan ook niet zoo lang. De stikstof komt ook in de groenbemestingsgewassen in or ganischen vorm voor, maar daar de groene plantenmassa spoediger tot ontbinding over- tal die elke vereeniging ondergaat. Door de resultaten der school geleerd, hebben vele tegenstanders hunne grieven ter zijde gesteld maar dan is er ook recht om meerderen geldelijken steun van par ticulieren te verwachten. Het bestuur vertrouwt dat zijn streven om de school zoo mogelijk aan harbestemming te laten voldoen, daartoe zal medewerken. Het rijkssubsidie van f2000 werd we der genoten evenals de vier vorige jaren. In betrekking tot de geldmiddelen dient opgemerkt dat het cijfer der ontvangsten in vergelijking met 1896 gedaald is met f 114.43, dat der uitgaven met f 494,84'/2 gevolg van 'tniet voorkomen van buiten gewone uitgaven, waarmee de rekening '96 wel was bezwaard geweest. Het batig saldo van nu (f 420,48) schijnt gunstiger dan het in werkelijkheid is, im mers het bevat een bate van f 209,43V2 aan meerder afgeleverd werk, raming was f 250. De opbrengst van afgeleverd werk moet onder de toevallige inkomsten worden gerangschikt het is eui die reden dat 't batig slot van 1897 nog van zeer wisselvalligen aard moet worden Deze uitkomst doet dan ook afzien van plannen tot uitbreiding voor 't getal te onderwijzen ambachten, als schilderen, meubelmaken, machinevak, koper-, zink en loodwerken, steenhouwen, houtsnijden, inatrumentmaken die in de toekomst aan de vakken behoorden te werden toegevoegd. Het verslag toont voorts groote tevre denheid over 't onderwijs in 't afgeloopen dienstjaar. Het aantal leerlingen bedroeg in Sept. jl. 30 te weten timmeren 3, 10 en 5en smeden 6, 2 en 4, leeftijd 1219 jaar. Sinds verlieten 3 leerlingen de inrichting zoodat op 't oogenblik er zijn 16 leerlingen voor 't timmeren, en 11 voor 't smeden. e Ook dit verslag wordt onder dankbetui ging voor den daaraan besteden arbeid goedgekeurd. De voorzitter deelt mede dat de circa- laires verzonden zijn ook in do buitenge meenten teneinde steun te verzoeken voor de schoolde resultaten van deze poging zullen later worden medegedeeld. Daarna worden de heeren v. d. Bilt la Motthe (aftr.), H. J. v. Noppen (aftr.) eu C. C. Coomans met algemeene stemmen in 't bestuur gekozen, deze laatste ter ver vanging van den voorzitter die wegens drukke bezigheden tot zijn leedwezen be sluiten moest, met 15 Maart a. ontslag te gaat, zal de omzetting van de organische stikstof in salpeterzuur bij deze gewassen sneller geschieden dan bij stalmest. Behalve door stalmest en groene bemes ting, kan men ook door kunstmeststoffen den bodem van de noodige stikstof voor zien. Aan het hoofd dezer kunstmeststof fen staat de cbilisalpeter. De cbilisalpeter komt uit Z.-Amerika, zij wordt gevonden op eene uitgebreide vlakte, gelegen tusschen den 18den en 27en graad Zuiderbreedte. Op deze vlakte waar elke plantengroei ontbreekt, daar bet er nimmer regent, vindt men de ruwe salpeter in soms 8 M. dikke lagen. De ruwe salpeter wordt hoogst zelden aan de oppervlakte aangetroffen, maar is doorgaans bedekt met eene soms 3 M. dikke laag van gipshoudend zand en audere stoffen. De ruwe salpeter komt voor in verschillende kleuren sneeuwwit, zuiver blauw, oranje, citroengeel enz., al naar gelang van de verontreiniging met aarde, zand, kies, klei en steengruis. De ruwe salpeter wordt afgegraven en naar de verschillende havens van Chili vervoerd, vanwaar zij naar Europa verscheept wordt. Eer zij echter verscheept wordt, wordt zij gezuiverd van aarde, zand enz. en dan in balen van 130 a 140 K.G. naar Europa verzonden. Hier aangekomen, wordt zij verpakt in nieuwe zakken en dan in balen van 100 K. G. aan de verbruikers