NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Merifag 1 flei.
iffifc ïaortjang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Ho. 90. 1897.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
nummer behoort een bijvoegsel.
Sluis, met uitzondering van Oud-Heille,
22 en 24 Mei.
UIT DE TERS-
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
H E R IJ K.
Wemeldinge 3 en 4 Mei v.m.
lerseke 4, 5 en 6 Mei n.m.
Hansweert 7 Mei.
Kruiningen, 8 Mei.
Krabbendijke, ook voor Waarde, 10
en 11 Mei v.m.
Rilland—Bath 11 Mei n.m. en 12 Mei.
Breskens 17 en 18 Mei v.m.
Groede 18 Mei n.m. en 19 Mei,
Nieuwvliet 20 Mei v.m.
Cadzand 20 Mei n.m.
Zuidzande. 21 Mei v.m.
Retranchement 21 Mei n.m.
Vreemd betoog.
Onder dit opschrift bespreekt Het Cen-
de rei», door den heer Goeman Bor-
te Amsterdam gehouden. Dat de
Zutphenache afgevaardigde het liberalisme
in bescherming nam, zal, meent het blad,
niemand bevreemden, maar het noemt het
sondcrling, dat de heer Borgesius beweerde,
dat de vooruitstrevenden als hervormings-
gerinden dichter staan bij de oud-liberalen,
hoe doctrinair zij ook mogen wezen, dan
bij de clericalendat de clericalen hun
felste tegenstanders zijn.
Zonderling acht Het Gentrum dit, waar
beide party en katholieken en anti-revolu
tionairen, de sociale vraagstukken vooraan
op hun program hebben geplaatst en de
oud-liberalen het hervormingsprogram der
„Liberale Unie" verwierpen. Het ergert
het blad dat ook nit deze rede wederom
blijkt, hoezeer het onvruchtbare anti-
riericalisme nog steeds onzen politieken
toestand bederft.
En bijzonder ongerijmd lijkt het blad
de felheid, waarmede de heer Borgesius
rich tegen de clericalen keerde, daar hg
in het eerste deel zijner voordracht als
rijn meeaing te kennen had gegeven, dat
net geloof geen rol speelt in de practisshe
politiek.
Natuurlijk wenschen wij, schrijft Het
"tnlrum, deze redeneering geenszins te
onderschrijven. Dat het geloof en de
daaruit voortvloeiende beginselen niets zou
den uitstaande hebben met de practische
staatkunde, is een onmogelijke stelling,
Jelke door de geschiedenis ook door
de geschiedenis van den dag ten sterkste
wordt weersproken. Maar waar de heer
rgesius deze stelling opzet en verdedigt,
waar hij bovendien verzekert, dat een
„clericaal" urinisterie niets „clericaals" deed
ot zelfs niet kon doen, is het, objectief be-
V a onbegrijpelijk, waarom de
I 1oüeken en antirevolutionairen als de
'kte tegenstanders der vooruitstrevenden
«taen afgeschilderd en de hervormings-
jïinden de voorkeur moeten geven aan
««rinair-liberalen.
echts het anti-elericalisme kan hier de
«rklaring geven!
I Ook in de omstreken van Middel-
Ofg heeft het Donderdag tijdens een
baV'w°DWe^er s'erE gehageld. Er vielen
g teenen ter grootte van knikkers.
derT iu$ ^en *andbouwer W. Poppe aan
de» Nieuwlandschen weg onder
6 Semeente is een geval van miltvuur
■cnstateerd bij een geslachte koe.
cadaver is direct verbrand. M. C.
lidTerneU2en' De heer A" H- d^01126'
alR;Vaü den gen*eenteraad, is Woensdag
Rlh«sr overleden.
Jta.V®nisse. In de heden gehouden
bVerSZiBüc8 •V?6ri het gemeenteverslag
yb mtgehracht. Tot tegenschatters
van de personeele belasting, dienstjaar
1897, werden benoemd de heeren C. Steen-
dijk en J. van Putte. Het kohier van den
hoof delg ken omslag werd vastgesteld tot
een bedrag van f2600, verdeeld in 32
klassen. Eveneens werd het kohier voor
de hondenbelasting bepaald. Er werd be
sloten, een deskundige te raadplegen over
het plaatsen van 2 meerpalen. De ver
houw van een deel van het gemeentehuis
tot inrichting van postkantoor en woning
van den brievengaarder werd gegund aan
den heer D. Dane alhier, voor de som van
f861,75.
