uiting
\m
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Hypotheekbank
MEID
ïnecht
MEID
MEID
lurg.
leerde
deelige prijzen
i. 116. 1897.
Safetifag 8 lult.
tffife ftagaug.
omende Meid
ishoudster
Gemeenteraadsverkiezingen.
Van Teijlingevi,
elijk Kapitaal
oen Gulden.
en en Agentessen
aagd.
6'^
VERSCHIJNT
PRIJS DER ADVERTENTIËN
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
ider eerste hypothecair
Aq enten.
ra-keringtegen de gelde
Ongelukken en Ziekten.
's Gravenhage.
ITIONSPLEIN 7.
lit verzekeringen tegen
lan allerlei aard.
ilrijderspolissen en con-
lannemers.
itschappij betaalt voor
>i dokters- en apothekers
neer dokter en apotheker
met haar staan.
doelen in de winst.
ALJAARS, Oostkapelle
of met October
>AL te Veere.
RIELSMAN, Nieuwen-
MALJAARS Wz., Se-
Zeeduin).
October
s. JANSE te
Zoutelande.
Ictober een
de melkerij van twee
bij
MAANSE te Zoutelande.
300TDIENST
slburg en Zierikzee.
ierikzee Spoorweg Goes
Juli.
Van Zierikzee:
ïidd 'smorg. smid
Dond. 1
Vrijd. 2
- ïater. 3
- Zond. 4
- Maan. 5
Dins. 6
- Woen 7
- Dond. 8
V
V
3.
6..
5.
5-
Vrijd. 9
Zater.10
Zond. 11
Maan.12
Dins. 13
Woenl4
Dond.15
Vrijd.16
Zater.17
Zond. 18
Maan.19
Dins. 20
Woen21
Dond.22
Vrijd.23
Zater.24
Zond. 25
Maan.26
Dins. 27
Woen28
Dond.29
Yrijd.30
Zater.31
6,-
6,-
7,50
6.—
7,50
7,50
7.50
6,30
7,50
7,50
6.—
7,50
6,30
7,50
6.—
7.50
7,50
6,
7.50
7,50
7.50
6,30
7.50
7,50
6.—
7,50
7,50
6.30
6,
7.50
7.50
3,45
1,30
3,45
3,45
2,30
3.45
3.45
2,30
3,30
4,30
3.45
3.45
3,45
3.45
3.45
3.45
3,45
3,45
3,45
3,45
3.45
2,30
4.30
3,45
3,45
3,45
2,30
3,45
3.45
UITGAVE VAN
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
van 1 5 regels 25 centiedere regel meer 5 cent.
Prijs per drie maanden franco p. p.
en
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
Enkele nummers
0,025.
meer 10 cent.
De Gemeenteraden zijn geen politieke
lichamen in den algemeenen zin des woords.
Doch destemeer hebben zij met de plaatse
lijke belangen te maken, en deze moeten
derhalve door onze candidaten van uit ons
Christelijk beginsel worden beschouwd en
besproken.
Candidaten voor Gemeenteraden moeteu
achtbare en bekwame mannen zijn, op de
hoogte van de belangen der gemeente, in
wier raadsvergadering zij zitting zullen
nemen, en gezind en in staat om het chris
telijk beginsel invloed te doen oefenen op
belgeen aan de orde wordt gesteld.
Zijn er bijzondere locale belangen, dat
wil zeggen, zaken die slechts in hunne
gemeente en nergens elders ter sprake ko
men, dan behooren zij ook daarvan ge
noegzaam op de hoogte te zijn, of tijd en
gelegenheid te hsbhen rioh op de hoogte
te stellen, teu einde zich daarover een
zelfstandig oordeel te kunnen vorman.
Maar ererigens geldt de regel, die vroe
ger in onze kringen voor gemeentsraads-
oandidaten gesteld werd, nog.
Het moeten manneu zijn die willen me
dewerken tot een zuinig beheer.