afgeleverd. Somtijds komt Eet voor, dat men in Europa de Cbilisalpeter vervalscht met keukenzout. nemen als lid van 't bestuur. Aan deze mededeeling sloten zich aan eenige woorden vanjj warmen dank door de heeren v. d. Bilt ia Motthe (namens 't bestuur) en Risseeuw (namens deleden) aan den voorzitter voor 't vele goede door hem in 't belang der Ambachtsschool ge daan; ter wij 1 de voorzitter ook voor 't vervolg zijn sympathie eu zooveel moge lijke medewerking aan den bloei dier in richting van harte toezegde. Daarna is de vergadering gesloten. PATRIMONIUM TE GOES. (Slot.) Het debat werd geopend door dhr. Pla- zier, voorzitter van de afdeeling Goes van den C. N. Werkmansbond der Ned. Herv. Kerk. Hij verklaart dat Patrimonium is gestorven aan verval van krachtendat is in 1886 begonnen. Toen kwam de ker kelijke quaestie en gingen Geref. en Herv. zich onttrekken. Spr. was toen en tot 't laatste toe voorzitter en duldde geen kerkelijke besprekingen maar toch heeft die kerkelijke quaestie 't hem wel gedaan en dan ook de bespreking van allerlei wettelijke quaestiën. In een plaatsje als Goes raken tal van dergelijke quaestiën zelfs de koude kleeren der werklieden niet. In groote plaatsen kan dat anders zijn, daar vindt de werkman in de vergaderin gen niet individuen maar kameraden. Dat de Werkmansbond der Ned. Herv. Kerk zou aangevallen, worden door een stukje uit De Zeeuw was Spr. hierop voor bereid, maar hij keurt 't af dat uit een stukje in de Voorzorg tegen dien gan- schen Bond geconcludeerd wordt. Men hebbe af te wachten wat er, bijv. uit Goes, tegen geschreven zal worden. Trou wens die Bond, met name de Goesche af deeling vraagt alleen liefde voorGodsWoord; en de meeste leden te Goes zijn voorstan Iers der chr. school. Spr. heeft geen vertrouwen in 't oproepingscomité mannen als zij zijn van één kerkelijke kleur en waaronder er zijn die elke vereeniging die op alg. chr. standpunt staat, bestrijden; die er geheel hun leven aan besteden. De heer Kater antwoordt dat de heer Plazier in de releveering dier feiten niet correct is geweest. Niet na '86, maar eerst na '89 is de achteruitgang van Patrimonium begonnen. In '86 waren er 105 leden in '88 nog 92. Nogmaals zegt Spr. hoe dat komt weet ik niet. Plazier moet 't weten hij De hoeveelheden Chilisalpeter, welke jaar lijks de Europeescke havens bereiken, zijn enorm grootzij bedragen millioenen Kilo's en dit wijst ons op bet kolossale gebruik, dat tegenwoordig door den landbouwer van de Cbilisalpeter gemaakt wordt. De Chilisalpeter nu, die aan het hoofd der stikstof kunstinestsoorten staat, bevat onge veer 15V2 pCt. stikstof in den vorm van salpeterzuur, dus juist in den vorm, waarin de planten de stikstof opnemen. Daarom is zij eene snelwerkende meststof en als zoodanig bij uitstek geschikt, om achter lijke gewassen weer op dreef te brengen. Dit is een belangrijk voordeel, dat de Cbi lisalpeter voor beeft boven andere meststof fen, die niet zoo snel werken. In de praktijk komt het dikwijls voor, dat een gewas niet goed voort wil, omdat het' gebrek heeft aan opneembare stikstof, al is ook de bodem niet arm aan stikstof. In dit geval is eene overbemesting met Chilisal peter het aangewezen middel om de ge wassen te helpen, althans bij granen, koolzaud en wortelgewassen. Is in dit opzicht de vorm, waarin de stikstof in de chilisalpeter voorkomt een voordeel, in een ander opzicht kan dit een nadeel zijn. Het salpeterzuur wordt, zooals wij in ons vorig opstel reeds op gemerkt hebben, niet door den bouwgrond gebonden, maar volgt den loop van bet water. Wordt dus het salpeterzuur niet door de gewassen opgenomen, dan wordt het bij overvloediger regen in den onder was toen voorzitter en hij moet