bulletin
voor zeeland.
HISTORISCH
Mag 6 looenfc.
tumaffife laargatig.
Uitslag der loting voor de Nationale Militie in de
gemeente Goes, lichting 1898.
P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Buitenlandsch Overzicht.
VAN
GOES, 4 November 1897.
i
A
3
4
5
6
7
8
9
0
1
2
3
4
5
6
7
8
.9
=0
,1
t2
13
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
Hiele van der, Laurens
Zweden van, Jan
Hopmans, Johannes Albertus
Dirkse, Pieter
Bruel, Antkonius
Stieger Jolian Hendrik Joseph Maria
Yijven van Gillis
Liei-e van, Jacob
Hese van, Adriaan
Huijsse, Arj V illem
Kooman, Jacobus Jacob
Liere van, Marinus
Blitterswijk van, Jan
Goetgeluk, Jan Anthonie
Ligny de, Fredrik Willem Jacob
W airave Jacobus
Riet van Willem Fredrik Johannes
Koning de, Simon
Adri&anse Marinus
Pree de, Adriaan Hubregt Pieter
Laat de Lornelis
Boer den, Arij
Sinke Cornells
Melieste, Hendrikus
Goedbloed, Martinus Johannes
Jeronimus, Govert
Nieuwenhujse, Marinus
Knijper, Comelis
Rouw Elisa
Gelok, Pieter
Visser Catharinus Elise
Snoek Marinus
Dormaar, Willem Adrianus
Blaas, Adriaan
Strien van Cornelis
Bleuzé, Frangois Joseph
Knieriem, Johannes
Steutel Pieter
Kant, Cornelis
Passieux, Pieter Gerardus Cornelis
Botbijl, Pieter
Kiters, Marinus
Massee, Johannes Cornelis Elize
Jonge de, Jan Johannes
Hongstmangers, Hubregt
Jonge de, Willem
Molhoek, Hendricus Johannes
Hchuiling Johannes Pieter
Kuijper, Dirk
Pennings, Petrus Adolf
Fouw de, Adriaan
Jonge de, Johannes
Slabbekoorn Jan Hendrik
Reijerse, Cornelis Jacobus
Dnvekot, Cornelis
Schipper Hendrikus
Holsheimer, Johan Rudolph
Berge van den, Cornelis
Poorter de, Bernardus Lucius Anthoniu
Crucq, Marinus
Zelfde van 't, Arij
Westdijk Albertus
Feij. Gerardus Martinus
Buitendijk, Johannes Jacobus
Kok de, Bernardus Johannes
Luijk, Cornelis
Maartense, Cornelis
Romeijn Daniël Arie
Arnoldi, Jan Johannes
Maartense, Marinus
Gunst, Anthonij
Schneider Anton Herman
Boutens, Willem
Rafelaar van de, Leonardus
Hoogesteger, Pieter Franciseus
Joustra, Jan
Rijk Johannes
In dienst.
1526
Broederd. te klein.
1708
Broederdienst.
1705
Broederdienst.
1610
Gebreken.
1538
Te klein.
1731
In dienst.
1726
Broederdienst.
1727
1651
1619
1736
1796
1741
1695
1615
1781
1599
1713
1682
1622
1621
1711
1?24
1673
1634
1683
1698
1613
1781
Eenige zoon.
Broed erdienst.
Gebreken.
Broederdienst.
Gebreken.
Eenige zoon.
Eenige zoon.
Broederdienst.
In dienst.
Broederdienst.
Broederdienst.
Broeder dienst.
Broederdienst.
Broederdienst.
Eenige zoon.
Broederdienst.
Broederdienst,
Eenige zoon.
Gebreken.
1666
Broederdienst.
1699
Broederdienst.
1747
1769
1749
1759
Gebreken.
1745
1659
Gebreken.
Eenige zoon.
1766
1683
1657
Gebreken.
1498
Gebreken, te klein.
Gebreken.
1557
Gebreken.
Broederdienst.
1702
Eenige zoon.
1622
Gebreken.
1630
1683
Eenige zoon.
1710
Broederdienst.
1617
Eenige zoon.
1675
Gebreken.
1579
1684
Eenige zoon.
1575
1695
Broederdienst.
