NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
RECHTSZAKEN.
Ho. 11S. 1897.
iDondkcfag 1 ItiCi.
tëffife laacpng.
VERSCHIJNT
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Buitenlandsch Overzicht.
™BtmUitM,I.IKt. .STA IS D-
MARKTBERICHTEN.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE AAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Het eerst trekt onze aandacht de vloot-
pirade van jl. Zaterdag bij gelegenheid
van de feesten der Engelsche koningin.
De Britsehe vloot lag in vier liniën op
de reede voor Portsmouth.
De eerste was samengesteld uit elf pant
serschepen, die elk bijna 15000 ton ver
plaatsen. Het zijn schepen van 17 a 18
knoopen, duchtig gepantserd en bewapend.
Achter deze lag een krnis die een snel
heid heeft van 33 knoopen, en voorts nog
17 kruisers alles nieuwste model.
De tweede linie, e ven wij dig met de eer
ste, telde 11 pantserschepen eu 19 krui
sers, alle van oud model, afschoon de oud
ste nog geen kwarteeuw oud is. Doch
men weet dat oorlogsschepen niet lang le
ven, of liever wel lang leven, doch lang
voor hun dood reeds worden afgedankt.
De derde linie was bont samengesteld.
Men vond er 38 eenheden van verschil
lenden vorm, grootte, leeftijd en belangrijk
heid. Er waren nieuwe bij en ook zeer
oude van wel dertig jaar, geschikt om door
hnnne tegenstelling den reusachtigen voor
uitgang van den scheepsbouw gedurende
de laatste vijf en twintig jaren te doen
bewonderen.
De vierde linie bestond hoofdzakelijk uit
torpedovernielers, de vijfde uit torpedo
booten. Deze laatste linie was de linie
der dwergen.
Allen te zamen waren er 169 oorlogs
bodems bijeen die een grootsch denkbeeld
gaven van Engelands macht als zeemogend
heid. En dap waren deze 169 nog slechts
een deel der Britsehe vloot. Immers bui
ten de Britsehe wateren zijn er nog min
stens 125. Wat men hier te zien kreeg,
was hoofdzakelijk het Kanaal eskader.
Spitheads omgeving leent zich bijzonder
voor zulk een grootsehe wapenschouwing.
De reede heeft een grooten omvang. Tus-
schen het eiland Wight en Portsmouth,
het grootste arsenaal der Engelsche
oorlogsmarine, meet zij van Noord tot Zuid
2Va Eng. mijlen, dat is ruim 4000 Meters.
Yan Oost tot West strekt de ankerplaats
zich nit over een lengte van 5 mijlen, te
weten van Ryde Middle tot aan de reus
achtige cirkelvormige zeeforten die den
toegang naar Portsmouth van het Oosten
verdedigen. Als vooruitgeschreven posten
van een groote maritieme stelling zijn zij
natuurlijk zwaar gepantserd. Yan de reede
gezien, merkt men niets van Portsmouth;
niets verraadt dat achter een hoek van de
kust zich de grootsie oorlogshaven der
wereld uitstrekt.
Dat er weken van voorbereidingen, waar
onder van zeer gevaarlijk soort, noodig
waren eer deze vloot den vreemden be
zoeker kon boeien of tergen met zijn im-
?oneerende geweldigheid, laat zich begrij
pen. Vier weken la g hebben de beman
ningen gearbeid om hun vaartuigen in
beurigen staat te brengen. Twee personen
zijn daarbij omgekomen en ruim veertig
Engeland vertoonde zich bij deze schit
terende revue in het zenith van aijn roem.
Frankrijk, eenmaal niet minder groot,
Moet erkennen, 't in sterkte en snelheid
■?an ontwikkeling tegen Engeland te moeten
doggen,
hoe kan 'took anders?
Frankrijk met zijn onzedelijke vrije hu
wlijken en Malthns-vereering, zyn achter
uitgaand zielental, zijn twisten en partij-
etappen, zijn moorden en moordaanslagen,
baat jegens 't gezag, zijn lielde voor
aoarchie, het dynamiet en het chanvi-
nsiBe, kan niet anders dan stoffelijk en
zedelijk achteruit gegaan zijn in denzelfden
Do dat zijn mededinger met even groote
gewisheid voorwaarts schreed.
tweede punt dat de aandacht vraagt
de Turksch Grieksche oorlog.
