NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. CHRISTELIJK- HISTORISCH %)ro Ho. 127. 1897, Hondecifag 29 Mi. We laatgang. VERSCHIJNT F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p.0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE VAN G. M. KLEMKERK, te Goes en van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Door de gezamenlijke antirevolutionaire Kiesvereenigingen in 't district Middelburg is met algemeene stemmen can- didaat gesteld voor de provinciale Staten (vacature dr. Callenfels) de heer die de candidatuur heeft aangenomen. Wij steunen deze candidatuur van harte, op gronden nader door ons te ontwik kelen. Tevens herinneren wij dat a. s. Dinsdag 3 Augustus de candidatenlijst den burgemeester van Middelburg moet worden aangebodenen dat de stemming zal plaats hebben op Dinsdag 17 Augustus daaraanvolgende. Tot het district Middelburg behooren alleen de gemeenten Middelburg, Veere, Aagtekerke, Arnemuiden, Domburg, Grijps- kerke, Nieuw- en St. Joosland, Oostkapelle, Serooskerke, Sint Laurens en Vrouwe polder. Een grappenmaker wist uit de namen der Ministers de politieke richting van het nieuwe Kabinet op te maken. Cort van der Linden. Pierson. Goeman borgesius. Jansen. Cremer. de Beaufort. Eland. Lely. Maar dat beteekent weinig. Men kan uit diezelfde namen ook de meening putten dat het nieuwe kabinet het tegenoverge stelde zou zijn, dus olericaal. Cort van der Linden. Lely. Goeman Borgesias. Pierson. cremer. Jansen, de Beaufort. Eland. Hier gebruikten wij de twee namen van den minister van binnenla idsehe zaken afzonderlijk. Beschouwt men ze als één naam, dan wordt het ministerie radicaal. PieRson. Jansen. Eland. Cort van der Linden. cremer. de Beaufort. Goeman Borgesius. Lely. En rekent men den minister ran oorlog die pas over eenige dagen de portefeulle kan aanvaarden, er buiten dan is het op het oogenblik zelfs sociaal. JanSen. Pierson. cremer. Cort. v. d. Linden. Beaufort. Goeman Borgesius. Lely. Dergelijke letteroefeningen zijn derhalve totaal waardeloos. Onder de verrassingen die de gemeente raadsverkiezingen bier en daar bieden, behoort ook die der herstemming te Gro ningen. Daar toch moest voor twee plaatsen over gestemd worden tusschen drie libera len en een sociaal democraat. En zie de socialist won het. Met 453 stemmen yerd Schaper gekozen en met hem een der beide aftredenden, professor Reiger, njet 389 stemmen. Het aftredend lid mr. wuyot bekwam 384. Zij maakt een tragischen indruk, terwijl neg de r.agalm klinkt van het „Rome voor de poorten", die aan Rome's laatste levens dagen herinnerende klacht over de ver deeldheid en naijver onder de leiders van den Atjeh-oorlog welke zoo zeer strekken tot schade der Nederlandsche belangen. Gekwetste ijdelheid j onder de gouden kragen, waarvan de een zichzelf uitnemen- der acht dan den ander. Betweterij bij de jongeren die aan hunne kletstafeitjes het vuur der ontevredenheid gaande houden of schade doen aan den eerbied voor het gezag. En dan de vermeende of werkelijke fouten van het opperbestuur dat nog altijd het doodelijk opereeren in 't binnenland verkieslijker acht dan de veiliger beweging aan de kust. Is 't wonder dat het volk het er einde lijk voor houden gaat dat de Atjeh-oorlog om persoonlijke oorzaken wordt gaande gehouden, en de geleerden onder hen be ginnen te vreezen voor een 'perpetuum mobile t In sommige bladen wordt bericht dat een arme weduwe te Groesbeek door den burgemeester aldaar een bewijs van on vermogen zou zijn geweigerd maar tevens dat zij op de meest onbeschaafde wijze door dezen burgemeester uit diens huis zou zijn vtrwijderd geworden. En dat al leen, dewijl zij die moeder van vier kin deren is, tevens een oude moeder ter ver zorging hebbende, haren zoon, een milicien, ziek thuis gekregen had met de boodschap van den militairen dokter dat hij een lang durige geneeskundige behandeling