NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Safecifag 80 laauatu
$Cfi(e faatgaitij.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Jlo. 52. 1897.
VERSCHIJNT
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
el ken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE VAN
G. M. KLEMKERK, te Goes
■F.N
va-n 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
g pgn.TrTraresrvffi v i 'r-TrMywry^eiai
Het Provinciaal Comité heeft Donderdag
in de Abdj vergaderd met besturen en
leden van antirevolutionaire kiesvereeni-
gingen en vele belangstellenden uit de ge-
heele provincie.
Vertegenwoordigd waren zoowel Haam
stede als Hoofdplaat, Tholen als Sas van
Gent; en voorts alle antirer. kiesvereni
gingen, waarvan natuurlijk Middelburg het
grootste contingent leverde.
De voorzitter, mr. C. Luoasse, sprak een
degelijk, krsehtig openingswoord, waarin
bij weas op de groote beteekenis dezer
samenkomst, op de bijzondere verplichtingen
die de nieuwe kieswet op de besturen der
kiesverenigingen legt, op de noodzakelijk
heid dat all. man der onzen die volgens
de wet daartoe gerechtigd zijn, op de kie
zerslijsten kome, op de zorg die daartoe
van onze zijde moet gedragenop den
ernst van den strijd die tot eendrachtige
operatie roeptop het gewicht der ver
kiezingen met hot oog op de nieuwe periode
van wetgeving die straks wordt geopend
op den plicht van ons volk om ook door
het hun vanwege de Overheid verleende
stemrecht invloed uit te oefenen op regee
ring en bestuur van land en provincie op
de heiligheid van den naam en de eere
onzes Heeren die in alle rangen en standen
moet doordringen, onze wetten moet deor-
znren, de wetgevende macht moet bezielen
ei de kiszers most dringen om alleen hen
te kiszen tot volksvertegenwoordigers die
zich door deze beginselen naareisch van Gods
Woord en geboden laten binden op de
roeping eindelijk van de antirevolutionaire
partij in onze provincie om bij den komen
den stembusstrijd positie te nemen voor de
rechten des volks en toe te zien dat alleen
zij naar 's lands raadszaal gezonden worden
die, waar dit kan door invoering of verbete
ring van wetten willen medewerken tot weg
neming van alle beletsel voor de volkswel
vaart.
Dasrna werden eenige telegrammen
voorgelezen van afwezigen die verhinderd
waren op te komen. Met name van bur
gemeester Henneqnin uit Sluis, van jhr.
mr. van Asoh v. Wijck, die door een
gewichtige stemming over de Sniker-
wetin de eerste kamer werd opge
houden van dhr. D. Mulder uit Zierikzee
en anderen.
Vervolgens werden mededeelingen gedaan
omtrent de organisatie in de verschillende
Centrale Kiesvereenigingen.
De organisati. in het district Middelburg
dit bleek uit de jmededeelingen is
uitstekend te noemen. De stad is in ver
schillende wijken verdeeld en iedere wijk
heeft hare commissarissen die actief optre
den, terwijl Vlissingeu, zij 't ook op an
dere wijze, aan eene goede organisatie
krachtig de hand houdt.
O.k het district Oostburg de oostelijke
helft, heeft eene uitnemende organisatie,
met name van Axel gaat groote kracht
nit. Een viertal overgeblevenen uit de
ontbonden Kiesvereeniging van Zaamtlag
sloot zich bij de Axelsche aanvan 't
westelijk deel in dit distriet konden geen
Vaste plannen omtrent de organisatie als-
n°g worden medegedeeld.
Zierikzee naar met genoegen verno
men werd blijft waakzaam. Naar
meerdere voeling met de vrienden aan de
overzijde van het Krammer zal worden
gestreefd.
Goes met zijn eigenaardige bezwaren
meentr°°;rT aï,tani der leien en der ge
niet e" j tot district behooren en
mZZl Van gedeeldheid in sommige
never °,m':renf; het voor of tegen den
Titt. °i'1 1 richting van het voor Goes
I "d. 'e candideeren lid, heeft eene
i...aC> organisatie van het district ter
hand
genomen, ofschoon op meer dan
eene plaats met de tactiek van liever in
groote stilte te werken, nog niet kan wor
den gebroken.
