NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. CHRISTELIJK- HISTORISCH Mctifag 2 (Dcfo6ec. taaffife ladcpng. Oe Staatsbegrootiog 1898. 1. 1897. VERSCHIJNT G. M. KLEMKERK, te Goes F. P. D'HUlJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Bij dit nummer behoort een bijvoegsel. EEN HALVE EEUW-FEEST. ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. pf 0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE VAN EN van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Hoofdstuk I. (Huis des K o n i n g s.) Hoofdstuk II. (H o o g e C o 11 e g i n). De post decoratiën is in plaats van op f 8000 op f 30,000 geraamd, omdat het zich laat aanzien dat in 1898, het jaar der inhuldiging van H, M. de Koningin, meer benoemingen in Nederl. orden zullen plaats hebben dan gewoonlijk. Hoofdstuk III.(Buitenlandsche Zaken). Hoofdstuk IV. (Justitie)- De minister is niet voornemens weder de benoeming van den raad-adviseur te bevorderen, die, niet verbonden aan eeni- ge afdeeling van en niet werkende in het gebouw van het departement, zich enkel met wetgevenden arbeid bezig houdt. Voor de gevangenbewaarders is, door eene reor ganisatie van het ondergeschikt personeel iet» minder dan voor 1897 noodig. Eerlang zal de geheele regeling van de toelagen voor de godsdienstleeraren van de verschillende gezindten in de gevan genissen aan een opzettelij k onderzoek wor den onderworpen. Aan den commissaris van Rijkspolitie te Vlissingen is een tractement van f 500 toe- gelegd. Revolver-holsters zullen voor de Rijks- veldwacht worden aangekocht ter wille van de persoonlijke vrijheid der beambten. Hoofdstuk V. (Binnenlandsche Zaken). In deze begrooting zijn de voorstellen opgenomen om de zorg voor de landbouw belangen in ééne hand te centraliseeren, met de bedoeling om den Nederlandschen landbouw intensief krachtiger te maken, door het particulier initiatief te steunen en de voorwaarden, waaronder op dit ge bied de strijd om het bestaan wordt ge streden, te verbeteren. Voor het oogen- blik acht de regeering het niet noodig een afzonderlijk Departement van Landbouw in te stellen. De minister trouwens, aan wien voortaan de behartiging der land bouwbelangen zal worden opgedragen, zal FEUILLETON. )o(— {Slot.) Dat dr. Van Raalte een open oog had voor het gewicht van goed onderwijs, is genoegzaam gebleken doch de moeilijkheid was ook hier in den beginne groot. On derwijzers waren er onder de eerste land verhuizers niet, en bij de bittere armoede waaronder men gebukt ging, was het by - ,na onmogelijk om de mensehen te over tuigen van hunne verplichting, voor het onderwijs naar hun vermogen opofferingen te doeD. Lang moest men het stellen met een gewone districtsschoolthans bezit Holland vier publieke scholen, allen onder een Superintendent, nu prof. Mo. Lean. De trots der Hollanders is Hope-college, in 1851 gestichtin 1858 onder de zorg en het toezicht van de synode der Geref. kerk geplaatst; en in 1862 tot college gepro moveerd. Thans is Dr. Kollen de President dier inrichting, die bovendien 12 Pro fessoren en 2 Lectoren met 88 studenten telt, alsmede een Voorbereidend „Depar tement" met 100 studenten. Geboren in 1843, in Nederland, kwam Dr. Kollen met zijne ouders acht jaren later naar Amerika, waar ze zich te Overijssel vestigden. In 1868 promoveerde hij aan Hope-College, waaraan hij in, 1871 tot Professor werd benoemd. Lateu we nu nog een en ander melden omtrent de feestviering zelve. Waarom wordt er feest gevierd, vroeg wel degelijk zijn ook minister van Land bouw, al voert hij niet dien titel. Maar noodig is 't tevens, dat een niet- technisch minister technisch ontwikkelde hoofdambtenaren onder zich hebbe en het plan bestaat dan ook om aan het hoofd van de op te richten afdeeling Landbouw een deskundig chef te plaatsen, die in «fe praktijk van den Landbouw doorkneed is en van de bevordering van landbouwbe langen zijne levenstaak heeft gemaakt. Die afdeelingschef zal den titel voeren van di recteur-generaal, wiens werkkring onge veer gelijk zal worden aan dien van den directeur-generaal der posterijen. Hij zal staan onder de onmiddellijke bevelen van den minister, maar de onmiddellijke chef zijn van de onder hem geplaatste amDte- naren en meer in 't bij