Stavenisse. Worden overal zilveren
ambtsfeesten gevierd en bij zulke gelegen
heden den jubilarissen de hoogste lof toe
gezwaaid, indien dat geen ambtenaren te
beurt valt, zijn die kerinneringsdagen niet
bekend. Als bijzonderheid mag zeker wel
genoemd worden, dat hier twee arbeiders
eerstdaags 45 dienstjaren aehter den rug
hebben, de een 43 jaar op eene zelfde
hofstede onder ééie familie en 2 jaar on
der die familie op e»ne andere hofstede,
de andere alle 45 jaren op ééne hofstede
onder 5 verschillende bazen. De veteranen
zien er beiden nog welvarend uit en ver
vullen nog geregeld hunne zware dagtaak.
Een duur paardje.
Een rijtuigverhuurder te Oud-Yosmee r
kocht voor ruim twee jaren van een land.
bouwer een paard voor ongeveer f400;
nadat de eerste het eenigen tjd gereden
had, bleek het geheel ongeschikt voor
hem, daar het nu en dan alles kort en
klein sloeg. Nu beweerde de rijtuigver
huurder: „het paard is als mak verkocht
en blijkt kolderig" en de landbouwer be
weerde „gij hebt er door uwe behande
ling een kolderig dier van gemaakt". Het
slot was een proces, sedert 2 April 4895
aanhangig, dat thans zijne beslissing schijnt
te naderen. Intussehen is het paard op
kosten van „ongelijk" gestald, zonder dat
het iets heeft gewerkt. Voor eiken dag
wordt f 0,80 in rekening gebracht, zoodat
verliezende parij van nu af Jreeds 750 X
f 0.80 f 600, aan onderhoudskosten
kwijt is. Met de bijkomende, natuurlijk
niet geringe proceskosten, kan het een
aardig duur beestje worden. Tel.
Zoutelande. Door den plotseling
opkomenden zwaren mist Donderdagmiddag
voeren hier twee stoomsohepen kort na
elkander aan den grond. Een derde, die,
volgens rapport van den loods, ook reeds
grond raakte, kon nog in tijds van koers
veranderen en ontsnappen. De twee die
vast bleven zitten waren een Engelsehe
stoomer „Sinloo" en een Noorsche „Ring"
geheeten. Eerstgenoemde was ledig, de
andere met Superphosphaat geladen. Bij
laag water kwam de „Sinloo" bijna droog
te liggen, de „Ring" op verre na niet. Voor
de dorpsjeugd was het een pretje, want
de bemanning der „Sinloo" was niet karig.
Allerlei muntstukken, scheepsbeschuit, si
garen en verschillende artikelen werden
uitgedeeld en weggegooid zoodat het jonge
volkje zich in vaardigheid kon oefenen
om wat te verkrijgen. Drie sleepbooten
kwamen tegen den avend om zoo noodig
assistentie te verleenen.
Heden Vrijdagmorgen waren genoemde
booten vertrokken, in den nacht met hoog
water vlot gesleept.
Met betrekking tot wijlen dr. Beijnen
weet de „Haagsche Kouter" in de Pro
vinciale Groninger" de volgende aardige
bgzonderheid mee te deelen
„Dr. Beijnen was een man van groote
redenaarsgaven, en werd desfijds door Ko
ning Willem III uitgekozen, om 'sKonings
bruid, prinses Emma van Waldeok-Pyrmont,
leB te geven in de Nederlandsche taal en
geschiedenis. Als dr. Beijnen vertelde van
zgn verblijf aan dat rustige huiselijke idy-
lische hof,waar zulk een welwillende toon
heersohte en men scheen te leven om el
kander het bestaan te veraangenamen, was
hij niet licht uitgeput.
