Openbare Vergadering
Sp
in de openbare school Donderdag 24 Juni 's avonds
reker Ds. A. LITTOOIJ.
Jftr. otfueaéée.
ICASSE.
ijdag 25 Juni.
UCASSE,
De mijn verkeerd gesprongen.
Mr. C. Lucasse
orstellingen,
EEN KEURIGE PLAAT.
„Rome en Dordt"
INGEZONDEN.
Den Candidaat ZWART maken
Een Getuigenis.
Mr. C. LUCASSE.
NAGEKOMEN ADVERTENTIE.
Aan de kiezers inzonderheid
aan de werklieden onder hen.
protectie, doch
een partij be-
geestesrichting
nden in hunne
aten te worden
liberale gemeen -
benoemd van
dit recht?
;iu,nen willen zij
ictie op handels-
is de handel
[en aanleg van
dan niet gehot-
onder schijnt te
niet te hel-
:om mag uit
worden tot
iel en waarom
dig zijn als de
>rden geholpen?
s, moet noch
en protegeeren.
protectie jaagt
ndel den schrik
zijn niet tegen
scherming noodig
zelfs overheids
kan men op geen
zoekt meest zich
achtereenvol-
belang vordert,
sdenkende partijen
ergerlijk daglicht
worden opgezet
omgekeerd, de
Kuyperianen, enz.
imontaan te zamen
de liberalen geen
sterverbond, maar
de Roomschen
en kunnen gaan
ing van gemeen-
dan is Leiden
wind aanstaande,
iet van de wijs
s een eenigman
SSE, aftred. lid
:en Generaal,
eenvoudig, maar
man uit het
itionair zijn be-
sn man die op
end op de hoogte
ten bate van den
,rdoor zeker wel
en mag rekenen.
ïdt in hem een
hij hoopt mede
et leven roepen
voor oude werk-
regeling inzake het
issingen inzake de
eischt dat de
hem uitbrengen,
ering der liberalen
kiest mannen die
snschen te dienen.
erom als Uw ver
heer
EN VLISSINGER-
verzoek aan de
Middelburg.
sfd verzocht bij
s. Vrijdag 25 Juni
middags 3 uur zijn
irengen op
aftredend lid.
el te willen voldoen,
nak zija van hen die
stembureaux con-
moeite sparen
rs dan nog te moeten
stemrecht en stem-
ad wonen even te
ïinder bezwaar op,
szers die buiten
ór 5 uur moeihjK»
te bereiken.
ioor eenige graan-
is eenvoudig <>n
onwaar.
of het zelfs iets
zal worden, voi
der vakman*160!
In de „Bakkers-Courant" komt des"
aangaande een merkwaardig rapport
voor.
Het Hoofdbestuur namelijk van
den Nederl. Brood-, Koek- en Banket-
bakkersbond had aan de afdeelingen
de vraag voorgelegd
„Heeft stijging of daling van meel-
prijzen, stijging of daling van brood
prijzen tengevolge gehad; en in welke
mate
Naar het zeggen der Liberahsten,
zou hierop nu door alle afdeelingen.
zonder aarzelen zelfs, kortweg te
antwoorden zijn geweest„Natuur
lijk. Waarom vraagt ge naar den
bekenden weg? Dat zeggen immers
alle geleerden
Doch zie, nu de mannen van de
practijk aan het woord kwamen viel
het antwoord heel.anders uit.
Amsterdam meldde Er heeft in
de laatste maanden van het jaar
groote prijsvermindering plaatsgehad
welke niet altijd met de broodprij
zen overeenkwam".
Alfen „Dat de stijging van
Broodprijzen niet was naar evenre
digheid van de stijging der graan- en
meelprijzen".
Bolsward„De verhoogde graan-
en meelprijzen hebben door de
sterke concurrentie geen verhoo
ging van broodprijzen tot stand
kunnen brengen".
Boskoop„De geringe daling der
meelprijzen heeft tot heden toe geen
verandering gebracht in de prijzen
van het brood".
Deventer„Dat de lage meel- en
graanprijzen niet zijn in het belang
der bakkerij, omdat hierdoor een
concurrentie is geopend zeer nadee-
lig voor den gezeten bakker".
Kampen „De stijging der produc
ten gaf in den beginne wel hooger
broodprijzen, maar door den voorraad
en concurrentiën was de daling aan
de orde van den dag".
Purmerend„De Vereeniging heeft
pogingen in het werk gesteld de
broodprijzen te verhoogen, maar
stuitte terug bij enkele bakkers, die
niet genegen waren hiertoe over te
gaanalzoo geen verhouding tegen
over de graanprijzen".