Het gaat met bet teekenen der vredes-
ovwaarden niet zoo vlug als gedacht was.
e mogendheden hebben Griekenland
verwittigd dat het vijf of zes millioen
Tnrksch oorlogsschatting zal hebben te beta
len. Zij zouden een geldleening waarborgen
maar op voorwaarde dat Griekenland Eu-
ropeesch toezicht op zijn geldzaken dnldt.
Natuurlijk acht de Grieksche regeering
deze oorlogsschatting te hoog. En dat te meer
dewijl de schade in Thessalië door het
Tnrksche leger teweeggebracht, ruim 4
Pond bedraagt.
Erg Tnrksch is 't daar dan ook toege
gaan. Larissa schijnt eene stad des doods,
de huizen zijn van alles geplunderd door
Turksche officieren en soldaten, die alles
naar Elissona hebben gesleept. De dorpen
in den omtrek bieden thans een treurig
schouwspel. De oogst is thans rijp, Joch
de bewoners van Thessalië durven dien
niet te gaan inhalen, zoodat het graan rot
op de velden, of door de Tnrksche troepen
wordt afgesneden.
Yolgens de Neue Preie Presse heeft
de Grieksche regeering den Duitschen
gezant verzocht te bewerkeu dat eenige
voorname burgers van Larissa de vrijheid
herkrijgen. De Turken hebben die men-
scben in de gevangenis gezet, beweert de
Grieksche regeering, omdat ze de christe
nen hadden aaugespoord niet hun naam
te zetten onder stukken waarin de bevol
king van Thessalië den wensch te kennen
gaf om weer onder Turksch bewind te
komen.
Duitschland en Oostenrijk hebben groo
ten last van binnenlar.dsche intrigues, staat
kundige listen en kunstgrepen om den Vorst
het regeeren onmogelijk te maken.
Wat Duitschland aangaat, daar was in
de 'laatste laven tegen den Duitschen staats
secretaris mr. Von Marschall een mijn van
zeer ergerlijke belaging en belastering aan
gelegd.
Het werd ten slotte zoo erg dat Von
M. tot de justitie de toevlucht nam. Deze
kwam echter te laat. Slechts een enkele
figurant werd gesnapt doch de hoofdleider
der bewegiug zit goed en wel in Zwitser
land het is Von Tausch, die echter uit
't proces zegevierend terugkeert.
En 't einde der zaak is dat Von M. zijn
ontslag vroeg en verkreeg. Een man van
groote bekwaamheid en karakter pverlaat
in dezen man 't staatstooneel. Zijn opvol
ger is Von Bulow.
Wat Oostenrijk betreft, daar zijn de on
geregeldheden weder van gansch anderen
aard.
Daar bleek de liberale minister Von
Badeni, bij zijn optreden als vooruitstre
vend geprezen, al meer de man der re
actionaire maatregelen te wezen.
Dit wekte in Boherne vooral groote ver
bolgenheid de Duit8ckers verzetten ziih
daar heftig tegen de gelijkstelling der twee
talen Duitsche en Czeehische. Eenige
gemeenten weigerden eenvoudig te beslui
ten der Regeering uit te voeren. De regee
ring trad hierop in hare plaats, en greep
hiermede rechtstreeks in de autonomie der
gemeenten. De spanning neemt zeer toe, al
blijft onverkoud de liefde van 't volk voor
zijn güter Kaiser Franz.
De voorwaarden die de oud-voorzit
ter van den Zwitserschen Bond Na ma
Droz stelt voor het aannemen van de land
voogdij op Kreta zijn
lo. Door bemiddeling van de mogend
heden wordt een leening gesloten ten
bedrage van 200,000 pond Turksch
(f 2,200.000]. 2o. De Turken ontruimen
ten spoedigste alle plaatsen die zij nog
bezet houden. 3o. Er wordt een korps ge
mengde troepen (vreemdelingen en Kre-
tenzen) en een gendarme-korps van Zwit
sers en Belgen gevormd. 4o. De bepa
lingen betreffende de zelfregeering van het
eiland worden onderworpen aan de goed
keuring van de Kretasche nationale ver
gadering.
