NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
lo. 22. 1897s Satectfag 20 flooemfier.
fiuaaffife laarpng,
VERSCHIJNT
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
De pest der dronkenschap.
ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers- 0,02s.
UITGAVE WAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent'.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
ii.
Ook onderstaande woorden uit Talmage's
preek zijn treffend.
Indien ik al de lieirscharen der doode
dronkaards kon bijeenvergaderen, en hen
uit hun graf kon doen opstaan, en daarna
aan dat heirleger al de scharen der le
vende dronkaards kon toevoegen, vijf of
tien op een rij, en als ik u dan een
paard kon doen bestijgen en langs die
gelederen laten rijden, om er een revue
over te houden, zoudt gij dat paard be
rijden tot dat het neerviel van uitputting
en gij zoudt een ander paard bestijgen
en er op rijden totdat het van uitputting
neerviel en gij zoudt een ander paard
nemen, en nog weer een ander paard, en
gij zoudt uur aan uur blijven voortrijden,
en dag aan dag. Reusachtige jgroote
lieirscharen, en regimenten, en brigades,
kolossale legerbenden.
En als uwe stem dan krachtig en in
drukwekkend genoeg was om hen allen
te doen luisteren, en gij het commando
kondt geven.: „Voorwaarts marsch 1" zou
hun eerste stap de aarde doen beven. On
verschillig naar welken kant gij op den
huidigen dag de beschaafde wereld beziet,
het kwaad is toenemend.
Ik vestig uwe aandacht op het feit, dat
er duizenden menschen geboren worden
met een dorst naar sterken drank, een
feit waarmede maar al te dikwijls geen
rekening wordt gehouden. Langs sommi-
ger rijen van voorouders loopt de rivier
der verzoeking. Er zijn kinderen, wier
eerste windselen van lijkwaden zijn afge
scheurd. Menig vader heeft een testament
gemaakt van dezen aard „In den naam
van God, Amen. Ik vermaak aan mijne
kinderen mijne huizen en landerijen en
goederen; alles wat ik nalaat, zal gelijke
lijk onder hen verdeeld moeten worden.
Dit bekrachtig ik met mijne handteekening
en ik verzegel het stuk in tegenwoordig
heid van getuigen'" En toch heeft die
zelfde man nog een ander testament ge
maakt, dat de menschen nooit gelezen
hebben en dat niet ofïïciëel geregistreerd
is. Als dat testament in leesbaar schrift
te boek ware gesteld, zou het ongeveer
aldus luiden „In naam van ziekte en hon
ger en dóód, amenIk vermaak aan mijne
kinderen mijne booze hartstochten myne
okshoofden zullen de hunne worden, mijn
wijnglas zal het hunne worden, mijne
vernietigde reputatie zal de hunne worden.
Al de schande die ik nalaat, zal gelijke
lijk onder hen verdeeld worden. Dit be
krachtig ik met mijne handteekening, en ik
verzegel dit stuk in tegenwoordigheid van
al de toejuichende harpijen der hel."
Met de menigten dergenen die bij hun
geboorte dezen boozen hartstocht mede
brengen, wordt dit heirleger vermeerderd.
En tot mijn leedwezen moet ik zeggen,
dat een groot aantal apothekerswinkels
dezen Jhartstocht aanwakkeren, doordien
zij alcohol verkoopen jonder den naam
van geneeskrachtig bitter, 't Is bitter
voor de koorts, en bitter voor de maag,
en bitter voor dit, en bitter voor dat, en
bitter voor wat andersen de misleide
brave lieden, die niet weten dat zij van
dien kant met de slavernij van het alco
holisme bedreigd worden, gaan ten ver-
derve. En den een of andeven dag zit
een man met de flesch zwarte bitter aan
zijn tafelen de kurk vliegt er uit, en
er uit vliegt ook een duivel, die den man
bij zijn keel grijpt en uitroept: „Aha!
ik heb nu al tien jaren lang jacht op u
gemaakt! Eindelijk heb ik u toch te
pakken gekregen In de diepte met u
In de diepte met u 1" O. die zooge
naamde geneeskrachtige bitters Zij
maken eens mans gezin bitter, en Zijn
tehuis bitter, en zijne gemoedsstemming
jutter, en zijn dood bitter, - en zyn hel
bitter. O, die bitters! Een reusachtig
leger, dat voortdurend talrijker wordt.