1644
Broederdienst.
1591
Gebreken, broederd
1723
Broederdienst.
1691
Gebreken.
Snelpersdruk G. M. Klemkerk Goes.
UITGAVE VAN
M. KLEMKERK, te Goes
EN
va-n 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent'.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
erpen zich de zaak stond goed Van
Heijden had er den schrik onder ge-
icht. Pels stelsel van verdediging was
rr dat van bedwang vervangen.
Van der Heijden begon ook den invoer
controleeren en zorgde dat niet meer
rd ingevoerd dan ieder staatje kon
odig hebben. Doch de regeering gelastte
m dien maatregel weder in te ^trekken
lar van der Heijden handhaafde hem op
;en verantwoordelijkheid, overtuigd als
was dat zoo 't einde van den oorlog
n verwacht worden. Een beginsel van
ïeepvaartregeling, waarbij de regeering
k nederlegde. In 1881 evenwel werd.
ie goede maatregel reeds weder door
ar ingetrokken.
Van Lansberghe achtte den tijd gekomen
or 't optreden van een burgerlijk be
ur. Wan der Heijden, schoon tegen zijn
i, werd teruggeroepen en door Pruijs
d. Hoeven vervangen. De grootste
it die ooit gemaakt werd en Van Lans-
ghe kon naar Nederland terugkeeren
t de boodsebap dat onder zijn bestuur
oorlog met Atjeh geëindigd was.
En toch was niets verder van de waar-
.d dan dit. Integendeel al mee.1 kwam
openbaar dat 'tde onderboorigheden
..on die het verzet tegen ons in Groot
jeh voedden en belang hadden bij het
irtduren van den oorlog en dat dus zon-
controle op de kusten het einde niet
voorzien was, In dien geest had Van
Heyden voorloopig gehandeld, doch de
eering ging op zijn nadere adviezen te
r zake, zeer tot schade der landsbe-
gen, niet in.
Wal werd op aandrang van Scherer en
;ing Tobias (de eerste assistent resident,
laatste gouverneur van Atjeh) eene
eling getroffen, doch deze maatregel
rd reeds in 1894, op last der re-
ring in Nederland, weder ingetrok-
i niet alleendoch er werd ook
loten tot opdoeking van alle posten op
kusten, met uitzondering der Oostkust.
Ook de latere gouverneur Van Teijn
ng aan op die beproefde scheepvaart-
eling, en Von Heutz, de tegenwoordige
'elvoerder op Atjeh, bevestigde zijn mee-
ig ten volle.
Haar de opvolgende ministers van ko-
iën bleven doof aan dat ooralleen de
'ige besloot in 1892 tot eene scheep-
irtregeling, en de tegenwoordige minis-
van koloniën die als kamerlid zeer op
irtasten langs dezen weg had aangeiron-
i, zal op dit punt het werk van zijn
u-ganger eerder verbeteren dan ver
ken.
laan wij nag even na wat deze sckeep-
Ttregeling eigenlijk is.
Ip de kusten zijn eenige door ons be
te havens voor den algemeenen handel
mgesteldde voornaamste waren dit
ds. Alle handel moet daar geschieden
Ier ons toezichtin- en uitklaring, vi-
itie, inning der in- en uitgaande rechten,
as geschiedt daar door onze ambtenaren.
natuurlijk moeten beschermd worden,
ardoor de posten van meerder krijgs-
teriëel belmoren te worden voorzien.
De producten van omliggende staatjes
rden naar de aldns ontstane handels-
Idelpunten gebracht en de invoer ge-
Jedt op dezelfde wijze in omgekeerde orde.
De inkomsten komen aldus ia onze han-
Het eenvijfde of sultans-aandeel komt
■egeld in, 't overige is voor de „reeht-
obenden die geen reden tot klagen geven",
ian hen die wel reden tot klagen geven
rden boeten opgelegd, die van hun geld
rden afgehouden of waardoor hun de
keering geheel ontgaat, terwijl hun
ren voor allen in- en uitvoer wordt
iloten.
Deze regeling werkt ginds 1892, echter
ider vrucht op dit oogenblik, gevolg,
,r de heer Kruijt althans meent, van de
nhaasting, halfheid en inconsequentie bij
invoering getoond. Immers nietde
jehers gerieven en believen maar dwin-
en overbeeren moet, zegt hij, doel der
.eepvaartregeling zijn.