Ik herinner mg zgn verhaal, hoe de
Koning eens binnentrad, terwgl dr. Beijnen
juist bezig was'der Prinses eene les inde
gesebiedenis te geven. De leeraar rees on
middellijk op en wilde zich verwijderen,
maar de Koning stond dat geenszins toe
en wilde dat dr. Begnen geheel zou doen
alsof er geen derde was en eenvoudig met
zijne les doorgaan. Nu had het toeval het
zoo beschikt, dat onze leeraar aan Marnix
van St. Aldegonde genaderd was. Het
Wilhelmus lag voor de hand en dr. Begnen
de vurige improvisator, bezield door de
tegenwoordigheid van den oranje-zoon, be
gon de beteekenis van dat heilig lied, dien
verlossingskreet uiteen te zetten. Eerst
kalm en ernstig, doch van lieverlede zoo
danig meegesleept door de begeesterende
stof, dat onze redenaar in eene vurige im
provisatie de hooge beteekenis van dien
heerlijken vrgheidspalm uiteenzette.
Toen bg zweeg, half beschaamd dat hg
zich zoodanig door zijne geestdrift had
laten vervoeren, trad de Koning, diep aan
gedaan, naar hem toe, drukte hem warm
de hand, en met een „dank je, dank-je,
Begnen I" verried 's Konings betraand ge
laat de groote ontroering".
Naar men uit Zevenbergen schrijft
is het contracteeren van beetwortelen than»
zoo goed als geëindigd.In de omstreken
van die gemeente, Zevenbergschen Hoek,
Lage-Zwaluwe en Klundert zal de met
suikerbieten te betelen oppervlakte Va a
7« geringer zijn dan verleden jaar. Met
het zaaien der beetwortelen heeft men een
aanvang gemaakt.
Iemand uit Oude-Tonge, slechts eenige
dagen te Waspik woonachtig, had daar
een bruiloft bggewoond, toen hij veorne-
mens zgnde naar huis te gaan, plotseling
zich onwel gevoelde en bijna op hetzelfde
oogenblik levenloos neerzeeg. De jonge
man was 30 jaren en stond op het punt
te gaan trouwen.
Te Blijham (Gr.) zgn twee wilde
varkens gezien.
Woensdagmiddag tusschen halfvier
en vier uren begon er te Leiden een he
vige duisternis te heerschen. Daarop ont
lastte zich een zwaar onweder, gepaard
met verschrikkelijke stortbuien en hevigen
hagelslag, waarvan de steenen hoe langer
hoe grooter werden. Sommige straten ston
den in een oogwenk blank.
Iemand te Groot Ammers deed aan
gifte van zgn elfde kind.
De vader is 29 jaar
Door den bliksem gedood
Gisternamiddag ontlastte zich boren
Yechel een zwaar onweder, vergezeld
van een hevigen stortregen. Op 't gehucht
Sonneveld onder die gemeente werd een
jongetje, die met zijn vader buiten was,
door het hemelvuur getroffen en gedood.
Zgn schoenen waren hem. van de voeten
geslagen.
Tegen kakkerlakken en torren.
Iemand, wiens woning dicht bevolkt
was met kakkerlakken en torren, geeft
een middel aan, om langs geleidelijken,
maar zekeren weg van dat ongedierte ont
slagen te worden. Men neemt een pannetje
of potje, vult dit gedeeltelijk met water
en doet daarin een klein scheutje eau de
cologne. Men legt naar het bovengedeelte
der pan of pot reepjes bordpapier of iets
dergelijks, wat maar voor die insecten
beloopbaar is, en men kan er zeker van
zgn dat men den volgenden morgen een
laag lijken vindt. De dieren worden het
slachtoffer van hun snoeplust.
De jongste wetenschappelijke ervarin
gen hebben doen zien, dat het er voor
de kwaliteit van suikerbieten weinig toe
doet, hoe en waarmee ze bemest zijn, als
ze maar op den juisten tijd rijp worden,
en hiervoor is in de eerste plaats noodig,
dat de bieten geteeld worden op land,
dat in zeer hooge „oude kracht" zich
bevindt, wat menigmaal niet genoeg be
dacht wordt. Bieten verdragen dus geen
voorvrucht, die den grond sterk uitput.