noodig had, terwijl 'thaar onmogelijk was deze zelf te bekostigen. De vrouw meent dat hier een wraak neming in 'tspel was over een protest te gen 't oLbruikbaor maken van een voetpad. De zoon is na negen maanden snkkelens, en bij gemis aan de noodige verpleging, gestorven. Wij weten natuurlijk niet of dit bericht waar is. Doch indien ja, dan vragen wij of er in dezen geen recht te bekomen is, zoo niet bij de wet dan toch bij de Ko ningin die dezen burgemeester benoemd heeft. Hier is een, althans zedelijk, uitgemaakte strafbare hulp weigering aan een persoon in levensgevaar. Het zou schande zyn, gesteld dat 't al les zich aldus heeft toegedragen, dat zoo iets met een sisser afliep! En dan waar is de kerk van Groes beek, de aangewezen armverzorgster in dit geval, geweest? Een liak Op denzelfden dag dat dr. Bronsvelds blad de advertentie van dr. J. Th. de Visser bevatte, waarin deze meldt dat hij lid der Kamer wordt en als dienaar des woords in functie blijft (immers het nieuwe kamerlid teekent zich V.D.M.) (werd dr. Bronsvelds motie in de Synode aangeno men, waarin deze daad bedektelijk wordt afgekeurd. Het mag de aandacht trekken dat de Synode te voren heeft stilgezwegen, toen de moderne dominé Poelman preeken bleef, terwijl hij fungeerde als Kamerliden nu de wenkbrauw fronst over eenzelfde feit door een orthodox predikant gepleegd. In ieder geval geeft 't te denken dat de Synode haar ongenoegen toont, en dat zij bet deed op voorste] van den man zelt, wiens party den betrokken predikant volksvertegenwoordiger in de Kamer bracht. Bovengenoemde motie is van den vol genden inhoud en [werd met 11 tegen 8 stemmen aangenomen. „De algemeene Synode der Nederl. Herv. kerk ofschoon waardeerende dat predi kanten de eer waardig gekeurd worden, te worden gekozen tot volksvertegenwoor diger, spreekt als haar gevoelen uit dat zij ofschoon in deze de uitspraak van elks geweten eerbiedigende en zich aansluitende aan haar gevoelen van 1891 en '92, de gelijktijdige waarneming van het herders- en leeraarsambt met die van het lidmaat schap der tweede Kamer in ieder geval bezwaarlijk en in menig geval onuitvoer baar acht, en gaat over tot de orde van den dag." Wat de nieuwe ministers in de nieuwe Kamers zullen voorstellen? Dit is niet te zeggen. Het hangt van velerlei omstandigheden af. „Un ministre jacobin" is iets anders dan „un jacobin ministre". Maar waar zij voor zijn Voor de programs der liberale unie. En behalve dat heeft elk hunner nog zijn eigen stokpaardje. Op grond daarvan mogen wij ver wachten Van Borgesius een nieuw ontwerp drank wet. Van Lely een herziening wet posteryen, ten bate voor den dienst in de groote stedenen een voorstel tot droogmaking der Zuiderzee. Van Eland een wet tot afschaffing der schutterij en van 't remplagantenstelseltot verhooging der legersterkte tot 100 dui zend man; verlenging van den diensttijd tot tien jaren, met noodzakelijke eerste oefeningstijden van 16 maanden en 24 maanden met resp. 9 weken en 3 weken herhalingsoefeningen voor artillerie en ca- vallerie; en voorts een sterk militiekader. Van Cort v. d. Linden een wet tot wij ziging der artikelen, waarbij verboden is 't onderzoek naar bet vaderschap. Van Pierson bestendiging van de pacifi catie in zake den schoolstrijd. Van Cremer verschillende decentralisa tieplannen voor Indië. Van Jansen herstelling van type A en afdanking der kruisers. De Synode der Nederl. Herv. Kerkdie de vorige week een zegegalm aanhief over den triumf van het liberalisme in den Staatden overwinnaar een zegenwensch meegaf en den overwonnene als aanhanger van een nieuwbakken Calvinisme hare diepe verachting wist na te zenden, wat, als proeve van groote onbescheidenheid, onzerzijds werd gemeld, heeft thans een proeve van groote bescheidenheid geleverd die niet minder de aandacht trekt. Verbeeld u, by haar waren ingekomen adressen, inhoudende 't