NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
2.%)r
Iferhage.
lo. 128. 1897.
3ttfmtag 31 lult.
tfftfe lautgang.
VERSCHIJNT
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van eene Koiiingsvrouwe.
De gemeenteraadsverkiezing
te Middelburg.
Buitenlandsch Overzicht.
F.LKEN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cant, iedere regel
meer 10 cent.
Door de gezamenlijke antirevolutionaire
Kiesvereenigingen in 't district Middelburg
is met algemeene stemmen can-
didaat gesteld voor de provinciale
Staten (vacature dr. Callenfels) de heer
die de candidatuuv beeft aangenomen.
Wij steunen deze candidatuur van harte,
op gronden nader door ons te ontwik
kelen.
Tevens herinneren wij dat a. s.
Dinsdag 3 Augustus de candidatenlijst
den burgemeester van Middelburg
moet worden aangebodenen dat
de stemming zal plaats hebben op
Dinsdag 17 Augustus daaraanvolgende.
Tot het district Middelburg bebooren
alleen de gemeenten Middelburg, Veere,
Aagtekerke, Arnemuiden, Domburg, Grijps-
kerke, Nieuw- en St. Joosland, Oostkapelle,
Serooskerke, Sint Laurens en Vrouwe
polder.
O—O
Er was een grijze Koning,
die heerschte in het land bij der zee.
Bij reed daarheen, waar de bergen zijn,
daar woont er zoo menig lief maagdelij n
en hij bracht een jong bruideke meê.
Die oude grijze Koning,
hij werd zoo mat, hij werd zoo krank;
aan 't leger lachte het doehterkijn,
en de vrouwe, zij reikte hem medicijn,
veel dagen en maanden lank.
Doe stierf de grijze Koning.
't Was bij zijn open graf,
dat, met een kus, de vorstenvrouw
den schepter van goud, maar omfloersd
(van rouw,
aan het blozend doehterkijn gaf.
Het dochterke gaf den gouden,
den zwaren schepter haar weer.
Ach, moederzei ze dat gij hem
bewaar'
Voor ik groot zal zijn,komt nog menig jaar;
Ik ben nog zoo jong en zoo teer.
Doe heerschte de Koninginne
al over het land bij der zeé
en bet zeevolk zingt: „Ja, dat blonde kind,
het wordt er zoo vurig door ons bemind;
maar wij minnen de Koningsvrouw mêe."
Wij zweren dat blonde Koningskind
de trouwe in vreugde en in smart.
Maar de bruid uit het land waar de
(bergen zijn,
die Koningsvrouwe, zoo fier en zoo rein,
ïij heeft er gevangen nns hart.
Boele van Hensbeoek.
UitSedert Potgieters dood. Verzen van
Noord- en Zuid Nederlandsche dichters,
by eer gebracht door Pol de Mont: Zwolle
W. E. J. Tjeenk Willink.
Wij drukten dit vers over met 't oog op
den 2den Augustus, den verjaardag der
Kegentes.
De uitslag der gemeenteraadsverkiezing
te Middelburg, men vindt dien eerst in
dit no. van ons blad, wijl hij ons voor
t voorgaande no. niet was medegedeeld
de uitslag dier verkiezing heeft in zoo
ver ons bevredigd dat een zoo groot stem-
mencyfer op den antirevolutionairen can
didaat werd uitgebracht, dat hem 't hoog
ste aantal stemmen ten deel vieldat
hjj in herstemming komten dat zijn
liberale tegencandidaat niemand minder
is dan de heer J. H. C. Heijse, een
der knapste oud-leden van gedeputeerde
staten.
Men zou zoo zeggende liberale partij
mocht wel wat zuiniger zijn op haar beste
candidatentenminste zij mocht wel ge
zorgd hebben, wanneer zij een man als
den heer Heijse candideert, dat zij er hem
dan ook brengt, 't Is schande dat zij hem
maar even over de honderd stemmen had
aan te bieden.
Maar wij roepen niet te hard, want ook
de antirevolutionaire partij verviel in het
zelfde euvel. Zij stelde ook een van haar
beste leden candidaat en deed niet wat zij
kon om hem er ook te brengen.
Indien slechts 62 kiezers van de onzen
meer waren opgekomen, zou de heerVer-
hage gekozen zijn geweest. Nu zijn deze
62 oorzaak dat d# getrouwen die jl. Dins
dag op hun post waren, a. s. Dinsdag an
dermaal moeten opkomeu en een nog groo-
tere krachtsinspanning zal worden gevor
derd.
Dit is te betreuren.
Wij zouden meenen dat een candidaat
als de heer Verbage op deze zoo groot
mogelijke krachtsinspanning reeds bij de
eerste stemming al aanspraak bad.
Aan het feit is echter niets meer te
veranderen.