zonder belast wor den met het ontwerpen en voorbereiden van maatregelen, in 't belang van den land bouw te nemen. De bedoeling is, alle kosten die recht streeks op landbouw betrekking hebben, naar de afdeeling Landbouw over te bren gen. Later zal het wellicht noodig blijken nog enkele bemoeiingen van andere depar tementen bg de nieuwe afdeeling over te brengen. Yan ingrijpende voorstellen tot bevorde ring van landbouwbelangen, waarvan hij enkele reeds aan het departement gereed vond, wenschte de minister zich voor het oogenblik te onthouden, daar hij er hoogeu prijs op stelt, daarover eerst met den te benoemen directanr-generaal der nieuwe afdeeling in overleg te treden. De oprichting der afdeeling Landbouw eisohte een verhooging met f 19.000, terwijl voorts een bedrag van f 50.000 is geraamd voor de uitgave in verband met de plech tige inhuldiging van H. M. de Koningin. De bezoldiging van den directeur-gene raal van Landbouw en van het bij die afdeeling te benoemen personeel zal f 16.000 bedragen, waarbij later komt het bedrag der jaarwedden van de bij het Departe ment over te plaatsen ambtenaren, die tot dusver met landbouwzaken aan andere Departementen waren belast. Hoofdstuk VI. (Marine). Hoofdstuk VII. (F i n a n c i n). De proeven om uit „rameh" papier te maken, waarin het watermerk duidelijk o. a. de Grondweten het antwoord leidde „Niet op zich zelf, omdat het 50 jaren geleden is, dat de eerste landverhuizers nit Nederland groepsgewijs zich hier in de bossehen van Westelijk Michigan neder zetten. „Wanneer dat feit geen bijzondere be- teekenis had, zoo zou het nauwelijks waar dig zijn herdacht te worden. „Neen, we vieren feest omdat het Ged behaagd heeft, de groote leiders van dien armen en nooddruftigen hoop, die geplaagd, verdrukt en vervolgd, het onde vaderland verlaten had, op wonderbare wijze bij te staan, zoodat het onaanzienlijks kuddeke een groot volk werd, dat tot eer en aan zien, voorspoed en welvaart kwam." In keurige taal werd de beteekenis de zer feestviering uiteengezet door niemand minder dan den gouverneur van Michigan, ZEx. H. S. Pingree. Zijn rede was inte ressant in hooge mate, en indien onze plaatsruimte het toeliet, zouden we er wel meer nit willen overnemen dan deze enkele zinsneden „Evenals de mannen, waaruit gij voort gesproten zijt, hun geboorteland aan den oceaan ontwoekerd hebben, zoo hebt gij een tuin aan de wildernis, en vruchtbare vlakten aan moerassen en zandheuvels ont worsteld. „Het past u om de eerste aankomst dier pelgrims in deze streken te gedenken, en deze eerste settlers als [voorbeelden van moed, volharding en matigheid uwen kin deren voor te houden. „De kleine Natie, welke zoo rustig en vertrouwend in de armen der Noordzee zichtbaar is, zijn geslaagd, terwijl dat papier tevens voldoet aan de eischen aan geldswaardig papier te s ellen. Reeds is een oplaag van .dat papier besteld; zoo spoedig mogelijk zullen daarop muntbil jetten worden gedrukt en f22000 is uit getrokken om den aanmaak van rameh- papier krachtig te kunnen voortzetten. Bij de troonsbestijging van H.M. de Koningin zullen nieuwe muntstempels moeten worden in gebruik gesteld. Voor het ontwerpen van nieuwe heeldenaars en het vervaardigen van nieuwe muntstem pels is f50JO geraamd. Voor vermeerdering van het aantal ambtenaren bij raffinaderijen en beetwor telsuikerfabrieken, tengevolge der nieuwe suikerwet wordt f 55.370 uitgetrokken en voor meer toelagen der ambtenaren ia de raffinaderijen f14.820. De vergoeding aan deurwaarders der directe belastingen wegens vermindering van inkomsten tengevolge van de invoe ring van het nieuwe personeel is f 30.000, in plaats f 13.900 het vorig jaar. Eene som van f7000 is aangevraagd voor uitbreiding van het getal klerken aan sommige inspecties en eenige verhoo ging van telooning. Nader zal een verhooging worden voor gedragen wegens de he'-j.ngrijke uitbrei ding der werkzaamheden van de colleges van zetters. Een nadere regeling van de traktemen ten der karig bezoldigde teekenaars van het kadaster wordt aangekondigd met pro motie naar diensttijd tot grondslag. Hoofdstuk VIII. (Oorlog). De verwachtingen, welke met betrek king tot het reservekader werden uitge sproken bij de begrooting van 1897, zijn