NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
2>. Pronkers
arkeus
ndkiiecht
nde Meid
nde Meid
ienstbode
dienstbode,
of Handknecht
DUag 8 lugusfus.
tfftCe Jaargang.
SS
C. VERHAGE.
irg.
innen- en Bui-
gedistilleerd,
keuren, Extrac-
enz.
f flinke aanko-
e knecht
bootdiénst
elburg en Zierikzee-
j,—
VERSCHIJNT
PRIJS DER ADVERTENTIËN
jan de smit
maatje de pree j|
willem sanderse. £1
BOOGAARD te
'uiloften, speler ij en of
legenheden, een belang-
wvenstaande Artikelen
n onze beleende korting
«vermindering.
J. GOEDBLOED,
Iburg.
October
>RANCKE,
Oostkapelle.
etober een
HOUTERMAN te
Serooskerke.
n of met October een
IESU te Vrouwepolder.
i: Mej. KOPPEJAN,
A 112, Vlissingen.
1 Augustus een
heeft en gced kan koken,
)EKKER te Goes.
BRIELSMAN te Kou-
CTOBER een
MESU, Vrouwepolder.
iierikzee Spoorweg Goes
Aug.
Van Zierikzee:
nidd, 'smorg. smid
Zond. 1 6.5,—
Maan. 2 7,50 3.45
Dinsd. 3 7.50
Woen 4 7,50
Dond. 5 6.30
Vrijd. 6 7.50
Zaterd.7 7,50
Zater. 7 11,30
Zon. 8
n. Cortgene7,50
terug n. Zierikz. 9,15
Zond. 8
n. Middelb.11,30
Maan. 9 7,50 3,45
Dins. 10 7,50 3.45
Woenll 6.— 3'4?
Dond.12
Vrijd.13
lo. 129. 1897.
ji
lt
5,—
5.-
5,-
5,-
3.45
3,45
3,45
3.45
5,
6.
5,—
5.—
5
5.
5-
5
6-
5-
5-
5.—
5.—
5.
5.—
6.—
5.-
5
Zater.14
Zond, 15
Maan. 16
Dins. 7
Woenl8
Dond. 19
Vrijd.20
Zater.21
Zond. 22
Maan. 2 3
Dins'. 24
Woen25
Dond.26
Vrijd.27
Zater.28
Zond. 29
Maan.20
Dins. 31
dagelijks.
Sc), nm. l,40o)3,25 eng
J) 2,100)3,55 6'°
nm. 1,55« en 4,60
2,15«) 5,10
nskerke vm. S,10-
n r)
t.
ia)
10)
elken MAANDAGS WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
EN
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
>erd.
et aan
van
inuten
6.20 naar
Bres*
Door de gezamenlijke antirevolutionaire
Kicsvereenigingen in 't district Middelburg
is met algemeene stemmen can-
didaat gesteld voor de provinciale
Staten (vacature dr. Callenfels) de heer
die de candidatuur heeft aangenomen.
Wij steunen deze candidatuur van harte,
op gronden nader door ons te ontwik
kelen.
Tevens herinneren wij dat morgen
Dinsdag 3 Augustus de candidateulijst
den burgemeester van Middelburg
moet worden aangebodenen dat
de stemming zal plaats hebben op
Dinsdag 17 Augustus daaraanvolgende.
Tot het district Middelburg behooren
alleen de gemeenten Middelburg, Veere,
Aagtekerke, Arnemuiden, Domburg, Grijps-
kerke, Nieuw- en St. Joosland, Oostkapelle,
Serooskerke, Sint Laurens en Vrouwe
polder.
Heden, 2 Augustus, was 't een feestdag
voor het Nederlandsche Volk, roorzoover
het nog dankt voor het traditioneele snoer
God Nederland en Oranje
Het was de verjaardag onzer gewaar
deerde Koningin-Weduwe-Regentes.
Spare de Heere haar dierbare leven nog
een reeks van jaren. Voor de Koningin,
voor het Volk dat haar liefheeft, voor
Nederland.
Als weinigen heeft zij zich harten ver
overd, deze vreemdelinge met hare groote
gaven van verstand en gemoed.