Volgens officieel bericht uit Cuba
werden 18 soldaten en een officier die
reizigers begeleidden, tusschen Havana en
Sanjoselajos door oproeriingen vermoord.
Een troepertafdeeling, welke ter hulp wss
gesneld, versloeg de oproerlingen en doodde
eenigen hunner. Volgens geruchten moet
Maximo Gomez gewond zijn. Generaal Weij-
ler is te Jncaro aangekomeu. Hij zet zijn
reis naar het Oosten voort.
Uit de Boven-Congo schrijft men be
treffende de mislukte expeditie van baron
Dhanis het volgende aan de „Tel."
De Belgen hebben een leelijke klap ge
had en Dhanis kan weder van voren af
aan beginnen. Daar bijna alle blanken van
de expeditie vermoord zijn, moet men de
soldaten, wanneer men deze in handen
krijgt, fnsilleeren of ophangen, dus is dan
alles uit, dan kan hij opnieuw beginnen
en waar moeten de Belgen andere soldaten
van daan halen? Men is de meening toe
gedaan, dat de Belgen de expeditie maar
moesten laten rusten en de Engelsehen
alleen naar Chartoum laten gaan om de
gouden ponden nit de handen der Arabie
ren te halen. Wekelijks gaan er stoom
bootjes de Congo-rivier op met troepen,
ammunitie en blanken aan boord,teneinde
de oproerige negers te gaan straffen.
In handen der oproerlingen zijn echter
1500 geweren en een half millioen patro
nen, dus zal men hen niet spoedig te pak
ken krijgen bovendien zijn zij naar hnnne
dorpen in de omstreken van Lusambo te
ruggetrokken en kunnen zij ook over veel
weerbare mannen beschikken.
Het zwarte werelddeel wordt door Eu-
ropeesche expedities nog altijd als door
wormen doorknaagd. En de eene worm
gunt den ander het leven niet. Uit Tego
komen nu weer berichten over het gehar
rewar tusschen Franschen en Duitschers.
Het is een complete wedloop wie het eeist
:p deze of gene plaats is. Uit de tijdin
gen omtrent i,e expeditie van dr. Gruner
blijkt, dat deze Duitsche onderneming overal
stuit op Fransche troepenafdeelingen, die
het land doortrekken. Een herhaling dus
van de bewegelijkheid van de Franschen
in het Nigerbekken in 1894/95.
28Juni '97.
Naar wij vernemen is benoemd tot Com
missaris der Koningin in Zeeland de heer
Mr. J. C. Roest, burgemeester van 's Gra-
venhage en officier van justitie, vroeger
burgemeestervan Rotterdam.
Mr. P. J. Troelstra zal zitting nemen
voor Tietjerksteradeel, zoodat een nieuwe
stemming moet plaats hebben in Leeuwar
den en Winschoten.
In Leeuwarden kreeg de heer Gerritsen,
radicaal, bij de herstemming 1803 en de
heer Troelstra, sociaal-democraat, 1872
stemmen, en in Winschoten de heer Bos,
liberaal, 1606 en de heer Troelstra 2276
Stemmen.
De nieuwe Kamer.
De nieuwe Tweede Kamer, zal er geheel
anders uit zien dan ie tegenwoordige.
Verscheidene leden werden niet herkozen
of stelden zich niet herkiesbaar en znllen
alzoo geen deel van de nieuwe Kamer
uitmaken, tenzij ze nog, ergens, mochten
worden gekozen.
Ze zijn: de heerenGuyot, Dr. Mees,
Plate, Viruly, Van Gennep, Rutgers van
Rozenburg, A. Smit, Van Delden, Kerdijk,
Roëll, Qnarles van Ufford, Huydeeoper van
Nigtevecht, De Beaufort (Wijk-bij-Dunr-
stede), De Beaufort (Amsterdam), Tijdens,
Pijttersen, Gerritsen, De Kanter, Van Berc-
kel, Borret, Vos de Waal, d'Ansembourg,
Van Borssele, Heemskerk.