R. N.
Den 27 Mei a. s. (Hemelvaartsdag)
zal D. Y. het Nederl. Jongl. Yerbond
zgn 44e Jaarvergadering houden te 's Gra-
venhage in de zaal van den Dierentuin.
Introductie voor de ochtend- en middag-
bg eenkomsten kan geschieden op aanvrage
bij den Secrt. der Reg!, commissie, den
Heer J. W. Laarman Prinsengracht 4
's Gravenhage of door tusscbenkomst van
een Bondslid. De avondvergadering in de
groote kerk is voor ieder toegankelijk.
Als Feestredenaars hopen op te treden de
Heeren Ds. Joh. W. Pont uit Utreoht en
Ds. Vermeer uit 's Gravenhage.
Het Christelijk Nationaal Zendings-
feest zal in Juli weder op het landgoed
„Middachten", bg De Steeg, worden ge
houden.
De rijwielhandelaar Stuiverszeep.
De Telegraaf meldt als historisch
Een Amerikaan en nog wel een der
firmanten der Cleveland Cycle Company
wandelde in Amsterdam en komt op het
Frederiksplein. Hij ziet het Paleis voor
Volksvlgt en boven den ingang „Rijwiel-
school". Nu dat begreep hg wel, dat had
betrekking op zgn vak. Jongens, dacht hg
in het Amenkaansch, wat een gebouw,
zulke rijwielmagazgnen hebben wg bg
ons niet en terugkomende van zijn wan
deling in Amsterdam, bij den hoofdagent
van zgn fabrikaat, drukt hij zijne ver
wondering nit over de grootte van het
magazgn en vraagt hoe groot is wel het
vermogen van dien mijnheer Stuiverszeep,
die er zulk een magazgn op kan na
houden.
In 1886 waren er in Engeland 68
rijwielfabrieken. Sedert is het aantal ver
tienvoudigd. Daardoor ontstaat er groote
vraag naar gummi, in de laatste jaren
moeten 100.000.000 gummiboomen wegens
hun gummi vernietigd zgn.
Vorsten «n hun honden.
Bijna ieder der heerschers in Europa
heeft een of meer honden. Zoo i» bgv. de
Czaar van Rusland op zijn wandelingen
steeds vergezeld van twee prachtige Deen-
sche jaohthonden, wier waakzaamheid en
kracht hg beschouwt als zijn beste bescher
ming. Men heeft dikwerf gezien, hoe de
ernstige vost met zgn reusachtige lieve
lingen speelt en hen allerlei kunststukjes
laat doen. De dieren zijn bijna altijd bij hem.
De Koning van Griekenland deelt de
voorliefde van den Czaar voor Deensche
honden, welker schranderheid enjspierkracht
bgzonder groot is. Bij den minsten wenk
van hun meester zouden zg ieder neer
werpen die met een boos opzet naderde.
Ook de keizerin van Oostenrijk heeft hare
lievelingshonden, die haar steeds vergezel
len, als zg uit rgden gaat.
Maar de merkwaardigste van alle vor
stelijke honden is zeker de gunsteling van
Grootvorst Alexis van Rusland. Dit dier
is volstrekt niet van aristocratische afkomst;
voer drie jaar was het nog het eigendom
van Fransche visschers, die in het Zuiden
van Frankrijk hun bëdriji uitoefenen en een
bijzondere soort honden van gekruist ras
meenemen op zee, waar de dieren heel be
kwaam zgn in het opvangen dervisschen,
die uit het net springen.
Zg kunnen voortreffelijk zwemmen en
bezitten zooveel kracht, dat zij in staat
zgn, menschen voor verdrinken te redden.
De hond van den Grootvorst heeft reeds
niet minder dan zes mensohenlevens gered.
Toen Grootvorst Alexis zich voor onge
veer drie jaren in Biarritz ophield, ging
hij op een zeer stormachtigen avond aan
het strand om den aanblik van de vree-
selijk onstuimige zee te genieten. Hij stond
op een in zee uitstekend rotspunt en be
schouwde het grootsche schouwspel.