Doch ook al ware dit niet zoo, aan
de moeder der laatste telg uit het van
God ons geschonken Oranjehuis, dat bij
Zijne gratie ons regeert, wijdt al wie nog
Christelijk historisch handelt, spreekt en
denkt onder ons, gaarne zijne liefde en ver
eering.
En ook wij voegen onze bede bij de vele
die dezen dag ten hemel stegen om het
heil van deze geliefde Vréuwe.
De Heere zegene haar uit Sion
De kiezers te Middelburg III zul
len wel geen aanmaning noodig
hebben om morgen Dinsdag trouw
op te komen voor de keuze van een
lid van den gemeenteraad.
De uitnemendheid en alleszins
groote verkiezingswaardigheid van
den antirevolutionairen candidaat
maakt in ieder geval een gang naar
de stembus wenschelijk en noodza
kelijk.
Gunne ieder der onzen zichzelf de
eer van tot zijne verkiezing te heb
ben medegewerkt.
Practische mannen, mannen uit
het volk, mannen uit één stuk, te
vens mannen die zich de goede be
lijdenis niet schamen, zijn in ieder
college een winste. En zulk een man
is onze candidaat
De stembus is open van 8 tot 5 uur.
Vergeet niet uwe oproepingskaart mede
te brengen.
Van rechtsgelijkheid tusschen Openbare
en Bijzondere scholen is nog zoo weinig
sprake.
Aan de bijzondere scholen en daar
behooren de Chr. scholen bij geeft het
rijk f 4 per kind per jaar subsidie.
De openbare sohool daarentegen ontvangt
van het Rijk f27 per jaar en per kind.
Ruim 220 duizend kinderen in den lande
ontvangen Christelijk onderwijs, en heb
ben, heel zuinig gerekend, elk f20
noodig per jaar, dat is 4Vs miljoen gulden.
Van die 4V2 miljoen ontvangt de Chr.
school een vijfde terug zoodat nagenoeg
4 miljoen door de voorstanders van Chr.
onderwijs moet worden bijgepast.
Lezer, daar is uw portie ook bij. Is 't
wel groot genoeg
Groot genoeg in verhouding tot de be
hoeften der school te uwer plaatse
Groot genoeg in betrekking tot de zege
ningen die de Heere u schenkt
Een kamerlid die voor den spiegel
slaande een minister ziet, dat is nog niet
dikwijls voorgekomen.
Sinds de dagen van het minister-kamer-
lid de Roo, nu 20 jaar geleden, nog niet.
Zijn de berichten in de groote pers
juist, dan zal de tweede kamer weldra
weer een drietal staatslieden van dit soort
rijk zijn.
De ministers Pierson, Lely en Borgesius
ambiëeren een Kamerzetel.
Drie dienaren der Kroon tevens Volks
vertegen woordigers.
Naar Van Houtens revolutionaire op
vatting is 't Kamerlidmaatschap als voet
stuk voor den Minister noodzakelijk.
Maar of 't een hecht voetstuk zou zyn
In dergelijke combinaties zien wij geen
ander voordeel, dan alleen voor de be
trokken staatslieden het geldelijk voordeel
van een paar duizend gulden hooger
tractement.
Staatslieden als Thorbecke, Heemskerk,
Mackay, Keuchenius en wie al niet, hebben
steeds die aanbieding afgeslagen.
Zij meenden dat dienaren der Kroon
niet tegelijk vertegenwoordigers van het
Volle bij de Kroon wezen kunnen.
Het schijnt ook zoteen Minister die
als Kamerlid zijn eigen werk controleert,
er zijn goedkeuring aan schenkt of het afstemt
ter wille van het volksbelang, voor 't
geval de debatten hem hiervan hebben
overtuigd
Of ook als Kamerlid een voorstel steu
nen bij welker aanneming hij als Minister
is geïnteresseerd.
Een zonderlinge verhouding
Thorbecke schreef hierover in een zij ner
werken (Bijdrage, enz. bl. 56)
„Of kan de Minister als zoodanig tegelijk
ontwerpen van regeeringswege voorstellen
en ze als vertegenwoordiger beoordeelen?
„Kan hij tegelijk als'volksafge-
vaardigdeverantwoordingvra-
gen en haaralsMinister geven?
Neen hjj mist, ten aanzien des Gouver
nement?, de vrijheid, welke de eerste eigen
schap ia van den volksvertegenwoordiger."