Die het openbaar onderwijs onbekrompen
naar de wet, willen verzorgenmaar die
san de andere zijde ook waken tegen een
zijdige voorliefde voor de openbare school,
blykbaar uit een toepassing van de wet,
rnimer dan de wet eiseht.
Verder hebben zij toe te zien dat geen
publieke vermakelijkhedta uit de gemeente
kas worden gesteund. Algemeene, nationale
of gemeentelijke, feestvieringen hiervan
natuurlijk uitgezonderdschoon ook daarbij
op den aard en bet karakter dier feest
vieringen dient te worden gelet, opdat
het geld nuttig besteed worde.
In den laatsten tijd heeft zich bij dit
alles de quaestie van het toelaten van
openbare bordeelen gevoegdzoodat onze
mannen het geldt vooral de steden
van meening moeten zijn, dat het houden
van bordeelen verboden bekoort te wezen.
Eindelijk dient bij de verkiezingen voor
de Gemeenteraden gelet te worden op ten
billijke verdeeling der zetels. De ingezetenen
zijn in verschillende richtingen gedeeld:
billijkheid e» recht verbieden dnsdatééne
richting alle zetels voor zich opeiscbe, of
ook, gelijk meermalen werd vertoond,
openvallende zetels van andersdenkenden
eenvoudig inpalme en zoodoende de min
derheid of minderheden tot zwijgen doeme.
Houdt men deze regelen in het oog, dan
gelooven we, zullen de Gemeenteraadsver
kiezingen met een gunstigen afloop worden
bekroonden een algemeene tevredenheid ach
terlaten.
Overbodig om de kiezers, die pas zulke
doorslaande proeven van kunneu ijver heb-
wn gegeven, thans met vele woorden aan
te sporen, om ook bij de aanstaande Ge
meenteraadsverkiezingen op hun post te
rijn.
Bet bekende woori van Nelson volsta:
ingeland verwacht dat ieder zijn plicht
zal doen. N. P. G. C.
Bof en dank.
Be Leidsche hoogleeraar Bolland, een
mnn die, naar men weet, geheel en al brak
met bet Christendomheeft aan den Chris-
Mijk Historischen Kiezersbond zijn kooge
tevredenheid betuigd over deszelfs houding
1) de verkiezingen.
Ziehier het professoraal testimonium als
'"gezonden stuk opgenomen in het dagblad
VaH genoemden Bond:
lAergunaan een Uwer „liberale" land-
genooten, U en Uwen medestanders in
et openbaar zijne dankbare en welge
meende gelukweuschen aan te bieden, ter
e van den naar verhouding onverhoopt
gonetigen uitslag der jongste verkiezingen,
'en ons vaderland voor een goed deel
ftan Uwe brave en waarlijk anti-revolutio
naire bemoeiingen te danken heeft. Voor
den onzeggelij ken smaad eener inhuldiging
van ons geliefd Oranjekind met eenen ge
machtigde der Overbergsche prefecten en
hun quasi antirevolutonairen satelliet aan
hare beide zijden, blijven wij dus in allen
gevalle toch behoed!
Moge de Christelijk-Historlsehe partij
ouder onze Calvinistische broederen in
sterkte toenemen; moge het beguichelde
en verdwaasde nageslacht der door Rome
geknevelde, gemartelde en vermoorde va
deren steeds meer tot het besef geraken
van de afdwalingen zijns weegs en de
schandelijkeheidondomdienenderol, waartoe
het veler wege zich nog big ft leenen
dan blijft allicht ons vaderland voor on
beraden en oubesuisd doorgedrevene ver
anderingen bewaard, zonder dat toch het
behoudende element van landverradende
zijde behoeft te komen. Vertteugen wij
ons voorloopig tezamen, verheugen wij ons
als goede Nederlanders in het troostrijk
vooruitzicht, dat de beraadslagingen in
's lands vergaderzalen dan toch niet zullen
ontaarden in vernederende schijn vertoo
ningen, door praefecten van den nieuw-
Romeinscken kerkelijken Caesar achter de
schermen geleid en beheerscht!