Aan den voet der rots sloeg plotseling
een visschersschuit om, en op hetzelfde
oogenblik zag de Grootvorst, hoe een groote
hond zich met woedend geblaf in de gol'
ven stortte en den een na den anderen
van de mannen, die in het water waren
geworpen, aan land sleepte, terwgl de me
nigte op het strand met luid geroep het
moedige dier aanspoorde. Toen de Groot
vorst naderkwam om den viervoetigen
levensredder te streelen, werd hem door
den eigenaar verzocht den hond als geschenk
aan te nemen.
Te Parijs heeft men een Engelschman
in hechtenis genomen, die sedert jaren zgn
werk er van gemaakt had kennis aan te
knoopen met rijke Amerikanen, hen dronken
te maken of te bedwelmen en dan te be
stelen. Hg werd door tal van getuigen
herkend. Te Parijs alleen moet de man
wel 200.000 frs. hebben buitgemaakt, on
gerekend wat ahij te Nizza en op allerlei
badplaatsen geroofd heeft.
De Joden in Rusland legge* zich
meer dan in andere landen op den land
bouw toe. In het gouvernement Cherson
is reeds langen tijd een groote landbouw
school. Nu is de minister van landbouw
van plan, den Joden een subsidie toe te
staan tot het oplichten van een dergelijke
school onder de Joodsche kolonisten in het
gouvernement Jekaterinostaf.
De politie te Rome heeft een vrouw
die betrekkingen onderhield met Acciarito
den dader van den aanslag op het leven
van Koning Humbert, gevangen genomen.
Ook zgn twee vrienden van Acciarito in
verzekerde bewaring gebracht.
De Koning is nog steeds het voorwerp
van de levendigste betoogingen en ovatiën.
Te Venetië heeft de kardinaal-patriarch
in de Sint Marcnskerk Zaterdag ,een Te
Deum gehouden om te danken voor de
redding van den doorlnchtigen vorst. Te
Florence heeft men den Kroonprins en
zgn gemalin geestdriftig ingehaald, toen
zij van Rome terugkwamen.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag heeft het parket van Charleroi een
inval gedaan in het Casino te Thuin, na
dat alle uitgangen van den cercle door
politie waren bezet. Men vond aan twee
speeltafels dertig spelers, van wie twaalf
dames en belette hun vlucht. Den gan-
schen naeht heeft het verhoor geduurd
al het geld, de dobbelsteenen enz. zgn in
beslag genomen.
President Grévy was bij zgn offi-
cieele bezoeken aan het Parijsche Salon
altgd nogal rondborstig in zgn oordeel.
Eens riep hg, bg het zien van een schil
derij: „Dat stak is afschuwelijk!" Er
ontstond een pijnlijke stilte. De President
begreep, dat hij iets goed had (e maken,
en hij vroeg aan den Minister, die hem
vergezelde: „Van wien is het?" „Van
dezen heer," antwoordde de Minister ver
legen, op den aanwezigen schilder wijzende.
Toen stak GrÓTy den schilder de hand
toe en zei, met een goedigen, ondeugenden
glimlach: „Het is zoo 't gebrnik, als men
iets wil koopen, te beginnen met het voor
slecht uit te maken".
Zoo was alles goed. De schilder hoog
met een big gezicht, en de Staat, die een
breeden rug heeft, was een slecht schilderij
rijker.
Friedrioh Nietzsche zal, nu zijne
moeder is overleden, nit Naumburg ver
trekken en te Weimar gaan wonen, bg
zgn zuster, Mevr. FörsterNietzsche, die
een uitgave van zijne werken voorbereidt.
De ongelukkige schrijver en wijsgeer schijnt
geheel ongevoelig voor het verlies, dat hij
leed.
Een treurig ongeluk is aan het spoor
wegstation te Passan gebeurd. Een dame,
die daar een vriendin naar de trein had
gebracht en eerst den coupé verliet toen
de trein al in beweging kwam, is het
slachtoffer harer overgroote hartelijkheid
geworden. Zij viel en werd door den trein,
die over haar heen reed, gedood.
De gewezen Burgemeester van Jeru
zalem Yussuf Zia Pacha El Chalidi solli
citeert nu te Weenen naar een hoogleer-
aarsambt aan de Oostersche Academie aldaar,