Zoo dacht de grondlegger der liberale
partij er over.
Wij hopen alsnog dat het maar een
praatje zal zijn, van deze drie Ministers-
Kamerleden.
In het Schoolblad wordt geklaagd over
de nadeelige gevolgen van de mazelen op
het onderwijs en verbetering gevraagd in
dien toestand „door wijziging in de wet
op de besmettelijke ziekten, waarby de
mazelen als zoodanig vervallen."
De schrijver beveelt deze wijziging zeer
aan, daar toch in dit geval alleen de
zieke kinderen wegblijven en |geen enkel
ander kind noch onderwijzer behoeft te
verzuimen. Bovendien wordt de wet toch
niet nageleefd, wat betreft 't afzonderen
van kinderen uit besmette gezinnen.
Wij zijn 't met deze redeneering geheel
eensen |begrijpen nog maar niet goed,
hoe 'tkomt dat vun deskundige zijde nog
niet meer op deze wetswijziging wordt
aangedrongen.
Men roept om leerplicht, leerplicht 1 En
men verzuimt daarbij de twee grootste
slagboomen voor getrouw schoolbezoek, de
mazelenstraf en den vaccinedwang, weg te
ruimen.
Het sehijnt dat de liberale party op dit
punt nog niet gepokt en gemazeld heeft.
De heer de Savornin Lohman heeft reeds
in 1890, spoedig na zijn optreden als mi
nister van binnenlandsche zaken deze zoo
noodige wijziging in de wet op de besmet
telijke ziekten voorgesteld.
Schrapping van mazelen en opneming
van croup, met afschaffing van den vacci
nedwang bedoelde hij.
De beide eerste maatregelen vonden toen
algemeenen steun bij de mannen d6rpractijk.
Maar de politieke verkiezingen van 1891
deden 't ministerie Mackay en dus ook den
minister Lohman van het staatstooneel
verdwijnen. Sinds dien tijd versleten wij
twee liberale kabinetten en zag ook reeds
't derde het licht; maar nog zijn deze van
liberale zijde broodnoodig gekeurde, toege
juichte verbeteringen niet aangebracht.
Het desbetreifende ontwerp Lohman werd
door Tak ingetrokken en Van Houten
bracht 't niet op 't tapijt; laat ons zien
of Pierson er mede voor den dag komt.
Of zal men waarlijk leerplicht durven
voorstellen, alvorens de mazelen onder de
goedaardige, onbesmettelijke ziekten te
hebben opgenomen of ook zonder den
vaccinedwang op te heifen
Dat zou toch eens wezen het paard ach
ter den wagen spannen.
Bij de jongste verkiezingen hebben de
liberalen de sociaal democraten dapper ge
holpen. In Tietjerk werd Troelstra open
lijk door de liberalen aanbevolen.
Nu is dit niet erg. Een der friesche
liberale bladen heeft 't onomwonden uit
gesproken liberalen en socialisten zijn in elk
geval van de familie.
Toch is 't Nederlandsch liberalisme nog
niet zoo ver gegaan als het Belgische.
In België hebben liberalen en sociaal
democraten over en weer elkanders candi-
daten gestpund. Zij stemden zelfs op ge
meenschappelijke candidaten.
En toen, dank zij deze fusie, de sociaal
democratische party in de Kamer de sterkste
werd uit die der minderheden, lieten de
liberalen de oppositie aan haar over.
De gevolgen heeft men gezien.
De socialist Demblonliet zich de vorige
week in de Kamer over den Koning uit
zooals men zich in eene kroeg over een
polderjongen niet veroorloven zou.
Sinds dien tijd beginnen de liberale oomes
zich wel een weinig over hunne sociale
neefjes te schaman.
Eén liberaal blad begon er vast mee.
't Is de Cronieque. Zij erkent dat de liberale
party 't landsbelang aan den vrede met
de socialen had opgeofferd, en wekt haar
partij op dat zij „zich eendrachtig sterk
organiseere, teneinde weer een geregelde
bespreking van 's lands belangen in de
Kamer mogelijk te maken. Door de
oppositie aan de socialisten over te laten,
is het parlementaire debat thans gedaald
tot een „onteerende vertooning"".
