NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
HERSTEMMINGEN.
!o. 114. 1897.
Dinsdag 29 fuut,
iffde faargatig.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
MIDDELBURG.
MIDDELBURG.
HONTENISSE.
HONTENISSE.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. pf 0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
o
Amsterdam J. Pynappel (1.) 2228 G.
(Schaepman 1111.)
Amsterdam II. Groen van Waar
der (1.) 854 G. (Meelink 765.)
Amsterdam III.Hartogh(1.) 2238G.
(Hovy 881.)
Amste rdam IV. Gleichman (1.) 1234
Cr. (Van den Bergh 1127.)
Amsterdam V. Ketelaar (rad.)
2081 G. (Pierson 1789.)
Amsterdam VI. Cremer (1.) 2340
G. (Cuypers 1095.)
Amsterdam VII. Heldt(1.) 1561 G.
(Passtoors 1065.)
Amsterdam VIII. Nolting (rad.)
927 G. (Heemskerk 858.)
Amsterdam IX. Tak v. Poortvliet
(1.) 2309. (Knyper 1356.)
Amersfoort. Sohimmelpenninck (a.)
3333. (v. Asch v. Wijck 1488.)
Appingedam. Schepel (1.) 3720.
(Bouwes 2238.)
Alkmaar. Fokker (1.) 3795. (v.
Asch v. Wijck 2830.)
Bodegrave. Knijff (1.) 3034. (v.
Briel Sasse 2988.)
Beverwij k. Tak v. Poortvliet (1.)
3246. (Borret 3137.)
Deventer. Stoffel (rad.) 3248.(van
Delden 2256.)
Dordreoht. v. Gijn (1.) 2296. (Rens
2166.)
Delft. v. d. Velde (a.) 2327. (Pier
son 2056.)
Doetinohem. Hesselinkv. Suchte-
len (1.) 3962. (Pauwen 3808).
D o k k u m. Sohaafsma (1.) 2418. (Pol-
lema 2304.)
Enschede. Pierson (l.) 4539. (Vos
Wnnl 3090 1
F r a n e k e r. Lieftinck (1.) 2478. (Kam-
stra 1961.)
Gouda. Graaf v. Bylandt (1.) 2584.
(Dymaer v. Twist 2554.)
Groningen. Drucker (1.) 2651. (V an
Houten 1703.)
'sGravenhage II. Conrad (1.) 2694.
(Le Bron de Vexsla 2096.)
'sGravenhage III. Pijnacker Hor
dijk (1.) 2407. (Baron Van Wassenaer v.
Rosande 1836.)
Helder, Staalman (a.) 2918.
(Lely 2456.
Haarlemmermeer. 'tHooft (a.)
3651. (Reekers 3159.)
Hontenisse. Van Deinse (1.) 2633.
(Walter 2419.)
Hoogezand. Veegens(1.)2800.(Wier-
singa 1596.)
Harlingen. Bouman (1.) 2472. (v.
Asch v. Wijck 2251.)
Katwijk. Donner (a.) 2729. (v.Nis
pen Sevenaer 2359.)
Loosduinen. Brummelkamp Jr. (a.)
3017. (v. Berckel 2411.)
Leeuwarden. Troelstra (s.d.) 1872.
(Gerritsen 1803.)
Hiddelb urg.
(Fokker 3123.)
Ridderkerk. Baron v. d. Borch v.
d. Borch v. Verwolde (a.) 2056. (Goekosp
2034.)
Rotterdam I. De Visser (c.h.b.)
W60. (Mees 1298.)
R o 11 e r d a m H. De Klerk (1.) 1649.
Asch y. Wijck 1194.
Rotterdam III. Verhey (1.) 1798.
(Schaepman 925.)
Rotterdam IV. Hintzen (1.) 1980.
(Van Staveren 1355.)
Rotterdam V. Van Raalte (1.) 1862.
(Maschek 856.)
Sn eek. v. Gilse (1.) 2452. (Heems
kerk 2451.)
Schoterland. v. d. Zwaag (s.d.)
1941. (Pyttersen 1651.)
Steenwijk: J. Meesters (1.) 2389.
(Baron v. d. Borch v. Verwolde 2120.)
T ietjerksteradeel. Troelstra (s.d.)
2672.