G. J. P. J. Bolland.
Zal de lof door dezen rijkspropagandist
des ongeloofs in dus snorkende taal ban
zoo rijkelijk toegezwaaid, sommigen althans
onder de Christelijk-Historischen niet doen
blozen van verlegenheid en schaamte
Een „Christelijke" partij aan wie een
„geleerde" door- en door afkeerig van
en vijandig aan het Christendom zijn „wel-
gemeenden dank" komt betuigen.' Hoogst
eigenaardig toch 1zegt de Standaard
en terecht.
De Middelburgsche Crt. richt aan ons
adres de volgende onverdiende reprimande.
Het te Goes gevestigde anti-revolutio
naire blad deelt in zijn jongste nommer
mede „vernomen" te hebben dat tot Com
missaris der Koningin in Zeeland benoemd
is mr. J. c. Roest, burgemeester van
's Gravenhage, vroeger burgemeester van
Rotterdam.
Dat in die mededeelip.g een abuis in de
voornamen was, willen wij het blad niet als
griel aanrekenen, drukfouten spelen iedereen
parten, evenmin als de toevoeging waarin
de heer Roest burgemeester van Rotterdam
wordt genoemd.
Maar wel is het, vooral a-in die zijde,
vreemd dat het blad lot heden nog niet
schjjnt vernomen te hebben dat aan jhr.
mr. De Brauw eervol ontslag verleend is.
Blijkens de twee jongste nommers ten
minste vond het blad bet niet noodig
daarvan met een enkel woord me ding te
maken.
Misschien was het te druk met ver
kiezingen om van dit gewichtig feit nota
te nemen.
Gaarne willen wij onze collega, ondanks
het stuitende van haar aangematigd men
torschap, op dit punt te woord staan.
Dat „vernomen" plaatst zij tusschen
haakjes. Waarom? Meent zij somwijlen
dat onze berichtgever die ons uit Den
Haag dit bericht telegrafeerde, 't niet eerst
vernomen had alvorens 't te melden
Trouwens in 't telegram kwam de uit
drukking „vernemen" dat immers be-
teekent „naar wij vernemen" voor.
Wij zenden haar hierbij dit telegram
gaarne ter inzage.
Wat de voornamen aangaat wij citeerden
uit 't geheugen en vergisten ons derhalve
hierin.
Ook herstelden wij in een groot deel
onzer oplaag de font dat de heer Roest
burgemeester van Rotterdam geweest is.
Hij was aldaar officier van justitie.
Dat wij geen gewag maakten van 't
ontslag van jhr. de Brauw, is een onjuiste
beschuldiging. In ons vorig no. komt 't
desbetreffend bericht voor. Waarom niet
eerder? Niet door de drukte der verkie
zingen, gelijk onze Middelburgsche collega
vermoedt, maar dewijl 't bericht dat in de
Zondageditie van de Nieuwe Rott. Crt. moet
gestaan hebben, ons ontsnapt was en wij
daardoor 't bericht pas Maandagavond laat
voor 't eerst zagen daarq n plaatsten wij
't natuurlijk Woensdagavond.
Misschien acht de Midd. Crt. dat zij
een onbillijk oordeel velije en brezgt zij
daarom ons antwoord aan hare lezers over,
met onze opmerking er bij dat wij hare
tactiek om over een dergelijke nietigheid
polemiek uit te lokken, vrij klein vinden.
li-
Het blaadje Rehoboth, met ingenomenheid
meldende, dat van de 1400 kiezers er 1100
van Pompe op Van Deinse overgingen,
zegt onder meer
„Hot is onwaar van sommige leiders der
antirev. partij, wanneer zij dien weerzin
toeschrijven aan oppervlakkige papenhaat.