Yan onze geestverwanten in III wordt
dan nu ook een algemeene trouwe opkomst
op 3 Aug. a. s. verwacht.
Eigenlijk moest er geen sprake van
eenigen tegencandidaat geweest zijn. De
heer Verhage toch is een man van groote
werkkracht en scherpzinnigheid, bedeeld
met de gave des woords en des doorzichts
op menig gebied een onder ons gewonnen
en geboren burger, die de belangen der
burgerij verstaat, en door zijn omgang
met den werkman, ook de belangen van
den werkmansstand weet te behartigen.
Daarbij een man die eerbied heeft voor
elke eerlijke overtuiging en tegelyk zijn
eigen meening niet onder stoelen of banken
steekteen man uit één stuk als weini
gen, geknipt voor lid van den raad.
Alleen maar en dit maakt hem voor
de mannen van de Middelburgsche Courant
onaannemelijk de man is antirevolutio
nair. En wij weten 't die hebben
indertijd gezegd één man van die partij
is voldoende. Toen dan ook Yan Voorst
Vader naast Koole kwam plaats nemen,
hebben die mannen zich daaraan groote
lij ks geërgerd en zijn niet gerust geweest
voor hij er weer uit was. Maar nu zul
len zij dan ook, als zij maar kunnen, voor
iederen antirevolutionairen candidaat de
deur van de raadszaal zoo dicht mogelijk
gesloten houden, met grendel en nacht
slot er op.
Kiezers van Middelburg III, die immers
in dit antirevolutionair van uwen candi
daat zijn beste aanbeveling vindt, laat 't
dezen mannen zien dat zij hem inderdaad
niet kunnen uit den raad houden.
Want zij zullen het niet kunnen, wan
neer gij allen getrouw opkomt en waak
zaam en werkzaam, in 't geloof en in de
vreeze des Heeren, doet wat de hand
vindt om te doen, teneinde den open zetel,
eens zoo waardig door den heer Tak ver
vuld, te verzekeren aan den uitnemenden
eandidaat
Let op 't is herstemming a. s. Dinsdag
van 8—5 uur.
Het Nederlundsch Dagblad het blad
van de anti-papistiscbe Bronsveld partij
schrijft
„Men neemt alleen maatregelen tegen ge
varen die men vreest, maar 't gezag van
Jen Paus is niet meer zoo groot dat wy
zyn uitspraken in staat achten om ons
kwaad te doen
„Naarmate het recht van placet ver
dwijnt, mag men aannemen dat de macht
van den Paus vermindert."
Dat ha<< het Nederlandsch Dagblad tij
dens de verkiezingen, bijv. in Hontenisse
moeten zeggen.
Zij zou, evenals wij, die sussend het
zelfde betoogden, door liberale en andere
gelegenheids-papenhaters, op allerlei wijze
zijn uitgekreten of ook haar machtig
woord had vele ontrnste gemoederen die
reeds „Rome voor de poorten" zagen aan
komen kunnen geruststellen.
Of de oorlog tusschen Turkije en Grie
kenland nog niet nit is De eindbeslissing
kan spoedig verwacht worden, zegt men.
De grensregeling is getroffen, waarbij
Griekenland het grootste gedeelte van Thes-
salië verliest, terwijl men het ook over
de oorlogsschadeloosstelling eens werd. Het
werd tijd, want de ellende is groot.
Dagelijks neemt het aantal menscheu,
dat door de directe e i indirecte gevolgen
van den noodlottigen oorlog van alle hulp
middelen beroofd is, schrikbareud toe.
Uit C halcis wordt gemeld, dat daar
thans 8000 vluchtelingen zijn, waarvan
6450 geheel en al van de liefdadigheid
afhangen.
De meesten van hen, die uit Larissa of
Tirnovo kwamen, hebben absoluut niets
mee kunnen nemen.
De meeste vluchtelingen hebben thans
onderdak gevonden men heeft namelijk
een aantal houten hutten, die eenige jaren
geleden voor het leger gebouwd waren,
tot hun beschikking gesteld. Behalve koorts
en dyssenterie is de gezondheidstoestand
bevredigend.
Ook op het eiiand Skiathos bevinden
zich een 5000, refugiés die aan alles gebrek
hebben, doch dezen gaan gelukkig langza
merhand weernaar hun haardsteden (meestal
te Volo) terug.
En inmiddels wordt de Turk steeds
brutaler. Het is nu zelfs al zoo ver ge
komen dat de vrienden van Armenië ge
noodzaakt zijn om de Armenische quaestie
maar blauw blauw te laten. Spreken zij er
over, dan bestaat er groot gevaar dat de
Turken terstond wederom aan het moorden
gaan.
Wie had ooit kunnen denken dat de
volken en vorsten van Europa, de grooten
en de kleinen, aan het eind der 19de
eeuw nog wel, machteloos zouden staan
tegen den zieken man, die reeds een halve
eeuw geleden ten doode opgeschreven was.