Ctresht I. van Karnebeek (c.h.b.)
Lucasse (a.) 3137.
2865. (De Ridder 2020.)
Utrecht II. Bastert (c.h.b.) 2077.
(Bergansius 1538.)
Winschoten. Troelstra (s.d.) 2276.
(Bos 1606.)
Weststellingwerf. Honwing (1.)
2174. (v. Vliet 1404.)
Z uid horn. Zijlma (p.) 3022. (Kny
per 2314.)
Zwolle. Baron v. Dedem (c.h.b.)
2551. (Hoven 2175.)
UITSLAG stemming 15 iuni.
Gemeenten.
Middelburg
Vlissingen
Veere
Oostkapelle
Domburg
Vrouwepold.
Serooskerke
Aagtekerke
Grijpskeike
Westkapelle
St. Laurens
Meliskerke
Zontelande
Biggekerke
O.enW.Soub.
Koudekerke
Ritthem
N.enSt.Joosl.
Arnemuiden
a
b
c
d
e
2155
1875
889
244
94
1852
1531
787
54
53
148
140
69
10
191
173
28
39
5"
170
153
42
65
2
174
148
13
13
6
238
216
7
58
1
107
92
13
12
4
147
136
8
11
1
267
237
110
45
2
105
95
15
14
112
102
3
8
2
131
124
2
31
1
136
126
5
15
2
332
274
109
34
7
385
340
47
99
6
134
117
20
43
2
199
140
40
24
6
279
123
36
19
1
7262
6142
2243
838
195
Totaal
Aantal Kiezers.
Uitgebrachte stemmen
Fokker.
Van Hardenbroek.
Van Karnebeek.
Lucasse.
Hontenisse
Overslag
Zniddorpe
Koewacht
Boschkapelle
Hulst
Clinge Canter
St. Jansteen
Stoppeldijk
Hengstdijk
Granw en Lan-
gendam
Ossenisse
Rilland-Bath
W aarde
Schore
Kruiningen
Krabbendijke
lerseke
Kapelle
~orsele
Driewegen
Nisse
Ovezande
Hoedekensk.
's Heerenhoek
Oudelande
Ellewoutsdijk
Baarland
568
584
100
44
110
145
63
115
72
65
88
88
104
108
178
47
69
63
a.
b.
c.
d.
e.
f.
UITSLAG herstemming^ 25 Juni.
Gemeenten.
a
b
c
I*
Middelburg
2155
1876
1180
696
Vlissingen
1852
1539
904
635
Veere
148
140
72
68
Oostkapelle
191
176
54
122
Domburg
170
156
93
63
Vrouwepolder
174
158
33
125
Serooskerke
238
219
47
172
Aagtekerke
107
104
33
71
Grgpskerke
147
141
20
121
Westkapelle
267
248
139
109
St. Laurens
105
99
29
70
Meliskerke
112
107
10
97
Zoutelande
131
124
18
106
Biggekerke
136
131
16
115
0. en W. Souburg
332
283
150
133
Koudekerke
385
349
148
201
Ritthem
134
115
60
55
N. en St. Joosland
199
165
67
98
Arnemuiden
279
130
50
80
Totaal
7262
6260
3123
3137
a.
b.
c.
d.
Aantal kiezers.
Uitgebrachte stemmen.
Fokker.
Lncasse.
Gekozen de heer mr. C. LUCASSE
(a.) met 3137 stemmen.
UITSLAG stemming 15 iuni.
Gemeenten
a
b
c
d
e
689
619
127
6
486
40
31
11
1
19
124
123
12
1
110
267
253
58
3
192
154
129
32
3
94
292
275
103
4
168
237
185
67
1
119
226
213
92
121
228
209
70
3
136
80
72
8
1
63
275
234
58
2
174
134
125
13
4
108
242
194
51
123
20
121
111
29
77
3
106
86
38
45
3
433
111
29
77
3
264
226
50
172
3
598
489
211
247
25
303
280
93
181
2
165
140
43
72
25
89
76
11
53
7
103
85
24
43
16
143
128
13
12
102
169
161
39
49
70
167
154
11
13
129
100
89
34
50
5
109
85
65
17
3
116
104
34
52
18
5982
5206
1530
1421
2265
Totaal
a. Aantal kiezers.
b. Uitgebrachte stemmen.