Vlaar dingen „Meel- enbloemprij-
zen stegen, doch de broodprijzen
bleven dezelfdeenkele bakkers ver
hoogden een cent hun brood; later
deden de overigen, na de lezing Bu-
ters, ook een cent er bij, doch de
heer F. J. van Tienen bleef denzelf
den prijs handhaven en staat nu het
laagst met zijn prijzen Waterbrood
9 cent en melkbrood ii cent, nage
noeg een Kilo".
Is dit nu niet opmerkelijk
Wij hielden reeds in 1895
staande, dat brood- en graanprijzen
niet gelijkelijk op- en neer gingen.
Nog onlangs toonden we uit de
studie van den heer Dr. Hirschberg
aan, hoe ook deze tot tegenoverge
stelde conclusie kwam. Ook hij
vond zelfs verlaging van broodprij
zen bij verhooging van graanprijzen.
En nu komen, niet acht mannen
van de practijk, maar acht afdeelin
gen, met inbegrip van Amsterdam,
evenzoo in onzen geest concludeeren.
Doch natuurlijk weten zij er
niets van.
Jan. Hebt je die mooie plaat gezien
Piet. Die van de liberalen is uitge
geven meen je immers?
Jan. Ja. Er staat boven 19e
eeuwsch boerenbedrog.
Piet. Dat begrijp ik niet goed.
Jan. Wat is je niet duidelijk
Piet. Wel, of dat boerenbedrog be
trekking heeft op de prent of op wat
er achter te lezen staat, vooral op die
cijfertjes van den vooruitgang van den
handel?
Jan. Ik geloof op het laatstewant
üat zou toch al te onbeschaamd wezen
0111 yoor te stellen dat onze boeren
200 dom zijn! Heusch, geloof me onze
hoeren zijn zoo onnoozel niet, en anders
Is..'t hoog noodig dat er vele chris te-
'Jbe scholen komen, want dan zou 't
ijken dat ze op de openbare school
itter weinig geleerd hebben; dat zou
Jammer zijn van al 't geld.
Piet. Dat ben ik geheel met je eens,
oa van harte hoop ik dat het den boer
<<]°e7. lnaS gaan, dan varen wij er niet
echt by, en daarom kies ik
Waar gij immer op kondt rekenen
als er een liberale spreker optrad
was
10. Een schitterend vuurwerk over
het door de liberalen valschelijk zoo
genoemde „Monsterverbond", en
vooral enkele sprekers, soms expres-
selijk overgekomen, hadden onge
meen slag om tal van vuurpijlen,
zevenklappers, sissers en voetzoekers
af te steken, zoodat menige vrees
achtige natuur het erg om het hart
begon te worden.
20. Een boetpredikatie aan het
adres van de Anti-revolutionairen
(terloops zij opgemerkt, dat dit ook
vele lib.eralen geldt), die voor bescher
mende rechten waren en voortijdelijke
heffing van graanrechten. Een pak
kende leuze, een woord dat opgeld
deed, was het dure brooden avond
aan avond was het arbeiders bur
gers weest toch voorzichtig, als gij
een Anti-revolutionair stemt dan
krijgt gij duur brood, dan ondermijnt
gij uw welvaart, de toekomst van
uw gezin.
Daar hoorde werkelijk moed toe,
waar in alle toonschalen dit liedje
gezongen werd, dan nog niet mee
in te vallen in het koor en in plaats
daarvan de melodie te breken door
zoo menige dissonant.
Een paar keurige stukken.
„Monsterverbond, en duur brood".
Óch, arme, daar stonden me die
Anti-revolutionairen zoo weerloos
tegenover.
Zou het te verwonderen zijn ge
weest als ze het onderspit hadden
moeten delven?
Waren het geen doodelijke wapens
voor hen?
En wonden, ongeneeslijk als bajo
netsteken
Dat moest succes hebben.
Kon het wel anders?
Ia, zeker
De stembus van 15 Juni heeft het
geleerd van Dollart tot Schelde.
De mijn is verkeerd gesprongen.
RAADSELACHTIG.
Waar blijven nu de mannen van de
Liberale Unie met hunne vooruitstre
vende beginselen
Telkens beriep men er zich op dat
men met Van Houten c.s. geen ge
meenschap wilde hebben. Hy werd
uitgebannen.
Ja, een protest werd er vernomen
als men den moed had om te zeggen
dat Van Houten tot de familie behoorde.
