C. Lucasse. C. Lucasse. Mr. C. Lucasse. C. LUCASSE. Mr. C. Lucasse, LEERPLICHT. DUUR BROOD. PLAATSVERVANGING. Saamwerking, Wien kunnen wij op 15 Juni a s. onze stem geven uit de voor gestelde Candidate» Is het dan niet verstandig om als het tij verloopt de bakens te verzetten? Wat zijn de vruchten op dit oogen- blik van den vrijhandel in ons land, waar tal van andere landen voorstan ders zijn van protectie? Het laatste noem ik er met opzet bij, Dwong men ons niet, dan zou de zaak der protectie geheel anders komen te staan. Doch als alle anderen om hun land muren en torens gaan bouwen en van achter die muren u beschieten en treffen in uw open vlakte moet men dan maar blijven zitten, of is het dan noodig, ge dwongen door de omstandigheden dat ook ik mij achter muur en schans ver schuil? Ter wille van een ander hoef ik my toch niet te laten vernietigen. Wat zijn nu de vruchten van den vrijhandel onder deze omstandigheden? Zien wij niet, dat de landbouw in den ongelijken strijd met het buitenland ondergaat, en dat er een groote trek bestaat van arbeidskrachten uit de dor pen naar de groote steden om daar dan weder den strijd voor het bestaan van zoo menigeen nog zwaarder te maken? Hoe staat het met tal van industrie- en in ons vaderland Zijn er niet vele aan 't wegkwijnen en versterven Wat is er overgebleven van onze bloeiende lederindustrie, sinds de invoer rechten op 't buitenlandsch leder zijn weggenomen terwijl onze lederhande- laars gedrukt worden onder de 10 pCt. die tengevolge van den vleeschaccijns betaald moet worden Tal van handen vonden werk en nu der veidwijning zijn onze leerlooie rijen nabij Lakenfabrieken, vlasindustrie, mee- krapfabrieken, houtzaagmolens enz. enz. zijn voor een groot deel verdwenen. Olieslagerijen en katoenspinnerijen worden over de grenzen geplaatst. De heer van Marken verplaatst zijn oliefabriek naar Frankrijk, zijn gistfa briek naar België, ook margarinefabrie- ken worden naar dat land verplaatst: dit is toch zeker niet in het belang van den arbeider en geschiedt tenge volge van bescherming in andere lan den. Wat is het gevolg, om slechts iets te noemen, van den vrijen invoer van gemaakte goederen Het is waar, schijnbaar goedkoop kan men een pak kleeren koopen, maar heel de stand der kleermakers, der huiswer kers, vindt bijna geen werk meer. Den confectiewinkels gaat het goed, ten minste als zij elkander niet dooddruk ken door de concurrentie, maar tal van rappe en flinke handen in ons land zijn tot stil zijn veroordeeld of tot een „sweating-system". En ook wat is het gevolg van den vrijen invoer van bewerkte steen, be werkt hout en ijzer? Vraag dat maar eens aan onze werklieden in de steden die midden in den zomer uitzien naar werk. Deuren, ramen, alles komt kanten klaar ons land binnen. Steenhouwers, tim merlieden,smeden hebben geen werk,naar dat zij zouden kunnen krijgen, eenerzijds door de concurrentie met den stoom, anderzijds door den vrijen, onbeperkten invoer van het buitenland. Men tracht nu door wettelijke rege lingen van minimum loon en maximum arbeidstijd die treurige gevolgen te verminderen, doch de middelen zijn niet natuurlijk en schrikken menigeen af om werk te laten verrichten. Men beroept zich altijd op Engeland als het land van den vrijen handel, maar dan vergeet men dat Engeland en Nederland niet zijn te vergelijken. Engeland met zijn geïsoleerde ligging, rijke hulpbronnen, machtige industrie, omvangrijke koloniën en dan (en zoo gun ik Nederland ook wel vrijhandel) ontvangt Engeland volgens de statistiek jaarlijks f223.000.000 aan douanerech ten en f 100.000.000 aan differentiëele