Wat in België thans geschiedt, zal met
tertijd ook ten onzent gebeuren. Met 't
oog daarop is 't gebeurde met Demblon
en anderen allicht een ernstige waarschuwing,
Onze ministers.
De Tijd geeft naar aanleiding van het
aftreden van het miuisterie-Roëll, het vol
gende overzicht van onze ministeries
Sedert 13 Mei 1848, toen het kabinet-
De Kempenaer-Donker Curtius optrad, 't
welk de grondwetsherziening van dat jaar
tot stand bracht, zijn ruim 49 jaar ver-
loopen.
In dien tijd heeft het hoofd van den
Staat niet minder dan 21 keeren van raads
lieden moeten veranderen, bijna altijd we
gens geschillen tusschen regeering en ver
tegenwoordiging. Gemiddeld heeft elk van
die ministeries nog niet twee en een half
jaar geleefd.
De tijdelijke waarnemingen {ad interim
niet medegerekend en evenmin de de
partementen of afdeelingen voor de Eere
diensten, welker afzonderlijk bestaan in
zyn er
1871 voorgoed werd opgeheven
na 1848 geweest:
24 ministers van Buitenlandsche zaken.
Justitie.
tentotten veelvuldig voor; menige buidel
rat loopt vrij rond, maar er zijn er ook,
die gevangen wordenden in ^Kotter" (groote
Getrouwd P.F. van Genistjm. 21 j. en
Binnenlandsche Zaken. Verrijk jd. 18 j.
Marine. Bevallen V. M. R. Strobbe geb. De
Oorlog. ijeker z. W. S. van der Want geb.
Financiën. Bn Doer z. A. J. van Leuven geb.
Waterstaatfsedertl877) aaÜ d- D. M. Aarnoutse geb. de Waard
Koloniën M. Brouwers geb. Clement z. A. E.
23
21
21
21
20
7
26 JXUIUUICII -
Te zam'èn heeft ons land binnen een d™"-Vos" BuSt
halve eeuw dus niet minder dan 163 mi- rjb. Poortvliet d. - N. Maquelin geb. van
nisters gehad. Behalve nog de vele mi- een z. p. De poorière geb. de Blok
E. A. Pieters geb. Gejjsen z. S.
van de Velde geb. 8teenkiste z. P.
ffiuurbiers geb. Gelejjn d.
Overleden: L. Belfroid z. 9 mnd. J. de
aa jd. 24 j. S. J. Risseeuw d. 7 w.
Over de maand Juli 1897.
COLIJNSPLAAT. Geboren: 11, Cornelia
kmbertus z. v. Dirk Heystek en Pieter-
3lla Schippers. - 19, Cornelia d. v. Qys-
egt Kramer en Pieternella Goulooze.
i, Catharina d. v. Jasper Munter en Cor-
Levensmoeheid is aan de orde van den dia Bril. - 27, Wi lem Anthony zoon van
dag. Zelfmoorden nemen toe. Vooral in icob Kole en Dingena de Vos. - 30, Izaak
Frankrijk. Daar heeft gedurende de laat- v. Jan Lamse en Jozina Verburg.
ste maanden als 'tware een zelfmoord- Overleden 6, losias Potappel 63 jaar man
nisters voor de Eerediensten. Slechts vier
zyn als minister op het veld van eer
overleden Borret (1867), Thorbecke (1872),
Van Bosse (1879)' en De Roo van Alder-
werelt (1879). De overigen moesten voor
een ongunstig Kamerbeslnit of voor een
doodende stembus-uitspraak wijken, 't zij
voor goed, 't zij voor eenigen tijd.
ziekte geheerscht, vooral onder de vrou
wen. In de drie laatste weken maakten
acht vrouwen zich van kant, door verstik
king of verdrinking. Er gaat bijna geen
dag om, waarop zich niet iemand, in het
Bois de Vincennes ophangt. In een laan
te Parijs hebben zich in één week tijds
niet minder dan zes menschen door ophan
ging van het leven beroofd.
En deze stijging van het aantal zelf
moorden hield al eeiiige jaren aan.
Het blijkt uit 't verslag door den mi
nister van justitie in 1894 openbaar ge
maakt.