En nu och arme daar gaan nu de
mannen der Liberale Unie eene knie
buiging maken voor de zegekar van
een Karnebeek.
Wat jammer, dat die Middelburg-
sehe Courant Mr. Karnebeek zoo op de
kaak heeft gesteld, want nu zal ze na
tuurlijk artikeltjes ten gunste van Kar
nebeek gaan schry'ven.
Van Karnebeek en Fokker naast el
kander. Hoe prachtig
Jammer dat de Midd. Courant er
niet zal kunnen bijvoegen bij den libe
ralen candidaat te Middelburg, dat hij
is ijverig lid der Herv. kerk want in
dit geval kan de „witte das" niet voor
den dag worden gehaald, daar de Mid-
delburgsche candidaat open en rond
getoond heeft, niets van die kerk te
willen weten en allerminst van haar
predikanten.
't Zou anders mooi geweest zijn om
nog enkele onnoozele kiezers te ver-
sthalken.
Is anders de houding der mannen van
de Liberale Unie niet raadselachtig
Ja en neen!
Ja, in zooverre zy tal van hun stoute
uitspraken in pers en meeting verkon
digd, moeten terugnemen of wegmoffe
len, en by kiezers die goed nadenken
een eenigszins zonderling figuur maken.
Neen, daar 't glashelder blijkt, dat
t bloed kruipt, waar 't niet gaan kan,
en de haat en vijandschap tegen de
belijdenis van den Christus Gods op alle
terrein van 't leven sterker is dan de
liefde tot de vooruitstrevende beginselen.
Kiezers, vergeet dit laatste vooral niet.
t is insgelyks niets dan een schrikbeeld,
waai mee men zijn doel tracht te be
reiken nam. om eigen bevoorrechting
(die der meest gegoeden) en eigen macht
(waardoor de natie hoe langer hoe meer
van haar Christelijk karakter beroofd
werd) te behouden.
Of die onverantwoordelijke bevoor
rechting en die anti-christelijke macht
zullen voortduren, zie, dat is de vraag,
waarom het gaat.
Immers geen partijen neutraliseeren
elkander meer op de gevreesde punten
dan de Roomsch-Katholieken en de Anti
revolutionairen. De Roomschen zullen
dat weet elk niets dat echt
Dordtsch is, en de Antirevolutionairen
zullen niets dat echt Roomsch is ge-
doogen. Juist als zij samengaan heeft
men daarvan niets te vxeezen.
I11 waarheid er is verbond noch
afspraak maar hetgeen volgens beider
program behoort te geschieden, stemt
het meest overeen daarom, en daarom
alleen, ^iezen zij by de herstemming
elkanders candidaten.
Beiden wenschen aan de tirannie, de
overheersching en de bevoorrechting
vaa de liberalen, alsmede aan het ont-
christelijken en godsdiensteloos maken
der Natie een einde te maken.
Voorts willen beiden iets van het vele
dat de rijke liberalen zoo vele jaren
zich toeeigenden tijdeiyk aan de land
bouwers, de werklieden en de arbeiders
geven.
Hiervan nu willen de liberalen niet
hooren. De uitgaven voor hunne kin
deren en ook voor janderen willen zij
hog meerder maken door het invoeren
van leerplicht.
Verstandelijke ontwikkeling en ver
arming van het hart wordt de slotsom
en de vrucht van die enorme uitgaven
voor het zoogenaamde neutrale onder
wijs.
Niets is gevaarlijker en voert eer tot
de revolutie dan de verarming van het
hart bij meerdere wetenschap. De we
tenschap komt dan in den dienst van
het onchristelijk gemaakte hart.
Helpt gij daaraan mee
Helpt gij mee aan de invoering van
de lijkverbranding
Beide willen de geavanceerd liberalen.