rechten, die voortvloeien uit een z. g. hoog en laag tarief voor de schepen. En toch de statistieken leeren, dat Engelands handel achteruitgaat en in Duitschland, dank zij de protectie, voor uitgaat, zelfs vergeleken met het jaar 1886 niet minder dan 1300.000.000 Mark, zegge dertien honderd millioen Mark is vooruitgegaan. In 1876 had Engeland voor zich alleen nog 23 procent van den geheelen wereld handel en nu nog maar 18,7 pCt. Zijn het geen sprekende cijfers? Maar in de landen die bescherming voorstaan zullen zeker meer bedeelden worden gevonden De statistiek le6rt het anders. Bedeeld worden op de duizend inwo ners, in de Vereenigde Staten 5 Frankrijk32 Oostenrijk 35 Duitschland 50. Dit zijn alle landen met protectie en in Nederland, het gelukkige land van vrijhandel 105. Zegge honderd en vijf. Zijn het geen sprekende cijfers Een der liberale woordvoerders uit ons district riep volgens een verslag zijn hoorders toeKiezers past op uw neu zen wij met die sprekende cijfers voor ons zeggen kiezers past op uw beurzen. Waakt voor de welvaart van ons land, dat onze landbouw uit haar gedrukten staat worde opgericht,dat onze industrieën weder bloeien en zich vermenigvuldi gen, dat er werk komt voor den arbeider, toekomst voor den landbouwer, vertier voor den winkeldoende. Maar meent nu ook niet, dat de be scherming eene soort wonderolie zal zijn, die voor alles helpt. Maar immers dat zal nooit zijn. Al hebben wij den heerlijksten zomer dan zullen er altijd vruchten zijn die tegenvallen, zoo zal het ook hier wel 't geval kunnen zijn. Doch de vraag is of in 't algemeen de welvaart zal kunnen verhoogd wor den en dan zeggen wij, dat gelooven wy vast. Laat u niet bang maken, kiezers, met den grooten boeman van protectie. Zie hem goed onder de oogen, en moge onder den zegen Gods iedere bron van bestaan weer mildelijk vloeien. Op het program der Liberale Unie komt ook het stokpaardje voor van Leer plicht. Nu werpen de voorstanders ons, An tirevolutionaire a, telkens voor de voe ten, dat wilt gij niet. Ei, is het waar P Och, keer het om en zeg liever, dat kunt gij niet. Laten de liberalen eens beginnen met lo. het vaccine-vraagstuk los te maken van de school. 2o. gelijkheid te brengen tusschen het bijzonder en het openbaar onderwijs, wat toch niet meer is dan een bewijs van sociale rechtvaardigheiden dan zullen zij misschien nog eens vreemd opzien, als zij hooren dat wij ook krach tige voorstanders zijn van deugdelijk best onderwijs voor al de kinderen van ons volk. Zulk een voorstander is ook de heer Past op. Als er protectie komt dan moet gij duur brood eten, zoo praten de voorstanders van den vrijhandel ons telkens voor. Zij zeggen dat zoo hard en zoo gedurig dat wij waarlijk bijna zouden gelooven dat het zoo is. Maar is het dan zoo niet 't Kan best waar wezen, hoewel het volstrekt niet bewezen is, dat alle producten, waarop invoerrechten worden geheven aanstonds prijsver- hooging ten gevolge hebben, vooral niet als zij öf zelf in ons land ver bouwd öf vervaardigd kunnen worde?i. Doch aangenomen dat het brood werkelijk duurder wordt, zeg i cent op een kilo brood, welnu dan zou een arbeidersgezin van 5 personen als zij dan saam 1000 K.G. brood per jaar eten nog maar 10 gulden meer moeten uitgeven. Maar het is dan toch duurder brood Zeer zeker. Maar wat eet gij liever arbeiders goedkoop brood dat gij bijna niet verdienen kunt door gebrek aan werk en zoo gaat het met duizenden, denkt maar eens aan het getalletje van 105 bedeelden op de 1000 inwo ners of brood dat een bagatel duurder zou kunnen worden maar dat gij met smaak kunt eten, omdat gij 