NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
DottiMag 21 Intiuati.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Ho: 48. 1897.
iffrfe laacgang.
VERSCHIJNT
G. M. KLEMKERK, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
HET PERSONEEL.
Huurwaarde.
Deuren en Vensters.
Haardsteden.
DE PEST.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. pf 0,95.
Enkele nummers0,02 s.
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Velen onzer lezers hebben het twee
derde deel van hunnen aanslag in 't per
soneel over 1896/97 betaald.
Het een derde is hun kwijt gescholden.
Dit wil echter niet zeggen dat zij ieder
jaar maar het twee derde moeten betalen.
Zjj zullen nu voortaan hun personeele
belasting betalen van Januari tot Januari
gelijk het vroeger geschiedde van Mei
tot Mei.
Wanneer zij derhalve in 't voorjaar
doch zeker wel niet voor Moi hun
belastingbiljet thuis krijgen, zal 't goed
zijn dat zij terstond een deel van het
verschuldigde naar 't belastingkantoor
brengen; want dan zijn reeds vijf maanden
zoo na verstreken.
Toch zullen velen dit met grootere
opgewektheid doen dan anders want de
nieuwe wet op het personeel is minder
schadelijk dan haar voorgangster.
Wij willen de oude, thans vervallen
wet even met de nieuwe vergelijken.
De oude wet op het Personeel kende
zes grondslagen, waarnaar de belasting ge
heven werd te weten
huurwaarde
deuren en vensters
haardsteden
mobilair
dienstboden
paarden.
De nieuwe wet kent ook zes grondsla
gen, maar zij luiden anders en wel
huurwaarde
haardsteden
mobilair
dienstboden
paarden
rij wielen.
De belasting op dezen eersten giondslag
is bljjven bestaan. Maar zij is anders.
Onder de oude wet werd onder huur
waarde verstaan de jaarlij ksche onzuivere
waarde in huur; berekend volgens den
gsmiddelden huurprijs bij vsrgelijking
met andere perceelen van dezelfde soort.
Die belasting bedroeg 5 pCt. dat wil
zeggen 5 cent van de 100.
Thans wordt de huurprijs huurwaarde.
Dus wordt dit veel meer. In plaats van
gemiddelde huurprijs de volle huurprijs.
Hiervan mag echter een en ander worden
afgetrokken. Doch hierover later.
Die belasting bedraagt dan 8 pCt. dat
bsteekent 8 cent van de 100.
Letten wij nu op de vrijstellingen of
vermindering. De belasting naar de
huurwaarde, de deuren en vensters en de
haardsteden wordt onder de wet niet ge
heven in d» meeBte dorpen (beneden de
3000 zielen) wanneer de jaarlijksche huur
waarde niet hooger was dan f 18. En in
gemeenten beneden de 8000 wanneer de
jaarlijksche huurwaarde niet hooger was
dan f25. In gemeenten niet hooger dan
17000 zielen, wanneer de huurwaarde niet
hooger was dan f40 'sjaars.
Zoo werd ook Ys of 'ia van genoemde
grondslagen betaald naar gelang de huur
waarde in genoemde gemeenten een zsker
bedrag niet te boven ging.
En hoe zal 't nu zijn
Er wordt voor huurwaarde geen belas
ting geheven wanneer de belastbare huur
waarde (huurprijs) minder doet dan f87.50
'sjaars te Ylissingen dan f75 te Middel
burg; dan 62.50 te Koudekerke (Zandt)
en Souburg dan f 50 ts Goes, Ierseke,
rigdamme, Reuzen (kom) en Zierikzee;
an 37.50 in alle overige gemeenten op
de eilanden, benevens Hulst en Axel
om; dan f 25 in alle overige gemeen
ten van Zeeuwsch Vlaanderen.
Van den huurprijs mag worden afgetrok
ken te Vlissingen f72.50; te Middelburg
160; te bouburg en Zandt f47.50; te
Goes, Ierseke, Brigdamme, Neuzen (kom)
en Zierikzee f 35te Axel (kom), Hulst
en alle overige gemeenten op de eilanden
f22.50; elders in Zeeuwsch Vlaanderen
f 18.