Dit is niet geschied.
Roovers en mo irdenaars zijn als vrienden
behandeld de controle werd aan onbe
trouwbaar Atjehsch personeel overgelaten
overtreders door de marine opgespoord en
overgeleverd, werden veelal door 't bestuur
weer vrijgelaten.
Zoo werd de raad der verschillende
Achitofels tot zotheid gemaakt. 3
Werden al deze fouten vermeden, dan
zou d.e scheepvaartregeling wel vrucht
baar zijn.
Natuurlijk moet Groot Atjeh's kust buiten
Oleh-leh, voor allen in- en uitvoer gesloten
blijven; en de sckeepvaaHregeliiig worden
gesteund door een voldoend aantal kleine,
snelvarende oorlogsschepen, geen oude ver
sleten kraken, die geen vaart loopen en
meermalen zelfs geen zeil vaartuigen konden
achterhalen.
De verkiezingen voor het mayor-(burge-
meester-)schap te New-York zju, gelijkte
verwachter, was, op een groote overwin
ning der democraten van Tammany-Hall
uitgeloopen.
Terecht merkt een der bladen-op dat
minder door zijn schitterende persoonlijke
qualiteiten dan door zijn plooibaarheid
minder langs den weg van recht en bil
lijkheid dan door middel van een enorme
campagne-kas (men spreekt van zeven
millioen dollarsverstrekt door Tammany-
Hall), minder door eigen kracht en arbeid
dan door deii geweldigen steun van Cro-
ker, Robert Van Wyck gekozen is en wel
met 235.181 stemmen, terwijl Setb Low
149.873 stemmen verwierf, generaal Tracy
101.823 en Henry George Jr. 20.727. Van
Wyck had dus bijna evenveel stemmen
als zijn meest gevreesde tegenstanders, maar
zij wareii verdeeld en de geschiedenis van
Horatiërs en Kuriatiërs was niet in staat
hen te bekeeren.
Zoo kon Tammany Hall, op zichzelf
reeds zeer machtig, met te grooter kans
overwinnen.
Intussohen kan New-York weer een wei
nig op verhaal komen.
Van Wyck heeft zijn post gemakkelijk
veroverd. Terwijl alle caudidaten in mee
tings hun kiezers toespraken of toebrulden
een zelfs zoo hard werkte dat hij 't be
stierfen twee candidaten van minderen
rang benevens de leider van een der par
tijen eveneens hun verkiezingshitte met
den dood moesten bekoopen, bleef Van
Wyck stilletjes achter zijne verschansing
en liet Croker de redevoeringen houden
daardoor blijk gevende van zelfvertrouwen
niet alleen, maar van groot vertrouwen in
de kiezers en men weet dat de Ameri
kanen niet houden van candidaten die
stomme pantamine spelen.
De burgemeester, die 1 Januari in dienst
treedt, is de hoogste uitvoerende macht
over meer dan drie millioen inwoners.
Hij wordt gekozen voor den tijd van vier
jaar. Zijn salaris, dat alleszins onvol
doende is, bedraagt 15000 dollars per jaar.
Maar zijn macht is grooter dan die des
gouverneurs van den Staat, waartoe de
hoofdstad behoort, grooter dan die van
den gouverneur van eenigen anderen Staat
en wordt alleen overtroffen door dien van
den president van de Vereenigde Staten.
Hij benoemt de hoofden der politie,
heeft de bevoegdheid om zelf het bevel
der politie op zich te nemen en militaire
hulp te eischen heeft een uitgebreid recht
van veto, over de besluiten van de
„Municipal Assembly", die van de onder
geschikte plaatselijke besturen en die der
wetgevende macht van den staat New-York,
voor zoover deze betrekking hebben op
de stad. Gedurende de eerste zes maanden
van zijn diensttijd heeft hij onbeperkte
macht tot bet ontslaan of 'benoejnen van
verschillende ambtenaren, die hoofden zijn
van die departementen, en wier benoeming
van hem afhankelijk zijn.