't kondt verdienen daar 't aanbod van werk meer geëvenredigd werd aan de vraag naar werk. Duurkoop is dikwerf goedkoop. Beter 10 gulden meer voor 5 per sonen per jaar, dus 2 gulden voor ieder, en dat zal heusch de ellende niet verhoogen van weduwen, kleine renteniertjes en gepensioneerden, maar dan werk; dan brood dat wel goedkoop is, maar door ons zelf niet verdiend kan worden. Zeker, er zullen er zijn die een vast inkomen hebben die als het brood wat duurder werd eenige meer dere uitgaven zich zouden moeten getroosten maar daartegenover merk ik op i°. dat het aantal armlastigen zal verminderen en dus het bedrag dat wij daarvoor dienen uit te geven slinken zalslinken zal ook voor staat en gemeente. 20. dat als in een gezin een ern stige kranke is, tenzij, dat men van de theorie van Kain uitgaat, ben ik mijns broeders hoeder, een theorie waar geen enkele eerlijke liberaal zich voor zal laten vinden dat dan ook ieder zich iets getroosten moet voor het welzijn van den kranke, maar ook door het herstel gansch het gezin te meer blijdschap zal ge nieten. Waar wij overtuigd zijn, dat ons volk geholpen worden moet, weest daar niet bang voor het geroep duur broodwat niets te beteekenen heeft, maar brengt uw stem uit op dien candidaat, die door wat duurder brood u hoopt te geven meer welvaart en toekomst. Kiest daarom den heer PENSIOENREGELING. Bijna alle partijen hebben op hun programs van actie de pensioneering van den werkman. Dit is heel mooi, maar waar het geld te vinden dat noodig is P De schatkist is leeg Laten nu eens degenen, die roepen over duur brood, zeggen waar zij het geld zullen krijgen voor de pen- sioenuitkeeringeri aan onze oude en gebrekkige werklieden. Dat zal ze niet makkelijk vallen. Belastingen verhoogen, dat gaat ook maar niet altijd. Maar moet dan de pensioneering van den ouden werkman een wassen neus blijven Moet dat dienst doen als lokaas? Hoe zal men dat in werkelijkheid maken Voor ons, die voor inkomende rech ten zijn en voor tijdelijke heffing der graanrechten is dat niet zoo moeilijk. Ons antwoord is door het overschot van de inkomsten die van de heffing in de schatkist vloeien. Zoo zou de 10 gulden per jaar die voor 5 per sonen dan meer betaald worden aan duurder brood geen verloren geld zijn, maar een waarborgfonds vormen voor den ouden en gebrekkigen werkman. Zeg mij, is het brood dan welzoo duur, als ge dit nagaat P ls het met het oog hierop al niet geraden uw stem uit te brengen op den candidaat der antirevolutionai ren, den heer OPMERKELIJK. Is het niet alleropmerkelijkst, dat de landen met het uitgebreidst kiesrecht, juist landen met protectie zijn P Is het niet alleropmerkelijkst dat bij iedere kiesrechtuitbreiding waar de werk man mee recht ontving zjjn stem uitte brengen, de drang naar bescher mende rechten steeds krachtiger is ge worden Volgens de theorie der vrijhandelaars moest het juist omgekeerd zijn. Getuigt dat niet van den nuchteren zin der arbeiders, die wel gevoelen dat hun belangen bij die vraag op 't spel staan, en daarom liever wat duurder brood eten, dan in de kaart te spelen van enkele groot-kapitalisten, die het messte voor deel hebben dat vrijhandel blijve. Zulke verschijnselen kunnen niet weer sproken worden. Hieruit kan men opmaken wat er van aan iB, als men roept: wie de werklieden helpen wil moet tegen protectie zijn. Het omgekeerde blij kt daghelder. Is het niet opmerkelijk Het Rapport der Commissie van het Landbouw-Comité. Om u krachteloos te maken bij het spreken over protectie, gebeurt het nog al eens, dat men telkens dezelfde kaart tracht uit te spelen en die is door voor te