Wat dan van den huurprijs overblijft
wordt belast met 8 pCt. dat is 8 cent
van den gulden.
Men moet namelijk weten, dat de wet
de gemeenten in klassen verdeelt, en dat
in de 4e klasse staat Vlissingen in de 5e
Middelburg in de 6e Souburgin de 7e
Goes en de overige genoemdein de 8e
Axel (kom) met de andere genoemden in
de 9e de overige gemeenten in Zeeuwsch
Vlaanderen.
Van de le, 2e en 3e klasse zijn er geen
gemeenten.
Wie nu bijvoorbeeld te Middelburg een
huis bewoont van f 3 per week, |dat is
f 150 per jaar men vermenigvuldigt
den weekprijs met 50 om den jaar-huur
prijs te hebben! die trekt f60 af,
blijft dus f 20 belastbaar, en zal dan voor
huurwaarde motten betalen 90 maal 8 cent
is f7.20.
Nog een voorbeeld. Wie te Ierseke
f 1,50 's weeks huur betaalt, dat is f 75
per jaar, dit trekt f35 af; blijft f40;
de aanslag voor de huurwaarde is dus
40 maal 8 cent is f3.20.
En wanneer bijv. te Rilland-Bath de
huurprijs f 0,80 per week dat is f 40 per
jaar bedraagt dan kan f 22,50 worden af
getrokken; rest f 17,50. De aanslag naar
de huurwaardo is derhalve 17,5 maal 8
cent is f 1,40.
Is te schoondijke (9e klasse) de huur
prijs f0,50, dat is f25 'sjaars, dan is geen
belasting naar dien grondslag verschuldigd.
Bedraagt zjj echter f0.55 dat is f 27,50
'sjaars, dan trekt mtn f 10 af: blijft
f 17,50 en dan wordt de belasting 17Vs
maal 8 cent is f 1,40.
Genoeg voorbeelden om duidelijk te ma
ken dat wij op 't gebied Huurwaarde er
niet op verbeterden. Die zal in vele ge
vallen wel hooger zijn. Maar wij hebben
nog een andere mededeeling an die maakt
veel goed.
Wij moeten echter omlrent de huur
waarde nog eenige voordeelen voor sommige
personen opsommen.
Voor logementhouders wordt slechts de
helft der huurwaarde van hunne gemeenten
berekend en van een winkel of lokaal tot
uitstalling slechts een derde. Voor een
concierge of koster die krachtens zijn ambt
een zeker perceel bewoont, wordt de huur
waarde niet hooger gesteld dan 12 ten
honderd van zijn salaris. De huurwaarde
mag echter in dat geval niet dalen be
neden een derde der som waarop de huur
waarde zijner woning in vergelijking met
gelijke woningen zou worden getaxeerd.
De belasting op deuren en vensters is
vsrvallen. Dit is een niet te versmaden
buitenkansje.
In gemeenten beneden 3000 zielen, dus
bijna alls gemeenten in onze provinoie be
taalde men voor elke deur of venster 44
cent, in Middelburg en Vlissingen 61 cent.
Thans niets. Dat is een kleine verademing.
De belasting naar 't getal haardsteden
valt insgelijks meer.
Vroeger bedroeg zij voor
1 haardstede f 0,35.
2 haardsteden - 0,70 elk.
n -1,20 elk.
-1,80 elk.
n 2,50 elk.
3>elk.
3
4
5
6 of
8 of 9 4,— elk.
10 of meer -5,
Thans bedraagt zij totaal voor:
1 haardstede niets.
2 haardsteden f 1,
3 3,
4 - 6,-
5 -10,-
6 -15,—
7 -21—
8 - 28,—
9 - -36,—
en f8 voor iedere haardstede meer.
Zoodat tot 7 haardsteden 't voordeel
duidelijk is. Bij hooger getal schoorsteenen
betaalt men nu meer dan onder de oude wet.