verzoek dat de Sy node by de Landsregeering aandringen zou op afschaffing van de Reglementeering der Prostitutieof in ieder geval tot meerdere bevordering der openbare zedelijkheid. Het waren adressen van de Ned. Vereeniging tegen de Prostitu tie de Nederl. Vrouwenbond tot opwek king van het zedelijk bewustzijn; de clas- sicale vergadering van Amsterdamjdem van Wijk; idem van Nijmegen; den ker- keraad van Arnhemen het classicaal be stuur van Middelburg. Het verzoek uit Amsterdam vroeg slechts een krachtig optreden der Synode tegen de prostitutie, en bewoog zich derhalve uitsluitend op zedelijk terrein. Alle reden bestoud er derhalve om al thans op dit verzoek in te gaan. Doch zie wat doet de Synode Zij besloot op voorstel van den voor zitter, om, met erkentelijkheid voor den strijd om de zedelijkheid, zich onbevoegd te verklaren zich op rechtskundig en hygiënisch gebied uit te spreken. Alle verzoeken, niet alleen dat uit Mid delburg, het verst strekkende, doch ook dat uit Amsterdam, kort en goed van de hand gewezen. Onbevoegd om op rechtskundig en hy- geënisoh gebied zich uit te sprekenEn dat, terwijl men zich op staatkundig ge bied als Synodewel een meening heeft veroorloofd. Na 'tbedenkelijk staaltje van onbeschei denheid de vorige week, geleverd, is dit, een proeve van om-bescheidenheid die niet nalaten zal nog grootere bevreemding of ergernis te wekken, al naar de afstand is, waarop 't een en 't ander werd waargeno men. De teleurgesteldeu zullen echter thans wel weten wat hun te doen staat. Een hooger beroep van de Kerk op den Staatvan de Synode op de Publieke Opi nie van de uitspraak der Leiders op de consciëntie des Yolks, moet wel volgen. Tegenover de meening van den president der Herv. Synode staat die van den pre sident van het nieuwe Kabinet. Van Perk op Pierson schijnt de weg voor hen die heil verwachten van adressen. Pierson is de man wiens vader als „de kuische Jozef" onder zijne mede-studenten geteekend stond en wiens broeder nu reeds een kwarteeuw den heiligen strijd tegen de ontucht en voor de zedelijkheid, tegen de bescherming der misleiders en voor de rechten der vronw gevoerd heefi. De man die, vergissen wij ons niet, de de traditie zijns vaders voortzet en den strijd zijns broeders stennt. Men make gebruik van de gelegenheid en ruste niet alvorens in wetgeving en volksopinie dit betere denkbeeld zal heb ben ingang gevonden dat de zonde is een schandvlek der natiën. Men ruste niet alvorens ook dezen worm gevonden te hebben die knaagt aan den wortel van ons volksleven. Niet-Lïberaal. Volgens een inzender in de „N. Prov. Gr. Ct." moet het er by de verkiezing voor drie gemeenteraadsleden te Middelstum (prov. Gr.) nog al rumoerig zijn toegegaan. Toen de uitslag bekend werd dat twee der liberale candidaten waren verkozen en de derde in herstemming kwam, kwam er een verbazende roering onder de menigte, die voor het gemeentehuis stond. Daaronder bevonden zich vele schoolkinderen. De gesmoorde geestdrift moest zich uiten, schrijft de inzender o. m. „De oudste leer lingen der openb. school, blijkbaar vooraf geïnstrueerd, zetten zich op een gegeven teeken in beweging en marcheerden, door velen gevolgd het dorp door, met klim mende euthousiasme zingende, op de wijs van „de Boeren van Trausvaal": Hebt gij de vreugdekreet gehoord Al van een liberaal De neerlaag van den Koksiaan Is voor hen een schandaal. Maar zij hebben hun verdiende loon Voor bedrog en schelmerij; En nimmer laat een liberaal Zulke schijnheiligen vrij Dns overwinnaars nu gezongen Hiep, hiep, hoeraHiep hiep hoera De liberalen hebben 't overwonnen, Hiep, hiep, hoeraHiep, hiep, hoera Otidertusschen gingen de predikanten, onderwijzers en andere liberale leiders naar het logement van Van Lacum, dat vlak tegenover de pastorie der Gerefor meerden gelegen is, met het kennelijk doel om Ds. Nederhoed, die zich volstrekt niet met