En eindelijk Hontenisse gaf zeer goede
berichten omtrent de opvatting van hare
taak. Schoon daar een strijd tegen zeer
machtige partijen, waarvan eene overmach
tig schijnt geworden, in 't vooruitzicht ge
steld is, zullen de vrienden aldaar dien
strijd geenszins ontwijken maar met kracht
voeren.
De voorzitter en andere leden van het
irovinciaal Comité gaven verschillende
practische wenken mede, waarmede de af
gevaardigden en de besturen zeker hun
voordeel zullen doen.
Wij deelen alleen nog mede dat volgens
mededeeling van den Voorzitter het Prov.
Comité zijn taak nederlegt, teneinde
het had onafgebroken sedert 1888 zitting
gehad den Centralen Kiesverenigingen
de gelegenheid te geven een nieuw Prov.
Comi té te biezende leden van het demis-,
sionair Comité zijn echter herkiesbaar,
Bet Comité zal echter aan 't werk blijven
tot het nieuwe Comité in functie treedt-
Alleveerst zal 't zorgen voor een regie
ment hetwelk tijdig aan de besturen der
Centrale Kiesvereonigingen zal worden
toegezonden.
Het prov. Comité bestaat uit de heeren
mr. C. Lucasse (voorz.) voor Middelburg;
jhr. mr. J. J. Pompe v. Meerdervoort
(secretaris) veor GoesK. J. T d Wal
voor HontenisseD. J. Oggel voor Oost
burg, en D. Mulder voor Zierikzee.
Ongetwijfeld zullen alle aanwezige» esn
aangenamen indruk van deze belangrijke
vergadering hebben medegenomen
Wij danken het Prov. Comité voor de
uitstekende wijze, waarop 't den veel-
zijdïgen electoralen arbeid heeft voorbereid.
ïl b°p.n dat een krachtig en nuttig
gebruik zal gemaakt worden van de ge
geven wenkenen dat iets van de bezieling
die onder de broederen merkbaar was, in
eik der Kiesvereeuigingen zal werden over-
gebracht.
Zij er een goede zin naar eendrachtige
en broederlijke samenwerking tusschen allen
die, schoon kerkelijk gescheiden, op so
ciaal en staatkundig terrein nog kunnen
samengaan.
Door den heer ds. Littooj werd bij
het sluiten der vergadering deze groote
zaak met aller instemming van den Heere
afgesmeekt En wie zou het niet harte
lijk wenschen dat de onverkwikkelijke,
zondige broederstrijd in de antirevolutio-
naire gelederen eindelijk mocht gestaakt
worden en wj eindelijk, als van ends,
weder schouder aan schouder denzelfden
strijd tegen den gemeenschappelijken t.gen-
stander, met vereende krachten en met iets
van de oude geestdrift voor de heiligheid
onzer zaak in 't hart, mogen strijden.
Aan onze Kiesverenigingen in het
kiesdistrict Goes dragen wij dringend op,
zich krachtig aaneen te sluiten, opdat
wij niet alleen in naam, maar metterdaad
een krachtige Centrale Kiesvereniging
mogen vormen.
Goes telt maar vier antirevolutionaire
kiesvereeuigingen. Dit getal behoorde min
stens verdubbeld te worden.
Wj maken er de vrienden in het kies
district Goes, dus ook de vrienden van
Vosmeer en Scherpenisse, van Kattend jke
en Wilhelminadorp kortom in alle plaatsen
waar zij wonen, er attent op dat wij
nameljk de antirevolutionaire kiesvereeni
gingen van Zuid-Beveland, Noord-Beveland
en rholen St. Philipsland eene vergade
ring zullen hebben op aanstaanden Dinsdag
in 't gebouw der Jongelingsvereeniging
Armeuhoek, leneinde te geraken tot de
oprichting van een Centrale Antir. Kies
vereeniging voor het district Goes, voor
verkiezingen voor Tweede Kamer, zoowel
als voor Provinciale Staten.