In logementen of badinrichtingen daaren
tegen met meer dan 3 haardsteden moet
jaarlijks f 1 voor iedere haardstede betaald
worden.
De belasting naar de haardsteden wordt
niet geheven indien de belastbare huur
waarde van 't perceel bedraagt in gemeenten
der 4e klaste (Vlissingen) niet meer dan
f 140. In die der 5e klasse (Middelburg)
niet meer dan f 120. In die der 6e (Souburg)
niet meer dan f 100. In die der 7e (Goes)
niet meer dan f 80in die der 8e en 9e
niet meer dan f 60 en f 40 bedraagt.
Ieder vertrek, dat een haard of andere
vaste stookplaats, eene kachel of ander
stooktoestel of een warmtsleider bevat,
wordt beschouwd eene haardstede te heb
ben. Gedurende den zomer, van 1 April
tot bet laatst van Ociober, mag men
zooveel haardsteden hebben als men wil:
daarvoor wordt men niet belastmaar die
er gedurende den winter zijn, van 31
October tot 1 April, zijn aan deze belas
ting ouderworpen.
Petroleum-kachels en gas-badkachels zon
der afvoerbuis vallen niet in deze belas
ting, evenmin al* een komfoor met gloei
ende kolen. Maar als men twee of meer
lokalen met éene kachel verwarmt, wordt
voor ieder lokaal eene haardstede berekend.
4e
4f
In een harer als naar gewoonte met
talent geschreven Klaagliederen wijst
de Hollander op de beteekenis der oandi-
daatstelling van jhr. Quarles door de chr.
historische partij en van den steun door
de Nederlander aan deze cantidatuur
verleend tegenover dien van baron v. d.
Borch.
Wat 't blad aanhaalt omtrent vriend
schapsbanden tusschen Lohman en v. d.
Borch achten wij niet afdoende. Groen
en Thorbecke waren ook oude vrienden,
en eerstgenoemde liet in '71 zijn beste
vrienden in de Kamer los om 't bekende
drietal tegenover hen aan te bevelen.
Doch overigens zijn wij 't volkomen
met haar eens, dat het optreden der dis-
sentieerende vrienden in zake de candida-
tuur Quarles door de omstandigheden niet
is gemotiveerd, weinig goeds voor de toe
komst spelt en den toets der eerlijkheid
niet kan doorstaan. Artikel 20 toch is
door de Kiesvereeniging verworpen en de
candidaat staat op den bodem van heel Ons
Program.
Intusschen blijven wij hopen dat bij
herstemming, die thans zeer waarschijnlijk
is, tusschen v. d. Borch en den liberaal,
de verzoening, immers zonder zoenoffer
der beginselen, op welk punt allen het
immers eens zijn?zal tot stand komen.
De schoolraad secretaris de heer R.
Derksen heeft verschillende wenken voor
de schoolbesturen in druk gegeven, op
welke wenken wij in een volgend no. de
aandacht hopen te vestigen.
Het keurig gestijleerde „Jaarverslag der
vereeniging voor Voorbereidend Universi
tair onderwijs te Amsterdam" staat in de
Standaard en is als steeds opgesteld door
den heer H. Waller. De middelmoot be
vat „opmerkingen" van dr. Woltjer over
het onderwijs in de natuurwetenschappen.
Het stuk is te geleerd voor een gewoon
journalist om het in eenen te kennen en
naar waarde te beoordeelen.
Melden wij alleen dat ook dit verslag
weder getuigt van den practischen zin der
heeren Woltjer, c. s. om deze degelijke
inrichting te doen beantwoorden aan de
strengst wetenschappelijke eischen. Doze
inrichting bedoelt niet opleiding alleen
voor de Vrije Universiteit. Dit ligt in de
verkiezing der studenten. De namen der
nu geslaagden 13 van de 20 I kun
nen dit getuigen.