vervuld. Op 1 Juni 1897 bedroeg die sterkte 9 vaandrigs, 94 reserve-onderoffi cieren, 137 reserve-korporaals en 146 adspirao ten-vaandrigs. De gunstige uit komsten hebben geleid tot de vraag of niet voor de genie en voor de cavalerie door het opleiden van reservekader partij ware te trekken van de krachten welke voor de landsverdediging in de burger maatschappij worden aangetroffen. Wegens de gestadige afneming van het aantal vrijwilligers bij de infanterie moet voor dat wapen gereuend worden op meer gelegen is, is een der grootste koloniseeï- ders der wereld geweest. Evenals van het oude Griekenland en Carthago, zijn hare kolonies overalHolland heeft zich door de geheele wereld heen laten gevoelen niet door de macht van zijn legers, maar door den geest zijns volks. „We vieren hier vandaag feest als Ame- rikaansche burgers. D.t is uw land en dit is uw volk, en gij zijt een met de groote Amerikaansche burgerij „Het opnemen van zulke landverhuizers is een geluk voor Amerika „De Ver. Staten beginnen nog maar pas het feit te waardeeren, dat ze veel aan Holland verschuldigd zijn. „Zelfs Engeland is meer schuldig aan Holland dan het wil erkennen Gij schijnt voorspoedig en gelukkig te zijn. „Ik zie geen blijken van grooten rijkdom, en er schijnen ook geen arm lastigen in deze plaats te zijndit is zoo als het behoortgeen van heiden is in onze Republiek te wensehen." HDe velerlei feestelijkheden uitvoerig te beschrijven, daaraan is eenvoudig geen denken. Maanden lang heeft men ze voor bereid ja, reeds in Juli 1896 benoemde de Raad van de stad Holland een commissie met den burgemeester aan 't hoofd, om plannen te beramen. Op een latere ver gadering kwam het tot de vaststelling van een program, en daarna werd bepaald dat Holland het centrum der feestelijkheden moest zijn, vanwege zijn naam en ligging en het stempel, daarop door Dr. van Raalte gedruktmaar tevens dat die feesten een algemeen en cosmopolitisch karakter zouden miliciens onder Je wapenen gedurende den tijd dat de miliciens der jongste lich ting de gewone korps- of garnizoensdiensten nog niet kunnen verrichten. Vierduizend gulden zijn meer uitge trokken voor de aanschaffing van nog een 80tal rijwielen, waardoor alsdan bij ieder regiment 20 rij wielen aanwezig zullen zijn, waarmede de vorming van militaire wiel rijders bij en uit die regimenten verzekerd schijnt. Hoofdstuk IX. (W aterstaat). Eenige verhooging wordt voorgesteld voor de opzichters van den Rijkswater staat, nl. voor de opzichters in de le kl. f200 en in de 2e en 3e klassen f 100. Uitgetrokken is voor verbetering van bezoldiging van brievengaarders en post boden f 50.000 en voor bevordering en uitbreiding van personeel f 46.000. Hoofdstuk X. (K o 1 o n i n). Hoofdstuk XI. (Onvoorziene uitgaven), al» gewoonlijk 50000. Wet op de Middelen. De Grondbelasting iB geraamd f12,309.000; bet perseneel f8,700,000; de bedrijfsbe lasting f4,620,000; de vermogensbelasting f 7,000,000; de accijnzen f 44,400,000 o. a. suiker f 10,400,000); indirectie belastingen f20,395.000 (o. o. successierecht met 38 opeenten f 12,006,000); invoerrechten enz. f8,716,500; waarborg f240,900; domeinen f 2,450,000; posterijen f 8,976,000; tele grafie f 1,463,000; staatsloterij f 659,000 jachtakten f 130,000; loodsgelden f 1.350.000; aandeel in de opbrengst der Staatspoor- wegen f 3,885,000; aandeel van den Staat in de winsten der Nederlandsche Bank f 975,000. Uit de zoogenaamde miljoenenrede van den minister van financiën stippen wij nog aan. Omtrent het dienstjaar 1895 was geraamd een tekort van 11 miljoen; thans blijkt er slechts een tekort te zijn van 8 ton. Voor het dienstjaar 1896 was geraamd een tekort van 21/» miljoen; thans blijkt dat er vermoedelijk een over dragen. .'W r Meer dan 30.000 menschen vuiden Woens dag 25 Aug. de straten in Holland, ter wijl men berekende dat er zeker een 25.000 in de stad gelogeerd waren. Kanon gebulder gaf het sein, dat de groote her inneringsdag was aangebroken. Van 's mor gens 6 nur af stroomden de farmers binnen, terwijl Grand Rapids, Zeeland, Kalamazoo, Muskegon, Grand Haven en andere om liggende steden hunne massa's de stad per boot of spoor „in wierpen". De groote „parade" was interessant. In dianen op houtvlotten