Ik geloof dat het hoog tijd is voor de
belijders des Heeren in alle werelddeelen
om te dezer zake partij te kiezen. Het
zal een strijd op leven of dood moeten
worden tusschen de dronkenschap en de
nuchterheid, tusschen den hemel en de hel.
Kies partij, vóór en aleer uw volk nog dieper
in verval geraakt kies party vóór en
alleer uw zonen worden opgeofferd, en het
nieuwe tehuis uwer dochter verpletterd
wordt onder het alcoholisme van een ver
dierlijkten echtgenoot.
Kies partij, terwijl uw woord, uwe pen,
uw gebed, uwe stem bij de verkiezingen,
misschien nog eenigen invloed kan uit
oefenen tot het tegenhouden van het be
derf uwer natie. Indien al de belijders
des Heeren te dezer zake partij wilden
kiezen, zou het niet zeer lang duren of
de toekomst uws volks zou in de rechte
richting geleid worden.
Is de dronkenschap een zonde van een
bepaald land of een bepaald volk Be
hoort zij meer in het Noorden, of meer
in het Zuiden thuis Moet men haar
meer in het Oosten, of meer in het Wes
ten zoeken O, er is geen enkele rivier
ter wereld, waarin hare tranen niet zijn
gevallen en waarin hare zelfmoordenaars
zich niet hebben gedompeld Wat ruïneer
de die plantage daarginds, waarvan elk
veld een kapitaal vertegenwoordigde, en
waarvan de eigenaar en zijn familie eer
tijds tot de rijkste bezoekers van badplaat
sen en strandhotels behoorden Wat bracht
die bloeiende boerderij daarginds in ver
val, en verfde de rooskleurige wangen,
die in de kamers en onder de boomen
bloosden, met de bleekheid der wanhoop?
Wat heeft bijna elke straat van zoovele
dorpen en kleine en groote steden der
beschaafde wereld met een zedelijke pest
getroffen De sterke drank.
Breng het geld bijeen, dat de arbeidende
klassen gedurende de laatstverloopen
dertig jaren aan drank hebben uitgegeven,
en ik wil er voor iederen werkman een
huis van bouwen, en een tuin voor hem
aanleggen, en zijne zoons in fijn laken
kleeden, en zijne dochters in zijde, en
voor zijn huisdeur een steigerend span
vossen of schimmels laten voorkomen, en
hem een polis van levensverzekering ter
hand stellen, zoodat het tegenwoordige
huishouden in stand zal blijver, nadat hij
dood is. De hardnekkigste en de over-
weldigendste vijand der werkende standen
is het bedwelmende vocht. Het is de
anarchist der eeuwen, en heeft het lichaam
en den geest en de ziel van den arbeid
geboycot, en boycot ze nog altijd. Het
bezwendelt jaarlijks de nijverheid voor
een groot aantal percenten harer verdien
sten. Het komt met zijne heillooze verlokkin
gen tot den handwerksman of den dagloo-
ner op zijn weg naar het werk, en in de
middagschaft, en 's avonds op zijn terug
weg naar huis. 's Zaterdags, wanneer het
weekloon wordt uitbetaald, verslindt het
bedwelmende vocht een groot deel van
het geldj dat voor het huisgezin besteed
moest worden, maar dat nu aan de tappers
en de kroeghouders wordt geofferd.
Deze zonde giet hare vitrioolachtige en
vloekwaardige vochten door de keelen
van honderdduizenden werklieden en
terwijl de gewone werkstakingen verderflijk
zijn, beiden voor patroons en arbeiders,
kondig ik een algemeene strike tegen
den sterken drank af, welke strike,
indien zij krachtig wordt volgehouden,
tot verheffing der arbeidende klassen en
tot heil der natie zal strekken. Ik durf
mij verstouten om te zeggen, dat er geen
enkel gezond werkman is, die niet binnen
de eerstvolgende twintig jaren, indien hij
alle bedwelmende dranken weigert en
daarbij spaarzaam is, een kapitalist op
kleine schaal kan worden.