Toch is deze school een goede hulpe
voor alle consequente belijders des Heeren
die van meening zijn dat hunnen kinderen,
van de Bewaarschool tot de Hoogeschool,
geen ander dan vrij Christelijk onderwijstoe-
komt, en zoolang zij dit niet kunnen verkrij
gen, hen willen onttrekken aan den in\loed
van het neutraal Staats-onderwijs over de
geheele lijn.
44
In de Hollander wordt medegedeeld dat
te 's Gravenhage de belastingen in werk
liedenkringen zeer ongelijk verdeeld zijn;
dat de belastingbetaling geheel of half ge
weigerd wordt, dat de overheid daarmee
genoegen neemt, dat een enkele maal zelfs
een deurwaarder de belastingweigering
aanmoedigde met te zeggenzij maken
u toch niets. En dat onder de weigerende
belastingplichtigen verscheidene antirevo-
lutionaren zijn.
Dit zijn mededeelingen die pijnlijk aan
doen.
Wij wisten natuurlijk niet dat 't nog zoo
was. Doch tien jaar geleden was de toe
stand reeds gelijk die nu geschetst wordt.
Toen reeds waren er geheele straten,
met nette woningen, door burgermenschen
bewoond die minitens f 3 's weeks ver
woonden, en waar men eenvoudig nooit
belasting betaalde. En onder hen waren
ook antirevolutionairen, gemoedelijke, ge
reformeerde menschen met goede verdien
sten.
Zoo moet 't ook, naar wij vermeenen, te
Rotterdam gaan. Daar zijn bovenwoningen
waar de fiscus letterlijk niets te zeggen
heeft en de deurwaarder maar nooit komt.
Het is goed dat men op deze stuitende
feiten de aandacht vestigt, en weigert er
een mouw aan te passen.
Een goed antirevolutionair betaalt eerlijk
zijn belasting; hij geeft den Keizer wat
des Keizers isen dan den Kiezer wat
des Kiezers is. Dit volgt er uit.
Wij geloovea zeker dat hier een kwaad
is dat voortwoekert en dat moet gestuit
worden. Gods woord en de Heidelbergsche
Cathechismus spreken ook op dit punt maar
al te duidelijk.
Zondag 42 vat ze alle samen in de
woorden„of door eenig middel van God
verboden". j/i
Men zie derhalve toe, ook bij dé aan
gifte voor het personeel, dat men eerlijk
zij voor God en voor de van zijnentwege
gestelde Overheid.
Een gehoorzamen uit vreeze en niet uit
vrees, is ook hier noodzakelijk.
Niet vrees voor ontdekking bij de con-
tróle, maar vreeze, dat i* Godsvrucht,
moet drijfveer zijn.
Doch daarna dan ook geen verzuim ge
pleegd bij de aangifte voor het Kiesrecht.
Ook dit verzuim is eea zondig verzuim,
dewijl 't des Heilands vermaning, den Keizer
te geven wat des Keizers is, met voeten
treedt.
Koinen er gedurig opgaven van pest
ziekten uit verschillende streken en zijn
er plaatsen waar die ziekte zware offers
eischt, toch, van alle pestziekten, waarvan
de geschiedenis melding maakt, heeft de
zwarte pest der veertiende eeuw de meeste
verwoestingen aangericht. De volgende
bijzonderheden zijn ontleend uit een werk
door Prof. Hecker te Berlijn, ruim een
halve eeuw geleden, uitgegeven.
Deze ziekte ontstond, evenals de cholera
in Azië (volgens sommigen in China), en
breidde zich in de richting van den Cau
casus en de Middellandsche Zee uitin
plaats van over Rusland naar Europa
over te slaan, breidde zij zich over het
Zuiden uit, en, na het overige Europa
verwoest te hebben, drong zij in dat land
door. Zij volgde de karavanen, welke van
China over Midden-Azië kwamen, tot dat
zij de kusten der Zwarte Zee bereikte
vandaar werd zij door schepen overge
bracht naar Konstantinopel, het middelpun
van handelsgemeenschap tusschen Azië
Europa en Afrika. Deze hoofdstad wai
het brandpunt, van waar de ziekte hap
vergiftigde pijlen in alle richtingen, uitge
zonderd naar Moscovië, schoot. Ten jan
1347 bereikte zij Cicilië, eenige zeestedei
van Italië en Marseille. In het volgende
jaar, sloeg zij van de Europesche kustei
der Middellandsche Zee, naar de binnen
landen van Europa over.