Men kan een vijand wel liefhebben, doch
tevens gemeenschap en samenwerking met
hem tegenstaan. Men mag geen gemeenschap
hebben met de onvruchtbare werken der
duisternis."
Wij vragen, moet bij dat liefhebben
soms aan apenliefde gedacht worden en
is 't stemmen bij herstemming op een li
beraal, somwijlen gemeenschap oefenen met
de vruchtbare werken des lichts
Zoo niet, waarom dab de houding der
antirevolutionairen ook nog met een bijbel
tekst goedgepraat
Rehoboth leze 't citaat uit Calrijn nog
eens over.
„Koo" nit Zierikzee heeft een tegen
hanger, een maat gevonden in „Piet" uit
Amsterdam.
Gelijk men weet is 'tKamerlid Van
Kerkwijk in zijn district bekend als onze
Koo.
Thans is door 't radicaal liberaal bond
genootschap te Amsterdam tot lid der 2e
Kamer gekozen een koffiehuishouder P.
Nolting, voorzitter van verschillende werk
lieden- en werkliedenzangvereenigingen.
De verkiezing van dezen staatsman beeft
geleid tot verschillende blijde manifestaties
ter zijner eere, bij eene waarvan een werk
man een toespraak hield, waarna de vergade
ring onder een geestdriftig „Lang leve
Piet" uiteenging.
Een zoo groote mate van populariteit
pleit voor den man dien ze geniet. Toch
kan zij spoedig voorbij zijn.
Maar wanneer Piet liet zoo lang uithoudt
al* Koo, kunnen beiden tevreden zijn.
De Amsterdamsche gemeenteraad heeft
een kloek besluit genomen.
Hij heeft de bordeelen verboden. Na
een later vast te stellen datum zullen der
halve de huizen van ontuclit te Amsterdam
moeten opgeruimd zijn.
Daar zuilen in de eerste plaats de pro
stituees uit de hoerhuizen zeiven en niet
minder de echtgenooten van de heeren die
deze huizen bezoeken, blij mee zijn.
Iedere stedelijke overheid behoorde dezen
maatregel te nemen.
Voor de overheid geldt in de eerste
plaats Geen verdrag met de zonde.
En danbevordering der openbare ze
delijkheid.
De heer C. Kloosterman, vroeger te Ril
land, thans te Pella Jowa N. Am., schrijft
van daar onder meer in Rehoboth't volgende:
Ik was in 1892 arbeider te Rilland
(Zeeland) bij A. Nieuwenhuijzen, toen ik
den 12 November van dat jaar naar Ame
rika vertrok. Eerst naar den Staat Colorado,
doch daar ging het niet naar wensch. Wij
waren te groen, zooals de Amerikanen
zeggen. Wij werden daar te veel bedrogen,
zoo 'at wij het daar niet konden houden.
Door tusschenkomst van de Chr. Gerefor
meerde kerk in Amerika, die ons hulp
verschafte, werden wij uit Colorado weg
geholpen en kwamen den 15 December
1893 te Pella, Staat Jowa, aan.
Door den kerkeraad van Pella werd ons
een huis met de noodige huismeubeleu
bezorgd, want onze beurs was ledig. Wij
kregen spoedig werk, zoodat wij niet ver
der door de kerk ondersteund behoefden
te worden. Met Maart gingen de jongens
dienen met hun drieën en ook twee van
de meisjes, die toen met hun vijven 55
dollarsin de maand verdienden. Dit duurde
acht en een halve maand. Toen was het
winter en ik zelf werkte bij de boeren
in den omtrek, meestentijds in het bosch
om hout te kappen en te rooien.^
Zoo leefden wij twee jaar, toen wij uit
zagen naar een farm of hofstede om die
te huren. Ik huurde eene farm en betrok
die met Maart 1896. Ik| had mij een wei
nig ingespannen van paarden en tuig, doch
iedere boer weet wel wat er noodig is als
men begint. Het gaat hier wel veel ge
makkelijker als in Zeeland omreden wij
bier geen oogst over te nemen hebben.