Nieuwe leden zyn: de heeren Van der
Borch, Van de Velde, Mr. M. van Asch
van Wijck (Wijk bij Duurstede), L. van
Asch van Wijck (Ede), Krap, De Waal
Malefijt, Van Kempen, Van Heemstra, Brum-
melkamp, Pierson, Fokker, Van Raalte,
Verhey, Groen van Waarder, Ketelaar,
Nolting, De Visser, De Klerk, Van Gilse,
Stoffel, Van der Z waag,Troelstra, Merkelbach.
23 leden verlaten alzoo de Kameren
23 nieuwe nemen hun plaat., in.
Dr. Kiujper in het Noorden.
Men schrijft aan de Standaard
Hoevele en welke drukke vergaderingen
ook in deze verkiezingsdagen mogen plaats
hebben, eene bijeenkomst van kiezers, zooals
Donderdagavond te Noordhorn plaats had,
is geheel eenig in de prov. Groningen, ja,
wij durven er bij voegen in geheel ons land.
Prof. dr. Kuyper zou te Noordhorn voor
de kiezers in het district Zuidhorn optreden.
Reeds anderhalf uur te voren was de zaal
stampvol van alle kanten kwam men met
treinen en rijtuigen aan, zoodat honderden
voor de zaal bleven staan. Eindelijk kwam
er uitkomst. Er werd besloten de erga-
dering op een stuk land in de nabijheid
te honden.
Met stoelen in de hand of op den rug,
begaf de groote menigte zich naar het
land, de katheder werd er heen gedragen,
en aldra hadden zich plm. 1200 personen
om het spreekgestoelte verzameld, toen ds.
Scholten de bijeenkomst opende metgebed.
Onder diepe stilte sprak dr. Kuyper zijne
rede uit, waarna met Z.H.Gel. in het debat
traden twee liberalen, nl. de hh. Agema
en Oosterbaan en de socialist Donia.
De avond viel, en iu het schemerdonker
moesten zoowel dr. Kuyper als zijne oppo*
nenten gebruik maken van lucifers om
hunne aanteekeningen na te gaan. Eerst
te kwart na tien uur liep de samenkomst
af. Van het begin tot het einde werd
met de meeste aandacht de spreker gevolgd.
Bescherming van minderjarigen. Zoo
als reeds met een enkel woord is gemeld,
heeft het bestuur van Talitha Kumi te
Zetten (president ds. H. Pierson) aan rar.
H. L. Asser, laatstelijk griffier van het
kantongerecht te Schagen, den eersten
prijs toegekend, uitgeloofd voor de be
antwoording der op 31 December 1895
door bet bestuur uitgeschreven prijs
vraag over de bescherming van minder
jarigen.
Verlang -«-p. 6vwiaiai lub Ud'ClKing van
jjbnn doel, terwijl de antirev.kiezers van R.K.
jzijde slechts één strooibiljet hebben ont
vangen.
Het is mijn overtuiging, M. d. R., dat
de R. K. partij te veel heeft gedacht van
jer gemakkelijk te kunnen komen. Zoo
jZiet men dat wij niet te spoedig op onze
^lauweren moeten rusten.
r U, M. d. R., bij voorbaat dankzeggende
evoor de verleende plaatsruimte.
Uw dw. dienaar,
W. BOGAARDS.
j, Ierseke, 29 Juni 1897.
Wij zijn 't met den heer B. eens: de
vnwil der Antirevolutionairen, maar ook
ner Roomschen zeiven, bij eerste stemming
ueeds, zoo aan de overzij als hier, heeft
rValter zijn zetel gekost.
A Verscheidene Rooinsche kiezeis op Zuid
Teveland stemden ook bij herstemming niet
M) Walter.
E En de R. K. kiezer nit ons vorig no.
teieft gelijk, stemden alle Roomschtn eerlijk
M,n hadden zij den steun der antirev.
's-et noodig.
StEn hiermede stappen wij van deze
E'ak af. Red.
tri
8n Van 29 30 Juni.
HaJIDDELBURG. Bevallen: J. Mepoom
tha- de la Vienne z. C. Bastiaanse geb.
Ockker d. J. de Jonge geb. Bertou d.
)veileden: H. van Eenennaam man van
van Etnennasm 62 j. F. Kommens 5
Aren z.
noéOES. Overleden: 28, Tannetje Dekker24
joh. met Pieter Corstanje.
is
3J VL1SSINGEN, 29 Juni 1897
Elloter f 1.10 a f 1.05 per kilo.
ieren f 3.20 af-.— per 104 stuks.