Het noordelijke Italië, Frankrijk
Duitschland en Engeland, werden in he
zelfde jaar aangetast; de noordelijke rij kei
van Europa in 1349 en eindelijk Ruslanc
in 1351, dat is, vier jaren nadat zij t'
Konstantinopel was nitgeoroken.
In Frankrijk verbreidde zich de ziekt»
over Avignon, toen de zetel der panselijki
macht. Z.| barstte in deze stad op eeni
allervreese'lij kste wijze uitvele per*oner
stierven plotseling alsof zij door den blik
sem waren getroffen. Zelden beleefden
de lijders den derden dagzoodra iemand
gezwellen in de lies of onder de armen
ontwaarde, zeide hij vaarwel aan de wereld
en zocht slechts troost in den aflaat, aan
alle stervenden door eene bul door Paus
Clemens VI verleend.
In Engeland was de ziekte gekenschetst,
evenals te Avignon, door een bijna plot-
selingen dood, onder hevige bloedspuwin
gen. De lijders, aan welke men dit toe
ken bespeurde, bezweken in twaalf uren
tijds en beleefden zelden den volgenden
dag. De ziekte verbreidde zich spoedig
allerwegen en maakte eene bijna ongeloof
lijke menigte slachtoffers. In de Noord
zee evenals te voren in de Middelland
sche, zag men schepen met den wind heen
en weder dobberen, beroofd van al hunne
manschap, en niets dan lijken bevattende.
De volgende begrooting, welke als vrij
nauwkeurig mag beschouwd worden, kan
een denkbeeld geven van de verliezen,
toen door de bevolking van Europa ge
leden.
Florence verloor 60.000 inwoners, Ve
netië 100.000, Marseille (in eene maand)
56.000, Avignon 60.000. Straatsburg 16.000,
Erfurth 16.000, Parijs 50.000 en Londen
verloor 100.000 inwoners.
Omtrent 200.000 steden en dorpen wer
den ontvolkt. Te Parijs stierven dagelijks
500 lijders in het Hötel-Dieu. Italië ver
loor minstens de helft zijner inwoners. Te
Caïro, toen de hevigheid der «iekte het
hoogst was, stierven dagelijks van tien tot
twaalf duizend menschen. In de Moham-
medaansche landen, "op de openbare wegen
en in de karavanen zag men niets dan
verlaten lijken.
Prof. Hecker meende in de geschiedenis
der veertiende eeuw eenige daadzaken to
hebben gevonden, welke, zijns bedunkens,
dienen kunnen om de natuurlijke oorza
ken van de verschijning dezer ziekte te
verklaren. Hij denkt dat zij voornameljj1
veroorzaakt is geworden, door groote
hevige schokken in den aardbol. Voigr
hier de opgave van eenige der merkwaar
digste omstandigheden, welke hij uit de
geschiedenis van dien tijd verzameld heeft.
Omtrent het jaar 1333 brachten talrijke
aardbevingen veel schade toe in Azië,
en deden zioh, één jaar daarna, achter
eenvolgens in Griekenland, Italië, Frank
rijk en Duitschland gevoelen. Hierbij
kwamen nog buiteagswone overstroomin-
gen, welke de vruehten van den arbeid
des landbouwers vernielden en den damp
kring met ongezonde vochtdeelen bezwan
gerden. Deze werden opgevolgd door en-
vruchtbare jarea, gebrek, hongersnood en
eene ongemeene sterfte. Wolken van
sprinkhanen vielen de vlakten van Europa
aan en vergiftigden de lucht met hnnne
verpestende uitwasemingen. En eindelijk
verspreidden zich dikke, Kwalijk riekende
misten over geheele landen, zoodat de
inwoners aan velerlei ongevallen waren
blootgesteld.