de verkiezingen had ingelaten, te ergeren. Tot laat in den nacht hield het straat rumoer aan en konden de rustige burgers op hunne legersteden profiteeren van het zingen van het bovengenoemd hartverhef- tend lied." Hier hoeft niets by, zouden wij zeggen. Het Engelsche Lagerhuis heeft met 304 tegen 77 stemmen als zijn meening uitge sproken dat de commissie die onderzoek deed naar den inval van Jameson in Trans vaal, goed deed met Rhodes niet te ver volgen goed deed met te berusten in de weigering van Hanskley ,om op haar bevel telegrammen over te leggen die deze reeds in Juli 1896 aan minister Chamber lain had overgelegd en voor sommige per sonen zeer compromitteerend zouden zijn. Deze huichelachtige houding is zeer te betreuren. Onrecht en leugen goed te keuren ter wille van wien ook, is een misdrijf dat den persoon die 't pleegt als een eerlooze brandmerkt. Hoeveel te meer een regeering en een volksvertegenwoordiging die opzettelijk zwart wit, en wit zwart noemt, teneinde zich uit handen van den rechter te houden Treurig was de houding van den minis ter van Koloniën, den conservatieven ra dicaal Chamberlain. Schoon in de gelegenheid, naar hij zeide, ons zich geheel vrij te kennen van eenig kwaad, weigert hy de bescheiden over te leggen die zijn onsehuid zouden moeten bewijzen. Voeg hierbij dat deze minister den treu- rigen moed had om ten aanhoore dergan- sche wereld te verzekeren dat in de po litieke schelmeryen van Rhodes niets on eervols gelegen was, en dat met de Trans- vaalsche regeering geenerlei verschil van meening meer is, sedert deze de immigra- tiewet naar Engelands genoegen wijzigde, zoodat Rhodes ook daar vry uitgaat; en men zal zich verwonderen en bedroeven moeten over zoo huichelachtig spel, over zoo kennelijk blijk van diep zedenbederf, dat zelfs de besten van Albions zonen niet gespaard heeft. 28 Juli '97. Daar de heer Troelstra in drie distric ten en de heer Tak in twee districten ge kozen was tot lid der tweede kamer, moest een nieuwe stemming plaats hebben, welke gisteren geschiedde met den navolgenden uitslag Amsterdam IX. Aantal kiezers 5182. Opgekomen 2382. Meerierheid 1130. Ge. kozen mr. A. KerdIJk (lib.) met 1229 stemmen mr. Th. Heemskerk (antir.) had 835, mr. W. H. de Beaufort (1.) 285 en W. J. den Boer (candidaat van eenige grappenmakers) 33 stemmen. Leeuwarden. Aantal kiezers 5366. Uitgebracht 3669 geldige stemmen. Her stemming tusschen H. Fyttersen (lib.) met 1399 en W. Bax (soc.) met 1381 stemmen. Voorts bekwamen W. C. v. Munster (a.) 856 en Z. Middelkoop (rad.) 383. Winschoten. Aantal kiezers 6090. Uitgebracht 3880. Herstemming tusschen B. L. Tijdens (rad. protect.) met 1208 en H. v. Kol (soc.) met 1181 stemmen. C. V. Gerritsen (rad.) had 1050 en P. Dijkhuis (antir.) 441. (Er bleven te Amsterdam IX 2800 kie zers thuiste Leeuwarden 1700te Win schoten 2200. Te Arnhem is de heer P. v. Vliet (antir.) tot lid van den gemeenteraad ge kozen. De Staatscourant bevat het koninklijk besluit waarbij de ministers Roëll, Van Houten, v. d. Wijck, v. d. Kaay, Schnei der, v. d. Sleyden, Bergsma en Sprenger v. Eijk eervol ontslagen zijn onder de gewone dankbetuiging, en benoemd zjjn de ministers Pierson, de Beaufort, Lely, Jansen, Eland, Cort v. d. Linden, Goeman Borgesius en Cremer. Van de eene Maasetad naar de an dere. Vliegen, de leider der socialisten te Maastricht, zal deze stad metterwoon ver laten en zich te Rotterdam vestigen. De nog onder de wapenen zijnde miliciens der infanterie van de lichting 1896 worden 14 Angnstus in het genot van groot verlof gesteld. Belast met de waarneming van het kantoor der Directe belastingen te Hooge- zand (Groningen) de surnumerair J. M. Mulder, thans als zoodanig fnngeerende te Dordrecht. Bij kon. besluit is benoemd tot grif fier bij het kantongerecht te Oostburg mr.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1897 | | pagina 1