Het grootste gedeelte bestaat hier uit
zomervruchten. Iedere boer zaait een
stukje tarwe van een akker of drie
voor eigen gebruik. Ook eenige akkers
rogge voor zijn varkens en voorts in de
lente wat haver, maar het grootste gedeelte
is corn of mais. Voor zaaigraan hebben wij
daardoor weinig geld noodig. Als wij hier
maar twee paarden en een ploeg hebben,
Jan kunnen wij aan het boeren. Zoo was
het ook met mij. Met 3 paarden, een
ploeg en een wagen begon ik te boeren.
Ik huurde 130 acres (een acre is ongeveer
een gemet en een bunder is ongeveer 2'/j
acre).
Ik plantte 60 asres met mais, 30 acres
met haver, 5 acres met tarwe, het overige
was weiland. Ik ging heen en kocht op
koopdagen en in de magazijnen mijn ove
rige gereedschappen, paarden, koeien en
landbouwwerktuigen. Ik maakte 600 dol-
lars scbnld, maar behoefde daar geen inte
rest van te betalen voor 1 Januari 1897.
Ik kou het eerste jaar mijne huurbetalen
en zooveel afbetalen op mijne schuld, dat
ik nog 250 dollars schuld overhouden
moest op interest. Ik hield mijne kalveren
en mijne varkens en kocht nog een veulen,
zoodat ik nu driemaal zooveel vee heb als
toen ik begon, dus in een jaar tijds.
Zoo mag ik dus met vrijmoedigheid
zeggen, dat bier onder den zegen des
Heeren nog wel vooruit te komen is, als men
werken wil.
Ik raad ieder landbouwer, die zuchten
moet onder de lasten, aan komt toch naar
Jowa eer dat u verarmd zijt. Als u hier
komt met wat geld, dan is er nog rijk
brood te verdienen en ook nog wel wat
over te houden met den zegen des Heeren.
Men moet ook niet deuken dat het
hier een heidensch land is. In deze omge
ving van Pella zijn het uren aaneen al
leen Hollanders. In Pella zijn zelfs 5 Hol-
landsche kerken, zoodat er, Gode zij dank,
ook gelegenheid is onder de prediking des
Woords te komen.
Eerbied voor het Woord van God.
Toen vorst Bismarck nog een knaap was,
sprak hij eens in tegenwoordigheid zijns
vaders van „Frits" en hij bedoelde daar
mede den koning. De vader berispte hem
over zijn al te groote vertrouwelijkheid
en zeide onder anderen „Gewen n, mijn
zoon, om steeds met eerbied over zijn Ma
jesteit te spreken zoo zult ge ook leeren
met eerbied aan hem te denken." De woor
den maakten op den jongen edelman een
diepen indruk en bleven niet zender vrucht.
Toen hij reeds ver *p zijn jaren gekomen
was, en een der .hoogste rangen in den
staat bekleedde, had hij de gewoonte om
zijn stem te laten dalen en een eerbie
digen toon aan te nemen, zoo dikwijls hij
van zijn hoogen meester den keizer sprak.
Kwam er bij hem een boodschap van
het paleis, hetzij mondeling of schrifte
lijk, zoo rees hij altijd van zijn werk op
en nam de boodschap met een beleefde
buiging aan.
Hoeveel te meer pa«t ons eerbied en
diep ontzag voor onzen God, en voor de
Heilige Schrift, die van God en onzen
Heilaud getuigt. (Joh. 5: 39.)
2 Juli '97.
De nieuwbenoemde Commissaris der Ko
ningin, mr. A. J. Roest, heeft gister in
handen van H. M. op het Loo de ver-
eischte eeden afgelegd.
Bij beschikking van den min. van
binnenl. zaken, is, voor het tijdvak van
1 dezer tot en met 31 Dec. e. k. benoemd
tot assistent aan het rijkslandbouwproef
station te Goes de heer C. G. Baert, te
Vlissingen.