Ons volk is humoristisch. Dit bleek
ten duidelijkste al aanstonds by het
verschijnen van den vorm van ons
huidig stembiljet. Maak nu eenvoudig
je candidaat goed zwart en je bezorgt
hem een plaats in de Kamer, werd er
gezegd. En zoo is een ondeugd in het
staatkundig volksleven tot een aardig
heid verheven. Of nu daardoor de on
deugd tot een deugd is geworden, valt
te betwijfelen. Wel kan de uitdrukking
„een candidaat zwart maken" tot een
dubbelzinnigheid aanleiding geven, doch
men zij op zijn hoede in dezen, want
een zonde blijft het als men een can
didaat der tegenparty gaat aftakelen
of de verachting prijs geven onder de
leuze, het doel heiligt de middelen. Neen,
dat nooit. De personen zijn wel de
dragers der beginselen, doch zij moeten
ongerept blijven. Dit is eisch van een
gezonde politiek. Het tegenovergestelde
vindt evenwel evenmin plaats. Een can
didaat, zijn eigen candidaat ophemelen,
voegt evenmin. Stuitend is het soms
in vliegende blaadjes of strooibiljetten
die bewierooking te lezen van een of
ander Kamerlid, dat aftreedt, of van een
of ander toekomstig Kamerlid. Elke par
ty moet van te voren onderzoeken welke
beginselen zijn man belijdt èn in huis
èn daarbuiten. Want men kan „om der
wille van de smeer" naar buiten
de lieden wel wat diets maken,
doch bij scherper toezien, by nadere
beschouwing van 'smans heele doen,
juist in het familieleven en in den
vriendenkring, komt men tot de weten
schap wat hij is, hoe hy is in omgang
en openbaren wandel. De tijd van de
halven is er geweest. Die is om en
naar wy hopen voor goed. By de eerste
stemming moge menigeen thuis blijven
om deze of die reden, doch by her
stemming is het laatste woord aan den
heelen kiezer. Dan gaat deze de vraag
stellen, die het Hoofd des lands voor
zich zelf doet: Aan wien is het best
de regeering toevertrouwd. Dan biyven
kerkelijke berekeningen buiten spel.
Dan juist komen de beginselen, die
den grond van de leiding des lands
uitmaken, in het ware licht. En al
moge hier of daar een candidaat minder
sympathiek ons toeschijnen, dat raakt
het hart der zaak in de verte niet.
Voor ons Anti-revolutionairen blijft
DEE
TOEGANG VRIJ.
Alle Kiezers worden dringend tot bijwoning uitgenoodigd.
HET BESTUUR.
Gelegenheid tot Debat.
de man, omdat hy, zonder doorkerke-
lijkedrijfveeren zich te laten leiden, ge
toond heeft wat goed is goed te noe
men; getoond heeft geen onderscheid te
maken tusschen geloovigen, die wel of
niet tot zyn kerk behooren. En dat
goede voorbeeld is een der redenen
waarom wij hem liefst zagen herkozen.
Een goed voorbeeld voor lien, die nog
altijd stryd voeren in hun binnenste
tusschen wat den voorrang heeftde
belijdenis der Christus-belijders of de
vrijheid der ongodisten. Hoe uitnemend
van karakter, of aanleg de mannen onze
tegenpartij (in casu de liberalen) ook
kunnen zyn, toch mogen by ernstig
overwegen voor God de geloovigen naai
de Schrift zich wel tweemaal bedenken
eer zij hun broeders van andere kerken
afvallen.
Een lid der Herv. kerk.
Een boerin, die Donderdag jl. met
haar koopwaren bij een van haar
klanten opgetogen meedeelde dat alle
man van haar dorp had gestemd op
Lucasse, ontving tot antwoord„Ben
jij dan ook al voor duur brood?"
Het vrouwtje liet zich niet uit het
veld slaan door dit antwoord, en
haar klant flink in de oogen kijkende,
hernam zij„Je lust toch ook liever
onze zuivere tarwe, hé, dan al dat
Amerikaansche goedje van de meel
fabriek, dat de bakkers je in je maag
stoppen zou ik denken, en dat is je
toch zeker wel een centje meer waard
per broodje."
Maar wat jelui meer zoudt ver
dienen, moet je den „heer" toch be
talen en dan winnen jelui toch niets
„Nu", antwoordde hierop de boerin,
mijn landheer mag ook wel wat
meer hebben, want in den kwaadsten
tijd heeft hij ons royaal behandeld
en liet hij weieens wat vallen van
de pacht of gaf ons dikwijls uitstel".
Dat is een stukje historie, lezer,
te vermeerderen met zeer vele derge
lijke brokskens. En zoo'n eenvoudig
gesprek zegt meer dan al de theo
rieën van Kamer-ceconomisten.
Eigenaardig: de liberale partij heeft
altijd den mond vol van de hervor
mingen, waarmee ze het land en de
bewoners vooruit zal helpen. En
van Thorbecke's tijd af is men al
aan het herv or men, aan het beschaven,
aan het verbeterenaan het vernissen,
en nog is er het eind niet van. In-
tusschen zijn de leeningen onrust
barend hoog en de uitgaven steeds
stijgenda; gaande loonen niet vooruit,
wordt het aantal werkloozen grooter.