19 Nov. '97.
De commissaris der koningin in Zeeland
heeft voor de plaatsing van de kennisge
vingen en oproepingen, bedoeld in art. 555
van het Wetboek van Koophandel, (be
treffende strandvonderijen) aangewezen de
volgende nieuwsbladen
voor Walcheren en Zeeuws'c h-
Vlaanderen, de Middelburgsche Cou
rant
voor Zuid- en Noor d-B e v e 1 an d,
de Middelburgsche of de Goesche Courant
voor Schouwen en Duiveland,
voor T h o 1 e n en voor St. Philips-
land, de Zierikzeesche Nieuwsbode
voorOostelijk Zeeuwsch-Vlaan
der e n, de Middelburgsche of de Terneuzen-
sche Courant.
Bij Koninklijk besluit is vergunning
verleend aan den heer P. L. De Bruyne,
vice-consul van Groot-Brittannië, te Vlis-
singen, om aan te nemen de onderscheiding
van „Honorary Member" 4de klasse, der
orde van Victoria, hem door H. M. de
koningin van Groot-Brittannië en Ierland
geschonken.
Te 's Gravenhage is overleden de
kapitein bij het Indische leger Kohier op
36-jarigen leeftijd. Hij was een zoon van
generaal Kohier die in 1873 bij de bestor
ming van de Missigit in Atjeh sneuvelde.
Men herinnert zich dat bij 't vernemen der
doodstijding van dezen generaal, nu wijlen
koning Willem III zich naar Groningen
begaf om den vader en de beide zoontjes
van den gesneuvelden generaal te troosten
en dat hij die zoons onder zijn bijzondere
bescherming nam. Een hunner is nu over
leden. In 1878, op 17-jarigen leeftijd was
hij aan de Kon. Mil. Acadsmie als cadet
in dienst getreden, werd 11 Juli 1882
benoemd tot 2e luit. der inf. en 11 Juni
1887 bevorderd tot le luit. in welken
rang hij aan onderscheiden belangrijke
krijgsverrichtingen op Atjeh deel nam.
Hij werd 21 Nov. 1894 benoemd tot
kapitein en vertrok eenige maanden ge
leden naar Nederland, met spsed-certificaat
wegens ziekte. Een ziekte die door zijn
overlijden gevolgd is.
Nederlandseh rundvee in Duitschland.
In Duitschland krijgen de agrariërs, die
ijveren voor de sluiting van de grenzen
voor het Nederlandsche vee, nu allengs
de boeren, de mannen van de praktijk,
tegen zich. De bekende landbouwkundige
Schmidt-Löhme, Amtsrat, heeft zijn advies
gegeven op twee vragen, welke gesteld
waren door de landbouwmaatschappij te
Telton, in Pommeren.
„Is de veeteelt in Buitschland zco ont
wikkeld, dat zij in de behoefte aan melk
gevende koeien kan voorzien
„Kunnen de rundveerassen van de Noord-
Duitsche laagvlakte het Hollandsche fokvee
ten behoeve van hunne veredeling ont
beren
Op deze vragen wordt door hem vol
mondig „neen" geantwoord. Sedert, tenge
volge van de sluiting van de Nederland
sche grens, de invoer van melkgevende
of drachtige koeien uit dit land is afge
sneden, is de productiviteit van het melk
vee inderdaad volgens persoonlijke erva
ringen met lVs liter daags voor elke koe
achteruitgegaan, aangezien het Duitsche
melkvee zóo schaars is geworden, dat voor
beesten f300 moet betaald worden, welke
men vroeger voor f 225 a f 270 kocht. De
misstand wordt nog erger, doordat men
thans vaker van koeien veranderen moet.
Dientengevolge is het aanbod van vet vee
(want als een koe uitgemolken is wordt zij
gemest) toegenomen en wordt de prijs voor
vet vee gedrukt.
Dit alles kan slechts verholpen worden
door den invoer van Hollandsche kalve
ren, zoomede van Hollandsche jonge koeien
en stieren vrij testellen. Het is voldoende
dezen invoer te beperken tot beesten van
niet ouder dan 4 jaar.