lezen of aan te halen eenige stukjes uit eene brochure van den heer de Boer, oud-lid der Tweede Kamer, tegenstander van de beschermende rechten. Nu, dat is toch geen afdoend bewy's. Tegenover die ééne brochure staan tal van anderen yan liberale zijde, die u juist het omgekeerde bewijzen, b. v. de brochure van den heer Smid over de Landbouwcrisis, en zoo meer andere. Eigenaardig is het en ik wenschte dat al onze landbouwers eens lazen het rapport der commissie bovengenoemd. Voor weinige jaren was er schier geen enkel voorstander van protectie in het Landbouw-comité, en nu, van de com missie, benoemd om een rapport uit te brengen over dë protectie, waren er 6 voor en 7 tegen, en onder die tegenstan ders behoorden enkele industriëelen. En dat in weinige jaren. De protectie wint telkens meer voor standers. Het wordt een wassende stroom. Alleen steile doctrinairen mogen zich krampachtig aan het oude stelsel vast houden, maar wie meeleeft, voelt de beteekenis van dezen strijd. —0—0— Wel verschrikkelijk, nu gaan me daar die booze anti-revolutionairen het voor beeld volgen der liberalen, die al zoovele jaren dat vraagstuk onbesproken en onafgehandeld hebben gelaten, en nu staat by hen de plaatsvervanging heel achteraan op het program. En weet ge, zoo fluistert of schreeuwt men al de toonaarden door, zoodat zelfs de golven der Noordzee aan Dom burgs strand, van schrik terugrollen, dat doen ze om dat „monsteiverbond" mot Rome. Is het niet erg, dat nu die anti revolutionairen niets meer of minder doen dan minister Van Houten navolgen die, ter wille van Rome, 0, zoo zoet zijn „eedsquaestie" en zijn „lijkverbran ding" in de portefeuille heeft gehouden en heeft moeten laveeren, en eerst nu zooals hij zelf in Groningen verklaarde weder zijne vleugelen vrij kan uitslaan Is het waar Bestaat er een afspraakje tusschen Rome en Dordt, tusschen Schaepman en Kuyper Geef ons één bewijs en wij tarten allen die dat zeggen, één officieel bewijs te geven, geen praatjes, maar echte, ware stukken. Een bakerpraatje is het en anders niet dat wij ter wille van Rome, de quaestie der plaatsvervanging zouden achteruit gezet hebben. Het staal op ons program. Het blijft er staan. Maar laten eerst de geleerden de nieuwe kwestie eens uitmaken over volkswapening en bezet tingsleger, en als niemand dienst neemt uit 't volk als nummerverwisselaar of plaatsvervanger, dan lossen wij zelf al het vraagstuk der plaatsvervanging practisch op, om ft later in de wet te bestendigen. Meer nog. Onder Gods voorzienig bestel is nu een ander onderdeel der sociale kwestie op den voorgrond gekomen, en eisch van goede tactiek is het en tevens toont het kennis te hebben van de volksnooden als men datgene wat opkomt uit het volk en het volksleven vooraan plaatst op zijn program. Eindelijk. Wie ons die verschuiving naar achte ren in het geheel niet kwalijk mogen nemen, nog minder er een wapen uit mogen smeden tegen de Antirevolutio nairen dat zijn zeker de Liberalen. Och, ziet eens achterom. Wat hebt gij sinds 1891, nadat het ministerie Mackay gevallen was, over de Legerwet mede door toedoen van een feel der Liberalen, wat hebt gij toen gedaan, die nu zoo roerend klaagt over plaatsvervanging? Wat? AntwoordNiets. Medicijnmeester genees dus u zelf, en wees voorzichtig dat het wapen voor de Antirevolutionairen gesmeed u zelf niet kwetst. Nogmaals zij 't herhaald plaatsver vanging staat op ons Program. Welk groot bezwaar kan er gemaakt worden als twee partijen die in de min derheid zqn trachten saam te werken bij de stembus? Is dat zulk een schande Maar op het oogenblik is er geen enkele partij in