C. Van Deinse.
d. Pompe van Meerder voort.
O. Walter.
UITSLAG herstemming 25 Juni.
Gemeenten.
a
b
c
Hontenisse
624
165
459
Overslag
38
14
24
Zuiddorpe
122
8
114
Koewacht
249
86
163
Boschkapelle
122
33
89
Hulst
277
98
179
Clinge en Can ter
182
58
124
St. Jansteen
201
86
115
Stoppeldij k
215
68
147
Hengstdijk
74
12
62
Grauw en Langen-
dam
216
48
168
Ossenisse
124
15
109
Rilland-Bath
179
148.
31
Waarde
102
98-
4
Schore
91
84
7
Kruiningen
362
294,
68
Krabbendijke
178
161}
17
lerseke
508
450-
58
Kapelle
222
184.
38
Borssele
148
116^
32
Driewegen
76
57
19
Nisse
93
75-
18
Ovezande
130
25,
105
Hoedekenskerke
152
79-
73
's Heerenhoek
157
18-
139
Oudelande
82
64-
18
Ellewoutsdijk
100
95
5
Baarland
89
59
39
Totaal
5122
2698
2424
a. Uitgebrachte stemmen.
b. Van Deinse.
C. W alter.
Gekozen is de heer mr. J. G. VAN
DEINSE (Aftr. L.) met 2698 stemmen.
Uitgebrachte stemmen op 15 Juni
op de candidaten.
der Anti-Revolutionairen 66209
van den Chr. Hist. Kiezersbond 1406
der Liberalen102340
der Roomschen29921
der Radicalen11358
der Soc. Democraten8614
4444 14 z. Rest 3993 »t.
1406
Totaal 222206
De herstemming liep over 50 zetels. De
partgen hadden dns voor elk 50ste ge
deelte van het totaal getal der uitgebrachte
stemmen, dat is dns voor elke groep van
4444 stemmen, recht op één zetel.
Bijgevolg is de billyke verdeeling der
zetels
A. R. 66209
C Et B
L. 1023404444 23 128
R. 29924 4444 6 3260
Rad. 11348 4444 3 2470,,
Soc. 86144444 1 4170
Reeds verdeeld 47 zetels.
Die zetels moeten dus nog worden toe
gewezen, die komen aan de partgen wier
stemmenoverschotten het grootst zijnin
dit geval dus de Soc.-Dem., de Anti-Rev.
en de Roomschen.
De verdeeling was echter
zetels, dns 6 te weinig.
„1 te veel.
Anti-Rev.
C. H. B.
Liberalen
Roomschen
Radicalen
Soc.-Dem.
9
1
33
0
3
4
,10 te veel.
7 te weinig.
te weinig.
2 te veel.
Bij elke verkiezing die onder het meer
derheidsstelsel plaats heeft hebben de cij-
fers stemmen die luide roepen „onrecht".
Hier zijn die stemmen al zéér duidelijk.
Hoe lang nog zal men ze niet willen
hooren
Alzoo schrijft ons een voorstander van
evenredige vertegenwoordiging.
Hoe wordt de getalsterkte
in de tweede kamer
Onderstaand staatje geeft
woord op
Oud liberalen wat 88 en werd
Vooruitstreven dsn
Radicalen
Antirevelntionairen
Roomschen
Sociaal Democraten
Volkspartij
Chr. Historiechen
der partgen
er het ant-
20
2
1»
25
0
0
0
17. Verlies 21.
80. Winst 10.
3. Winst 1,
22. Winst 1.
22. Verlies 8.
4. Winst 4.
1. Winst 1.
1. Winst 1.
De verkiezing van mr. Lucasse te Mid
delburg, zij 'took slechts met eene meer
derheid van veertien stemmen, is de
eenige lichtzijde in de herstemming voor
onze provincie geweest.
De eenige maar een groote.
Wij verblijden ons hartelijk in den door
de Middelburgers behaalden triomf.
Hadden de Roomschen in Oostburg niet
Hennequin, en de Antirevolutionairen in
Hontenisse niet Van Deinse gesteund, de
positie van '88 zou heroverd zgn.
Thans behouden wg voorloopig slechts
Middelburg en Goes.