Niet dat al de werkgevers van onze
partij zooveel doen voor hun arbei
ders of niet dat wij anti-revolutio
nairen ons zoo geducht inspannen
voor sociale verbeteringen dat alles
kon veel beter maar de Chr.Hist.
partij stoft niet niet zoo op wat zij
doen zal heeft niet altijd den mond
vol van hervormingen, die alleen
heil en vrede zullen brengen. Dit
kan zij niet, omdat zij rekening houdt
met de historieomdat zij vaak
geheel gebonden is, zoo gebonden,
dat ze in eigen kring al met moeite
de eerste dingen gaande kan houden.
In de wereld is haar eerste werk
getuigen. Telkens weer op hetzelfde
aambeeld slaan; de zonde heeft zoo
veel ellende gebracht en brengt die
nog dagelijks. Een gevolg juist van
het afgaan van den levenden God
leidt tot een dwalen, een zoeken,
een willen, hetgeen alles met lamheid
geslagen wordt omdat God toch
blijft regeeren, al erkent men het
Opperwezen niet. En gelijk door
oefening het meesterschap verkre
gen wordt, zoo bestaat er ook een
opwassen in den hoogmoed van het
stelsel om alles zelf te kunnen doen
en dit stelsel voert van zelf hoe lan
ger hoe verder van den oorsprong
aller dingen. E11 de historie bewijst
hoe het doorvoeren van een stelsel
buiten God om tot verlies leidt. Een
opwassen in de kennis van den wil
des Heeren uit de Gewijde Geschie
denis en uit die van het dagehjksch
leven en een voortdurend zich bewe
gen op de lijn die naar God voert,
maakt anderzijds dat de samenbin
ding tusschen de inwoners van
één landj steeds losser wordt, dat
men ten slotte elkaar niet meer
begrijpt; dat de geestelijke dingen
vervloeid zijn tot een damp waar
achter men niets zoekt, hoewel men
weten kon, dat het Licht gebleven
is. Zoo raken bij een deel der
menschen de geestelijke voelhoorns
verstompt en bij den stembusstrijd
komen de geesten uit. Twee rich
tingen bepalen den gang der mensch-
heid. Het kan niet anders. De
naam beteekent veel, maar lang niet
alles. Die zegt God te willen dienen,
vraagt ook bij de stembus, wat
eiseht God? Wat wil de Heere
En d a n wordt de keuze niet moeilijk.
Dan vraagt men niet dadelijk naar
droite of gauche, want die verscheiden
heid in de meeningen onder de ge
loovigen naar de Schrift gaat niet
buiten het Godsbestuur om. Het
leven is een voortdurend gelouterd
worden; zoo ook op elk gebied des
levens. Staat men voor de keuze
van een lid voor de Kamer, dan valt
alles weg wat scheiding geven kan
en ziet men op het beginsel, dat in
ons geval op waardige wijze hoog
gehouden werd en wordt door onzen
Mannen broeders, laten we met
het oog op den a. s. stembusstrijd
nog een ernstig woord met elkander
wisselen.
We hebben bij deze verkiezing dit
voor, dat omtrent het gevoelen der
candidaten lijnrecht tegenover el
kander staat. Wel zullen zij in be
trekking tot de sociale kwestie in
vele opzichten overeenstemmen, en
mag aangenomen dat zij beiden oog
en hart hebben voor onze belangen;
ook, dat zij het op hun verschillend
standpunt oprecht meenen met land
en volk, maar dat neemt niet weg
dat het beginsel dat hen daartoe
drijft verschillend is en dus ook de
middelen die zij daartoe zullen aan
wenden eveneens verschillend zijn.
Hoewel thans de sociale kwestie
op den voorgrond staat, toch is deze
niet de voornaamste; zij moge dat
zijn voor hen, die tot leuze hebben;
laat ons eten en drinken en vroolijk
zijn, ze is dat niet voor ons.
Het is begrijpelijk dat men ons
van de zijde der tegenpartij zoekt
bang te maken met het schreeuwen
over „duur brood", zij begrijpen ech
ter niet, dat, waar zooveel ernstiger
belangen op het spel staan, dechristel.
werklieden nog andere idealen heb
ben. Wij zijn ons onze roeping be
wust geworden, om den eisch van
Gods woord ook voor het maatschap
pelijk leven in toepassing te brengen,
en daarom vragen we niet in de
eerste plaats om brood.
"Wij belijden en gelooven - althans
voor zoover we leden zijn van het
werkliedenverbond «Patrimonium
«dat het God is, die, golijk alle
natiën, zoo ook ons regeertdat door
Hem een Overheid in ons land is