ons land, die alleen optrekkend een regeeringsmeerderheid zou kunnen krijgen. De Liberalen zeker niet, verdeeld als ze zijn in radicalen, conservatief-liberalen en wat schakeeringen er meer mogen zijn. De Roomschen ook niet. De Antirevolutionairen ook niet. De Christelijk-Historischen ook niet. Moet er dus geen saamwerking komen Hebben de Liberalen dat in Amster. dam en Rotterdam ook niet getracht? Laat men dan toch voorzichtig zijn om zooals vooral één spreker dit schijnt te doen, telkens dat dikke woord van „monsterveibond" te doen hooren, want men mocht eens zich gedwongen zien zijn woorden later terug te moeten nemen. Welk gegrond bezwaar kan er tegen bestaan, vooral wanneer er tal van pun ten zyn op de programs, die geheel over eenstemmen Heeft men ook zoo geredeneerd in 1891 Het is slechts een beleefde vraag. Energie. Als de boeren maar meer energie hadden, daar zit 't 'm in, zoo zegt men van liberale zyde, dan was er geen pro tectie noodig. Zy zyn zoo achterlyk, zoo ouderwetsch Als zij maar meer gebruik maakten van al de verbeteringen op landbouw gebied, dan zou 't wel beter gaan. Daar zit 'm de kneep. Daar hebt u b.v. in Twente, hoe is daar door de energie van één enkel man ondanks de slechte toestanden, de ka toen-industrie niet tot bloei gekomen? Ziet ge, het zit 'm in den diepsten grond in de energie van den boer. Zij ons een tweetal opmerkingen daar tegenover toegestaan. Vooreerst gaat de vergelijking van de katoen-industrie met den landbouw niet door; dat zijn geen gelijke factoren. Doch vervolgens. Als er twee jongens op straat tegen over elkander staan om in wedloop een prijs te behalen, maar ik bind den een zyn voeten vast, is het dan wel fijn gevoeld, als ik tegen dien laatsten jon gen zeg, waar ik bemerk, dat hij het verliest: jongen, als je maar energie had, dan zou je het best tegen dien ander volhouden. Het zit 'm niet in je voeten. Neen, volkomen gelijk, 't zit 'm alleen maar in het koord, dat om zyn voet geslagen is. Snijdt eerst het touwtje door en - spreekt dan over energie. De goede verstaander heeft o Bovenstaande vraag mag en moet zeker ernstig worden overwogen. Aan voorlichting ontbreekt het niet en toch, dat brengt wel eens moei lijkheden aan. Immers hoort men de mannen die den heer F. aanbevelen, wat is er dan nog aanlokkende taal onder dat men haast zou denken, dat is iemand die voor de rechten van de belijders der Schriften opkomt. O die circulaires en de woorden in verkiezingsdagen gesproken door de mannen der liberale partij, heb ben menigeen parten gespeeld. Het gaat, wat, en hoeveel er ook over gesproken en geschreven wordt, in den grond hierover. „Voor of tegen den Christus Gods. ook op het terrein van het staatkun dig leven." Nu is slechts de vraag: wat ver langt gij Bestuurd en geregeerd te worden door hen die in alles de eere Gods op het oog hebben, of door hen die daarmede niet wille» rekenen Wilt ge het eerste, ds» is uwe keuze bepaald en zult gij u»'e stem uitbrengen op het aftredend lid Alleen hierop gelet moet al vat men ook voorpraat en aanprijst immer wijken Slaat in het algemeen de levens uiting eens gade van hen, die Gaan- bevelen candidaten der liberale rich ting te stemmen, en dan! daar win ge immers niet in mede Wat kerks en godsdienstig als er mede gevk' kan wordenmaar andersvolop tegen al wat God en godsdient is, Genoeg, niemand kan de man u«l keuze zijn dan de heer want hij, als strijder voor de beg' selen, neergelegd in het Woor zes Gods, vergeet ook de stof e j belangen niet. Hij kent de toestanden van

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1897 | | pagina 11