en te paard. De goederenwagen der emigranten. Een Hol- landsche rloot met vier geslachten. Een log cabin (een primitief houten huis) eu de settlers van '47 in koetsen. Een oud vlot en daarop een dame, gekleed in de bruids- kleeren welke gedragen werden door Jantje Pieters bij haar huwelijk met Cornells Goedman den 8en Mei 1554 te Akkrum, in Friesland. De oude garde enz. enz. Verder was er een maaltijd van de settlers waarbij gezongen werd „God baande door de woeste baren" enz. in het park wer den tal van speeches afgestoken, waaronder door dr. Keilen, [al welke redevoeringen zullen gedrukt worden in een boek, de geschiedenis van het Half-eeuw feest be vattende en des avonds werd het program van den eersten dag besloten met een schit terend vuurwerk. De voornaamste stukken er van waren een beeld van Dr. Van Raalte, een hut van boomstammen en de nationale vlaggen van de Vereenigde Staten en van Nederland gekruist. De tweede dag werd voor een deel in genomen met het lezen der „historische schot zal zijn van 1,8 miljoen. Voor het dienstjaar 1897 is 't vermoedelijk tekort 5 miljoen. Voor het dienstjaar 1898 zijn de middelen geraamd als volgt: de gewone op f 121,905,38C^" de overige op - 12,526.970'. LE Te zamen Uitgaven f 134,432,350. -141,743,746. Geraamd tekort f 7,211,396. De suikerwet belooft een hoogere op brengst van 1,3 miljoen. De grondbelas ting, de posterijen en de loodsgelden zul len eveneens hooger zijn. Alleen het per soneel zal ongeveer 6Vs ton minder op brengen. Vanwaar dan toch dat vermoedelijk tekort van ruim 7 miljoen? De oorzaak ligt lo. bij de hoogere uitgaven gevorderd door de nieuwe rege ling der financieele verhouding tusschen het Rijk en de gemeenten. Voor uitkeeringen aan de gemeenten moet thans meer geraamd worden 3Vs miljoendaarentegen vervalt nu de tijde lijke toegekende vergoeding wegens mindere epbrengst van opcenten 7 tonzoodat thans meer voor uitkeeringen is geraamd 2,8 miljoen. De opbrengst van 't Personeel, vorig jaar op 11,7 miljoen geraamd, zal slechts 8,7 miljoen bedragen, dus 3 miljoen minder. Aan verhoogingen, na aftrek der ver- lagingen, op versohillende hoofdstukken komt ook IVs miljoen in mindering. Door verchangeering, enz. van sommige getallen wordt dit gezamenlijk tekort van 71/» miljoen tot l'/s miljoen teruggebracht, waarin door versterking der middelen moet worden voorzien. Dat dit tekort niet grooter is, meent de minister, teekent den bloei van 's Rijks financiën. In zijn Millioenenrede heeft de minister den g«ldelijken toestand des lands geschil derd op een wijze die denken doet aan een schilder, die door een verfje hier en een streepje daar, door spelen met Jicht papieren" in de verschillende kerken en toen ook stak de gouverneur zijn prach tige speech af. Ofschoon het program ge heel van dat van den vorigen dag ver schilde, was er niet minder belangstelling. Aan vreugdemuziek geen gebrek, en 't ver dient nog wël afzonderlijk vermelding dat tal van gewijde liederen gezongen werden. Ten slotte zij nog aangestipt, dat er ook een tentoonstelling was van „reliquieën", uit Nederland meegebracht. Daaronder wa ren Eèn reusachtige koffiemolen, waarmee „corn" en graan in den eersten tijd is fijngemalen. Een bruidsjapon, die in 1554 gemaakt en gedragen werd. Een zuiver goud hoofdstel, gedragen door de fam. Manting, dat voor geen bedrag te koop is. Een vuursteenpistool, meer dan 100 jaren oud. Een zwaard, gebruikt ia den slag bij Waterloo. Spinnewielen, een oude wie" kandelaars, tabaksdoozen, één, bijna een pond zwaar, gereedschap uit de oude da gen, geweren, buksen en zwaarden, met historische beteekenis. Bijbels, meer dan 237 jaren tellende. Een klok, over de 10 eeuwen oud en goed loopend, enz. Al deze „reliquieën" waren geborgen in een gebouw, als log cabin »pgetrokken en in den vorm zooals men in de eersle dagen gewoon was te timmeren. Een onde settlers woning dus. De afmetingen waren 16 bij 22 het dak bestond uit boombast, en onde glasplaten lieten het licht door. Zoo zagen in den beginne de huizen er nit van de moedige pioniers, die de grondslagen hebben gelegd van de bloeiende Hollandsch-Ame- rikaansche kolonie in Michigan,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1897 | | pagina 1