De bedoeling is dat wj krijgen een
Kiesvereeniging, waarvan de bestaande
antirev olutionaire kiesverenigingen
Wemeldinge, Coljnsplaat, Goes en Tholen,
zjn. Maar ook kunnen lid worden
personen dis geen kans zien om een kies
vereeniging in hun dorp op te richten en toch
voeling willen houden met de kiesverenigin
gen, invloed willeb oefenen op de besluiten
dier kiesverenigingen en bjdragen willen
in gemeenschap met dezen, tot het welsla
gen eener candidatuur.
Ten overvloede voegen wj hierbj dat
de leden van de op te richten Centrale
Kiesvereeniging de bestaande organisatie
hebben te eerbiedigen.
In de vergadering van Dinsdag zullen
deze zaken bj de vaststelling van bet
Concept Statuut tor sprake komen.
De overeenkomst met Belgie betreffende
het kanaal van Ter Neuzen is gisteren
door de eerste kamer goedgekeurd zonder
hoofdei jke stemming.
Vooraf kad (3e heer Godin de Beaufort
zijn bezwaren geuit naar aanleiding van
zekere concessies onzentwege gedaan aan de
Belgische regeering, welke bezwaren ech
ter door den minister volgens zeggen van
den Zeeuwschen afgevaardigde grootendeels
werden opgelost.
Daarna bad gedachtenwisseling plaats
over het bekende suikerontw»rp. Met
verschillende motieven werd bet door de
heeren Prins, Bultman en Godin de Beau
fort bestreden. Ten slotte is 't aangenomen
met 25 tegen 16 stemmen, die van de aan
wezige Ro.msche leden, de leden uit Zeeland
Godin de Beaufort en Van Asch v. Wijk
met hunne geestverwanten v. Pallandt
en v. Ljnden, henevens de „agrariërs"
(voor sommiger ooren zooveel beteekenend
als „landbouwdrijvers") Bultman, Bree-
baart en Welt.
Hoe biljetten te krijgen.
Er doet zich eenige moeite voor met de
biljetten voor de aangifte.
Aan die moeite zjn de Burgemeesters
schuld.
De één zegt: Biljetten zjn op het Stad
huis bj grooten getale tegel jk verkrijgbaar.
De ander verklaartIk geef geen biljet
dan aan den man zelf, die acht kiesbevoegd
te zjn.
Laten intusscben de kiesvereonigingen
zich hierdoor niet uit het veld laten
slaan.
Men kan deze biljetten ook buiten den
Burgemeester om verkrjgen, als men ze
bestelt bj het adres, dat we onlangs op
gaven t.w., bj den heer N. Sameen te
Alfen a/K.
Ook kan men ze bestellen, en dit is
nog gemakkeljker, bj de heeren Ipenbuur
en Van Seldam, uitgevers te Amsterdam.
Zj leveren ze af voor f2 de honderd
Btuks.
Wil men, men kan ze ook zelf laten
drukken.
Het »enige toch, wat de wet in Art.
14 bepaalt is, dat de aangifte gedaan moet
worden op een biljet, waarvoor het model
door de Kroon wordt vastgesteld.
Elk biljet, dat aan dit model beantwoordt,
is alzoo geldig, waar het ook gedrukt is,
en hoe ge er ook aan komt.
De eenige voorwaarde, waarvan voldaan
moet worden, is dat het niet van bet model
alwjke.
Ge zjt dus volstrekt niet gebonden aan
die bepaaLde biljetten die de Burgemeester
aflevert.
Ieder kan ze afleveren, of ze ook zelf
voor eigen rekening laten drukken, mits
het maat precies naar het model zj.
Twjfel desaangaaude is niet mogeljk.
Standaard
De groote physioloog Dubois Reymond,
die 21 Dec. 1896 overleed, heeft een men-
schenleeftjd, 36 jaren lang ijverig en met
kloeke volharding gezocht naar de geheimen
der natuur en behaalde daarbj ongekende
overwinningen.
Ten slotte echter heeft hj het onbewim
peld uitgesproken: Ignorabimut hetwelk
zeggen wilwj zullen het nooit weten.