In 1880 bedroeg 't aantal zelfmoorden,
blijkens dit verslag, 6600; in 1894 bedroeg
het 9700.
Een zesde deel moet op rekening van
gebrek worden geschreven. Dan volgen
o. a. krankzinnigheid, dronkenschap, hui
selijke twisten, teleurgestelde liefde.
De alcohol leidde tot driemaal zoo
veel zelfmoorden als de teleurstelling.
Ruim een achtste van de zelfmoordenaars
in 1894 waren dronkaards
Dit geelt te denken.
Wat geeft 't te denken
Het doet de vraag rijzen of 't dan ein
delijk, eindelijk geen tijd wordt, ter wille
van de duizenden slachtoffers der drinkge
woonten, dat de Christenen zich verbinden
geen wijn of sterke dranken meer te drinken.
Maar om op den zelfmoord terug te
komen.
Gedurende 1894 kwamen zelfmoorden
voor by 68 kinderen van beneden de 16
jaar; waaronder 15 van 14, 9 van 11,12
en 13 en zelfs 3 van nog slechts 9 jaar.
De meest gebruikelijke vorm van zelf
moord is ophanging.
Ook hier mag gevraagd of er voor de
Christenen uit deze statistiek niet een en
ander op te merken valt.
In de eerste plaats tenminste mag wel
't ernstig streven er zyn om door algemeene
samenwerising den bloei en de stichting
van Christelijke scholen, de opleiding van
Christelijke onderwijzers, de kweeking van
Christelijke vaklieden aan de inrichtingen
voor hooger-, middelbaar en lager onder
wijs te bevorderenen door eene Chris
telijke opvoeding de eigen kinderen te
brengen onder de tucht des Woords en
van eigen goed Exempelen zoo een ge
slacht van Christenen nit één stuk te
vormen, een geslacht dat God vreest en
beeft voor Zyn Woord.
Dit laatste toch is 't dat Frankrijk mist.
En Frankrijk moge ons een spiegel zyn,
Een Duitsch woordenspel.
(Opgedragen aan de „Hoogere burgers",
die vacantie hebben, ter oefeniLg in het
Duitsch.)
De buidelrat komt in het land derHot-
n Prientje Israel. - 10, Jacobus Moons
j. man van Lena Remjjn. 21, Frans
mnd. z. v. Jan Slimmen en Jannetje
iester.
Zoo de Heere wil en wij leven
hopen onze geliefde Ouders j»
en 1$
Zondag 8 Aug. hun 25-jarige
Huwelijk te herdenken.
Hunne dankbare kinderen
behuud- en kleinkinderen. 'M
Colynsplaat, Aug. 1897. C
Zoo de Heere wil en wij leven,
hoopt onze geliefde vader £35
In Friesland heeft baron du Tour
van Bellinchave een uitgestrekt bosch
waar echter niemand in wandelen mag
dan de eigenaar zelf, wanneer hij tenmimste
eens een enkele maal in zyn levèn de moeite
neemt naar zyn goederen aldaar te gaan
zien, wat echter misschien wel niet gebem
ren zal.
Aan den ingang van 't bosch staat dan
ook een paal met een groot bordV er-
boden toegang.
Een vrouwtje uit Bergum had dezer da
gen de vrijpostigheid gehad met voorby-
gang van dit verbodsbordje den ingang
van 't bosch te overschrijden en de mare
chaussee vond haar, wandelend en een
luchtje scheppend in 't heerlijke bosch.
waarin de vogelen des hemels zoo liefelijk
hun liedjes kwinkeleerden, de ondergaande
zon haar purperen stralen schoot en de
planten hunne heerlijke geuren verspreidden.
Het vrouwtje werd aangekouden, be
keurd en dood verlegen teruggezonden.
Voor haar misdrijf zou zij boeten.
Haar zaak diende voor 't kantongerecht
te Bergum.
Strengelyk werd haar door den kanton
rechter de vraag gedaan of zij niet wist
dat zij daar zoo maar niet loopen moest.
De vrouw antwoordde dat zy het wel
wist, maar dat zy een boodschap moest
gaan doen aan de andere zijde, en een
gang door het bosch haar weg aanmer
kelijk zou bekorten.
'tls treurig dat de wet op dit punt
zoo streng is, en derhalve den wan van