daarvoor aansprakelijk gesteld. De Bond Patrim. ia niet ontrouw geworden aan zijne toezeg gingen, is algemeen christelyk gebleven en als er te veel wettelijke quaestiën in de vereeniging kwamen, had dhr. Piazier dat moeten beletten. Hij had 't heft in banden uw eigen reglement sprak dui delijk geuoeg wat mocht en niet mocht, daarvan hadt gij naleving moeten eiscben. Spr. vermoedt dat Patrim. bier is te niet gegaan door langzame vermoording. Wat bet standpunt aangaat van den Ned. Herv. Hond dat is kerkistiscb, niet algemeen Christelijk. (Plazier wijst hem op bet Goesche reglement doch Kater gaat voort:) Niet 't Goesche reglement maar 'tst»tuut van den Bond waaraan gijlieden onder worpen zijc, moeten wij hebben; eu dat vordert letterlijk „liefde tot de Ned. Herv. Kerk". De heer Plazier herneemt 't oog gehad te hebben op den heer Dekker, die met name in de Chr. Jongel. Vereen, 't alge meen christelijk standpunt verfoeit en zijn geest zeker zou indragen in Patrimonium. De heer Kater zegt dat hij voor zich de scheiding in de Jongelingsvereenigingen niet begeerd heeft, en liever had gewild dat zij één gebleven waren, waarnaar hij ook in de J. V. voor den Handwerksstand steeds beeft gestreefd maar de werklie- denbeweging is een heel andere zaak en waarom zou iemand 't niet op 't eene ge bied en op 't andere wèl met 't algemeen chr. standpunt kunnen eens zijn Bovendien juist om voor de bewaring van dit stand punt te waken, had Piazier lid moeten blij ven der oude en moet hij lid worden der nieuwe afd. van Patr. Hij en de zijnen. Als er bij de leden van 't Comité dat volgens Piazier als zoodanig geen vertrou wen verdient, ook maar tien leden bij ko men dan is hun geest onschadelijk gemaakt. Plazier en de andere nieuwe leden hebben dit derhalve in hunne hand. De heer Van Koetsveld leest artikel 2 van 't reglement der Goesche afdeeling van den Ned. Herv. Werkmansbond voor luidende Het doel der vereeniging is bij de leden het besef levendig te houden dat gehoor zaamheid aan Gods woord de oplossing bevat van alle sociale vraagstukken. Ieder die met dezen grondslag instemt, is ons welkom, zegt Spr. In den Nederl. Herv. Werkmansbond zijn dan ook gere formeerden, oud-gereformeerden, heils- legermannen enz. enz. Hij herinnert dat grond gespoeld, of vleeit met het bodem water in de slooten weg. Het spreekt van zelf, dat in zoo'n geval eene bemesting met Chilisalpeter baar doel mist. Dit gevaar is het grootst op zandgronden, het geringst op zware kleibodems, omdat zandgrond veel minder absobtie-vermogen heeft dan klei. Wendt men de chilisal peter dan ook aan, voordat de gewassen door hunne wortels dit salpeterzuur kunnen opnemen, dan loopt men gevaar, dat de be mesting geen doel treft. Dit ondoelmatig gebruik is eeu der oorzaken, waardoor de Chilisalpeter bij sommigen minder gewild is. Een ander bezwaar, dat tegen de Cbilisalpeter algemeen werd ingebracht en dat nog wel door sommigen gedeeld wordt, is de bewering, dat zij den bodem uitput. Dit gevaar nu is niet geheel denkbeeldig, maar wordt toch doorgaans schromelijk overdreven. Veronderstellen wij, dat door salpeter bemesting van 100 K.G. Chili, de oogst 300 K.G. haverkorrels en 500 K.G. haver- atroo meer opbrengt dan zonder Chili. Deze meerdere opbrengst bevat 10 Kilo Kali en 3Vs K. G. Phosphorzuur en deze zijn aan den bodem onttrokken, weshalve deze zooveel armer is geworden. Is dit bezwaar nu zoo groot, ais het schijnt? Immers neen, want de landbouwer kan dit verlies weder gemakkelijk herstellen en de meerdere opbrengst hseft grooter waarde dan de Kali en het phosphorzuur, dat meerder aan den bodem ontnomen is,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1898 | | pagina 1