Zoo krijgt een ander geleerde gelijk dat
de wetenschap een toenemend bewustzjn on
zer hopelooze onwetendheid is.
Deze verklaring heeft groote waarde tegen
over de bewering van zoo menig jongmetisrh
in onzen tijd, op grond van een handjevol
onpractische, half garehoogere-burgersohool-
geleerdheid schaamteloos uitgesproken, dat
er geen God is die al deze dingen ge
schapen hseft.
De Psalmist noemt dezulken dwazen, en
dat is tot nog toe de beste benaming voor
deze geblaseerde jongeheertjes met hun
groot verstand.
V
Groote, eclatante berichten doen de rondte
in de groote pers over een worsteling die
heeft plaats gehad tusschen dan bewie
rookten „athleet", Dirk v. d.Berg, en
een beer. En de beer hesf't„overwonnen".
Dirk had gewed om f500 dat Dirk 't
zou winnen en nu beweert Dirk dat de
beer onheusch gedaan heeft. In ieder ge
val de beer heeft hem aanhoudend omver
gegooid en ten laatste bj de beenen ge
nomen en op den rug geworpen. Dirk
was kwaad en gaf zijn concurrent bj 't
heengaan een klap op zjn „snoet". Wie
hier de grootste heer was?
En werkelijk heeft Dirk nu ook nog een
briefje aan den beer, o neen aan den be
renleider geschreven, dat h j 't nog eens
wil overdoen met den beer.
Wj leven inde negentiende eeuw?
In het kiesdistrict Hilversum is slecht
gestemd, ondanks den feilen strjd, de spee
ches van reizende en trekkende candidaten,
de machtige hulp van het kamerlid de
Kanter en het lokaas der protectie. Er
bleven nameljk meer dan de helft der
kiezers thuis. Er waren nog geen 2000
geldige stemmen door de 4178 kiezers uit
gebracht.
Te Blarioum stemden er maar 10 van
de 81, te Laren 14 van de 137, te' Hil
versum zelf maar 353 van de 789.
En dat hj zulk eene bewerking en bj
de te wachten uitbreiding
29 Jan. '97.
Vergadering van den Middelburgschen Ge
meenteraad van 27 Jan. 1897.
Afwezig met kennisgeving de heer W.
A. van Hoek.
Nadat de vergaderinggeopend was,spreekt
de Voorzitter zjne beste wenschen uit voor
de belangen der ledon in 1897. H j laat
al het goede dat iu 1896 tot stand kwam
in den breede de revue passeeren, waarbj
hij bijzonder de aandacht vestigde op de
tot stand gekomen, reorganisatie der politie,
#p den vooruitgang van bet onderwjs en
op den voortdurend steeds stjgenden bloei,
waarin zich gasfabriek en waterleiding
mogen verbeugen. Hij hoopt dat 1897
zieli verder zal doen gelden als een jaar
waarin de gemeentelijke welvaart weder
aanmerkeljk zal toenemen, ten welken
einde hj zjne beste krachten zal inspan
nen en waarvoor hij gaarne de medewer
king van de leden van het Dageljksch
Bestuur en van den Raad inroept, met een
langdurig applaus schonken de leden aan
dezen wenseh hunne bjvnlsbetuiging.
Na de lezing en vaststelling van de no
tulen der laatste raadszitting van 1896,
stelt de Voorzitter aan de orde de volgende
punten der agenda
I. Ingekomen stukken.
Daartoe behooren eene missive van den
Minister van Binnenlandsehe Zaken, hou
dende goedkeuring van de benoeming van
den heer Pienot tot leeraar aan het Gym
nasium verschillende missiven van Gede
puteerde Staten houdende goedkeuring van
vroeger genomen raadsbesluiten een brief
van de Kamer vati Koopliaudcl, houden
de mededeeling dat die Kamer uit baar
midden respectieveljk tot voorzitter en
vice-voorzitter benoemde de heeren de
Stoppelaar en Tak een adres van I. Ka- I
mermans, houdende verzoek om eenig»
uren uit zjn schip te mogen lossen Toor
zijn pakhuis aan den Kinderdjk; een
adres van bewoners van de Koren- en
Kinderdjk en aangrenzende kaaien, ver
zoekende om maatregelen te nemen ter ver
betering van de rioieering omstreeks de
nieuwe pooit; ecu adres van C. D. Nagt-
glas Versteeg te Bussum, houdende verzoek
om vergunning tot het spannen van koperen
goleidingen over en onder de wegen der
gemeente ten dienste eener electrische
verlichting van het blok perceelen begrepen
tusschen de Markt, Lange Burg, Lange-
en Korte Lombardstraat en Noordstraat.