Cats. Eenigen tijd geleden i« door
den gemeenteraad besloten aan den Mi
nister vergunning te vragen tot het aan
leggen van een telephoon. Thans is door
den Minister goedkeurend op die aanvraag
beslist en zal dus eerlang deze gemeente
verbonden worden met het overige gedeelte
der telephoon- en telegraafwereld. Een
groot gerief voor de ingezetenen voorzeker,
die anders hunne telegrammen van Colijns-
plaat thuis bezorgd kregen en daarvoor
natuurlijk een niet onbeduidend bodeloon
te betalen hadden.
COSS. Aan 't gebouw van den Christe-
lijken Volksbond hebben zich 90 werk-
looze huisvaders of kostwinnende zoons
aangegeven. Het vorige jaar bedroeg hun
getal 94.
Vlissingen. Donderdag morgen even
half vijf brak alhier een hevige brand uit
in de sedert eenige weken geopende Zuid
Hollandsche stoombroodbakkerij van C. L.
v. d. Ploeg in de Dijkstraat op het zoo
genaamde Eiland. De mail was juist met
brood naar de stad. Het geheele gebouw
dat boven ledig stond, en beneden door
v. d. P. en zijn knechtje bewoond jwerd,
is geheel uitgebrand. Niets werd gered,
doch alles was verzekerd. De eigenaar is
T. Blankkard, alhier.
Middelburg. De Kamer van Koop
handel benoemde tot haar secretaris op een
jaarwedde van f300 in plaats van den
heer mr. E. Fokker den heer A. de Vulder v.
Noorden.
Men schrijft uit Zeeuwsch-Vlaanderen:
Het smokkelen van allerlei soort van
fokvee naar België is in den laatsten tijd,
nu men voor geringen pr.js gemakkelijk
menschen kan krijgen, die dit gevaarlijk
werkje voor de groote kooplieden willen
verrichten, sterk toegenomen. Nog dagelijks
ziet men nu hier, dan daar, troepen koeien,
begeleid door een 60 tot 70 man, over de
grenzen trekken. Gewoonlijk zijn bij elke
koe, behalve een geleider, twee drijvers,
die ieder voor hunne benijdbare taak 5 a
7 frank ontvangen. Als m9n bedenkt, dat
op elke koe ten minste 100 frank verdiend
wordt er zijn er wel van 150 tot 200
frank dan is het duidelijk, dat er met
dit smokkelen in het groot nog al wat
verdiend wordt.
In 't vorig no. meldden wij reeds van
herhaalde aanhoudingen welke door dade
lijke slachting gevolgd worden. Zooverna
men wij dat deze week, onder de aange
houden beesten een kalfvaars was, rekening
15 Nov.welk dier mede terstond werd
afgemaakt. Het was in 't Goesche land ge
kocht. Overigens leenen de mistige avonden
van thans zich zeer voor de smokkelarij.
Scherpenisse. En fietsrijder die door
de schoolstraat reed terwijl de school uit
gaande was, achtte het niet noodig van de
fiets te stappen doch de gevolgen daarvan
bleven niet uit. Een kind in de onmiddel
lijke nabijheid van de schooldeur kwam
in aanraking met de wielen der „kar" zoo
dat het niet zonder veel moeite van tns-
schen de wielen moest geholpen worden
en met aen paar wonden en eenige schram
men aan hoofd en armen, bewusteloos in
een woning werd gedragen.
Dinteloord. De heer W. J. v. Waar
denburg, brievengaarder te Ellewoudsdijk,
is weder benoemd tol brievenbesteller al
hier.
Volgens achterstaande advertentie zal
de christelijke zangvereeniging te Rilland
eene uitvoering geven in de Ned. Herv.
Kerk. Gezongen zullen worden No. 182
uit Sankey „Kom tot mij Kom", Neerbosch
le bloemlezing, No. 2 „Het Godsrijk staat",
No. 18 „Blijve mijn werk slechts gedacht",
No. 23 „Heilbeloften" en No. 44 „Naar
Huis". Neerbosch 2e bloemlezing, No. 5
„Te Deam", No. 14 „De hemelen roemen
de grootheid des Heeren", No. 29 „Afscheids
lied", „De Hymne", No. 11 uit Exelsior,
No. 16 uit Hallelujah „Twee Sterren" en
No. 12 „Zendingslied". „Beslist zijn", woorl
den van D. P. Garms.