Maar men oogst wat mer, gezaaid
heeft.
Inmiddels zien de buren van Turkije,
te weten Servië en Bulgarije dien over
moed der Turken met leede oogen aan. De
Serviërs hebben veel last van invallen der
Arnauten, dat zijn ongedisciplineerde
Turksche troepen, van welke de Sultan
veel plezier beleeft en wien hij nu een
weinigje moettoegeven.DezeArnauten plun
deren en rooven al wat los en vast is,
en dat nota bene op 't grondgebied vaneen
onzijdigen, be vrienden, aaugrenzenden Staat.
Niet zonder reden dat de Servische regee
ring woedend is over deze scheiming van
het volken- en eigendomsrecht, over de
moorden op verschillende harer onderdanen
gepleegd en over de verwoesting der grens
dorpen.
Ook de Bulgaren hadden gaarne een
inval in Turkije gewaagd, doch zij
werden teruggehouden door de vrees voor
de Rumeniërs. Immers er bestaat een aan
vallend en verdedigend verbond tusschen
den Sultan en den koning van Rumenië.
De Belgische Kamer behandelde deze
week het wetsontwerp tot hervorming van
de burgerwacht. De clerieale party gaf
by deze gelegenheid weer eens een blijk
van haar aristocratischen zin in de kwade
beteekenis des woords. Een der Roomsehe
chr. democraten stelde voor, om ook aan
minvermogenden gelegenheid te geven in
de burgerwacht te dienen en de gemeenten
te verplichten hun in dergelyke gevallen
gratis 't daarvoor benoodigde uniform te
verschaffen. Hier stemden alle clericalen
tegen hun woordvoerder Woeste had
hierby betoogd dat de werkende stand geen
belang heeft bij de handhaving der orde.
Daarbg hebben alleen belang de menscheu
die 't betalen kunnenderhalve moest de
burgerwacht ook alleen uit dezulken be
staan.
De chr. democraten vonden steun bij de
linkerzyde, doch de voorsteller kon voor
zijn voorstel geen meerderheid verkregen.
Is 't wonder dat de socialisten verbitte
ring toonden. Het volgende voorval is een
even weerzinwekkend antwoord op de uit
daging der conservatieven.
Toen de formule vau den eed Ier sprake
kwam, die elk lid van de garde by zyn
in dienst treden moet afleggen, stelde de
beer Demblon voor, de woorden „trouw
aan den koning" te laten vervallen.
„We zyn niets verschuldigd aan den
koning roept by integendeel by is
het die den Belgen dankbaar moet zyn,
dat zy zoo dom zyn, hem zoo rykelyk
(grassementte onderhouden."
Er ontstaat hevig rumoer, de president
verzoekt den heer Dembion niet op dien
toon voort te gaan.
Demblon antwoordt„Niemand behoeft
trouw te zyn aan iemand, die zelf heele-
maal niet trouw is".
Te midden van allerlei lawaai, wordt
de redenaar ten tweeden male tot de orde
geroepen. Ook de minister Schollaert
protesteert tegen de beleedigingde heer
Destrée verzoekt den president „dien zwet
ser (den heer Demblon) te doen zwygen."
Demblon stoort zich evenwel nergens
aan en gaat voort„Ik houd vol, dat
wanneer het hoofd eener dynastie geëer
biedigd wil worden, hy beginnen moet
waarborgen te geven voor fatsoen en zede-
lykheid."
Op verzoek van den president sprak de
Kamer de eensuur uit over den afgevaar
digde van Luik, die echter voortging met
allerlei beleedigende uitroepen aan het
adres van den koning.
Die wind zaait
Ook met de werkstaking in de Borinage
gaat het nog niet naar wensch.
Van do gedwongen werkstakers vonden
velen werk in het bekken van Charleroi
doch dit bevalt nu den anderen weer niet;
en zoo ontstonden opstootjes. Onder de werk
lieden in de Noord-Èransche mijnen zyn vele
Belgenen nu er weder by kwamen uit Hene
gouwen, werd dit den Franschen onder hen
veel te erg. Zondagavond trokken zy onder
den kreet „Leve Eraukryk" terwyl de
ruiten by de Belgische werklieden werden
ingeworpen, door de straten.
Een honderdtal hunner zyn hierop weder
teruggegaan. En de anderen die in de Bo
rinage gebleven zijn, lyden gebrek, dewyl
de ondersteuning uit de weerstandskas on
voldoende blijkt te zyn.
Inmiddels meldt een later bericht dat
alle werklieden die zich te Drocourt, in
Eraukryk, hadden willen verhuren, terug
gekeerd zyn met de boodschap dat de eige
naars der Eransche kolenmijnen geen Bel
gen meer aannamen wegens de opstootjes,
Ook deze bron van verdienste is derhalve
afgesloten.