Conform het voorsteL des Voorzitten
wordt besloten de adressen te zenden om
advies van het Dageljksch Bestuur, terwjl
de overige stukken voor kennisgeving
worden aangenomen.
II. Nader voorstel van B. en W. tot
wjziging van art. la der verordening
houdende tarief en voorwaarden betreffend»
de levering van duinwater (baden).
B. en W. stellen voor het artikel te
wjzigen als volgt
„Voor ieder badtoestel, waaronder niet
„wordt verstaan eene badkuip van tuinder
inhoud dan 50 liter, waarbj ingevolge
eigen aangifte duinwater wordt gebezigd
of in verband met omstandigheden ter
beoordeeling van B. en W., moet geacht
worden duinwater te worden gebezigd,
f7 'sjaars."
De heer Brevet, die meent dat in een
badkuip van 50 liter inhoud, op zjn hoogst
30 liter water zal gebezigd worden, stelt
voor badkuipen van minder inhoud dan 75
liter vrj te stellen.
De heer Schot-er kan zich met dat voor
stel niet vereenigen het criterium in deze
is de inhoud der badkuip en niet d»
hoeveelheid water die er in verbruikt
wordt.
De heer Brevet bij ft daarentegen van
meening dat de verbruikte heeveelheid
water hier juist het criterium vormen moet.
Nadatde heer W.J.Sprenger nader de gron
den ontvouwd had waarop het voorstel van
B. enW. gebaseerd was, onderbj voeging dat
de aanneming van het voorstel Brevet zeer
nadeelig zou zjn voor de gemeentekas,
wordt dit voorstel met algemeen# «tem
men op die des voorstellers na verworpen
en daarmede het voorstel van B. W.
voor aangenomen verklaard.
III. Ontwerp-besluit tot beschikking over
den post van onvoorziene uitgaven ge-
meentebegrooting 1896.
Dat ontwerp, strekkende ter uitbetaling
van f30 aan P. Quist te Nieuw- en St.
Joosland, wegens het bedrag der vermin
dering van pacht van grasetting aan den
ouden havendjk over 1896 hem. bj raads
besluit van den 16 December 1896 ver
leend, wordt zonder discussie goedge
keurd.
IV. Ontwerp-besluit tot wjziging der
gemeente begrooting voor 1897.
Ook dit ontwerp, een uitvloeisel van
de vroeger genomen besluiten omtrent
de verhooging van de jaarwedden der
wethouders, de reorganisatie der politie,
enz. wordt stilzwjgend aangenomen.
V. Voorstel van B. en W. tot ruiling
van grond aan den Achtersingel.
Dat voorstel, waaraan de Raad zonder
bemerking zijne sanctie heehtte, strekt lo
om, met toebetaling aan de gemeente van
f 10, aan L. Marteyn en G. van Winkelen
af te staan het noordel jk deel, ter grootte
van ongeveer 50 c. a., van een strook
grond deel uitmakende van de kadastrale
perceelen D 2249 tot en met 2253, in
ruil tegen het hun toebehoorende driehoe*
kig strookje grond, ter grootte van 20
e. a., gelegen aan de voorzjde van die
perceelen en thans getrokken b j den Ach
tersingel, en 2o om aan L. Tilroe te ver-
koopen voor f40, het Zuideljk deel van
eene strook grond, ter grootte van onge
veer 70 o. a., gedeelte van het kadastrale
perceel D no. 1921.
VI. Yoorstel van B. en W. betreffende
het geven van vergunningen tot demping