Te Groningen heeft een kleerma
kersgezel een kassier, met een hamer, dien
hij uit een kroeg had gestolen, het lin
keroog verbrijzeld. De kassier, die reeds
het rechteroog miste, is door deze wandaad
thans geheel van het gezichtsvermogen
beroofd.
Te Zevenbergen (N.-Br.) heerscht
tegenwoordig de influenza in nog al hevige
mate. Het getal lijders en lijderessen aan
die ziekte is zeer groot. Bijna geen huis
gezin of èen ®f meer leden zyn er door
aangetast. Gelukkig is de ziekte niet van
ernatigen aard en eischt zij weinig offers.
In een terp te Wirdum, nabij
Leeuwarden, is, op ongeveer 2 meter
diepte, een ijzeren zwaard gevonden, lig
gende op een geraamte.
Het geheele wapen heeft eene lengte
van ongeveer 1 meterhet gevest is
zonder handbedekking, de kling is reoht,
6 a 6V2 centimeter breed, is tweesnijdend
en loopt puntig toeop enkele plaatsen
is hout vastgehecht, vermoedelijk van eene
houten scheede.
Het zwaard is vermoedelijk 400 a 500
jaren oud en heeft waarschijnlijk toebe
hoord aan een hooggeplaatst persoon, om
dat velen hunner destijds met hunne
wapenen werden begraven.
Te Maurik was een landbouwer
bevreesd, dat men zijne suikerbieten, welke
op het land lagen, zou stelen. Als voor
zorgsmaatregel verborg hij nu in sommige
bieten een stukje hout, waarop hij zijn
naam geplaatst had. Zoodra er nu weer
bieten vermist werden, werden door de
politie eenige huiszoekingen gedaan, en
werkelijk vond zij bij den verdachte onder
het hooi bieten, waarbij uit sommige het
stukje hout te voorschijn kwam. In dit
geval was alzoo de dader gemakkelijk
aangewezen.
Als een zeldzaamheid mag gemeld
dat bij een landbouwer in 't Nijkerker-
veen, de bijen op 14 November nog
wonnen met goede „bouten" aan de „beenen",
zooals die in 't midden van den zomer
voorkomt. Gedurende 35 jaren, dat hij
bijen houdt, had hij in dezen tijd van het
jaar zoo iets nog nooit gezien.
Kazernetaal.
(Uit een Brief
Nadat ik op den rand van mijn kotje een
halve zaaier met een hak slobber naar
binnen heb gewerkt, ga ik je eens vertel
len hoe mij het eten bevalt en meer an
dere dingen, waar gij zoo belangstellend
naar vraagt.
Wat de piepers met recht voor allen be
treft, deze liggen altijd wat hard in mijn
binnenkamerzoodat ik er liever wat
zware tabak of lijntjes excerceeren bij heb.
Toch heb ik ze liever dan zaaiers en
qranaat kartetsvuur. Deze laatste laat ik
meestal staan en neem dan maar een
hompje turf met machineoliewat ik in
mijn straatje oppeuzel, vóór ik ga bronsen.
Verleden week ben ik op den pof naar
Grootmokum geweest, maar ik ben niet
gesnord. Mijn slaap ging het zoo goed
niet af, die raakte by den smid in den kost
met acht dagen wijn en banketmaar hij
heeft ook al zooveel op zijn kerfstok. De
pook zei dan ook al tegen hem Je raakt
nog met een tweetje voor den muts den pijp
uit. En de dubbele gaf hem een heele preek
en zei, dat hij maar liever 's avonds naar
de swab moest gaan.
Maar wat geeft hij om eenige pandjes
of kuchtjes Niets! 't Is 'n sjapietouwer.
Hield hij den duim nog wat meer op het
zundgatmaar dat wil hij niet. Gister
toen we zaten te schutteren zei hij, dat
hij zich ziek zou melden, als er maar wat
meer was te pooien in den stal„want"
zei hij „het is morgen makkes in de keet".
Hij heeft er ook oter gepraat om over te
teekenen naar de veldbonken^ omdat daar