Aangesteld tot rijksveldwachter te
Brouwershaven J. M. Koppenhol, schipper,
vroeger te Tholen, thans te 's Gravenhage.
De Politiegids bevat een artikel
„Onze Commissarissen" waarin geklaagd
wordt over de lage traotementen der com
missarissen van politie.
De schrijver noemt hierbij salarissen
van f 1000 tot f1400, terwijl de commis
sarissen geen pensioen krijgen.
Hij zegt onder meer
„Weldra worden de gemeente begroo
tingen weder behandeld en welk antwoord
krijgen die C. v. p. gewoonlijk op hun
request om verhooging hunner jaarwedde
„De gemeente heeit geen geld". En on
derling zeggen de raadsleden „hij is niet
door ons benoemd, laten zij er voor zor
gen die hem benoemd hebben."
„Wanneer onze Regeering overtnigd is
en dit kan wel niet andersdat met
eene bezoldiging, zoo even genoemd de
zelfstandigheid van den C. v. P. gevaar
moet loopen, waarom niet liever die kleine
commissariaten opgeheven, indien de ge
meenten geen betere bezoldiging willen of
kunnen geven
„Ik vermeen echter dat onze Regeering
wel degelijk verbetering hierin brengen
kan. Art. 191 der Gemeentewet zegt immers
dat de bezoldiging van Jen C. v. P. door
de Koningin wordt geregeld, alvorens den
Raad en de Gedeputeerde Staten te hebben
gehoord."
De schrijver dringt voorts aan op aan
eensluiting van alle C. v. P. in kleine ge
meenten om te trachten lotsverbetering te
verkrijgen.
Gemeenteraadsverkiezingen.
Herkozen zander stemming:
B a a r 1 a n dM. Acda en J. Wingen.
B o r s e 1 eC. M. Nijsten, A. Polderdijk
en J. Rottier.
Grijpskerk e: A. de Visser en J.
Poppe.
'sHeerenhoek:M. v. d. Heulen
en G. Nijsse.
K a p e 1L eW. Slabbekoora en jhr.
mr. J. J. Pompe v. Meerdervoort.
K a 11 e n d ij k eP. K. v. Daalen en
C. de Wilde.
Candidaten;
Ellewoutsdijk: J. van Dijke, H.
Koole, J. v. Liere, aftr., A. Einders, P.
C. v. Strien.
'sHeer Arendskerke: H. Min*
naard, J. Minnaar en J. D. Elenbaas.
Hoedekenskerke; W. C. Groene-
wege, J. Louisse, J. Raven en J. Thomson.
Ierseke: D. Bom, F. Cupery, C.
Hartog, P. M. r. d. Kodde, .T. Lemson,
G. Moerdijk, S. Muller, A. Sandee Pz.,
L. v. d. Vliet, M. Wesdorp en I. Wil-
lemsen Jr. (De aftredende leden D. Spruit
en J. Sandee stelden zich niet meer ver
kiesbaar, terwijl de heer C. D. Klos zich
niet meer aan een herkiezing waagt).
Krabbendy ke: J. Adam, P. K.v.
Nieuwenhuijzen aftr. en C. P. Vogelaar aftr.
Kruiningen: C. v. Iwaarden, J.
Nieuwenhuijse, P. J. Visser aftr. en C. der
Weduwen afer.
Meliskerke: J. Dekker aftr., E. de
Korte, S. Wisse, aftr., en W. Wisse.
N i s s e P. Bostelaar, J. Mol aftr., A.
Nieuwenhuijse aftr. en M. van 't Westeinde.
Oudelande: D. Boone aftr., J. de
Jager afr. en J. Meeuwse.
Ovezand: D. v. d. Dries, P. B.
Thomaes, M. Uiterhoeve en P. Westveer aftr.
Rilland: A. Blok aftr., F. M. Boot,
Jan v. Boven Joh.zn. en J. de Jager aftr.