Ook in enkele kolenmynen in 't bekken
van Charleroi is het werk gestaakt.
De Pruisische liberale minister Miquel,
een autocraat a la den Nederlandscben
oud minister Van Houten, heeft tot twee
malen toe in den Pruisischen Landdag de
nederlaag geleden. Hy had esn ontwerp
van wet op het vereenigen en vergaderen
ingediend, 't volk noemde het de kleine
socialistenwet, in vergelyking met en ter
onderscheiding van de groote socialistenwet
die in Bismarcks tijd tot stand kwam, de
socialistenparty zoo sterk maakte en de
party van Bismarck zelf naar onder werkte.
Met een kleine meerderheid verwierp de
Landdag het ontwerp; van de 50 barge
meesters van groote steden die lid van
den Landdag zyn, stemden er slechts 3
voor 't ontwerp.
Dit teekent en pleit zeer tegen 't ont
werp. Immers de bDrgemeesters zyn man
nen van de practyk en kunnen derhalva
gerekend worden 't mogelijke nut vau «en
wetsontwerp te kunnen voorzien en doorzien.
In ieder geval is 't volk met de ver
werping dezer wet zeer ingenomen.
In ons vorig no. spraken wy reeds ons
oordeel uit over de besluiten van het
Engelsche Lagerhuis, in zake de uit
spraken der onderzoekings-commissie voor
den bekenden strooptocht in Transvaal.
Men weet de geschiedenis.
De commissie bad langdurig onderzocht
en beraadelaagd, en iu scherpe bewoordin
gen hare meening gezegd. Maar toen 'trap-
port zou worden opgemaakt, hokte haar
stem en begon zy zoo verlegen te doen, dat
men niet wist wat er van te moeten denken.
Het was toch bewezen dat èu Jamesou
èn Rhodes èn Chamberlain strafbare han
delingen hadden gepleegd, althans dingen
hadden uitgehaald die 't daglicht niet mogen
zien, die hen stempelen tot eerlooze man
nen. En zie op eens verneemt men dat
de Commissie geen termen kon vindeu om
te adviseeren tot vervolging van deze
mannen over te gaan.
Nu fluistert men dat zulks geschiedt,
dewyl de prins van Wales de hand heeft
gehal in 't gepleegde verraad, in den groo
ten verraderly ken moordaanslag op 't vrye
volk van Transvaal.
Daarom besloot de Commissie alles liever
maar met den mantel der liefde te bedekken.
In 't Lagerhuis is van radicale zyde tegen
dergelyke rechts verkeering krachtig gepro
testeerd doch 't Huis stelde ten slotte met
overgroote meerderheid de Commissie iu
'tgelyk. En zoo gaat deze vuile zaak we
derom in de doos. De bezwarende brieven
worden misschien wel vernietigdde be
schuldigden krygen schadevergoeding onder
excuus voor de kwade gevoelens omtrent
hen gekoesterd en het Tranvaalsche volk
mag 't aanzien dat 'tChristelyk Engeland
perfide Albion liever gezegd voor de
zooveelste maal het recht met voeten
treedt en de sluipmoordenaars handhaaft in
't gestoelte der eere.
Laat men in Engeland inmiddels maar
voortgaan met de volksconsciëntie wakker
te houden op dit puntopdat ten slotte
het kwaad zyn meester loone, en de schel
men van wat rang of staat ook, volkomen
worden ontmaskerd.
30 Juli '97.
In het kiesdistrict Zutphen zal mr.
H. Ph. de Kanter, het uitgevallen lid voor
Tietjerksteradeel (dat vroeger Bergum
heette) volgens de Post opvolger van mr.
Goeman Borgesius zyn.
In de districten Lochem, Zutfen,
Amsterdam II, Amsterdam VII en Delft
moeten verkiezingen plaats hebben voor
een lid der tweede kamer tot 31 Augustna
a.s. De verkiezing is bepaald op 10 Aug.
de stemming op 17 Aug. en de herstem
ming op 24 Aug.de gekozene heeft slechts
te komen om de sluiting der zitting by te
wonen en dan is zyn mandaat weer af-
geloopen. Maar nu zal op diezelfde datuma
ook voorzien worden in de vacatures voor
de eerstvolgende vier jaar, te beginnen 1
September a.s. die verkiezingen zullen 10,
17 en 24] Aug. geschieden te Enschede,
Lochem, Zutfen en Amsterdam VI, ter
vervanging van de heeren Pierson, Lely,
Borgesius en Cremer.
Blykens de aankondigingen in de
„St. Ct." zyn de andientiën van de na te
te noemen ministers bepaald op de volgende
dagen
die van den minister van binnenlandsche
zaken, des Zaterdags om 12 uur, te begin
nen met 7 Augustus
die vau den minister Tan justitie, des