GOES, 29 Juni 1897.
r\jzen zonder verandering. Handel onbe-
dier gemeente.
Bij Kon. besluit is aan J. Baren-
dregt Az., burgemeester van Zaamslag,
vergunning verleend om tot 1 Maart 1898
te Ter Neuzen te wonen.
Bij Kon. besluit is benoemd tot ge
delegeerde der Nederl. regeerh-g bij liet
in den loop der maand Jnli te Brussel te
honden congres over goedkoops woningen
mr. E. Fokker te Middelburg.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot
dijkgraaf voor het waterschap Baarland
A. Bruggeman; id. voor den polder Ver
gaart C. E. Verhelsttot plaatsvervangend
dijkgraaf voor den Angeliaapolder te Bier
vliet E. Bekaert; tot gezworen voor den
Koninginnepolder te Biervliet E. Bekaert
tot idem voor den Wilhelminapolder P. K.
v. Daalentot bestnnrslid van het water
schap voor de uitwatering door de slnia
aan den Oosterlandpolder J. Smallegange.
De nitslag van de stemming voor de
provinciale staten te Rotterdam is dat her
stemming noodig is tnssshen Hadig (1.) en
Voorhoeve (a.) tusschen Loder(l.) en Vaan
drager (a.); tusschen Mees (1.) en 'tHooft (1.)
Onder de gekozen leden van de tweede
kamer die hnnne benoeming of herbenoe
ming aannamen, behoort ook de heer Fok
ker, herkozen lid voor Alkmaar.
Uit verschillende plaatsen ontvingen
wij bericht van 't voornemen van Kerk
voogden en Notabelen der Hervormde Ge
meente em te protesteeren tegen de in
voering van het door de Synode voorloo-
pig aangenomen reglement voor het beheer
der Goederen en fondsen van de Ned.
Herv. Kerk.
Wij volstaan met deze eene algemeene
mededeeling en verzoeken onzen bericht
gevers hieromtrent ons geen bericht meer
te doen.
Aan jbr. mr. W. M. De Branw is
met ingang van 1 Juli, op zijn verzoek,
op de meest eervolle wijze, ontslag ver
leend als Commissaris der Koningin in
Zeeland, met dankbetuiging voor de vele
en gewichtige diensten door hem aan den
ande bewezen.
De bij het 3e reg. tot kapitein be-
'orderde le-luit. De Chalmot komt in gar-
ïizoen te Middelburg.
MIDDELBURG. Vergadering van den Ge
meenteraad van Zaterdag, den 3 Juli 1897,
Rb namiddags te 2Vs uren, ter behandeling
(Ier onderstaande zakenIngekomen stuk
ken. Benoeming uit den gemeenteraad van
eden en plaatsvervangende leden van de
stembureaux voor deslemmingen on her
stemmingen ter benoeming van 6 leden van
lat college. Benoeming van een onderwijzer
roor school B. Benoeming var, eene onder
wijzeres in de handwerken voor school C.
ffoorstel van B. en W. tot goedkeuring van
ten ontwerp der overeenkomst betreffende
ifstand van het Muntplein c. a. aan het
Tijk. Voorstel van B. en W. naar aanleiding
an het adres van A, Jeronimus aangaande
e toepassing van het tarief betreffende de
svering van duinwater. Voorstel van ,B.
n W. naar aanleiding van een adres
an B. C, van Hercules en J. J. Mepoom
n zake brandweer. Adres van B. en W. in
ake het voorstel der heeren Tak, van der
lavst, Gratama en Brevet, betreffende plan
jt wijziging rioolstelstel. Voorstel van
en W. tot goedkeuring eener wijziging
1 de voorwaarden van verpachting der
.cht in de stadsambachten. Voorstel var.
en W. betreffende het adres van Fret
s. aangaande de bestrating vandeBree.
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van 29 Juni 1897 zijn
aroordeeld wegens
loterij houden beneden f 100 zonder ver-
mning van Burgemeester en Wethouders te
rissenkerke C. F. te Heinkenszand, f 10
bil ,8' 2 d* h'
idem te Goes: M. R. te Heinkenszand,
d> b. s. 2 d. h.
B,j
s,