De rechter Van Wijck, die nu 47 jaar
oud is en als een knap jurist geldt, is
van Hollandsche afkomst: in 1680 ves
tigde zich in het toenmalige Nieuw-Am-
sterdam zijn stamvader Cornells Barents
Van Wjck uit het dorp Wjk aan Zee
bj Egmond en huwde in 1680 te Elatbush
een dochter van den toenmaligen eersten
Hollandschen predikant Joh. Th. Polhemus.
Jammer dat een man met zoo dubbel
goeden naam zich vinden liet voor de
candidatuur van Tammany Hall, die men
zou kunnen bestempelen met den naam
Baantjesjagers.
Want nu begint weder de rooftocht naar
de vette baantjes, gelukkig zjn er reeds
verscheidene door de keuze van 't volk
zelf vergeven aan onafliaukeljke mannen.
Maar geljk Garfield in der tjd CoekliBg
beeft aangepakt en Hercules den Augias
stal ridderde, mocht er in Amerika nog
wel eens een man opstaan om Tammany
Hall uit te roeien.
In Friesland zjn de hoofden vervuld met
de rechtspleging waarbij de gebroeders Hoo*
gerbujs onschuldig tot lange jaren tuchthuis
straf veroordeeld zjn geworden. Men kan
zich echter vergissen. Men kan buiten
een rechtsquaestie staande minder goeden
kjk erop hebben dan de rechter zelf, en
daarom zonden wj niet gaarne zoo hard
mee roepen met de socialisten in deh lande
dat de gebroeders Heogerhuis onschuldig
zitten.
Toch zjn wj wel te vinden voor een
aandringen op een nauwgezet onderzoek,
te meer dewjl er een moderne dominé uit
dié buurt zich openlijk moet hebben uit
gesproken als zou bj de eigenljke daders
kennen, maar wil ze niet noemen.
Welk een gebrek aan naastenliefde, zou
mer. geneigd zjn uit te roepen.
Maar nu is er in Frankrjk een officier
tot levenslange verbanning veroordeeld
wegens pleging van landverraad. Hj had
nameljk gewichtige stuiiken, verdedigings
plannen aan de Duitsche regeering verkocht.
De man heet Dreyfus, en is nu al meer dau
drie jaar balling.
Maar nu is er een geacht lid van den
Franschen Senaat opgestaan en die heeft
openbaar gemaakt dat hj verschillende
stukken in banden heeft om te bewjzen
dat Dreyfus onschuldig veroordeeld is.
Men begrjpt dat dit sensatie verwekt
heeft.
Immers hierzjn 't niet rumoerige schreeu
wers, revolutionaire vjanden der klassen
justitie maar is 't een achtbaar Senator die
verzekeren komt^dat er onrecht gepleegd is
jegens een onschuldige.
En zjn betoog klemt te meer, dewjl
men ontdekt heeft dat de stukken in de
zelfde volgorde neg steeds evenals in de
dagen toen Dreyfus nog in vrjkeid was,
geregeld aan de Duitsche ambtenaren wor
den afgestaan door een onbekende of diens
handlangers. Als hier toch eens een on
schuldige verbannen was
De Nederlander brengt in verband met
deze zaak een geschiedenis in herinnering
die een eeuw geleden is voorgevallen in dat
zelfde Erankrjk.
Jean Calas, een Protestantsch koopman,
woonde omstreeks bet midden der vorige
eeuw te Toulouse met zjne vrouw 4 zoneu
en 2 dochters. Eene Roomsck-Katholieke
dienstmaagd, bj hen inwonend, wist den
oudsten zoon, Mare Antoine, tot den over
gang tot hare kerk over te halen.
Dezen jonkman, van een zwaarmoedigen
aard, vond men in Oct. 1761 opgehangen
aan de deur van zjn vaders winkel. Het
was duideljk een geval van zelfmoord;
maar de door roomsehe priesters warm
gemaakte openbare meening hield Vol,
dat de jonkman door zjn bloedverwanten
uit haat tegen den R. K. godsdienst was
omgebracht. De overledene werd door de
geestelijkheid met veel praal als een
martelaar begraven.
De gisting echter onder de bevolking
duurde voort en zoover kwam het, dat
het geheele huisgezin in den kerker werd