Goes het vaste, Middelburg 't twijfel-
achtige district, doch beide bevochten door
verschillend denkende geestverwanten bij
wie ten slotte 't belang des volks boven
kerkelijke of andersoortige gevoeligheden
den doorslag gaf.
Van liberale zij, na eerst langs slink-
sche wegen de stemmen der onzen in
Hontenisse te hebben gewonnen, beweert
men dat de leiders met 't oog op Mid
delburg zoo hard riepen om Rome in Hon
tenisse te helpen en het toch in den steek
lieten.
Deze beschuldiging is onbewijsbaar niet
alleen, maar ook ten eenemale valsch.
De leiders in Hontenisse hebben gedaan
hetgeen zij konden.
Waren Walters eigen vrienden in 't
land van Hulst hem getrouw gebleven en
hadden niet vele Roomschen op den
goeden mijnheer Van Deinse gestemd, dan
was hg er toch gekomen.
In 't land van Halst gingen 80 stemmen
van Walter op Van Deinse over.
Dat verschilt 160 stemmen.
En Van Deinse had er 274 over.
Het Roomsche blad De Yselbode merkt
dan ook op:
„Aan recriminaties zullen we on»
niet bezondigen. Dooh spijten doet het
ons, dat de Katholieken altijd nog
leeren moeten, hoe zg zetels weg geven
aan de liberalen, wanneer er op den
laatsten man van de anti-revolntionaire
hondgenooten moet gerekend worden.
Dit is nu toch en was toch ook ge
noegzaam bekend.
Doch tot hunne eer zg het gezegd
het is ditmaal zeker niet aan de anti
revolutionaire leiders te wijten geweest.
Met grootere beslistheid dan ooit
hebben zij op samenwerking met de
Katholieken aangedrongen. Daarvan
dient hun akte te worden verleend".
Er zgn drie districten, waar in '94 door
de onzen het Troyaansche paard werd
binnengehaald.
Steenwijk, Doetinchem, Hontenisse. Daar
zegevierde met onze hulp de Liberale can-
didaat op den aftredenden Roomschen.
Thans werd door de leiders der antire
volutionaire*, en ook door ons in Hontenisse,
de candidatuur van den Liberaal ernstig
bestreden.
Toch zegevierde hij, dewijl de kiezers,
in strijd met 't advies der leiders, zich
voor den Liberaal verklaarden.
Antipapist liet zieh lijmen door Libe
ralist, welke laatste nu lacht in zjjn vuistje-
Van deze drie districten gelijk van eenige
andere, geldt Vondels woord:
De krnick hond allerlangst den renck
van 'teerste sap.
Het afgesleeten kleet verliest niet licht
zgn plojen.
Het staat nu 55 „Antielericalen" tegen 45
„Clericalen".Dus geen „Clericaalmiaisterie".
Het staat nu 56 tegen en 44 voor Graan
rechten. Dus geen „Duur brood".
Het liberalisme van alle gading kan
tevreden zgn.
De Standaard heeft indertijd terecht ge
profeteerd dat wij een dacapo van 1853
Aprilbeweging tegen Rome, door Groen
v. Prinsterer ten zeerste afgekeurdte
gemoet gingen en dat dr. Bronsveld de
liberale partij redden zou van een andere
wissen ondergang.
En alzoo is 't geschied.
En 't blad van den Chr. Historischen
Kiezersbond is big.
Maar wat nn?
Vreemd dat van alle partgen een der
beste, een kopstuk, in dezen stembusstrijd
vallen moest.
De radicalen verspeelden Gerritsende
vooruitstrevend liberalen Kerdijk; de oud
liberalen Mees; de middenman-liberalen
Pyttersen; de antirevolutionairen Heems
kerk; de Roomschen Vos de Wael.
Doch haast iedere partg brengt er nieuwe
kopstukken bij:
Pierson, Nolting, Troelstra, v. d. Zwaag,
de Visser.
De Christelijk Historische Kiezershond
heeft in den lande ds beslissing ten voor-
deele der liberalen in de hand gehad en
er een goed gebruik van gemaakt ook.
En ook de sociaal democraten.
Zonder de hulp dezer laatsten waren
Dokkum, Weststellingwerf, Beverwijk ge
wonnen. Zg werden liberaal door socialis.
